Σ' αυτό το ντέρμπι - εκτός από τη γενικευμένη ψευδαίσθηση, μέσα στην οποία, έτσι κι αλλιώς, ζουν οι άγιοι πατέρες, η τρέλα της τηλεθέασης συν κάτι ιμιτασιόν «Μούσες», όπως ο Επιφάνιος ή ο κύριος Τζούμας, παραμερίστηκαν για πρώτη φορά μπροστά σε μια συζήτηση πλατιά εκτός πλατό για τον πολυπόθητο χωρισμό Εκκλησίας και κράτους. Ηταν καιρός να πάψουμε να παρακολουθούμε ως παθητικοί θεατές αυτήν την ασχήμια που μας πρόσφεραν και να κοιτάξουμε τις ρίζες της.

Να θυμηθούμε πώς αποκαλούσε ο πατριάρχης Γρηγόριος, σε επίσημο εκκλησιαστικό έγγραφο, τους επαναστατημένους Ελληνες: «Τέρατα έμψυχα αχαριστίας, φύσει κακοβούλους, αλαζόνες, δοξομανείς, κοινούς λυμεώνας και ματαιόφρονας, μέλη σεσηπότα και αγνώμονας και αχαρίστους προς τον σουλτάνον διά τα άπειρα ελέη όπου απολαμβάνομεν διά της βασιλικής φιλανθρωπίας του». Τη δε Επανάσταση τη χαρακτήριζε «έργον μιαρόν, θεοστυγές και ασύνετον». Διέταζε, λοιπόν, κάθε κληρικό να φροντίζει για τη «διατήρησιν του πιστού ραγιαλικίου» από μέρους των χριστιανών «και της άκρας υποταγής και δουλικής ευπείθειας προς αυτήν τη Θεόθεν εφ' ημάς τεταγμένην κραταιάν βασιλείαν».

Είναι καιρός τώρα πια, ύστερα από κι άλλον έναν αιώνα, που τα πάθη του ελληνισμού έχουν πια καταλαγιάσει, να θυμηθούμε τα δικαιώματα του λαού μας, όπως αναφέρονται στο Σύνταγμα και να ζητήσουμε, μετά από ένα μεγάλο διάλογο, δημοψήφισμα για το χωρισμό της Εκκλησίας από το κράτος, επειδή ο λαός είναι αυτός που σηκώνει το διπλό βάρος και της Εκκλησίας και του κράτους. Ετσι, κάθε πλευρά θα έχει το δικαίωμα εκ του αποτελέσματος να εκπληρώσει την αποστολή της ανεμπόδιστα.