Οσο περνούν τα χρόνια, η απόκτηση ενός μεταπτυχιακού διπλώματος γίνεται όλο και πιο απαραίτητη για έναν πτυχιούχο, προκειμένου να διεκδικήσει, με καλύτερους όρους, μια θέση στην αγορά εργασίας. Από τα μέσα της δεκαετίας του '90 τα μεταπτυχιακά προγράμματα που προσφέρονταν από τα πανεπιστημιακά τμήματα της χώρας άρχισαν να πληθαίνουν και αυτό με σκοπό όχι την αναπαραγωγή του επιστημονικού δυναμικού - όπως θα έπρεπε να είναι ο στόχος αυτών των προγραμμάτων - αλλά με πραγματικό στόχο τη μείωση των επιστημόνων, τη μεταφορά της ολοκληρωμένης επιστημονικής γνώσης σε ένα επίπεδο πάνω από αυτό που υπήρχε μέχρι τότε και άρα, πιο δυσπρόσιτο για τους πολλούς. Αυτή η κατεύθυνση έγινε επίσημη πολιτική της ΕΕ, όταν υπογράφτηκε η περίφημη διακήρυξη της Μπολόνια (1999), που διασπά τις ανώτατες σπουδές σε δύο κύκλους, σύμφωνα με το αγγλοσαξονικό μοντέλο, πράγμα που σημαίνει ότι οι απόφοιτοι του πρώτου κύκλου δεν είναι ολοκληρωμένοι επιστήμονες, αλλά έχουν πάρει μόνο ένα μέρος της απαιτούμενης γνώσης και το υπόλοιπο παρέχεται στο μεταπτυχιακό ειδίκευσης. Γι' αυτό και τα περισσότερα μεταπτυχιακά προγράμματα στήθηκαν στη χώρα μας με μαθήματα που αφαιρούνταν από τον προπτυχιακό τίτλο.

Το μυστικό βρίσκεται στο ότι μόνο ένα μέρος των πτυχιούχων συνεχίζει για μεταπτυχιακό, είτε γιατί οι θέσεις είναι λίγες είτε γιατί τα μεταπτυχιακά απαιτούν χρήματα και δεν καλύπτονται ούτε καν από τις ελάχιστες παροχές φοιτητικής μέριμνας που ισχύουν στα προπτυχιακά (δωρεάν διανομή συγγραμμάτων, σίτιση, στέγαση κτλ.). Πιστοί σ' αυτή την πολιτική που θέλει λιγότερους επιστήμονες και εμπορευματοποίηση της παρεχόμενης γνώσης είναι τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ που εδώ και χρόνια διεκδικούν τα εύσημα της κοινωνίας, επειδή θεσμοθέτησαν και επέκτειναν τα μεταπτυχιακά.

Τι είδους μεταπτυχιακά έφτιαξαν ή «ευλόγησαν» όμως; Η πρόσφατη περίπτωση του Πανεπιστημίου Πειραιά είναι ενδεικτική: Το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων συνδιοργανώνει μεταπτυχιακό με έναν ευρωπαϊκό οργανισμό (EFQM), όπου συμμετέχουν εκατοντάδες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και κάποια Πανεπιστήμια, αλλά ο ίδιος αυτός ο οργανισμός δεν έχει καμία σχέση με πανεπιστήμιο. Είναι απλό παραμάγαζο των επιχειρήσεων. Για να παρακολουθήσουν δε αυτό το πρόγραμμα, οι φοιτητές πλήρωναν πάνω από 7.000 ευρώ και ο πρύτανης - που αρνείται τώρα να υπογράψει τους τίτλους τους - ισχυρίζεται ότι δεν ξέρει πού πήγαν αυτά τα λεφτά!

Αυτή είναι η λεγόμενη σύνδεση των πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις που θέλει να επιτύχει η υπουργός Παιδείας! Εξάλλου, το συγκεκριμένο μεταπτυχιακό είναι από τα πιο «περιζήτητα» στο πανεπιστήμιο Πειραιά, το οποίο διαθέτει μερικά από τα πιο «περιζήτητα» μεταπτυχιακά πανελλαδικά. Το χαρτονένιο σκηνικό της «κοσμογονίας» της γνώσης που μας υπόσχονταν ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και διάφοροι παρατρεχάμενοι, σιγά σιγά γκρεμίζεται. Αποκαλύπτεται ότι το μοντέλο που φτιάχνουν αποτελεί κοσμογονία μόνο για τις επιχειρήσεις, για να αυγαταίνουν τα κέρδη τους. Αυτό δεν είναι ανάπτυξη, είναι υποβάθμιση της γνώσης. Και οι σημερινοί «χαμένοι», οι φοιτητές, η ακαδημαϊκή κοινότητα, ο λαός έχουν συμφέρον και μπορούν να ανατρέψουν αυτή την κατάσταση.