Κινηματογραφική βδομάδα με φεστιβάλ εκτός Αθηνών, μας κάνουν να ταξιδεύουμε νοητά από τον βορρά έως τον νότο. Το 11ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Ιεράπετρας άνοιξε τις πύλες του στις 3 και θα συνεχιστεί μέχρι και τις 25 Αυγούστου, φιλοξενώντας 320 ταινίες από 67 χώρες στα διαγωνιστικά του τμήματα και πληθώρα παράλληλων εκδηλώσεων. Ενώ το 4ο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δρόπολης πραγματοποιείται ήδη από τις 6 και θα διαρκέσει μέχρι αύριο 9 Αυγούστου στη Δερβιτσάνη. Στο διαγωνιστικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ θα προβληθούν 40 ταινίες πρόσφατης παραγωγής από Ελλάδα και Αλβανία. Σε αυτές δεν περιλαμβάνονται οι ταινίες των παιδιών από την Ελλάδα που είναι μια προσφορά του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους και της Camera Zizanio, που είναι σταθεροί υποστηριχτές του Φεστιβάλ Δρόπολης.

Από τούτη τη βδομάδα που δεν έχουμε και μεγάλες απαιτήσεις, κι ας έχει τόσες νέες ταινίες, στην πλειοψηφία τους γαλλικές, εμείς θα προτείνουμε το «Γύρισμα» του Σεντρίκ Καν. Ο κλασικός ιαπωνικός κινηματογράφος που συνεχίζεται στην υπέροχη αυλή του «Cine Athenee» και στο «Studio» είναι εκτός «κριτικής», όπως όλες οι επανεκδόσεις, διότι πρόκειται για ταινίες - σπάνια διαμάντια στην κινηματογραφική ιστορία. Τα θερινά σινεμά είναι μια σπουδαία διαφυγή ιδιαίτερα για όσους έμειναν στην πρωτεύουσα τις «ήσυχες μέρες» του Αυγούστου.

Ο Σιμόν, έμπειρος σκηνοθέτης, ξεκινάει γυρίσματα μιας ταινίας που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα για τον αγώνα εργατών να σώσουν το εργοστάσιό τους από το κλείσιμο. Αντιμέτωπος με τα ψέματα του παραγωγού του, ηθοποιούς σε νευρική κρίση και ένα συνεργείο σε αναστάτωση, νιώθει ότι τα γεγονότα τον ξεπερνούν. Καθώς οι χρηματοδότες απειλούν με αποχώρηση, μοναδικός σύμμαχός του θα αποδειχτεί ένας νεαρός ντόπιος στον οποίο εμπιστεύεται τη δημιουργία ενός ντοκιμαντέρ για το γύρισμα της ταινίας.

Αναμφισβήτητα η ταινία της βδομάδας για πολλούς λόγους. Ο Καν κάνει μια κοινωνική ταινία θέτοντας πολλά ερωτήματα. Τα ίδια ερωτήματα κατά καιρούς απασχολούν κι εμάς. Από τη μια καταφέρνει να κάνει έναν παραλληλισμό των ανθρώπων που δουλεύουν στο σινεμά με τους εργάτες ενός εργοστασίου. Χρήσιμος παραλληλισμός αυτός και πολύ ουσιαστικός, γιατί πολλές φορές κάτω από την καλλιτεχνική ταμπέλα «ξεχνάμε» ότι είμαστε εργαζόμενοι και πρέπει να διεκδικούμε... Από την άλλη, καταφέρνει να δείξει τις δυσκολίες ενός σκηνοθέτη να γυρίσει την ταινία που εκείνος ονειρεύεται.

