Ούτε ένα χρόνο δε στάθηκε στον κυβερνητικό θώκο η ιταλική κεντροαριστερή κυβέρνηση υπό τον Ρ. Πρόντι. Ούτε ένα χρόνο δεν άντεξαν οι απατηλές υποσχέσεις της πως θα δώσει «σάρκα και οστά» στις προσδοκίες των εργαζομένων και στις διεκδικήσεις των κινημάτων. Αναμενόμενο για όσους γνωρίζουν τα έργα και τις ημέρες της ιταλικής κεντροαριστεράς, η οποία υπηρέτησε με συνέπεια τον ιμπεριαλισμό και τις τόσο απαραίτητες σ' αυτόν αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις. Ηταν η κεντροαριστερή κυβέρνηση Πρόντι το 1996 που επιτάχυνε τις ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις, περιέκοψε δραματικά τις κοινωνικές δαπάνες, ψήφισε το 1997 τον πιο σκληρό προϋπολογισμό λιτότητας μεταπολεμικά κ.ά. Γι' αυτά του τα επιτεύγματα ο Πρόντι ανταμείβεται το 1999 με την προεδρία της Κομισιόν. Ηταν η κεντροαριστερή κυβέρνηση Ντ' Αλέμα που θέσπισε σκληρή αντιαπεργιακή νομοθεσία προς αντιμετώπιση του κύματος απεργιών το οποίο προκάλεσε η πολιτική της και παρέδωσε την ιταλική γη ως ορμητήριο των γερακιών του Πενταγώνου στην αιματηρή επιδρομή τους ενάντια στη Γιουγκοσλαβία.

Κι αυτή τη φορά, στον ένα χρόνο περίπου παραμονής της στην εξουσία, η κεντροαριστερή κυβέρνηση απέδειξε την αναλλοίωτη ταξική της φύση. Στις 21 του Φλεβάρη ο Ρ. Πρόντι υπέβαλε την παραίτησή του, καθώς η Γερουσία καταψήφισε την έκθεση για την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησής του, στην οποία συμπεριλαμβάνονταν το ζήτημα της διατήρησης των ιταλικών στρατευμάτων στο Αφγανιστάν και αυτό της επέκτασης της στρατιωτικής βάσης των ΗΠΑ στη Βιτσέντζα. Υπενθυμίζουμε ότι βασική προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης Πρόντι ήταν η απόσυρση των ιταλικών στρατευμάτων από το Ιράκ, με αντιστάθμισμα προφανώς έναντι των ευρωατλαντικών συμμάχων την παραμονή και ενίσχυση των δυνάμεων της χώρας στο Αφγανιστάν. Επιπρόσθετα, η δυσαρέσκεια των Ιταλών εργαζομένων για την εργασιακή ανασφάλεια και την αντεργατική πολιτική διογκώθηκε έπειτα από τη γνωστοποίηση των σχεδιασμών της κυβέρνησης για τη μετατροπή δεκάδων χιλιάδων μόνιμων θέσεων εργασίας σε θέσεις εργασίας με προσωρινές συμβάσεις αλλά και άρση της προστασίας των εργαζομένων από τις απολύσεις.

Η κεντροαριστερή κυβέρνηση Πρόντι αποδείχτηκε σύντομα πως ελάχιστα αν όχι καθόλου διέφερε από τη Δεξιά, το φόβο της οποίας καλλιέργησε προκειμένου να ανέλθει στην κυβερνητική εξουσία. Απέδειξε πως τέτοιου είδους συμμαχίες - αντιδεξιές, κεντροαριστερές εναλλακτικές κ.ά. - που δεν αμφισβητούν στο ελάχιστο τον καπιταλισμό, αδυνατούν παντελώς να ανταποκριθούν στο ρόλο έστω της προοδευτικής δύναμης διαχείρισής του για την άμβλυνση κάποιας οξείας γωνίας του. Είναι αναγκασμένες να κινηθούν στα όρια που το σύστημα ορίζει, γιατί δεν έχουν πρόθεση ούτε διάθεση να τα σπάσουν. Είναι ανήμπορες να δώσουν διέξοδο προς όφελος του λαού, γιατί αυτή προϋποθέτει πολιτική σύγκρουσης με το μεγάλο κεφάλαιο. Είναι όμως ικανές και γι' αυτό επικίνδυνες να ανασχέσουν τη δυσαρέσκεια και τη μετατροπή της σε ριζοσπαστικοποίηση συνειδήσεων. Είναι ικανές να σπέρνουν την απογοήτευση διαψεύδοντας προσδοκίες που καλλιεργούν στους εργαζόμενους και τα άλλα λαϊκά στρώματα.

Κεντροαριστερά και κεντροδεξιά (στην όποια μορφή εμφανίζονται) δεν είναι ανταγωνιστικές. Συμπληρώνουν η μία το έργο της άλλης: Την προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Το λαϊκό κίνημα μπορεί να βρει διέξοδο μακριά τους, εντείνοντας τον πολιτικό αγώνα και δυναμώνοντας τη συνείδηση για αλλαγές στο επίπεδο της εξουσίας προς όφελος της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων.