ΕΓΙΝΕ τελευταία πολύ της «μόδας», διάφοροι Οργανισμοί, Ιδρύματα κλπ. να γιορτάζουν επετείους με τα δικά τους μέτρα, γυρίζοντας προκλητικά τις «πλάτες» στις σελίδες που μιλάνε για τους αγώνες των εργαζομένων, που γι' αυτούς οι επίσημοι εορταστές δεν ξεστομίζουν συχνά ούτε μια λέξη.

ΑΥΤΟ συνέβη πρόσφατα και με το νοσοκομείο «Σωτηρία», που γιόρτασε τα 100 χρόνια από την ίδρυσή του. Χωρίς, βέβαια, να ακουστεί λέξη για τους ηρωικούς αγώνες των φυματικών μέσα στο σανατόριο, αλλά και στους δρόμους της πρωτεύουσας. Ευτυχώς, και στην περίπτωση του «ΣΩΤΗΡΙΑ», και σ' άλλες, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων φέρνουν, όπως χρειάζεται κι όπως πρέπει, τις σελίδες εκείνες, που πάνω τους είναι μεγάλοι αγώνες. Αυτή ακριβώς ήταν και η σύντομη παρέμβαση, η αγωνιστική, του προέδρου των εργαζομένων του «Σωτηρία», Γιάννη Μπριάνα. Και θύμισε σωστά αυτά που προκλητικά ξεπέρασαν οι διοργανωτές της εκατονταετηρίδας του σανατορίου.

Το «ΣΩΤΗΡΙΑ» είναι από τα νοσηλευτικά ιδρύματα, που έχει μεγάλους αγώνες και μεγάλη ιστορία, που κανείς δεν μπορεί να τους αγνοεί. Ο «Ρ», στη μεγάλη διαδρομή του, έχει καταγράψει αμέτρητες φορές τους αγώνες των φυματικών. Θυσίες, ζωές...

ΕΝΑΣ αξέχαστος αντιφασίστας δημοσιογράφος - ο Κώστας Στούρνας - μας έδωσε ένα ρεπορτάζ μοναδικό για το νοσοκομείο, που η 4η Αυγούστου δεν το άντεξε και, μαζί με άλλα βιβλία, το πέταξε στην πυρά τις πρώτες μέρες της φασιστικής δικτατορίας.

ΕΝΑ μικρό προλογικό σημείωμα στο επίσης μικρό, αλλά εκείνο μαχητικό βιβλιαράκι των 78 σελίδων του Κ.Σ., έδινε με το μοναδικό εκείνο ρεπορτάζ μιαν άλλη «ΣΩΤΗΡΙΑ»: της απελπισίας και του θανάτου. Οι διοργανωτές έπαθαν αμνησία και λέξη δεν ακούστηκε για εκείνο το φοβερό κάτεργο, για το μεγάλο εκείνο φθισιατρείο με τις πολλές χιλιάδες αρρώστους.

Ο ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ έδωσε τότε με την πένα του την αγωνιστική το φοβερό πρόβλημα της φυματίωσης, που σαν κατάρα βάραινε μετά τον Α` Παγκόσμιο Πόλεμο την πατρίδα μας. Είναι τα χρόνια, που γιατροί, εφημερίδες, καθημερινά, φώναζαν για τον αφανισμό του λαού από τη φυματίωση, τη φριχτή τότε αρρώστια.

«ΚΑΜΠΟΣΑ νούμερα τρομαχτικά που έχουν υψωθεί πάνω στον ελληνικό ουρανό σαν φοβέρα, για ολόκληρο το έθνος που πληρώνει την κρατική και κοινωνική αθλιότητα με τόσους νεκρούς. Διακόσιες πενήντα χιλιάδες λογαριάζονται οι φυματικοί στην Ελλάδα (1927). Και κάθε χρόνο πεθαίνουν από την αρρώστια αυτή 20-25 χιλιάδες. Οσος είναι, πάνω - κάτω, ο πληθυσμός μιας ολόκληρης ελληνικής πόλης, που εξαφανίζεται από το μικρόβιο του Κοχ.

ΜΠΡΟΣΤΑ στην αιμορραγία που υφίσταται ο πληθυσμός, βασικά οι εργαζόμενοι και κυρίως τα νιάτα, τι κάνει το κράτος, οι κάθε λογής τότε αρμόδιοι και υπεύθυνοι; Τίποτε κι απόδειξη η απερίγραπτη κατάσταση, σωστή κατάντια της «Σωτηρίας». Το σανατόριο αυτό θα 'πρεπε να 'ναι ένα απέραντο και γερό κάστρο υγείας για τους φτωχούς, που καταφεύγουν σ' αυτό.

ΑΝΤΙΘΕΤΑ, η "Σωτηρία" δεν είναι παρά ένας τόπος ταπείνωσης και μαρτυρίου για τους αρρώστους. Τόπος, που δείχνει την ελληνική κοινωνία σαν ψοφίμι, που σαπίζει και βρωμά ολοένα και περισσότερο. Ετσι κάθε χρόνο οι νοσηλευόμενοι της "Σωτηρίας", πεθαίνοντας, παραχωρούν τη θέση τους σ' άλλους, που έρχονται κι αυτοί βιαστικοί να πεθάνουν...

ΜΙΑ στατιστική επίσημη του σανατορίου μάς πληροφορεί πως το 42% αυτών που μπαίνουν στη "Σωτηρία" πεθαίνουν μέσα σε 15 το πολύ μέρες, το 25% φτάνουν τους δύο μήνες και μόλις το 3-4% περνούν το χρόνο».

ΤΟ βιβλιαράκι του Κώστα Στούρνα είναι η αγωνιστική παρουσία του «Σωτηρία» από την πρώτη μέρα που λειτούργησε το νοσοκομείο και που, προκλητικά, αγνόησαν οι οργανωτές της εκδήλωσης. Που ούτε ποτέ άκουσαν, ούτε έμαθαν για το μεγάλο και ηρωικό κεφάλαιο με τους αγώνες των φυματικών στο σανατόριο, αλλά και μαζί με το λαό στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης.

ΝΙΩΘΕΙΣ πίκρα κι οργή, όταν έχεις ζήσει για λίγο τις αγωνιστικές αυτές εμπειρίες του «Σωτηρία» στα κατοχικά χρόνια και να βλέπεις μια τέτοια προκλητική αγνόηση. Να θυμάσαι τους 250 φυματικούς ΕΠΟΝίτες το 1943, που ήταν πάντα παρόντες στις μεγάλες διαδηλώσεις.

ΔΕΝ είναι όμως μόνο το «Σωτηρία», που οι μεγάλοι του αγώνες αγνοήθηκαν. Είναι κι άλλα ιδρύματα, που ακολουθούν παρόμοια μεθοδολογία. Το «Σωτηρία» μπορεί βέβαια να τα αγνόησε όλα αυτά, αλλά ντεμπουτάρισε στου κ. Λαμπράκη τα «Μέγαρα». Κι οι διοργανωτές φρόντισαν να προσαγάγουν για να μπουν στο «Μέγαρο» τη νεοφώτιστη «κεκαθαρμένη»... Και τα 'κοψαν όλα για να μπουν στο «Μέγαρο».