Κινηματογραφική βδομάδα χωρίς ιδιαίτερες αξιώσεις, ενώ προβάλλονται ταινίες που έκαναν «ντόρο» στα διεθνή φεστιβάλ. «Παρθενόπη», «Κονκλάβιο» και «Εμίλια Πέρεζ». Οπου ακούς πολλά κεράσια, κράτα και μικρό καλάθι, είναι η φετινή χρονιά έως τώρα, αλλά ιδιαίτερα η «Εμίλια Πέρεζ» είναι μια από τις αντιδραστικές ταινίες της χρονιάς, με όλη τη σημασία της λέξης. Εμείς για αυτή τη βδομάδα σας προτείνουμε να δείτε κάποια ταινία από τις προηγούμενες βδομάδες.

Ετσι κι αλλιώς βγαίνουν τόσες πολλές ταινίες που δεν προλαβαίνουμε να αναπνεύσουμε... Κάτι αξιόλογο θα έχουμε χάσει, δεν μπορεί. Ιδιαιτέρως αυτές τις μέρες το «The Apprentice» του Αλί Αμπάσι είναι ιδιαίτερα επίκαιρο...

Περνάμε στο 65ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το οποίο συνεχίζεται έως και την Κυριακή 10 Νοέμβρη, σε φυσικούς χώρους και online. 252 μεγάλου και μικρού μήκους ταινίες θα προβληθούν στις αίθουσες «Ολύμπιον» και «Παύλος Ζάννας», στις αίθουσες του Λιμανιού «Φρίντα Λιάππα», «Τώνια Μαρκετάκη», «Τζον Κασσαβέτης» και «Σταύρος Τορνές», καθώς και στον κινηματογράφο «Μακεδονικόν». Παράλληλα, παρακολουθούμε 67 ταινίες και διαδικτυακά, μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας του Φεστιβάλ online.filmfestival.gr. Συνολικά θα προβληθούν 22 μεγάλου μήκους και 24 μικρού μήκους ελληνικές ταινίες, εκ των οποίων 18 ταινίες σε πρώτη προβολή. Εμείς προτείνουμε να επιλέξετε ταινίες από Ελληνες δημιουργούς, διότι αρκετές από αυτές ενδεχομένως να μην έχουν διανομή στις αίθουσες το επόμενο διάστημα. Αυτή η χρονιά χαρακτηρίζεται από τις sold out προβολές, αφού αρκετές από τις πιο σημαντικές ταινίες του φεστιβάλ δεν έχουν πλέον εισιτήρια. Η ισραηλινή ταινία του φεστιβάλ προβλήθηκε και δεν δόθηκε καμιά εξήγηση από τις αρχές του φεστιβάλ, που είχαν τονίσει ότι δεν θα προβάλουν ταινίες χωρών που εμπλέκονται επιθετικά σε πολέμους. Φαίνεται ότι αυτό ισχύει μόνο για τις ρωσικές ταινίες. Η ισραηλινή «Come Closer», που είναι η πρόταση της χώρας στα Οσκαρ και βραβεύτηκε στα ισραηλινά φεστιβάλ, φαίνεται ότι δεν «εμπίπτει» σε αυτή την κατηγορία... Το γεγονός ότι παρουσιάστηκε στα πλαίσια των «Ανοιχτών οριζόντων» και όχι σε κάποιο διαγωνιστικό τμήμα δεν μειώνει το μέγεθος της υποκρισίας...

