«Απόλυτη ασφάλεια στις μεταφορές δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο. Στην Ουαλία στις 21 Οκτωβρίου του 2024 που λειτουργούσαν τα τεχνολογικά συστήματα έγινε σύγκρουση. Θέλω να πω, υπάρχει πάντα ο ανθρώπινος παράγοντας». Αυτά έλεγε χτες σε συνέντευξή του ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αλλάζοντας ελαφρώς το τροπάρι για το έγκλημα στα Τέμπη, διατηρώντας όμως τον ανθρώπινο παράγοντα - άρα και την ατομική ευθύνη - ως τον νούμερο 1 κίνδυνο για την ασφάλεια στα τρένα. Το θέμα όμως είναι το εξής: Εφόσον σήμερα υπάρχουν τα τεχνολογικά μέσα, για να μειώνεται στο ελάχιστο η συμμετοχή του ανθρώπινου λάθους σε ένα ατύχημα, γιατί συνεχίζουν να συμβαίνουν τραγικά εγκλήματα, όπως αυτό στα Τέμπη;

Στο παράδειγμα που δίνει ο πονηρούλης υπουργός, μπερδεύει σκόπιμα τα πράγματα. Γιατί το ατύχημα στην Ουαλία δεν ήταν καθόλου από ανθρώπινο λάθος, ούτε λειτουργούσε κάποιο εξελιγμένο τεχνολογικό σύστημα στη γραμμή. Μια ματιά στα βρετανικά ΜΜΕ, αποδεικνύει πως οι γραμμές δεν είχαν καθαριστεί από τα φύλλα του φθινοπώρου που μειώνουν την πρόσφυση, ενώ δεν δούλεψαν και τα εφεδρικά, για τέτοιες περιπτώσεις, συστήματα πέδησης που διαθέτει το τρένο. Ετσι, παρά το γεγονός ότι η αλλαγή της μονής γραμμής στο δίκτυο έγινε κανονικά από τον σιδηροδρομικό υπάλληλο και παρά το ότι ο μηχανοδηγός της μιας αμαξοστοιχίας φρέναρε στην ώρα του, το τρένο γλίστρησε πάνω στις γραμμές και συγκρούστηκε με αυτό που κινούνταν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Αποτέλεσμα, ένας νεκρός και πολλοί τραυματίες.

«Ενα αυτοματοποιημένο σύστημα που βοηθά τους τροχούς του τρένου να φρενάρουν πάνω στις γραμμές απέτυχε σε ένα από τα τρένα που συνετρίβη μετωπικά στις 21 Οκτωβρίου, αποκάλυψαν οι ερευνητές», σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC που εξηγεί:

«Το τρένο με κατεύθυνση δυτικά που ενεπλάκη στη σύγκρουση (...) ήταν εξοπλισμένο με ένα σύστημα αυτόματης εκκένωσης άμμου στις ράγες εάν οι τροχοί γλιστρήσουν κατά το φρενάρισμα. Το σύστημα, ωστόσο, δεν φάνηκε να λειτουργεί στις κρίσιμες στιγμές που το τρένο φρέναρε πριν από τη σύγκρουση. Μια επιθεώρηση της αμαξοστοιχίας μετά το ατύχημα, έδειξε ότι οι σωλήνες λείανσης ήταν φραγμένοι και προφανώς δεν μπορούσαν να εκκενώσουν άμμο. Η ανάλυση του ενσωματωμένου καταγραφέα έδειξε ότι ο οδηγός είχε αρχίσει να φρενάρει πριν το τρένο φτάσει στον κόμβο διέλευσης, αλλά οι τροχοί άρχισαν να γλιστρούν. Οι επιθεωρήσεις σε διάφορα σημεία που πλησιάζουν στο σημείο της συντριβής διαπίστωσαν χαμηλά επίπεδα πρόσφυσης τροχού - σιδηροτροχιάς. Η γραμμή μονής κατεύθυνσης είχε εκτραπεί σωστά στον κόμβο (...) αλλά παρά το σύστημα πέδησης έκτακτης ανάγκης που εφαρμόστηκε περίπου 40 δευτερόλεπτα αργότερα, η αμαξοστοιχία δεν σταμάτησε και συνέχισε σε μια μικρή κατηφόρα για άλλα 900 μέτρα μετά τον κόμβο, όταν συγκρούστηκε μετωπικά με την άλλη αμαξοστοιχία, η οποία ταξίδευε με περίπου 6 μίλια/ώρα».

Η εκδοχή του ανθρώπινου λάθους είναι βολική για την κυβέρνηση, αλλά καταρρίπτεται από τα γεγονότα. Τα ερωτήματα της έρευνας, που συνεχίζεται στην Ουαλία, είναι πολλά και αφορούν στην κατάσταση των γραμμών, στην απόδοση των συστημάτων πέδησης και προστασίας από ολίσθηση τροχών. Αλλά και στο πώς η εταιρεία που διαχειρίζεται το δίκτυο αντιμετωπίζει τα συχνά προβλήματα στη συγκεκριμένη γραμμή, που απαιτεί συχνό καθάρισμα από τα φύλλα, αφού διασχίζει το δάσος. «Τα φύλλα στη γραμμή είναι όπως ο πάγος στον δρόμο», σημειώνουν οι ειδικοί, δείχνοντας προς τη μεριά της εταιρείας, η οποία, για να αποτινάξει την ευθύνη, ισχυρίζεται ότι ξοδεύει εκατομμύρια, για να καθαρίσει το φύλλωμα κατά τους φθινοπωρινούς μήνες.

Το πρόβλημα, πάντως, δεν τους είναι άγνωστο. Μια ακόμα σύγκρουση επιβατικών τρένων είχε συμβεί τον Οκτώβρη του 2021 στη Βρετανία, λόγω ολίσθησης πάνω σε ακαθάριστες γραμμές, σε μια διασταύρωση κοντά στο Σόλσμπερι. Ο απολογισμός ήταν τότε 14 τραυματίες και όπως αποδείχτηκε, δεν λειτούργησε σαν προειδοποίηση για το τι μπορεί να συμβεί, όταν η ασφάλεια των Μεταφορών τροχοδρομεί στις ράγες του κόστους - οφέλους για το κεφάλαιο και το κράτος του. Οπως ακριβώς στα Τέμπη...