Νίκος Μαρτίκος, ο Ελληνας! | Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ | ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Νίκος Μαρτίκος, ο Ελληνας!

Θέλω να σας μιλήσω για τα βαφτίσια. Για τα βαφτίσια, που τσακίζουν ψυχές. Τι ψυχές, ψυχούλες, πες καλύτερα! Ψυχούλες τρυφερές, σαν το εσωτερικό του μαρουλιού και ακόμα τρυφερότερες. Ψυχούλες που άλλαξαν ονόματα χωρίς να καταλαβαίνουν γιατί! Ψυχούλες που από τη μια μέρα στην άλλη άλλαξαν θεό, άλλαξαν αγίους, άλλαξαν γιορτές...

«Πώς σε λένε παιδί μου»;

«Εμένα»;

«Ναι, εσένα»!

«Εμένα με λένε Πέτρο»!

Πέτρος, λοιπόν, ο Χασάν, Αλέκος ο Γιούρι, Νίκος Ο Ζουρίκος! Παιδιά που ακόμα δεν έχουν καταλάβει, γιατί οι άνθρωποι πρέπει να έχουν ονόματα, τα αναγκάζουν να έχουνε δύο. Ενα για το εσωτερικό του σπιτιού και ένα δεύτερο για τον έξω κόσμο. Στο σχολείο, στο μπακάλικο, στην αλάνα (όπου και αν υπάρχει αυτή!).

«Νίκο δώσε πάσα, ρε!»

Πώς να γυρίσει ο Ζουρίκος στο πρώτο κάλεσμα. Οχτώ χρόνια δεν τον έλεγαν Νίκο. Παίρνει την μπάλα και τραβάει να βάλει γκολ μοναχός του. Νίκος είναι ο άλλος με τα κόκκινα, το μελαχρινό παιδί που μένει στη γωνία, ο Ολυμπιακός, αυτόν φωνάζουν! Αυτός είναι ο Ζουρίκος από την Τιφλίδα. Ας πούνε Ζουρίκος να δεις πώς γυρίζει!

«Πού πας, ρε, δεν ακούς, σε φωνάζω»!

«Εμένα»!

«Ναι εσένα»!

Τέτοιο, μπέρδεμα. Και ο πατέρας, που παρακολουθεί, να τρώει τα χείλη του από την αγωνία.

«Ρε, δε σου 'πα ότι Νίκο σε λένε»;

«Ναι μου είπες, αλλά το ξεχνάω»!

«Να μην το ξεχνάς, Νίκο Μαρτίκο, σε παρακαλώ»!

«Καλά Νίκο, αλλά γιατί Μαρτίκο»;

Γιατί το «Μαρτίκο» μοιάζει και δε μοιάζει ελληνικό, λέω εγώ. Ετσι μπορεί ο καθένας να ξεγελαστεί. Η μάνα ή ο πατέρας να είναι Ελληνας. Πάντως και οι δυο αποκλείεται να είναι ξένοι. Το «Νίκος» είναι η απόδειξη. Το «Μαρτίκος» κάπου το συνάντησα. Τώρα αν τα ζυγωματικά είναι φαρδύτερα, τα μαλλιά ξανθότερα, τα μάτια γαλανότερα, ποιος να σταθεί σε αυτές τις λεπτομέρειες. Το παιδί το λένε Νίκο Μαρτίκο! Του πρέπει άλλος σεβασμός.

Ο Νίκος Μαρτίκος, ο συγκεκριμένος, λοιπόν, βαφτίστηκε στην εκκλησία! Με παπά και με νουνό. Με όλες τις διαδικασίες! Εξω, βέβαια, από την κολυμβήθρα, πού να χωρέσει οχτώ χρονών παιδί. Αλλα παιδάκια, δυστυχώς, ήταν πιο άτυχα απ' αυτόν. Δεν πήραν ούτε τη χαρά της «πλάκας», που πήρε εκείνος! Αυτό το νταβαντούρι της βάφτισης, που τον έκανε να σκάσει στα γέλια. Εκείνα είχαν σεμνότερες τελετές. Τα φώναξε ο πατέρας τους ένα βράδυ, εκεί στα υπόγεια, που μένει η οικογένεια και τους είπαν σοβαρά. «Από σήμερα σε λένε Αλέκο, Κώστα, Μαρία, Χριστίνα, Γιαννούλα, Δημήτρη»!..

Χωρίς γιορτή, χωρίς σταυρουδάκια, χωρίς ψαλμωδίες. Βαφτίσια ανάγκης. Σιωπηλά και σκεπτικά. Συνωμοτικά για την ακρίβεια. Βαφτίσια για να απαντήσουν στο ρατσιστικό κράτος, στο ρατσιστικό σχολείο, στη ρατσιστική κοινωνία. Βαφτίσια που αργότερα θα απαντούν στην αστυνομία, στο εργοστάσιο, στο καφενείο...

Τώρα, τι να τα λέμε; Εδώ ο κόσμος καίγεται, τα ονόματα θα κοιτάξουμε! Νίκος, να επιβιώσει το παιδί, αφού το πετάξανε στα λιοντάρια. Γιατί, μήπως ο πατέρας του από Χασάν δεν έγινε Αλέκος, η μάνα του από Ναταλία, Μαρίνα; Λιγότερος ήταν ο πόνος γι' αυτούς, που είχαν προλάβει να ζήσουν πολλά χρόνια και με τ' άλλα ονόματα; Τα πραγματικά. Εδώ και στη γιαγιά δώσανε όνομα. Εβδομήντα πέντε χρονών, Γιαννούλα έγινε η κακομοίρα. Και το κουδούνι, στο υπόγειο δε γράφει Μαρτίκος; Μαρτίκος γράφει! Οικογένεια Μαρτίκου, απ' την Ηπειρο, ας πούμε... Γέμισαν τα υπόγεια και οι τρώγλες με ελληνικά ονόματα!

Εντάξει, εξευτελισμός είναι, όμως πώς αλλιώς να γίνει. Πρέπει να σου νοικιάσουν σπίτι, να σε πάρουν στη δουλιά, να μη σε κοροϊδεύουν στο σχολείο. Πρέπει να ενσωματωθείς! Ολοκληρωτικά. Πρέπει να γονατίσεις! Και η γιαγιά, γιατί όχι! Πρέπει όλοι να καταλάβουν, να καταλάβουμε, πως υπάρχουν αρχές, υπάρχουν αξίες!

Γιούρι, Ανατόλι, Αχμέτ, Ολια, τελείωσαν, πια, όλα αυτά. Πρέπει ο ξένος να μπει στον οδοστρωτήρα. Να πατηθεί, να σιδερωθεί, να βγει ίσος στη νέα κοινωνία! Ζήτω, λοιπόν, τα βαφτίσια. Οχι, πια, τα ατομικά. Τα ομαδικά, όπως στις εκτελέσεις!

Του
Νίκου ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