Οι ηγεσίες των ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ, φανερά ή καλυμμένα, επιχειρούν να εμφανίσουν ένα «όχι» στο αμερικανόπνευστο σχέδιο Ανάν ως αδιέξοδο. Οτι δεν υπάρχει άλλη επιλογή παρά το «ναι». Τώρα ή έστω λίγους μήνες αργότερα. Ομως αν είναι έτσι τα πράγματα, πώς φτάσαμε εδώ και ποιοι ευθύνονται (σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο);

Τέλη 1999 συνέρχεται στο Ελσίνκι η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ. Ασχολείται με το Κυπριακό και παίρνει απόφαση που συμπληρώνει πρότερη του λεγόμενου G8 (υποβίβαζε την εισβολή και την κατοχή από διεθνές πρόβλημα σε απλό δικοινοτικό). Με την απόφαση του Ελσίνκι δινόταν η ευχέρεια στον Ανάν να λειτουργήσει όχι ως ΓΓ του ΟΗΕ, αλλά ως άτομο, παρακάμπτοντας τη λειτουργική συνέχεια του Οργανισμού και τις μέχρι τότε αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας για το Κυπριακό. Στο μεταξύ ο Αμερικανός «διαμεσολαβητής» Τ. Γουέστον, ο Αλβάρο ντε Σότο και άλλοι περιώνυμοι παράγοντες, πηγαινοέρχονται σε Αθήνα - Λευκωσία - Αγκυρα για να προετοιμάσουν την «επίλυση». Οταν παίρνουν διαβεβαιώσεις ότι υπάρχει η βούληση για αποδοχή των σχεδίων τους, Νοέμβρη του 2002 εμφανίζεται ο Ανάν να παρουσιάζει το σχέδιό «του».

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δίνει το πράσινο φως για να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις. Από κοντά και οι ΝΔ - ΣΥΝ με τις δηλώσεις τους περί ικανοποιητικής βάσης διαπραγμάτευσης. Αν οι διαμεσολαβητές έπαιρναν τότε ένα «όχι» ως απάντηση από όλους, τα πράγματα θα εξελίσσονταν όπως εξελίχτηκαν; Εδώ θυμίζουμε ότι το Εθνικό Συμβούλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας έκρινε αρνητικά το προτεινόμενο τότε, πρώτο σχέδιο Ανάν, αλλά υπό τις πιέσεις το αποδέχτηκε ως βάση διαπραγμάτευσης. Ομως για καλύτερα, όχι για χειρότερα... Και όντως έγιναν διαπραγματεύσεις, μόνο που απέβαιναν άκαρπες για τα δίκαια αιτήματα του κυπριακού λαού. Η Αγκυρα (με την τουρκοκυπριακή ηγεσία να ακολουθεί) προωθούσε άλλα συμφέροντα. Παρ' ότι το αδιέξοδο διαφαινόταν από τότε, με τη σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, ξεκινά νέος γύρος στη Ν. Υόρκη. Σήμερα το αποσιωπούν τα «παπαγαλάκια» της πρεσβείας, αλλά τότε ήταν κοινό μυστικό ότι το Μέγαρο Μαξίμου πίεζε αφόρητα τη Λευκωσία να μεταβεί στις ΗΠΑ και τελικά να αποδεχτεί: Την έναρξη και νέου γύρου διαπραγματεύσεων, τον Ανάν να αναλάβει επιδιαιτητικό ρόλο αν δε συμφωνήσουν τα δυο μέρη και να παρουσιάσει τελικό σχέδιο επίλυσης, αυτό δε το σχέδιο να τεθεί στα διαβόητα δημοψηφίσματα.

Οπως και έγινε. Ο Ανάν συμπλήρωσε τα «κενά» της κυοφορούμενης από καιρό συμφωνίας και τώρα τα προωθεί για το «ναι». Από κοντά και οι ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ που συνειδητά όλα αυτά τα χρόνια έστρωσαν το χαλί για την εξυπηρέτηση των ιμπεριαλιστικών συμφερόντων στη νήσο, σε βάρος του λαού της και της Ειρήνης στην Ανατολική Μεσόγειο. ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΣΥΝ που βάζουν πλάτη για το «ναι», κινδυνολογώντας για την άρνηση και παραπληροφορώντας. Ομως φτάσαμε ως εδώ μέσα από αλλεπάλληλα «ναι» σε ό,τι οι ιμπεριαλιστές πρόσταζαν. Ενα «όχι» θ' ανοίξει έναν άλλο δρόμο, την έξοδο κινδύνου από το διχαστικό μέλλον που ετοιμάζουν και τη βοσνιοποίηση.