Αν η βιομηχανία της μαζικής αναγόρευσης «ηρώων» δε σταματήσει σύντομα, οι κυβερνώντες του μέλλοντος θα έχουν να αντιμετωπίσουν ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα: θα πρέπει να ξηλώνουν από τους δρόμους τις ταμπέλες με τους ξεφτισμένους «ευεργέτες» του έθνους και να σηκώνουν εκείνες με τα ονόματα των νεότερων, αφού το κακό παράγινε και πλέον τον τίτλο του ήρωα - άρα και το δικαίωμα της υστεροφημίας, έστω και με τα βαφτίσια μιας συνοικιακής οδού - το διεκδικούν πολλοί, με τελευταίους τους νικητές των πρόσφατων Ολυμπιακών Αγώνων, ή τους 22 της Εθνικής ποδοσφαίρου στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του Ιούλη. Αν πάντως το ζήτημα τεθεί στα σοβαρά, κανένας να μην έχει αμφιβολία ότι το ξήλωμα θ' αρχίσει από κάτι ενοχλητικά σοκάκια, με ταμπέλες ονομάτων και γεγονότων που έχουν ήδη εξοβελιστεί από τη διδακτέα ύλη της σχολικής ιστορίας.

Η ονοματολογία των δρόμων βέβαια είναι το λιγότερο, αν και το πλήθος των αρχαιοελλήνων, των γαλαζοαίματων, των αγίων, όπως και των «πεφωτισμένων» πολιτικών του περασμένου αιώνα στις ταμπέλες των οδών, μαρτυράει την αντίληψη των κρατούντων για την ιστορία αυτού του τόπου. Το πρόβλημα έχει να κάνει με το ποιος και με το ποια κάθε φορά κριτήρια περνάει στο πάνθεον των «ηρώων», κερδίζει τη δέουσα προβολή και φυτεύεται σαν πρότυπο φτιασιδωμένο με τα στάνταρ που απαιτεί η κυρίαρχη ιδεολογία. Εχεις τη φιλανθρωπία για χόμπι; Είσαι ήρωας, κερδίζεις τουλάχιστον τρία λεπτά προβολής στο νυχτερινό δελτίο ειδήσεων και μετά θάνατον ένα ίδρυμα απόρων παίδων παίρνει το όνομά σου. Είσαι επιτυχημένος επιχειρηματίας που ξεκίνησες από το μηδέν, έστω κι αν ο μπαμπάς σου κονόμησε από λαθρεμπόριο πετρελαίου; Στις σελίδες των μαγκαζίνο παίρνεις το σαλόνι και στα ρεπορτάζ για τη δεξίωση του προέδρου το όνομά σου αναφέρεται από τα πρώτα στη λίστα των καλεσμένων. Και πάει λέγοντας.

Το πλήθος των σύγχρονων «ηρώων», παίζει για το σύστημα τον ίδιο ρόλο που υπηρετεί στη διάπλαση των μαθητών το κρυφό πρόγραμμα του σχολείου: δημιουργεί πρότυπα συμπεριφοράς, προβάλλει επιλεκτικά πλευρές του εποικοδομήματος, προκειμένου να κουκουλώσει τη ληστρική οικονομική βάση. Σου λέει: δύσκολα τα πράγματα στον καπιταλισμό, αλλά με πολλή δουλιά, μπόλικη θέληση, πείσμα και μερικές συγκυρίες ευνοϊκές καθένας μπορεί να τα καταφέρει. Εδώ ο άλλος σάρωσε τέσσερα συνεχόμενα μετάλλια σε Ολυμπιάδες κι εσύ δεν μπορείς να βρεις μια θέση ημιαπασχόλησης στον ΟΑΕΔ της γειτονιάς σου; Ο σύγχρονος «ήρωας» παίρνει πηλοφόρι και μυστρί και σοβατίζει τις ρωγμές του συστήματος που χάσκουν, για να τις κρύψει από τα μάτια εκείνων που έχουν έστω και την υποψία ότι το σάπιο οικοδόμημα με λίγο σπρώξιμο μπορεί και να σωριαστεί στο έδαφος.

Και μια και ο λόγος για τους «ήρωες ευεργέτες», στη Νάουσα υπάρχει δρόμος που φέρει το όνομα του Χριστόδουλου Λαναρά, προγόνου του σημερινού προέδρου της «Κλωνατέξ» και ιδρυτή της κλωστοϋφαντουργίας στην πόλη. Ισως σε μερικές δεκαετίες, ο δρόμος έξω από το κουφάρι της «Τρικολάν» πάρει το όνομα του σημερινού μεγαλοεπιχειρηματία. Αν βέβαια στο μεταξύ δεν το έχει καπαρώσει κάποιος ποδοσφαιριστής ή η φιλάνθρωπος κόρη κάποιου εφοπλιστή...