Οι διεθνείς καλεσμένοι του φεστιβάλ Ζιλιέτ Μπινός, Ρέιφ Φάινς τιμήθηκαν με τον Χρυσό Αλέξανδρο, με αφορμή την ταινία «Η επιστροφή» του Ουμπέρτο Παζολίνι. Μετά την προβολή της ταινίας, η οποία εν μέρει γυρίστηκε στην Ελλάδα και θα προβληθεί στις αίθουσες το επόμενο διάστημα, ακολούθησε συνέντευξη Τύπου, στην οποία ο σκηνοθέτης μίλησε για την ταινία που είναι μεταφορά της τελευταίας ραψωδίας της Οδύσσειας του Ομήρου. «Ξεκίνησε πριν περίπου... 2.000 χρόνια, αν δεν κάνω λάθος. Αν είσαι Ευρωπαίος, αλλά και όχι μόνο, η λογοτεχνία ξεκινά με τον Ομηρο. Ισως νομίζετε ότι ο Ομηρος είναι δικός σας, ωστόσο είναι και δικός μας, είναι οικουμενικός. Δεν έχουμε μυθολογία στην Ιταλία, οπότε μεγαλώσαμε με τους γονείς μας να μας διαβάζουν ελληνική μυθολογία, και συγκεκριμένα αυτή την ιστορία που "μένει" μαζί σου, και στην πορεία του χρόνου ανακαλύπτεις σταδιακά στοιχεία με τα οποία συνδέεσαι. Η Οδύσσεια έχει να κάνει με την οικογένεια, με το να είσαι παιδί, γιος, μητέρα, πατέρας, ανδρόγυνο. Ηταν σημαντικό για μένα να επιχειρήσω το αλαζονικό και τρελό μου σχέδιο τού να ασχοληθώ με τον Ομηρο και να δημιουργήσω κάτι που να έχει νόημα τόσο για μένα όσο και για εσάς. Μάλιστα, με ένα κείμενο που το θεωρούμε ιερό. Ισως το διαβάσαμε στο σχολείο και μετά το αφήσαμε κατά κάποιον τρόπο στους ακαδημαϊκούς και στους καθηγητές. Προσπαθήσαμε, λοιπόν, να το επαναφέρουμε στη ζωή μας». Με Χρυσό Αλέξανδρο επίσης τιμήθηκε και ο Ματ Ντίλον, που συμμετέχει στο 65ο Φεστιβάλ με τρεις ταινίες, «Πόλη των φαντασμάτων» σε δική του σκηνοθεσία, «Την έλεγαν Μαρία» της Ζεσικά Παλούντ και «Interfears» του Γέσπερ Γιουστ.

Μια ταλαντούχα δικηγόρος στο Μεξικό, που χαραμίζει τις δυνατότητές της «ξεπλένοντας» εγκληματίες, δέχεται μία προσφορά από το αφεντικό ενός καρτέλ, την οποία φαίνεται να μην μπορεί να αρνηθεί... Το σχέδιο που προσπαθεί να υλοποιήσει εδώ και χρόνια και χρειάζεται τη βοήθειά της, είναι να εξαφανιστεί από την παρανομία μια και καλή. Υπάρχει το τέλειο σχέδιο;

Με στοιχεία μιούζικαλ, μιας και είναι της μόδας πλέον, έχουμε μια ταινία που στο όνομα του δικαιωματισμού, ξεπλένει τα καρτέλ και τις χιλιάδες δολοφονίες και εξαφανισμένους στο σύγχρονο Μεξικό. Το πρώην αφεντικό των καρτέλ, που κρύβει μέσα του μια γυναίκα, αφού έχει «εξαφανίσει» τη μισή πόλη... μόλις αποκτά γυναικείο σώμα φτιάχνει μια ΜΚΟ που, άκουσον άκουσον, βοηθά να βρεθούν οι ομαδικοί τάφοι και τα πτώματα όσων έθαψαν εκείνος και τα υπόλοιπα καρτέλ. Μας συγχωρείτε για τις αποκαλύψεις... αλλά η υπομονή έχει και τα όριά της. Εάν αρχίσουμε να μετράμε τι περνάει αυτή η ταινία, δεν θα έχουμε τελειωμό. Στο όνομα του γυναικείου σώματος που γίνεται κυριολεκτικά η κολυμβήθρα του Σιλωάμ, συγχωρούμε τους εγκληματίες και δικαιώνουμε τις ΜΚΟ που σιτίζονται απευθείας από τα καρτέλ. Στο όνομα του χρήματος, παραμένουμε συνένοχοι βοηθώντας τους εγκληματίες να εξαφανιστούν. Χτίζουμε μια αγιογραφία ενός δολοφόνου επειδή άκουσε την εσωτερική του φωνή να αλλάξει... και βεβαίως δείχνουμε ότι αυτή η αλλαγή (φύλου) χρειάζεται εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ για να πραγματοποιηθεί... Κάπου εδώ λέμε να σταματήσουμε, γιατί οι πρωταγωνίστριες τραγουδούν και χορεύουν καταπληκτικά...

