«Υπό τη σκιά» της οικονομικής κρίσης, ξεκίνησε χτες στην επιτροπή Οικονομικών της Βουλής, η συζήτηση του τακτικού προϋπολογισμού του 2009. H ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ επιδόθηκαν μέσω των εισηγητών τους σε κόντρα περί του ποιος ευθύνεται για ελλείμματα και δημόσιο χρέος, αλληλοκατηγορούμενοι για αφερεγγυότητα στην τήρηση των προϋπολογισμών και για διαχειριστική ανικανότητα. Από την πλευρά του ΚΚΕ, ο εισηγητής του Νίκος Καραθανασόπουλος ξεκαθάρισε ότι καταψηφίζει τον προϋπολογισμό ως ένα εργαλείο εφαρμογής αντιλαϊκών πολιτικών.

«Ο προϋπολογισμός είναι ταξικός και ως τέτοιο πρέπει να τον αντιπαλέψει το εργατικό λαϊκό κίνημα», τόνισε στην εισήγησή του ο Νίκος Καραθανασόπουλος, επισημαίνοντας ότι «καταψηφίζουμε τον κρατικό προϋπολογισμό και δεν καλλιεργούμε αυταπάτες ότι μπορεί με ένα μαγικό ραβδί να έχουμε και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο, δηλαδή και τα κέρδη του κεφαλαίου να παραμείνουν και να βελτιώσουμε τη θέση των λαϊκών στρωμάτων».

Δίνοντας το στίγμα του προϋπολογισμού του 2009, ο Νίκος Καραθανασόπουλος σημείωσε ότι «φορτώνει τα βάρη στο λαό μέσα από τη φορολογική επιβάρυνση της λαϊκής οικογένειας και αξιοποιεί το σκέλος των δαπανών, για να διευκολύνει την επιχειρηματική δράση και να στηρίξει την κερδοφορία του κεφαλαίου». Αναφερόμενος αναλυτικά στα βασικά χαρακτηριστικά του νέου προϋπολογισμού σημείωσε πως «οι μισθοί παραμένουν παγωμένοι, δεν καλύπτουν ούτε την αύξηση του επίσημου πληθωρισμού και πολύ περισσότερο δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το κύμα ακρίβειας», παράλληλα είναι «παγωμένες και οι επιχορηγήσεις των ασφαλιστικών ταμείων και οι δαπάνες για περίθαλψη».

«Αποκαλυπτική είναι η πορεία των δαπανών για την Παιδεία, που προσεγγίζουν την ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ», σχολίασε ο βουλευτής του ΚΚΕ, ενώ όσον αφορά το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων σημείωσε ότι παρουσιάζει μια αύξηση της τάξης του 1,3% σε σχέση με πέρυσι, όπως και οι δημόσιες επενδύσεις στην Υγεία (0,5%). Επισήμανε όμως ότι στους τομείς αυτούς «προωθούνται αναδιαρθρώσεις στην αγορά εργασίας με τη γενίκευση των ωρομίσθιων καθηγητών, του μη μόνιμου προσωπικού, των εποχιακών εργαζομένων και της μη κάλυψης κενών θέσεων στα νοσοκομεία. Ταυτόχρονα, μέσα από τη χρηματοδότηση και την αξιοποίηση των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) θα επιταχυνθεί η εμπορευματοποίηση αυτών των αλλαγών». Ειδικά για το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων ανέφερε ότι «δεν είναι τίποτε άλλο παρά η υλοποίηση της αντιλαϊκής στρατηγικής της Λισαβόνας, της διευκόλυνσης της δράσης του κεφαλαίου». Ο προϋπολογισμός, συνέχισε ο βουλευτής του ΚΚΕ, «επιταχύνει ακόμη περισσότερο τις αποκρατικοποιήσεις» και «αξιοποιεί τις αποκρατικοποιήσεις και για τα έσοδα και για τη διευκόλυνση της δράσης του κεφαλαίου στα λιμάνια, στην αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων των τουριστικών ακινήτων και στην αξιοποίηση εν γένει της δημόσιας περιουσίας με σκοπό την ανάπτυξη της επιχειρηματικής δράσης».

