Περί δημοσιογραφίας...
Στα «καθ' ημάς» σήμερα, καθότι απεργούμε κιόλας, αλλά κι επειδή πολλή συζήτηση γίνεται, τελευταία, για το ρόλο του δημοσιογράφου, τη δημοσιογραφική δεοντολογία, τις σχέσεις δημοσιογραφίας και πολιτικής, τη διαβόητη διαπλοκή.
Είναι, κατ' αρχήν, εκείνα που μας αφορούν άμεσα και μας βασανίζουν: Οι χαμηλές αμοιβές για τη συντριπτική πλειοψηφία των δημοσιογράφων, οι «συνθήκες γαλέρας» στα τηλεοπτικά κανάλια, στα ραδιόφωνα και τις εφημερίδες, το αβάσταχτο άγχος της δουλιάς, οι απολύσεις που φοβίζουν, οι «επαγγελματικές ασθένειες» που «θερίζουν».
Είναι τ' άλλα, που κάνουν κάποιους από μας να ντρεπόμαστε για το επάγγελμα: Τα εκατομμύρια που «κονομάνε» οι τηλεστάρ, τα «μαύρα» που «τσεπώνουν» οι «μπιστικοί», τα «μυστικά κονδύλια» που μοιράζονται οι «τρόφιμοι» του υπουργείου Εξωτερικών. Τα ψεύδη που γράφονται «κατ' εντολήν» στα έντυπα, το αίμα και το σπέρμα που «χύνονται» στις τηλεοπτικές οθόνες, τα αίσχη που «ταξιδεύουν» στα ερτζιανά.
Κι είναι μερικά ακόμα, που οι πολλοί «κυνηγάνε» και οι λίγοι καταδικάζουμε: Η «δόξα» του γυαλιού, η «επωνυμία» της υπογραφής, η «πόζα» του «καλαμοκαβαλικέματος».
Είναι λάθος να μιλάς για τη δημοσιογραφία με «ορισμούς» και «στάνταρς». Καλό είναι ν' αποφεύγονται οι γενικεύσεις και οι αφορισμοί. Ενα, όμως, είναι σίγουρο: Στις μέρες μας, που η «βιομηχανία της πληροφόρησης» βρίσκεται στα χέρια λίγων μεγαλοεπιχειρηματιών, οι πολίτες δεν ενημερώνονται σωστά, δε μαθαίνουν όλη την αλήθεια. Είναι πολλοί, που πέφτουν «θύματα» της παραπληροφόρησης και μετατρέπονται σε «ομήρους» της χειραγώγησης. Και, βεβαίως, ούτε λόγος για ΜΜΕ, που προσφέρουν ουσιαστική γνώση κι εκπαιδεύουν στον πολιτισμό. Τούτο αποτελεί, πλέον, «κοινό τόπο», το αποδέχονται και οι διευθυντές των τηλεκαναλιών, το παραδέχονται και οι «παραγωγοί» του «μπαρ» και οι «σκηνοθέτες» του «μπιγκ - μπράδερ».
Η δημοσιογραφία ως «επιχειρηματική δραστηριότητα» αποσκοπεί στο κέρδος. Αλλά κέρδος και ουσιαστική ενημέρωση δε συμβιβάζονται, κέρδος και αντικειμενική πληροφόρηση δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Διότι, κέρδος, εν προκειμένω, σημαίνει μια «σοβαρή εφημερίδα», ή ένα «μεγάλο κανάλι» - είτε και τα δυο μαζί - μέσω των οποίων ασκείται η «πίεση» στους κυβερνώντες για την ανάληψη δημοσίων έργων και προμηθειών. Σημαίνει, επίσης, μια «φτηνή φυλλάδα», με «προσφορές δώρων» και «αποκαλύψεις σκανδάλων», ή ένα περιοδικό «της μόδας και της τσόντας», μέσω των οποίων επιχειρούνται οικονομικοί κι άλλοι εκβιασμοί και «ξεπουλιούνται» τα κάθε είδους «καταναλωτικά περιττώματα».
Κι ο δημοσιογράφος τι ρόλο παίζει μέσα σ' αυτό το κερδοσκοπικό «μαγνητικό πεδίο», που διαμορφώνουν τ' αφεντικά των ΜΜΕ; Αν και τα περιθώρια είναι στενά, σχεδόν ασφυκτικά, και δεν επιτρέπουν «εύκολες ανεξαρτητοποιήσεις» και «συχνές διαφοροποιήσεις», δεν πιστεύω ότι ισχύει εδώ το «όλα τα γουρούνια την ίδια μούρη έχουν». Διότι άλλο «δημοσιογραφικό» ρόλο έχουν ο Χατζηνικολάου και ο Πρετεντέρης, ως «ιμάντες» διασύνδεσης πολιτικής και οικονομικής εξουσίας, άλλο ο Τριανταφυλλόπουλος και ο Κακαουνάκης, που κονομάνε δόξα και χρήμα εμφανιζόμενοι σαν «εκδικητές του λαού» κι άλλο ο «ανώνυμος» εργάτης της δημοσιογραφίας, που δουλεύει σαν είλωτας για να βγάλει το ψωμί του κι αγωνίζεται να κρατήσει ό,τι μπορεί από την αξιοπρέπειά του...
Παύλος ΡΙΖΑΡΓΙΩΤΗΣ
Feeds
