ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Πέμπτη 15 Γενάρη 2009
Σελ. /40
Θέσεις για το σοσιαλισμό

Μεγάλη η προσφορά, όχι μόνο για τους Ελληνες κομμουνιστές αλλά και για το παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα, του ΚΚΕ με τον προβληματισμό του για τις αιτίες της ανατροπής του σοσιαλισμού στην πρώτη χώρα του, στην ΕΣΣΔ.

Αγώνες και θυσίες του προλεταριάτου, η αιμάτινη πορεία των κομμουνιστών ως την κατάκτηση της εξουσίας, η διαπάλη για την ιδεολογική, πολιτική, οικονομική και κοινωνική θωράκιση των πρωτοπόρων επαναστατών αναδείχνονται στο κείμενο των Θέσεων όχι απολογητικά και κριτικά μόνο αλλά και αυτοκριτικά με σκοπό την ενίσχυσή μας θεωρητικά και πρακτικά για τη μελλοντική κοινωνία του κομμουνισμού, αξιοποιώντας όλα τα θετικά και αρνητικά διδάγματα των 70 χρόνων της σοσιαλιστικής εμπειρίας.

Πρωτόγνωρη είναι και η διαδικασία συμμετοχής όλων των μελών και των στελεχών του Κόμματος, όλων των οργανωτικών βαθμίδων, ώστε ν' αναδειχτεί η συλλογικότητα αυτής της σημαντικής επεξεργασίας.

Αυτό το μέτρο όπως αναφέρεται και στις Θέσεις για το 18ο Συνέδριο (πρώτο κείμενο) θα επεκταθεί και στη συγγραφή της Ιστορίας του Κόμματος (1945-1974) έτσι που ο τελικός συγγραφέας να είναι το ίδιο το κόμμα στη συλλογική του έκφραση. Αποτελεί μοναδικό παράδειγμα στην Ιστορία μας και απ' ό,τι γνωρίζω μοναδικό παγκόσμιο εγχείρημα, αποδείχνοντας και μ' αυτόν τον τρόπο τη δύναμη και την ώριμη αποφασιστικότητα του κόμματος για την κατάκτηση της πιο πλατιάς εσωκομματικής, και όχι μόνο, δημοκρατίας προς μεγάλη θλίψη των απανταχού αντιπάλων μας που κλίνουν τη λέξη δημοκρατία σε όλες τις κλίσεις και τους αριθμούς χωρίς κανένα περιεχόμενο, εκτός από την εκμετάλλευση των λίγων μονοπωλίων της εργασίας των εκατομμυρίων εργαζομένων. Αυτή η αστική δημοκρατία στην ουσία αποτελεί, όπως θα 'λεγε και ο ποιητής, «ένα άδειο πουκάμισο».

Αυτές τις κατακτήσεις οφείλουμε ν' αξιοποιήσουμε ώστε να βγούμε πιο ενισχυμένοι μετά το 18ο Συνέδριο ανταποκρινόμενοι στο μεγάλο καθήκον του επαναστατικού μετασχηματισμού της κοινωνίας με την ανατροπή της δικτατορίας της αστικής τάξης και την καθιέρωση της λαϊκής εξουσίας, της δικτατορίας του προλεταριάτου.

Συμφωνώ με τις λύσεις που οι Θέσεις δίνουν με την εκπροσώπηση των παραγωγικών δυνάμεων στα ανώτατα όργανα της εξουσίας χωρίς καμία μονιμότητα και αλλαγή οικονομική των μελών τους. Η ανακλητότητα που καθιέρωσε η κομμούνα του Παρισιού το 1871 στις θέσεις αποκτά την κεντρική της σημασία στον προβληματισμό μας για το τι εξουσία θέλουμε.

Μ' αυτές τις λύσεις δίνονται και συγκεκριμένες απαντήσεις στις αποκλίσεις των αποφάσεων και των συνταγμάτων της ΕΣΣΔ από το 1936 κι εδώ κι ιδιαίτερα μετά το 1966 που προετοίμασαν την αντεπίθεση και της ανατροπή της σοσιαλιστικής πατρίδας από την αστική τάξη και τους συμμάχους της ιμπεριαλιστές.

Ενας πρόσθετος προβληματισμός πρέπει να μας διακατέχει για τη σχέση της ανισόμετρης ανάπτυξης και των αδύνατων κρίκων.

