Ενα δημοσιογραφικό έπος | Επωνύμως | ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ

ΑΠΟ ΜΕΡΑ ΣΕ ΜΕΡΑ

Ενα δημοσιογραφικό έπος

Ο "Ριζοσπάστης" αύριο θα κρέμεται στα περίπτερα». Αυτή η φράση έχει αποτυπωθεί πλέον σε όσους από τους δημοσιογράφους της εφημερίδας ήμασταν «φρέσκοι» το φθινόπωρο του 1994, όταν η πλημμύρα κατέστρεψε - μεταξύ άλλων - και το τυπογραφείο της. Το πώς τελικά έγινε αυτό, έχει γραφτεί. Στην προκειμένη περίπτωση, το εντυπωσιακό αυτής της φράσης κρύβεται στη σιγουριά της. Από πού πήγαζε αυτή η βεβαιότητα;

Η απάντηση έρχεται από πολύ μακριά, πίσω στο χρόνο. Πριν ακόμη εμφανιστεί ο «Ριζοσπάστης», πριν ακόμη εφευρεθεί η τυπογραφία. Ερχεται από την ανάγκη του δούλου για ελευθερία. Του κατακτημένου για ανεξαρτησία. Του «φιμωμένου» για «φωνή». Του εξαπατημένου για αλήθεια. Αυτή η ανάγκη «γέννησε» μια μακριά σειρά από αναγκαιότητες: για αγώνα, αφού τίποτα λιγότερο δεν οδηγούσε πουθενά. Για οργάνωση, αφού τίποτα λιγότερο δεν μπορούσε να οδηγήσει αυτόν τον αγώνα σε μια προοπτική. Για προπαγάνδα, αφού τίποτα λιγότερο δεν μπορούσε να αφυπνίσει, να χειραφετήσει, να προκαλέσει τη συνειδητοποίηση της δύναμης που κρύβει μέσα του ο «ανθρωπάκος».

Ο «Ριζοσπάστης» είναι «γέννημα» αυτής της τελευταίας αναγκαιότητας. Αλλά επειδή η ζωή είναι μια διαλεκτική σύνθεση, η εφημερίδα του Κόμματος της εργατικής τάξης λειτούργησε και λειτουργεί και οργανωτικά. «Με τη βοήθεια της εφημερίδας και σε σύνδεση μ' αυτή θα διαμορφώνεται μόνη της μια μόνιμη οργάνωση» έγραψε ο Λένιν. Πώς θα μπορούσε λοιπόν αυτή η διάρκεια, που εμπεριέχεται στο «θα διαμορφώνεται», να έχει την «πολυτέλεια» της διακοπής;

Συγκλονιστικές στιγμές της έκφρασης αυτής της διαδικασίας - η οποία θα διαρκεί όσο τουλάχιστον χρειαστεί μέχρι την τελική απελευθέρωση από την εκμετάλλευση - προσκαλούνται να ζήσουν οι αναγνώστες του λευκώματος, «"Ριζοσπάστης" - περίοδος 1941-1945» που θα παρουσιαστεί τη Δευτέρα το βράδυ στην Αίθουσα Συνεδρίων στην έδρα της ΚΕ του ΚΚΕ στον Περισσό.

Πρόκειται για μια έκδοση - σταθμό για τους μελετητές της νεότερης ελληνικής - και όχι μόνο - ιστορίας. Περιλαμβάνει τα φύλλα της εφημερίδας που εκδόθηκαν μέσα στο «σκοτάδι» της κατοχής, της ιμπεριαλιστικής επέμβασης των Αγγλων που ακολούθησε και του διαστήματος από τη λήξη των Δεκεμβριανών μέχρι τη Βάρκιζα. Είναι ένα μάθημα δημοσιογραφίας. Ειδικότερα: ένα μάθημα αγωνιστικής δημοσιογραφίας και κομμουνιστικής προπαγάνδας, μέσα στις πλέον αντίξοες συνθήκες. Εδώ έγκειται και η ουσιαστική διαφορά με τον αστικό Τύπο: Αν δε νοείται να μην υπάρχει εφημερίδα του Κόμματος σε συνθήκες νομιμότητας, είναι πολλαπλάσια αδιανόητο να μην τυπώνεται τη στιγμή που την έχει ακόμη μεγαλύτερη ανάγκη η εργατική τάξη.

Το πώς επιτεύχθηκε αυτό το εκδοτικό - δημοσιογραφικό έπος περιγράφεται στα εισαγωγικά του λευκώματος. Οπως δίνεται και το περίγραμμα των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών της συγκεκριμένης περιόδου. Ωστόσο, μεταξύ των πολλών διαπιστώσεων που θα προκύψουν από την ανάγνωσή του είναι, για μια ακόμη φορά, η παρακάτω: Είτε από το υπόγειο, παράνομο τυπογραφείο της Καλλιθέας, είτε από τα σύγχρονα τυπογραφεία, είτε από όπου στο μέλλον χρειαστεί, «ο "Ριζοσπάστης" αύριο θα κρέμεται στα περίπτερα»...

Γρηγόρης ΤΡΑΓΓΑΝΙΔΑΣ