Ελλειψη κλινών σε σχέση με τις ανάγκες, ζητήματα υποδομών, κανονισμοί που πετούν τους φοιτητές εκτός των δωματίων τους το καλοκαίρι και τους αφήνουν νηστικούς στις γιορτές, ενοίκια, αλλά και πολύ χαμηλά εισοδηματικά κριτήρια εισδοχής, είναι μερικά από τα προβλήματα που παρουσιάζει η εικόνα των φοιτητικών εστιών στην Κρήτη, που ο «Ριζοσπάστης» εξετάζει σήμερα στο πλαίσιο του ρεπορτάζ για τις φοιτητικές εστίες και τα προβλήματά τους.

Στο Πολυτεχνείο Κρήτης οι εστίες αριθμούν 251 δωμάτια με 301 θέσεις. Από αυτές οι 199 είναι γεμάτες και μένουν 102 θέσεις για τις οποίες έγιναν 270 αιτήσεις (που σημαίνει ότι ικανοποιούνται σχεδόν οι μισές), σε ένα πανεπιστήμιο με περίπου 5.500 ενεργούς φοιτητές.

Αυτή η έλλειψη εστιών που να καλύπτουν τις ανάγκες οδηγεί τα ιδρύματα να θέτουν αυστηρά κριτήρια εισδοχής. Στην προκειμένη περίπτωση, στο Πολυτεχνείο Κρήτης το ανώτατο εισοδηματικό όριο για να μπορεί ένας φοιτητής να κάνει αίτηση για την εστία είναι τα 23.000 ευρώ, ενώ είναι απαραίτητο να περνάει τουλάχιστον ένα μάθημα ανά εξεταστική.

Την ίδια ώρα έχει ανοίξει η συζήτηση από την κυβέρνηση, αλλά και τοπικούς φορείς και τη διοίκηση του Πολυτεχνείου, για τη δημιουργία εστιών μέσω ΣΔΙΤ και προωθείται μέσω ΣΔΙΤ η Δ' φάση εστιών (τέταρτη επέκταση) από τη διοίκηση του Πολυτεχνείου και την Αντιπεριφέρεια Χανίων. Οι ΣΔΙΤ προωθούνται είτε ως φοιτητικές κατοικίες με φθηνό ενοίκιο σε σχέση με τα ενοίκια που πληρώνουν οι φοιτητές σε ιδιώτες είτε ως ένας τρόπος να χτιστούν εστίες πιο άμεσα και να πληρώνει το κράτος σταδιακά δόσεις στον ιδιώτη που έβαλε το κεφάλαιο. Προσπαθούν έτσι να απαντήσουν και στο πρόβλημα των υψηλών ενοικίων των φοιτητών που δεν πληρούν τα κριτήρια για δωρεάν στέγαση, αλλά και των εστιακών φοιτητών που θα έχουν νέες σύγχρονες υποδομές, οι οποίες όμως θα συντηρούνται με ευθύνη του ιδιώτη. Εδώ όμως βρίσκεται και η «μπανανόφλουδα», καθώς η εμπειρία από τις ΣΔΙΤ σε άλλους χώρους, π.χ. σχολεία, δείχνει ότι τα ζητήματα συντήρησης και καθημερινής λειτουργίας αυτών των χώρων γίνονται πολύ προβληματικά, όταν ακόμα και για ένα καρφί που θα μπει στον τοίχο πρέπει να δώσει άδεια ο ιδιώτης. Επιπλέον, η πολιτική που βάζει ιδιώτες εργολάβους μέσα στις εστίες για διάφορες λειτουργίες (π.χ. καθαριότητα, εστιατόρια, συντήρηση κ.ά.) έχει ήδη δοκιμαστεί σε όλες τις εστίες στη χώρα, με αρνητικά αποτελέσματα.

Ο Σύλλογος Εστιακών Φοιτητών του Πολυτεχνείου Κρήτης, που κινείται σε αγωνιστική κατεύθυνση και έχει πάρει πολλές πρωτοβουλίες, έχει ως βασικό άξονα των διεκδικήσεών του τη δημιουργία νέων εστιών με κρατική χρηματοδότηση χωρίς ιδιώτες, δάνεια και ενοίκια. Αυτό σκοντάφτει πάνω στην υποχρηματοδότηση των Ιδρυμάτων και ειδικότερα της Μέριμνας, η οποία μάλιστα μετατρέπεται σε εμπόρευμα για λίγους αντί για δικαίωμα για αυτούς που έχουν ανάγκη. Το δυνάμωμα της διεκδίκησης για δημιουργία νέων εστιών είναι η απάντηση των φοιτητών. Εξάλλου, χάρη στον δικό τους αγώνα χτίστηκαν νέες εστίες και σε προηγούμενες φάσεις.