Ειδική αναφορά έκανε ο Νίκος Καραθανασόπουλος και στην αξιοπιστία του προϋπολογισμού, σημειώνοντας όμως ότι είναι «περιορισμένη» η κριτική, αν τον χαρακτηρίσει κανείς απλώς αναξιόπιστο. Οπως είπε, έτσι είναι όλοι οι προϋπολογισμοί την τελευταία 10ετία και «η μη εκτέλεση του προϋπολογισμού αποτελεί αφορμή, για να επιβαρυνθούν ακόμη περισσότερο τα λαϊκά στρώματα». Ως ενδεικτικό της αναξιοπιστίας του προϋπολογισμού ανέφερε το ότι «ο λόγος ανάπτυξης προς φορολογικά έσοδα προσεγγίζει το 2. Προβλέπει μια φιλόδοξη ονομαστική ανάπτυξη 5,9% του ΑΕΠ και αύξηση των εσόδων 12%, όταν στην καλύτερη περίπτωση προσέγγιζε αυτός ο λόγος τη μονάδα, δηλαδή ήταν αντίστοιχη ανάπτυξη των φορολογικών εσόδων με την ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ».

Αναφερόμενος στην κόντρα της ΝΔ με το ΠΑΣΟΚ, ο βουλευτής του ΚΚΕ είπε πως βλέπουμε «ένα ιδιότυπο πινγκ - πονγκ που αντί για πλαστικά μπαλάκια έχει πραγματικά βόλια και το τραπέζι είναι οι πλάτες των λαϊκών στρωμάτων».

Στην τοποθέτησή του, ο βουλευτής του ΚΚΕ ενέταξε τον προϋπολογισμό στο πλαίσιο των αποφάσεων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της λεγόμενης κρίσης. Οπως σημείωσε «οι πρόσφατες εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ ή το πακέτο του Μπαρόζο σε επίπεδο ΕΕ δεν είναι τίποτε άλλο από τη λογική του μαστίγιου και του καρότου. Το καρότο είναι μέσα από τα προσωρινά μέτρα ανακούφισης των λαϊκών στρωμάτων που θα κληθούν να πληρώσουν μέσω της φορολογικής τους επιβάρυνσης. Το μαστίγιο είναι η συμφωνία ΟΟΣΑ και ΕΕ για την ανάγκη επιτάχυνσης των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων».

Ο βουλευτής του ΚΚΕ σχολίασε και τις προτάσεις ΠΑΣΟΚ και ΣΥΝ περί «χαλάρωσης» ή ακόμη και «κατάργησης» του Συμφώνου Σταθερότητας, λέγοντας πως «επιλέγουν έναν διαφορετικό τρόπο φορτώματος των βαρών της κρίσης στην ελληνική οικογένεια. Γιατί μετά την προσωρινή χαλάρωση, θα υπάρξουν αντιλαϊκά μέτρα, για να αντιμετωπιστεί το αυξανόμενο δημόσιο χρέος». Τέλος, όσον αφορά τα περί «εθνικής συνεννόησης», ενόψει της κρίσης που αναμασώνται κατά κόρον, ο Ν. Καραθανασόπουλος ανέφερε πως «η λογική αυτή ευνουχίζει το λαϊκό κίνημα».

Σε παρέμβασή του χτες, ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης υποστήριξε ότι «η χαμηλή ανταγωνιστικότητα και το τεράστιο δημόσιο χρέος αποτελούν δυσάρεστη παρακαταθήκη των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ», τονίζοντας πως «οι δύο μεγάλες αυτές πληγές της οικονομίας αναδεικνύονται με ένταση στις συνθήκες της διεθνούς κρίσης». Παραδέχτηκε μάλιστα το ...μόνιμο προσανατολισμό σε πολιτικές λιτότητας, σημειώνοντας πως «από το 2004 κάναμε μεγάλες προσπάθειες για να μειώσουμε ελλείμματα και χρέη και αυτές οι προσπάθειες θα συνεχιστούν για πολλά χρόνια». Οσον αφορά, στη φορολογική πολιτική επιχείρησε να την παρουσιάσει ως ...ενιαία για κεφάλαιο και εργαζόμενους, λέγοντας πως «έχουν μειωθεί οι φορολογικοί συντελεστές για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις».

