Η ανακάλυψη του χρυσού στην Καλιφόρνια, τον Ιούλη του 1848, ήταν η αιτία για να πάνε στην Αμερική, σ' ένα χρόνο, εκατό χιλιάδες μετανάστες. Την ίδια χρονιά, διακόσιες χιλιάδες μετανάστες απ' το πρωί μέχρι το βράδυ - όλη τη βδομάδα - δούλευαν στις φυτείες. Η καλλιέργεια του βαμβακιού, το δουλικό σύστημα εργασίας, έφτανε να αντιπροσωπεύσει μια κερδοφόρα επένδυση κεφαλαίου, για τους έχοντες και κατέχοντες τη γη. Ενώ πριν (1847) η παραγωγή ήταν ασήμαντη, το 1849, τα επτά όγδοα της παγκόσμιας παραγωγής σε βαμβάκι καλλιεργούνταν στην Αμερική. Ταυτόχρονα, αυξανόταν η δουλεία. Από το 1845, το ζήτημα της δουλείας ήταν το «κυρίαρχο θέμα» της αμερικανικής πολιτικής. Παρά τις όποιες «ενστάσεις» του πλούσιου βιομηχανικού βορρά για τη δουλεία, ο φανατισμός κατά των δούλων κορυφώνεται, σ' ολόκληρη την Αμερική, στη διάρκεια της δεκαετίας 1848-1858.

Η διευκόλυνση της απόδρασης των δούλων, σε «ασφαλή» καταφύγια στο βορρά ή ακόμα και στον Καναδά, βρήκε μεγαλύτερη εκμετάλλευση στις απέραντες φάρμες των «φιλελευθέρων». Τα μεγάλα δίκτυα των μυστικών δρομολογίων, γνωστά απ' τη Λογοτεχνία με το όνομα «Υπόγειος Σιδηρόδρομος», απ' όπου «φυγαδεύονταν» οι δούλοι προς την «Ελευθερία», θα μπορούσαν να ονομαστούν και «Δρόμος μαρτυρίου», καθώς εύρισκαν κατά χιλιάδες το θάνατο, απ' την πείνα, τις κακουχίες και τις αρρώστιες.

Οι ποιητές: Ουίτιερ, Λόουελ, Μπράιαντ, Λόγκφελο, Εμερσον, είχαν εκφράσει, με τα ποιήματά τους, την απέχθειά τους για τη δουλεία στην Αμερική. Το 1851, ένα βιβλίο συγκλόνισε την Αμερική, όλον τον κόσμο. Μιλούσε για τα βάσανα των μαύρων, απ' τη δουλεία. Η δημοσίευση στο περιοδικό «Εθνική Εποχή» (National era), ένα σκετς, που κατέγραφε το θάνατο ενός δούλου, του μπάρμπα Θωμά, έκανε τις καρδιές των πιο σκληρών Αμερικανών να σπάσουν... Το σκετς αυτό, που η Χάριετ Μπίτσερ Στόου άρχισε να δημοσιεύει σε εβδομαδιαίες συνέχειες, ως η «Καλύβα του μπάρμπα Θωμά», γίνεται βιβλίο. Το 1852 και πριν εκπνεύσει ο χρόνος, είχαν πουληθεί 600.000 αντίτυπα. Η συγγραφέας Στόου κατέγραφε με τις πιο σκληρές εικόνες ότι η ανισότητα, η απανθρωπιά και η σκληρότητα της εκμετάλλευσης, ήταν στενά συνυφασμένες με τη δουλεία. Κατάφερε να εμπνεύσει χιλιάδες Αμερικανούς, για τον αγώνα εναντίον της δουλείας - αγγίζοντας τα βαθύτερα ουμανιστικά τους αισθήματα. Εκεί όπου η ολιγαρχία της πλουτοκρατίας κατείχε το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου, της εξουσίας και ήταν υπέρ της δουλοκρατίας - δεχόταν ένα ισχυρό πλήγμα από ένα σύγγραμμα. Μ' έκανε κι εμένα, παιδί, πολλές φορές να κλάψω, όταν το διάβαζα και το ξαναδιάβαζα.

Κάποτε στη Δύση, οι ποιητές των «ελεύθερων πολιτειών» κατάγγελλαν τη δουλεία με διαδηλώσεις. Αλλα είχε κατά νου, όμως, η ανερχόμενη τότε αμερικανική αστική τάξη και, ιδιαίτερα, το βιομηχανικό κεφάλαιο, που αποτελούσε τον πυρήνα της. Κι έτσι, μετά από λίγες μόνο δεκαετίες, στη θέση του μαύρου δούλου μπαρμπα - Θωμά, μπήκε ο κατοπινός εργάτης, είτε μαύρος είτε λευκός, ο «δούλος» του καπιταλισμού.