Γιατί επέβαλαν τα κριτήρια σύγκλισης και το Σύμφωνο Σταθερότητας;

ΘΕΜΕΛΙΟ ΤΗΣ ΕΕ είναι η Συνθήκη του Μάαστριχτ. Πυρήνας αυτής της Συνθήκης είναι οι διαβόητες τέσσερις ελευθερίες: Διακίνησης κεφαλαίων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών και προσώπων. Επιδίωξη είναι η χωρίς όρια δράση του μεγάλου ευρωπαϊκού κεφαλαίου εντός και εκτός συνόρων των κρατών - μελών της ΕΕ, ώστε να αξιοποιεί όλα τα πλεονεκτήματα και τις δυνατότητες για τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας του. Βασικό συστατικό μέρος της δημιουργίας συνθηκών για τη δράση του κεφαλαίου είναι η Οικονομική και Νομισματική Ενωση (ΟΝΕ) με το κοινό νόμισμα, το ευρώ, το οποίο καθιερώθηκε για να ενισχυθεί η ελεύθερη κίνηση των κεφαλαίων και εμπορευμάτων στο εσωτερικό της Ευρώπης, να εξαφανιστούν οι συναλλαγματικοί κίνδυνοι από τη διακύμανση των ισοτιμιών, αλλά και ως ισχυρό εργαλείο στην παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία ιδιαίτερα απέναντι στο δολάριο. Παρ' όλ' αυτά υπάρχουν προβλήματα, γιατί σε συνθήκες π.χ. ύφεσης της οικονομίας της ΕΕ το ευρώ αναδείχτηκε ισχυρότερο του δολαρίου, γεγονός που επέδρασε στη μείωση των εξαγωγών, ενώ δημιουργούνται και προβλήματα στις καπιταλιστικές οικονομίες λόγω ανισόμετρης ανάπτυξης. Δεν αναπτύσσονται το ίδιο όλα τα κράτη - μέλη της ΕΕ. Για να αντιμετωπίσουν τέτοιες παρενέργειες με κινδύνους για την κερδοφορία του κεφαλαίου επέβαλαν και τα κριτήρια ονομαστικής σύγκλισης (επιτόκια, πληθωρισμός, δημόσιο έλλειμμα και δημόσιο χρέος), που η καπιταλιστική οικονομία κάθε κράτους - μέλους της Ενωσης έπρεπε να εκπληρώσει για την είσοδό της στην ΟΝΕ και στο ευρώ. Αυτά τα κριτήρια καθορίζουν υποχρεωτικά και τη συγκεκριμένη πολιτική που ασκείται. Πολιτική έντασης της εκμετάλλευσης, για να διευκολύνουν τη συσσώρευση του κεφαλαίου. Και που συνεχίζει να ασκείται με βάση το Σύμφωνο Σταθερότητας, ως εργαλείο που επιβάλλει τη συνεχή εκπλήρωση από τις οικονομίες τους των κριτηρίων σύγκλισης και μετά την ένταξη στην ΟΝΕ.

ΤΟ «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΓΚΛΙΣΗΣ» όριζε ότι όλα τα κράτη πρέπει:

• Να περιορίσουν το ρυθμό πληθωρισμού στο 4-5%. Ετσι επέβαλαν πολιτική μείωσης μισθών και συντάξεων, στο όνομα ότι θα μειωθούν και οι τιμές των εμπορευμάτων. Αλλά οι τιμές δε μειώνονται. Ταυτόχρονα επιβάλλουν και τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις και την ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης.
• Να μειώσουν τα ελλείμματα του Δημοσίου, σαν ποσοστό του ΑΕΠ, στο 3%. Γι' αυτό ιδιωτικοποιούν - εμπορευματοποιούν τους τομείς παιδείας, υγείας, πρόνοιας και τα λαϊκά στρώματα πληρώνουν γι' αυτά που πριν τα παρείχε στο μεγαλύτερο βαθμό το κράτος.
• Να περιορίσουν το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στο 60%. Μ' αυτό το κριτήριο επέβαλαν τις ιδιωτικοποιήσεις επιχειρήσεων για να αυξήσουν τα κρατικά έσοδα και να μειώσουν έτσι το δημόσιο έλλειμμα, ενώ διαμορφώνουν και αντιλαϊκή φορολογική πολιτική.
• Να μειώσουν δραστικά τα επιτόκια των δανείων. Ετσι θα εξασφάλιζαν φτηνό χρήμα για το κεφάλαιο, αλλά θα προωθούσαν και την πολιτική των διαφόρων καταναλωτικών δανείων για τα λαϊκά νοικοκυριά, τα οποία καταχρεώνονται και υποθηκεύονται στο κεφάλαιο, ενώ το ίδιο αυξάνει τα κέρδη του από τη δανεική λαϊκή κατανάλωση.

ΕΤΣΙ ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΝ άγρια αντιλαϊκή πολιτική για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας των κρατών - μελών της Ενωσης, έναντι των ανταγωνιστικών ιμπεριαλιστικών κρατών και κυρίως των ΗΠΑ και Ιαπωνίας στη μεταξύ τους πάλη για το μοίρασμα αγορών.