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια η Α' φάση εστιών του Πολυτεχνείου Κρήτης, που χτίστηκαν το 1992 και αριθμούν 76 δωμάτια, βρίσκεται σε άθλια κατάσταση. Οι εστιακοί φοιτητές μένουν σε δωμάτια με μούχλα και ρωγμές στους τοίχους, προβληματικό ηλεκτρικό δίκτυο, έντομα και κατσαρίδες στα δωμάτια, ενώ τα έπιπλα, οι οικιακές συσκευές και τα στρώματα των κρεβατιών είναι παλιά και κατεστραμμένα. Παράλληλα, δεκάδες είναι τα δωμάτια που δεν έχουν θέρμανση, καθώς δεν γίνεται μια απλή επισκευή στα κλιματιστικά.

Το τελευταίο διάστημα το ποτήρι ξεχείλισε! Πλέον στις καινούργιες εστίες όταν γίνεται διακοπή ρεύματος (συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα το καλοκαίρι), ταυτόχρονα διακόπτεται η παροχή νερού διότι δεν υπάρχει γεννήτρια. Ενώ στις παλιές εστίες κάθε Σαββατοκύριακο, αλλά και αρκετές καθημερινές δεν υπάρχει ζεστό νερό.

Οι εστιακοί φοιτητές έχουν καταγγείλει αυτήν την κατάσταση, έχουν ζητήσει την παρέμβαση της διοίκησης, η οποία δεν ανταποκρίνεται στα αιτήματά τους.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Εν μέσω του νέου κύματος της πανδημίας, δεν έχουν παρθεί μέτρα προστασίας για την υγεία των εστιακών φοιτητών. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχει μόνο μία (!) καθαρίστρια για όλες τις εστίες (περίπου 250 δωμάτια και 40 κοινόχρηστοι χώροι, δεκάδες σκάλες και διάδρομοι) καθώς συνεχίζουν να αρνούνται να κάνουν προσλήψεις σε μόνιμο προσωπικό καθαριότητας. Οπως καταγγέλλουν οι φοιτητές, το μόνο μέτρο που έχει πάρει η διοίκηση είναι να βάλει ένα μπουκαλάκι αντισηπτικό σε έναν μαντρότοιχο στην είσοδο της εστίας!

Ο Σύλλογος των εστιακών του Πολυτεχνείου Κρήτης από την πρώτη στιγμή της πανδημίας διεκδίκησε μεταξύ άλλων και τη λειτουργία του ιατρείου του Πολυτεχνείου, που θα μπορούσε να συμβάλει σε έκτακτα περιστατικά σε έναν χώρο που ζουν εκατοντάδες και σπουδάζουν χιλιάδες φοιτητές, αλλά και στη διενέργεια rapid tests, στον εμβολιασμό και στην εξατομικευμένη ενημέρωση των φοιτητών για τον εμβολιασμό. Αντί γι' αυτό, το μόνο που θυμίζει ιατρείο είναι η ταμπέλα έξω από μια κλειδωμένη αίθουσα, που δεν έχει ανοίξει ποτέ...

Αντίστοιχη είναι η εικόνα των φοιτητικών εστιών και για τα άλλα ιδρύματα της Κρήτης, που λίγο - πολύ απαντάται και στις εστίες των ιδρυμάτων όλης της χώρας.

Για παράδειγμα, οι εστίες του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου (ΕΛΜΕΠΑ - πρώην ΤΕΙ Κρήτης) στο Ηράκλειο, που αριθμεί κάτι λιγότερο από 300 θέσεις για πάνω από 10.000 ενεργούς φοιτητές. Οι εστιακοί φοιτητές καλούνται να πληρώνουν ενοίκιο στην εστία που κυμαίνεται από 30 ευρώ τον μήνα για τα δίκλινα δωμάτια έως 45 ευρώ για τα μονόκλινα. Ταυτόχρονα, όμως, ακόμα κι αν πληρώνουν ενοίκιο και είναι φοιτητές που προέρχονται από τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, οι εστιακοί φοιτητές χάνουν το στεγαστικό επίδομα των 1.000 ευρώ τον χρόνο που δικαιούνται όσοι σπουδάζουν σε άλλη πόλη από αυτήν της μόνιμης κατοικίας τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εστιακοί φοιτητές του ΕΛΜΕΠΑ δεν έχουν ούτε δωρεάν αστική μετακίνηση ενώ καλούνται να πληρώνουν επιπλέον για λειτουργίες μέσα στην εστία, όπως η χρήση του πλυντηρίου που κοστίζει 2 ευρώ και του στεγνωτηρίου άλλο 1 ευρώ.

