Ερώτηση Απάντηση | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Τι είναι ο «ευρωπαϊκός στρατός» και ποια είναι η αποστολή του;

Αμέσως μετά την επιδρομή του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, φούντωσε η συζήτηση στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη δημιουργία «ευρωπαϊκού στρατού». Το θέμα δεν είναι νέο, τέθηκε από τη Συνθήκη του Μάαστριχτ στα πλαίσια της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ). Στον τομέα αυτό, όμως, οι «δεκαπέντε» είχαν τη μικρότερη πρόοδο. Αυτό που τους εμπόδιζε ήταν αφ' ενός οι μεταξύ τους ανταγωνισμοί, αφ' ετέρου η καχυποψία με την οποία αντιμετώπιζαν το εγχείρημα οι ΗΠΑ.

***

Τι άλλαξε τώρα και προωθούν την ίδρυση του «ευρωπαϊκού στρατού»; Η απάντηση βρίσκεται στο ότι οι ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Ενωσης αντελήφθησαν πως χωρίς στρατιωτικό βραχίονα η Ευρωπαϊκή Ενωση θα είναι «ανάπηρη» στην προσπάθειά της για επέκταση και διείσδυση, ενώ αρθήκανε οι ανησυχίες των ΗΠΑ αφού έλαβαν έμπρακτες διαβεβαιώσεις ότι αυτές θα συνεχίσουν να είναι τα αφεντικά και ότι καμιά δράση δεν πρόκειται να αναληφθεί χωρίς τη δική τους έγκριση. Η άρση των αμερικανικών επιφυλάξεων αποδεικνύεται από το ότι η Βρετανία (που για λογαριασμό τους αντιδρούσε στη δημιουργία «ευρωπαϊκού στρατού») αποφάσισε τελικά να συμμετάσχει.

Τι μορφή και ποια αποστολή θα έχει ο «ευρωπαϊκός στρατός»; Η απάντηση σ' αυτό το ερώτημα δίνεται από την απόφαση της Συνόδου Κορυφής στο Ελσίνκι (Δεκέμβρης 1999):

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εγκρίνει τις δύο εκθέσεις προόδου της προεδρίας σχετικά με την ανάπτυξη του δυναμικού στρατιωτικής και μη στρατιωτικής διαχείρισης των κρίσεων από την Ενωση, στο πλαίσιο της ενισχυμένης Κοινής Ευρωπαϊκής Πολιτικής για την Ασφάλεια και την Αμυνα... Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη βούλησή του να αναπτύξει αυτόνομη ικανότητα να λαμβάνει αποφάσεις, καθώς και να αρχίζει και να διεξάγει στρατιωτικές επιχειρήσεις υπό την ηγεσία της ΕΕ, προς αντιμετώπιση των διεθνών κρίσεων, σε περίπτωση που το ΝΑΤΟ δε συμμετέχει σε αυτές ως σύνολο... Τα κράτη-μέλη, συνεργαζόμενα εθελοντικά σε επιχειρήσεις υπό την ηγεσία της ΕΕ, πρέπει να είναι σε θέση έως το 2003 να αναπτύσσουν εντός 60 ημερών και να υποστηρίζουν επί τουλάχιστον ένα έτος στρατιωτικές δυνάμεις μέχρι και 50.000-60.000 ατόμων, ικανών για ολόκληρο το φάσμα των καθηκόντων του Petersberg».

***

Καθίσταται σαφές ότι οι «δεκαπέντε», με τη σύμφωνη γνώμη των Αμερικανών και στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, δημιουργούν έναν ακόμη στρατιωτικό μηχανισμό επεμβάσεων σαν και αυτές στη Βοσνία και το Κοσσυφοπέδιο. Εξάλλου, και για όσους αμφιβάλλουν, υπάρχουν οι δηλώσεις της υπουργού Εξωτερικών της Φινλανδίας (νυν Προέδρου της χώρας της) Τάρια Χαλόνεν λίγο πριν τη Σύνοδο του Ελσίνκι: «Η δύναμη αυτή θα λειτουργεί και θα δρα κατά τα πρότυπα των επιχειρήσεων στη Βοσνία και το Κόσσοβο»...

Επίσης, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι μια ακόμη εγγύηση για την ατλαντική νομιμοφροσύνη των «δεκαπέντε» και για το χαρακτήρα των στρατιωτικών επεμβάσεων του μέλλοντος αποτελεί η τοποθέτηση του Χαβιέ Σολάνα, πρώην γγ του ΝΑΤΟ, πιστού φίλου των ΗΠΑ, αρχιχασάπη της Γιουγκοσλαβίας, στη θέση του εκπροσώπου της ΕΕ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας.