Σάββατο 10 Φλεβάρη 2007
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 32
ΤΗΛΕ ...ΠΑΘΗ

ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ
«Αξιότιμοι θεατές... »

«Σκοπός του θεάτρου μου είναι να ξυπνήσει στο θεατή την επιθυμία να καταλάβει την κοινωνία στην οποία ζει και να μεθοδέψει σ' αυτόν το μεράκι να πάρει μέρος στην αλλαγή της» (Μπέρτολτ Μπρεχτ)

Εκατόν εννιά χρόνια από τη γέννηση (1898-1956) του μεγάλου θεατρικού συγγραφέα Μπέρτολτ Μπρεχτ, του οποίου το έργο παραμένει διαχρονικό. Το συνολικό του έργο 9.000 και πλέον σελίδων και οι δύο τόμοι των κινηματογραφικών - θεατρικών κειμένων, μιλούν για όλο το κοινωνικό γίγνεσθαι. Η παγκόσμια φήμη του, από το πλήθος των διαλεκτικών αναλύσεων - για τα γνωρίσματα της τέχνης ως μέσου διαμόρφωσης κοινωνικής ηθικής - το μπρεχτικό «επικό θέατρο» αποτελούν «βαρόμετρο» για να αποκαλύψουν στο θεατή, και όχι μόνο, τα δεδομένα εκείνα που θα του «κατοχυρώσουν» την αυτοσυνειδησία του. Γιατί, όπως έλεγε ο Γερμανός θεατράνθρωπος: «Ο κάθε άνθρωπος αισθάνεται καλύτερα μες το δικό του πετσί». Αλλού, γίνεται άκρως διδαχτικός: «Η παλιά σας συμβουλή να είμαι καλά και έτσι να ζω, σαν κεραυνός ξεχώρισε στα δύο... να είμαι καλός για τους άλλους, αλλ' όχι για τον εαυτό μου! Δυστυχώς, ο κόσμος σας είναι πολύ δύσκολος... Αξιότιμοι θεατές εμπρός αναζητήστε μόνοι σας ποιο είναι το τέλος του θεατρικού έργου», αφού έχετε προμηθευτεί τη γνώση!

Το Φλεβάρη του 1933 με την άνοδο του ναζισμού στη Γερμανία και το κάψιμο στη φωτιά αργότερα των βιβλίων του, γράφει ότι ο μόνος σκοπός του είναι, να πέσει ο φασισμός. Πάντα με «ρεφλέξ» και «αμορτισέρ» (δηλαδή «χαλαρά», δίχως φόβο - αλλά με ισχυρό όπλο τον ορθολογισμό) τάσσεται καλλιτεχνικά με τους «κολασμένους».

«Θα μπορούσε βέβαια να θεωρηθεί προκλητική η συζήτηση που κάνουμε εδώ για τα πράγματα του θεάτρου που μοιάζουν να χρωστούν την ύπαρξή τους στην επιθυμία του ανθρώπου για διασκέδαση, τη στιγμή που ζούμε μέσα σ' αιματηρούς πολέμους κι ενώ συγχρόνως δεν έχουμε καθόλου την πρόθεση φυγής προς έναν άλλο κόσμο. Αλίμονο, τα κόκαλά μας μπορεί να σκορπιστούν στους τέσσερις ανέμους αύριο! Αν ασχολούμαστε με το θέατρο, είναι βέβαια για να προετοιμάσουμε ένα εργαλείο που θα συντελέσει κι αυτό με τον τρόπο του στην προώθηση του σκοπού μας. Αλλά η πιεστική κατάσταση που αντιμετωπίζουμε δεν πρέπει να μας κάνει να καταστρέψουμε το μέσο που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε. Η βιασύνη δεν ωφελεί όταν πρέπει να κάνουμε γρήγορα. Το νυστέρι πρέπει να 'ναι αλαφρό στο χέρι του χειρούργου, όσο βαριά κι αν είναι η ευθύνη του. Ναι, ο κόσμος εξαρθρώθηκε και μόνο βίαιες κινήσεις μπορούν να τα ξαναβάλουν όλα στη θέση τους. Αλλά ανάμεσα στα εργαλεία υπάρχει ένα λεπτό, εύθραυστο, που απαιτεί να το χειριζόμαστε ανάλαφρα. Ενα θέατρο που απαγορεύει το γέλιο είναι θέατρο για γέλια. Οι άνθρωποι που δεν έχουν χιούμορ είναι γελοίοι». (Μπ. Μπρεχτ)

Η επικαιρότητα της αισθητικής του Μπρεχτ και η υπογράμμιση του επαναστατικού χαρακτήρα του θεατρικού έργου του πορεύεται με την ενίσχυση των λαϊκών ανησυχιών. Τον καθιστούν διαφωτιστή γιατί φωτίζει την πραγματικότητα: «Η αλήθεια της σκηνής έχει τους δικούς της νόμους. Δεν ταυτίζεται "ολόκληρη" με την αλήθεια της ζωής, κυρίως τη φωτίζει...». Οπως έλεγε, γι' αυτό, «Προμηθέψου γνώση...».


Παναγιώτης ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗΣ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