Από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, ο εισηγητής του Χρήστος Παπουτσής υποστήριξε ότι η πραγματική αιτία των ελλειμμάτων και του χρέους αφορά την κυβέρνηση Μητσοτάκη την περίοδο 1990 - 1993.

Με αμείωτους ρυθμούς συνεχίζεται η υπερχρέωση των λαϊκών νοικοκυριών, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, για το μήνα Σεπτέμβρη, τα χρέη προς τις τράπεζες από στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια ανήλθαν στα 115,1 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 47,7% του ΑΕΠ. Και δεν είναι μόνο το γεγονός ότι το ιδιωτικό χρέος συνεχίζει να αυξάνεται με υψηλούς ρυθμούς. Επιπρόσθετα, ειδικά τον τελευταίο χρόνο, οι δανειολήπτες επιβαρύνονται και με τα αυξημένα επιτόκια που έχουν επιβάλει οι τράπεζες, επικαλούμενες την άνοδο του κόστους δανεισμού του χρήματος στη διατραπεζική αγορά, λόγω της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η συνεχιζόμενη ωστόσο προκλητική κερδοφορία που εμφανίζουν και το 2008 - σε συνθήκες οικονομικής κρίσης - απλώς καταδεικνύει ότι οι τράπεζες συνεχίζουν τις καλές τοκογλυφικές τους πρακτικές, σε βάρος των πελατών τους. Για να γίνει κατανοητή η επιβάρυνση των λαϊκών στρωμάτων από την άνοδο των επιτοκίων, απλώς αναφέρουμε ότι αν π.χ. το 2007 το μέσο επιτόκιο χορηγήσεων για στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια ήταν 10% και σήμερα έχει ανέβει στο 12%, το χρέος των 115 δισ. ευρώ θα επιβαρυνθεί επιπλέον με τις 2 αυτές μονάδες που αντιστοιχούν στην αύξηση του επιτοκίου δανεισμού.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, το συνολικό ιδιωτικό χρέος των 115 δισ. ευρώ αναλύεται ως ακολούθως:

Τα 76,1 δισ. ευρώ αφορούν χρέη από στεγαστικά δάνεια, τα οποία σε ετήσια βάση (Σεπτέμβρης 2008 προς Σεπτέμβρη 2007) αυξήθηκαν με ρυθμό 15,1%. Οι ρυθμοί αύξησης των στεγαστικών δανείων ακολουθούν τα τελευταία χρόνια καθοδικούς ρυθμούς. Το 2004 αυξήθηκαν 27,3% και το 2007 ο ρυθμός «έπεσε» στο 21,4%.

Τα χρέη από καταναλωτικά δάνεια ανήλθαν στα 36,1 δισ. ευρώ και σε ετήσια βάση εμφανίζουν άνοδο 20,7% (έναντι ανόδου 20,6% τον προηγούμενο Αύγουστο). Και στα καταναλωτικά δάνεια παρατηρείται κάμψη του ρυθμού αύξησής τους, αλλά σε μικρότερο βαθμό από τα στεγαστικά.

Τέλος, τα χρέη από τα λοιπά δάνεια ανήλθαν στα 3 δισ. ευρώ, με τον ετήσιο ρυθμό αύξησής τους να μειώνεται δραστικά στο 2,9% (από 12,6% τον προηγούμενο Αύγουστο).

Από την πορεία πάντως της χορήγησης δανείων το μήνα Σεπτέμβρη, δε φαίνεται να επιβεβαιώνεται η άποψη ότι οι τράπεζες έκλεισαν τη στρόφιγγα των δανείων και ότι έχουν γίνει φειδωλές στις χορηγήσεις, ισχυρισμοί οι οποίοι διατυπώθηκαν από την κυβέρνηση και την Τράπεζα της Ελλάδας, προκειμένου να δικαιολογήσουν το πακέτο των 28 δισ. ευρώ που προσφέρθηκε στις τράπεζες. Αυτό γίνεται ακόμα πιο καθαρό στις χορηγήσεις δανείων προς τις επιχειρήσεις, στις οποίες ο ετήσιος ρυθμός ανόδου, από 16,6% το 2006, ανέβηκε στο 19,9% το 2007 και περί το 23% το εννιάμηνο του 2008.