Αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς, συνέπεια ίσως του τωρινού κύκλου κρίσης του συστήματος. Στέκονται στα φανάρια, όχι όποια όποια, αλλά αυτά των διασταυρώσεων σημαντικών αξόνων, καθότι εκεί το κόκκινο διαρκεί περισσότερο. Με ένα «ταυ» κι έναν κουβά νερό, τάχα να καθαρίσουν τα παρμπρίζ, στην ουσία πασαλείβοντάς το να ζητιανέψουν μισό ευρώ. Συνήθως, οι γυναίκες που κάνουν αυτήν τη δουλειά περιμένουν με μια πατσαβούρα για να καθαρίσουν τους προβολείς των αυτοκινήτων. Ενώ όλο και κάποιος μεγαλύτερης ηλικίας δεν κάνει τίποτε, απλά περιφέρει πολυκαιρισμένα άσπρα γένια και μιαν απλωμένη παλάμη αναζητώντας ανταμοιβή.

Παλαιότερα ήταν Τσιγγανόπουλα, ανήλικα της αλλοδαπής, γενικά τα λεγόμενα παιδιά των φαναριών, που τόσο συγκινούσαν «ακτιβιστές», «αριστερούς» και φιλάνθρωπες κυρίες των βορείων/νοτίων προαστίων. Ενας ανθρωπιστικός έρανος, μια εκστρατεία αλληλεγγύης ή ένα φιλανθρωπικό γκαλά, ορολογία που άλλαζε, ανάλογα με το ποιος διοργάνωνε την όποια φρούδα διαδικασία. Κάποια χρήματα που μαζεύονταν κάπου δίνονταν ή και σκορπιζόντουσαν, και μετά έξω από την πόρτα. Εξω πάλι, χαμίνι στο δρόμο και το φανάρι. Εκεί όπου το σύστημα σού έταξε να σταθείς, αγωνιώντας πώς θα επιβιώσεις.

Σήμερα η εικόνα σάμπως να είναι διαφορετική. Τα παιδιά λίγο - πολύ έχουν εκλείψει, μπορεί από το φόβο ότι κάποιοι ξύπνιοι θα έρθουν στο τέλος της μέρας να αρπάξουν τον κόπο τους. Μπορεί επειδή μεγαλύτεροι πιάνουν τα πόστα, ενώ αυτά, μικρόσωμα κι αδύναμα, δεν μπορούν να τα διεκδικήσουν. Σε κάθε περίπτωση, όλο και περισσότεροι από αυτούς τους «καθαριστές» είναι ηλικιωμένοι, και όχι μόνον αυτό που μάθαμε να αποκαλούμε «έγχρωμοι».

Τις προάλλες συνάντησα ένα γεροδεμένο ηλικιωμένο, που στα χρώματα μπορούσε να είναι Αλβανός. Να έψαχνε συμπλήρωμα για το ημερομίσθιο που απώλεσε στον ασθμαίνοντα κλάδο της οικοδομής, όπως κομψά και βολικά θα έλεγε κάποιος από τον ΣΕΒ; Μπορούσε να είναι Ελληνας, Ρουμάνος ή Βούλγαρος, «δικός μας» δηλαδή, «ευρωενωσιακός». Αρα, ικανοποιημένος, γεμάτος αυτοπεποίθηση, σίγουρος ότι με το ευρώ, την ΟΝΕ, το Μάαστριχτ και το Σύμφωνο Σταθερότητας δεν υποτιμάται το «σκληρό» μισόευρω που φυλά στην τσέπη. Δεν κινδυνεύει η εθνική του οικονομία, αφού οι «εταίροι» όλο και κάποια αλληλεγγύη θα δείξουν στην κυβέρνησή του.

Λούμπεν στοιχεία, θα πει κανείς. Μάλλον, αλλά πόσο απέχουν τελικά από τους υπόλοιπους; Πόσο απέχει η τύχη τους απ' όσων το σύστημα όρισε στη μοίρα του ημιαπασχολήσιμου, του κακοπληρωμένου, του απλήρωτου, του απολυμένου, του ανασφάλιστου, του μακροχρόνια άνεργου, σ' αυτήν την καθοδική κλίμακα μιζέριας που φτάνει ως την εξόφθαλμη ανέχεια; Μακριά και πέρα από τα δηλητηριώδη, αποπροσανατολιστικά και υποβολιμαία φληναφήματα περί ξένων, δύσμοιρων, εγκληματιών και υπεράριθμων, στέκει η αλήθεια. Την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο βιώνουν κι είναι εκεί που στέκονται. Και αν αυτή δεν ανατραπεί στην πράξη, μπλοκαρισμένοι σε ένα φανάρι θα περιμένουμε όλοι.