Στην εποχή που ζούμε οι παραγωγοί «ορίζουν» το σενάριο και το τέλος του, στις περισσότερες περιπτώσεις δυστυχώς, γιατί αυτοί έχουν τα μέσα παραγωγής... άρα πού είναι η ελευθερία του δημιουργού; Ρητορικό το ερώτημα... Το «ατόπημα» του Καν είναι ότι προσθέτει και την παράλληλη ιστορία ενός επίδοξου σκηνοθέτη από την περιοχή και έτσι η ταινία δεν είναι αρκετά σφιχτή αλλά λίγο παραπάνω φλύαρη από όσο έπρεπε. Του συγχωρούμε όμως τη φλυαρία για τον τρόπο που κατάφερε να δείξει ταξικά, ταξικότατα όλα τα παραπάνω, ακόμα και την παράλληλη ιστορία του. Τέτοιες ταινίες λείπουν από τη σύγχρονη κινηματογραφία ή ακόμα και εάν γυρίζονται δεν βρίσκουν εύκολα διανομή. Του συγχωρούμε ακόμα και τη σοσιαλδημοκρατική άποψη για τη νησίδα στον καπιταλισμό, δεν λέμε περισσότερα, θα καταλάβετε... Τόσο πολύ μας έχει λείψει ο προβληματισμός... Τέλος, την αγαπήσαμε γιατί το σινεμά είναι ομαδική δουλειά, είναι κυρίως οι άνθρωποί του, κανένας δημιουργός δεν είναι αυτάρκης, χρειάζεται τους συνεργάτες του για ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα. Κι αυτή είναι η δυσκολία αλλά συνάμα η ομορφιά του.

Ευτυχισμένος και επιτυχημένος, ο Ελιάς γίνεται ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής ενός διάσημου γαλλικού οίκου υψηλής ραπτικής. Οταν μαθαίνει ότι ο πατέρας του, τον οποίο έχει να δει πολλά χρόνια, μόλις πέθανε από καρδιακή προσβολή, αφήνει για λίγο τον λαμπερό κόσμο της μόδας και ταξιδεύει στο Κεμπέκ για να τακτοποιήσει τα κληρονομικά του. Εκεί, όμως, ο νεαρός σχεδιαστής ανακαλύπτει ότι έχει κληρονομήσει πολύ χειρότερα από την εύθραυστη καρδιά του πατέρα του...

Ουσιαστικά ο σκηνοθέτης επιθυμεί να κάνει μια δήλωση για την κακοποίηση των γυναικών δείχνοντας την ευθύνη του ανδρικού φύλου, με στοιχεία μυστηρίου, μα δεν καταφέρνει πραγματικά να δομήσει το σενάριό του σε αυτήν την κατεύθυνση. Πρώτον, γιατί αφήνει πολλά αφηγηματικά κενά στην ιστορία του για να δικαιολογήσει κάτι τέτοιο και, δεύτερον, γιατί αναλώνεται κυρίως στην κατάσταση που βιώνει ο Ελιάς όταν ανακαλύπτει ποιος ήταν ο πατέρας του. Η διαφωνία που έχουμε είναι ότι η βία δεν είναι «κληρονομική», όπως θέλει να περιγράψει ο Λεγκράν. Κάθε άνθρωπος έχει την επιλογή να διατηρήσει την ανθρωπιά του. Περισσότερο φαίνεται ότι ο Ελιάς θέλει να τελειώνει, να αφήσει πίσω του το παρελθόν παρά οτιδήποτε άλλο...

Η Νάνα καλεί την κόρη της, Σίλε, και την καλύτερή της φίλη σε μια κρουαζιέρα αναψυχής για να γιορτάσουν τα 18α γενέθλια της Σίλε. Ομως, το πρώτο κιόλας βράδυ οι ονειρεμένες διακοπές μετατρέπονται σε εφιάλτη, αφού η Νάνα ξυπνάει και διαπιστώνει πανικόβλητη ότι η Σίλε έχει εξαφανιστεί. Οταν τελικά τη βρίσκουν, η Νάνα καταλαβαίνει αμέσως τι έχει συμβεί, παρόλο που η Σίλε δεν έχει καμία ανάμνηση από τα όσα πέρασε και κανείς δεν φαίνεται να την πιστεύει.

Η σχέση μητέρας - κόρης είναι διαταραγμένη και η μητέρα θεωρεί ότι με το να δώσει απόλυτη ελευθερία στην κόρη σε αυτό το ταξίδι θα την επανακτήσει. Ομως, δυστυχώς, συμβαίνει το απροσδόκητο ...και τότε βρίσκεται να προσπαθεί να αποδώσει δικαιοσύνη και να δώσει ένα μάθημα ζωής στο παιδί της. Ομως, ουσιαστικά είναι λες και η ίδια συμπεριφέρεται αποσπασματικά και χωρίς συγκρότηση. Η δικαιοσύνη δεν έρχεται μέσω της αυτοδικίας, ούτε η κάθαρση ούτε το μάθημα ζωής. Το μάθημα έρχεται μέσω αυτών που διεκδικούμε για τη ζωή μας. Συγγνώμη, Μάικλ Νόερ, μας απογοήτευσε η ταινία σου...