Μετά τον απροσδόκητο θάνατο του Πάπα, ο καρδινάλιος Λόρενς αναλαμβάνει να επιβλέψει αυτή τη μυστική διαδικασία. Ενώ οι ισχυρότεροι ηγέτες της Καθολικής Εκκλησίας από όλο τον κόσμο συγκεντρώνονται υπό καθεστώς άκρας μυστικότητας και με τις πόρτες ερμητικά κλειστές, ο Λόρενς θα βρεθεί στο επίκεντρο μιας συνωμοσίας και θα ανακαλύψει ένα μυστικό που μπορεί να κλονίσει τα θεμέλια της Εκκλησίας.

Η ταινία είναι στηριγμένη στο βιβλίο του Ρόμπερτ Χάρις και μας ξεναγεί στα παρασκήνια της συνεδρίασης για την εκλογή του νέου Πάπα. Η ταινία δείχνει την αντιπαλότητα μεταξύ των διαφόρων τάσεων στην Καθολική Εκκλησία, αλλά ουσιαστικά επικεντρώνει σε ζητήματα ταυτότητας φύλου. Το δίπολο πρόοδος - συντήρηση που διατρέχει την ταινία, αφορά κυρίως σε αυτά τα ζητήματα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Ρόμπερτ Χάρις έχει εμπνευστεί από τον δικό μας Εμμανουήλ Ροΐδη... Η ταινία έχει μια αθωότητα, η οποία δεν επιτρέπεται να υπάρχει στους καιρούς μας. Η εκλογή του Πάπα είναι μια ουσιαστικά πολιτική απόφαση, που εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα, νομίζουμε ότι δεν ανακαλύπτει κανείς την Αμερική με αυτή την παραδοχή. Η Καθολική Εκκλησία έχει διαπράξει φρικτά εγκλήματα και έχει εκλέξει ποντίφικες που έχουν συγκαλύψει άλλα τόσα. Η πρόσφατη ταινία «Οι Δύο Πάπες» (2019) για παράδειγμα προσπαθούσε να «ξεπλύνει» τον Πάπα Φραγκίσκο ως συνεργάτη του δικτάτορα Βιντέλα της Αργεντινής ή το «Αμήν» του Κώστα Γαβρά δείχνει πως το Βατικανό (Πάπας Πίος ΙΒ') συνεργάστηκε με τους ναζί, αποσιωπώντας ταυτόχρονα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Θεωρούμε ότι αυτές οι ταινίες δείχνουν καλύτερα τον αληθινό χαρακτήρα της Εκκλησίας από ένα ανώδυνο θρίλερ που παρακολουθούμε στην προκειμένη περίπτωση.

Δυο μικρά σχόλια για άλλες δυο ταινίες της βδομάδας. Η «Παρθενόπη» («Parthenope» / 2024) του Πάολο Σορεντίνο, μια συμβολική ταινία για τη Νάπολη, είναι άλλο ένα γράμμα λατρείας του σκηνοθέτη στη γενέτειρά του, μόνο που δεν έχει καμία σχέση με την προηγούμενή του, δηλαδή «Το Χέρι του Θεού» (2021), μοιάζει χαώδης σαν ένα μεγάλο διαφημιστικό, υπέροχα γυρισμένο, εκπληκτικά φωτισμένο και στολισμένο μεν, χωρίς σαφή ουσία δε... Οσο για την ιδιαίτερα βραδύκαυστη «Εν Αρχή», πρώτη ταινία της Ντέα Κουλουμπεγκασβίλι, που μας αφηγείται τη ζωή μιας γυναίκας στους κόλπους των Μαρτύρων του Ιεχωβά στη Γεωργία, έχουμε να παρατηρήσουμε ότι όλο και περισσότερο σε ταινίες που προέρχονται από αυτές τις χώρες φαίνεται το ίδιο το πισωγύρισμα στη θέση της γυναίκας στην κοινωνία σε σχέση με την περίοδο που οικοδομούνταν ο σοσιαλισμός, αφού τώρα παρουσιάζεται η γυναίκα μέσα στο πλαίσιο της θρησκευτικής επικράτησης, με ό,τι αναχρονιστικό φέρνει αυτό...