Και εδώ οι φοιτητές διαμαρτύρονται για τις παλιές υποδομές της εστίας, χωρίς κατάλληλη συντήρηση, χωρίς ηχομόνωση, τον ελλιπή φωτισμό, τη δυσοσμία σε ορισμένα δωμάτια που προέρχεται από βόθρο. Μιλούν για παραμελημένες αθλητικές εγκαταστάσεις, ενώ πρόβλημα προκαλεί το ότι όλοι οι εκατοντάδες οικότροφοι πρέπει να εξυπηρετούνται από μία κουζίνα. Επιπλέον, το Πανεπιστήμιο αγόρασε στρώματα που δεν χωράνε στα κρεβάτια (!) και κλιματιστικά μηχανήματα που... δεν τα σηκώνει η παροχή ρεύματος!

Πρόβλημα για τους φοιτητές είναι και το ότι το καλοκαίρι διώχνονται από τα δωμάτιά τους και μπορούν να παραμείνουν στην εστία μόνο όσοι επιβεβαιωμένα εγγράφως κάνουν πρακτική ή πτυχιακή και γι' αυτούς μάλιστα που παραμένουν το καλοκαίρι δεν λειτουργεί η λέσχη σίτισης.

Η πανδημία δεν άφησε αλώβητους τους εστιακούς φοιτητές καθώς είχαν κρούσματα και πρόσφατα, αλλά και σε προηγούμενη φάση, ενώ λιγότερο τους προφυλάσσει και περισσότερο τους προκαλεί προβλήματα η Υπουργική Απόφαση που απαγορεύει λόγω COVID σε κόσμο εκτός εστιών να εισέρχεται σε αυτές.

Για το Πανεπιστήμιο Κρήτης, αντίστοιχα, στο Ηράκλειο, μετά τη φωτιά που κατέστρεψε τις εστίες πριν από τρία χρόνια, επιλέχτηκε η λύση της στέγασης των εστιακών σε ξενοδοχεία (ένα στο κέντρο του Ηρακλείου κι ένα στην περιοχή Αμμουδάρα που στεγάζουν γύρω στους 130 φοιτητές), ενώ ταυτόχρονα προωθείται η ανέγερση νέων εστιών και εδώ με ΣΔΙΤ. Πιο έντονα προβλήματα αντιμετωπίζουν οι εστιακοί που μένουν στο ξενοδοχείο στην Αμμουδάρα, καθώς αυτό είναι μακριά και από το Πανεπιστήμιο και από το κέντρο της πόλης και καθώς λίγοι είναι αυτοί που δικαιούνται δωρεάν μεταφορά, το κόστος των μετακινήσεών τους είναι υψηλό.

Κάθε καλοκαίρι και αυτοί οι φοιτητές πετιούνται εκτός των δωματίων τους. Να σημειωθεί ότι μένουν σε 15 τ.μ. δύο άτομα με ένα γραφείο, χωρίς ντουλάπα (κρατούν τα ρούχα τους σε βαλίτσες!) και μία κοινή τουαλέτα με το διπλανό δωμάτιο. Για να χρησιμοποιήσουν το πλυντήριο του ξενοδοχείου πρέπει να κλείσουν ραντεβού, ενώ για να χρησιμοποιήσουν το ένα κοινό στεγνωτήριο πρέπει να πληρώσουν. Απαγορεύεται να έχουν ηλεκτρικές συσκευές, δηλαδή ούτε ένα ηλεκτρικό μάτι για να μαγειρέψουν κάτι, άρα αναγκάζονται είτε να παραγγέλνουν φαγητό ή να σιτίζονται στη λέσχη του Πανεπιστημίου, το οποίο όμως είναι μακριά και επίσης πληρώνουν τις μετακινήσεις τους.