Κυριακή 22 Απρίλη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 6
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Δεν έφυγε κανένας ποτέ

Είναι η αγαπημένη σελίδα, την παρακολουθώ χρόνια, συστηματικά. Μόλις ανοίξω την εφημερίδα, το μάτι μου αμέσως και πρώτ απ' όλα πέφτει στη σελίδα 20 για να βρει τα πρόσωπα που αποτυπώνονται στις φωτογραφίες. Μετά διαβάζω τα ονόματά τους: «Δέσποινα Παπασαράντου. Πιάστηκε το 1936 και κλείστηκε στις Φυλακές Αβέρωφ. Ηταν στην ομάδα της Ηλέκτρας Αποστόλου, η οποία την είχε υπό την προστασία της. Αποφυλακίστηκε το 1939. Από τότε δούλευε παράνομα στη συνοικία της ως το 1941. Το 1945 κυνηγήθηκε από τους Αγγλους και τα Τάγματα Ασφαλείας». Παρακάτω επίσης: «Γιώργος Κουγιουμτζής, μαχητής του ΕΛΑΣ».

Πάντοτε μένω έκπληκτος πώς τα πρόσωπα αυτά, ενώ απολαμβάνεις το καθένα ξεχωριστά, ταυτόχρονα συγκροτούν ένα όλον. Οι οικογένειες φροντίζουν τις φωτογραφίες τους σαν να καλλιεργούν λουλούδια σ' έναν κοινό κήπο, σε συνθήκες που μόνο το αίμα γνωρίζει. Δίχως να το καταλάβουν, με τη χειρονομία τους, που αρχίζει ως υπενθύμιση φέρνοντας μέσα της το σπέρμα του χρέους απέναντι στους αγωνιστές, δημιουργούν ένα αρχείο αγάπης που μοιράζονται μαζί μας. Αρχείο που αρχή δεν έχει, ούτε τέλος.

Ετσι λοιπόν, σαν μια αλήθεια που ξέφυγε και επιμένει, τα πρόσωπα των αγωνιστών στις φωτογραφίες λειτουργούν σαν μια πυκνότητα οραμάτων, πέφτουν πάνω σ' αυτόν τον κόσμο, μετατρέποντάς τον σε κόσμημα. Σύμφωνα με τα μαθηματικά, η αιωνιότητα αρχίζει από ένα «τώρα» γίνεται συγκεκριμένο από τη στιγμή που αυτοί που το ζήτησαν έδωσαν τη ζωή τους γι' αυτό. Σ' ένα «τώρα» βαθιά σύγχρονο, που θυμίζει τραγούδι των Βρετανών Μπαουχάουζ. Ας τους ακούσουμε:

«Τούτος ο δίσκος είναι ν' ακούγεται μόνο όταν ο άνεμος χτυπά τα τηλεγραφικά καλώδια και τα κάνει να τρίζουν σαν κόκαλα. Τούτος ο δίσκος είναι ν' ακούγεται μόνο όταν τ' αυτοκίνητα πρώτων βοηθειών ουρλιάζουν τα μεσάνυχτα».

Η αγαπημένη σελίδα είναι ένα σημείο, είναι ένα κέντρο, μια ξεχασμένη φράση, ένα ρίγος που ανανεώνει τα πάντα, ένα νησί που πλέει μόνο του μέσα στην εφημερίδα. Θυμίζει αυτό που έλεγε ο Σαιν-Ζυστ: «Οι ανθρώπινες σχέσεις πρέπει να θεμελιώνονται στο πάθος».

Χρόνια ολόκληρα έκανα απόπειρες να στείλω ένα γράμμα σ' αυτές τις ασπρόμαυρες φωτογραφίες, που σχηματίζουν ένα πρόσωπο. Ωστόσο, τόσο λίγος μπροστά τους, κατέληγα σε αποσπάσματα: «Αγαπημένε μου σύντροφε, η καθημερινότητα με κρατούσε όχι μόνο μακριά σου αλλά και μακριά από μένα. Νόμιζα ότι γυρνούσα ελεύθερος, όταν λύγισα κάτω από το βάρος μιας φωτογραφίας σου. Ησουν με μαύρο σκούφο στην ομάδα του Αρη. Ηταν απίστευτο αυτό που με διαπέρασε. Τα οράματα διαδεχόταν το ένα το άλλο, σχηματίζοντας στα χείλη μου ένα θαύμα που χτύπαγε πρώτα τη γλώσσα. Τραύλιζα κι όπου κι αν γυρνούσα το κεφάλι μου, δάκρυα έβλεπα, όχι από αυτά που γνωρίζουμε, αλλά από τα άλλα, που έρχονται από τον ουρανό και που εμφανίζονται όποτε εκείνα θέλουν. Διέκρινα ανάμεσα στα άλλα και τα δικά σου. Σε μια άλλη φωτογραφία ήταν το κεφάλι σου πλάι σ' αυτό του Αρη παλουκωμένα και τα δυο στην πλατεία της Λαμίας. Δεν μπόρεσαν να αναχαιτίσουν το θάνατό σας. Αλλά τη δική σας ομορφιά δεν μπορεί να την αφαιρέσει ούτε άνθρωπος ούτε Θεός».

Αν τα έργα είναι αυτά που μένουν κι όχι τα πρόσωπα, θα διαλέξω τα πρόσωπα, αυτά που συνάντησα όταν ήμουν παιδί και αυτά που με χαιρετούν πάλι σαν παιδί - το πρόσωπο ενός συντρόφου, στην αγαπημένη σελίδα στη μνήμη των αγωνιστών, με το γέλιο της κατανόησης.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