Ο Ματιέ χρωστάει τα πάντα στον φίλο του Βανσάν, ακόμα και την ίδια του τη ζωή. Οι δυο φίλοι είναι αχώριστοι και μαζί με τις γυναίκες τους απολαμβάνουν μια ανέμελη ζωή στη Γαλλική Ριβιέρα... Ομως, όταν ο Ματιέ ανακαλύπτει πως ο Βανσάν απατά τη γυναίκα του, η πίστη προς τον φίλο του κλονίζεται. Οταν η ερωμένη του Βανσάν βρίσκεται νεκρή, οι υποψίες κατακλύζουν τα δυο ζευγάρια συνοδευόμενες από δειλία, ψέματα και ενοχές.

Αυτή η ταινία είχε τις δυνατότητες να ξεφύγει από τα καθιερωμένα μα είναι ιδιαίτερα χλιαρή σκηνοθετικά. Μπορεί να έχει καλή σεναριακή δομή αλλά δεν έχει την παθιασμένη ατμόσφαιρα που χρειάζεται σε τέτοιου είδους ιστορίες. Δεν σου δημιουργεί κανενός είδους συγκίνηση. Είναι λες και έβαλες ένα πολύ «καλό παιδί» να περιγράψει την ένταση ενός κατά συρροή δολοφόνου. Είναι δυνατόν να διηγηθεί την ιστορία με τις ιδιαίτερες εντάσεις που θα την περιέγραφε ο δολοφόνος; Ε, αυτό το καλό παιδί είναι ο Ιβάν Ατάλ... Ισως σε μια κοινωνική ταινία να είχε περισσότερες ελπίδες...

Χιροσίμα, 6 Αυγούστου 1945. Λίγες ώρες μετά την πτώση της ατομικής βόμβας, μια μαύρη βροχή θα πέσει στην πόλη. Σε πέντε χρόνια, εκατό χιλιάδες από τους επιζώντες θα πεθάνουν απ' αυτήν τη ραδιενεργό βροχή. Η οικογένεια Σιγκεμάτσου θα εγκατασταθεί στην εξοχή, αλλά οι μέρες της είναι μετρημένες, μιας και ελάχιστοι θα γλιτώσουν από «τον θάνατο που ήρθε από τον ουρανό».

Η ταινία βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Masuji Ibuse το 1965. Πέντε χρόνια «έπειτα απ' το μεγάλο μπουμ» και οι συνέπειες της καταστροφής στους ανθρώπους είναι υπόκωφα διάχυτες, αλλά παρούσες σε κάθε πτυχή της ζωής τους. Τούτη η ασπρόμαυρη ταινία δεν αναζητά τον ένοχο, δεν δείχνει τη σθεναρή αντίδραση αλλά τον βουβό πόνο. Δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αντιπολεμική γιατί τη χαρακτηρίζει η απόγνωση των ανθρώπων να επιστρέψουν στην «κανονικότητα» και όχι η καταγγελτική διάθεση. Μια πολύ ιδιαίτερη ανάγνωση της Ιαπωνίας τού μετά...

Εν μέσω επικής, βίαιης ίντριγκας στην Ιαπωνία του 12ου αιώνα, ένας αυτοκρατορικός πολεμιστής ερωτεύεται μια κυρία της αυλής. Αφού ανακαλύπτει ότι είναι παντρεμένη, γίνεται φρενήρης στις προσπάθειές του να κερδίσει τον έρωτά της με απρόβλεπτες συνέπειες.

Παράδοση, ιαπωνικό θέατρο Νο, η πρώτη έγχρωμη ιαπωνική ταινία που έσπασε τα σύνορα και βραβεύτηκε τόσο στις Κάννες, όσο και στα Οσκαρ για την αρτιότητά της. Ενα ταξίδι στον απεγνωσμένο έρωτα με τους ηθικούς κοινωνικούς κανόνες του 12ου αιώνα στην Ιαπωνία. Μια ιδιαίτερη ταινία που εντυπωσιάζει όχι μόνο για την εποχή που γυρίστηκε, ένα απολαυστικό ταξίδι στην ιστορία της χώρας.