Γ. Κ. Ποιος ήταν ο κομμουνιστής Λαπαθιώτης;

Τάκης Σπετσιώτης: Ο Λαπαθιώτης ασπάστηκε την κομμουνιστική ιδεολογία τη δεκαετία του '20. Ο Τάσος Βουρνάς αναφέρει ότι από τα πρώτα χρόνια του Μεσοπολέμου ο ποιητής παρακολουθούσε ανοιχτά συγκεντρώσεις «παράνομων». Στα 1929 διαπληκτίστηκε με τον λόγιο φίλο του Χαρίλαο Παπαντωνίου για μια φράση του «επιπολαία και ανευλαβή προς την κομμουνιστική ιδεολογία», όπως αναφέρει σε επιστολή του στο περιοδικό Μπουκέτο. Συνεργάστηκε με τον παράνομο «Ριζοσπάστη»: «Ο κομμουνισμός είναι το τελευταίο ατού της ταλαιπωρημένης ανθρωπότητας. Αν αποτύχει και σ' αυτό, δεν της απομένει παρά η επιστροφή στο σκοτάδι και την αποκτήνωση». Στα 1932 δημοσίευσε στο περιοδικό Νέοι Πρωτοπόροι το πεζό ποίημα «Τραγούδι για το ξύπνημα του προλεταριάτου».

Γ. Κ. Τι θα έκανε ο Λαπαθιώτης, αν συναντούσε τον Χριστόδουλο;

Τ. Σπ. Σκεφθείτε ότι στο Μεσοπόλεμο ο Λαπαθιώτης σκανδάλισε την κοινωνία των Αθηνών, όταν ζήτησε με επιστολή του από τον αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χρυσόστομο Παπαδόπουλο να τον αφορίσει!! Να τον διαγράψει από τας δέλτους της ορθοδοξίας και τυπικά, αφού ουσιαστικά με τη ζωή του και το έργο του είχε ήδη αποσχιστεί. Περνούσε άγρια φάση αθεΐας και κομμουνισμού. Βέβαια, η δραματικότητα της ποίησής του, ο ρομαντισμός του τον κάνουν να φωνάξει σε μια άλλη στιγμή της ζωής του το υπέροχο: «Λυπήσου με, Θε μου, στο δρόμο που πήρα...». Ας σημειωθεί ότι ένας πρόχειρος τίτλος του ποιήματος ήταν «Κραυγή σ' ένα Θεό που δεν υπάρχει» και «Κραυγή σ' ένα Θεό που δε γνωρίζω». Τώρα, με τον σημερινό Χριστόδουλο, δύο τινά μπορεί να συνέβαιναν: α) ή να του την έσπαγε τόσο πολύ με τη λογοδιάρροιά του την «εκσυγχρονιστική» που να σκεφτόταν ότι δε θ' άξιζε πια να του ζητήσει ούτε να τον αφορίσει, ή β) κάπου να τον παρακολουθούσε στην προσπάθειά του αυτή, αλλά όχι τόσο, ώστε να άξιζε να γίνουν φίλοι.

Γ. Κ. Τι ήταν αυτό που τον απωθούσε στην αστική τάξη;

Τ. Σπ. Ο Λαπαθιώτης ανήκε σε μια αστική τάξη, που δεν είχε βαθιά παράδοση στην Ελλάδα. Καθώς στη χώρα μας δεν υπήρχε βιομηχανική επανάσταση και γνήσια αστική τάξη, αλλά μόνο εισαγωγή της ψυχολογίας του αστισμού, ακόμη και τα λίγα τζάκια στα οποία ανήκε η οικογένειά του, μαϊμούδιζαν τους Ευρωπαίους, Γάλλους και Ιταλούς. Το γούστο αυτής της τάξης τον απωθούσε, γι' αυτό και λαϊκοποίησε την ποίησή του.

Γ. Κ. Γιατί έγραψες το δοκίμιο για τον Λαπαθιώτη;

Τ. Σπ. Εβρισκα ότι, αν εξαιρέσει κανείς τα τρία δοκίμια του '44, Παπατσώνη, Αγρα και Παράσχου, ο κριτικός λόγος γι' αυτόν τον ποιητή χώλαινε.