Ακόμη και οι ισχυρές καπιταλιστικές χώρες σε περίοδο όξυνσης των αντιθέσεων σε περιόδους έντονων κρίσεων μπορεί να αποτελέσουν αδύνατο κρίκο παρά την παρουσία ισχυρού κατασταλτικού κράτους. Αν «στις χώρες με μεσοαδύνατο επίπεδο καπιταλιστική ανάπτυξης είναι πιο εύκολο να αρχίσεις, πιο δύσκολο να συνεχίσεις», στις μεγάλες καπιταλιστικές χώρες θα 'ναι πιο δύσκολο να αρχίσεις αλλά πιο εύκολο να συνεχίσεις. Να σταθούμε επίσης στη θέση της διαμόρφωσης οπορτουνιστικών απόψεων μέσα στο Κόμμα. Εχουμε τρομερή αρνητική, αλλά και θετική πείρα στην 90χρονη ζωή αυτού του εφήβου, του ΚΚΕ και η επαγρύπνηση (ιδεολογική, πολιτική, οργανωτική) δε θα επιτρέψει να σηκώσει κεφάλι ο οπορτουνισμός.


Παπαοικονόμου Γιάννης
ΚΟ Πειραιά (ΚΕΔ Περάματος)

Είναι χρήσιμη η ιστορική μελέτη - χρονολογικά - των κοινωνικών μετεξελίξεων

Σύντροφοι, συντρόφισσες λόγω του σοβαρού προβλήματος της υγείας μου σκέφτηκα να μην πάρω μέρος στο 18ο Συνέδριο του Κόμματος για τις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το σοσιαλισμό. Διαβάζοντας όμως τις τοποθετήσεις αρκετών προσώπων - συντρόφων και φιλοκομματικών - για το 18ο Συνέδριο, από τις 2 Νοέμβρη μέχρι σήμερα, νιώθω την ανάγκη να εκφράσω τη διαφωνία μου με όλους εκείνους που αναζητούν ευθύνες από την ΚΕ του ΚΚΕ για την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος στη ΣΕ και στις άλλες πρώην σοσιαλιστικές χώρες.

Αρκετές τοποθετήσεις για τον προσυνεδριακό διάλογο είναι εκτιμήσιμες και αξιόλογες, όμως δεν έχουν την ιστορική χρονολογική αναφορά στις περιόδους των κοινωνικών μετασχηματισμών των κοινωνιών από το πρωτόγονο κοινοτικό σύστημα μέχρι και το καπιταλιστικό, και τελευταία το σοσιαλιστικό σύστημα που ανατράπηκε.

Σύντροφοι, συντρόφισσες και καλοπροαίρετα πρόσωπα που πήραν ή προετοιμάζονται να πάρουν μέρος στον προσυνεδριακό διάλογο, εάν δεν εκτιμήσουμε χρονολογικά πώς αναπτύχθηκε ένα κοινωνικό σύστημα μέσα σε άλλο παλαιότερο, που ως φαίνεται ιστορικά επικράτησαν, ίσως τότε θα μπορούμε να βγάζουμε σωστά ιστορικά συμπεράσματα για τις ανατροπές.

Περιληπτικά θέλω να εκφράσω τις σκέψεις μου, για παράδειγμα ο καπιταλισμός αναπτύχθηκε μέσα στο φεουδαρχισμό πάνω από 300 χρόνια και επικράτησε του φεουδαρχισμού, όπως σε όλους μας είναι γνωστό, ως αστική επανάσταση.

Ο σοσιαλισμός δεν είχε την ιστορική χρονολογική διάρκεια, όπως τα άλλα κοινωνικά συστήματα, για να μπορέσει να αναπτυχθεί και να αποκτήσει ερείσματα στήριξης και να επικρατήσει του καπιταλιστικού συστήματος, χωρίς ανατροπές και πισωγυρίσματα. Παίρνοντας υπόψη την Οκτωβριανή Επανάσταση με πόση λύσσα επιτέθηκαν, η τότε αστική τάξη ενάντια στην Οκτωβριανή Επανάσταση, ώστε να πνίξουν το καινούριο που γεννιόταν τότε, με την ΑΝΤΑΝΤ και στη συνέχεια με το Β' Παγκόσμιο πόλεμο. Υπόψη, η προετοιμασία της επανάστασης στη Ρωσία, χρονολογικά και ιστορικά, ήταν λιγότερο από 40 χρόνια. Ο Λένιν στην πράξη εφάρμοσε την επιστημονική θεωρία του Μαρξ. Αυτή η σοσιαλιστική κοινωνία για την αστική τάξη έπρεπε να ανατραπεί, ώστε να μην έχει τη δυνατότητα να αναπτυχθεί και να επικρατήσει, γι' αυτό ρίχνουν τόση λάσπη ενάντια των ηγεσιών αυτών των χωρών, και γίνεται προσπάθεια να πλαστογραφήσουν την Ιστορία, και προετοίμασαν όλους εκείνους τους κρατικούς κατασταλτικούς μηχανισμούς για να τρομοκρατήσουν τους λαούς, να δολοφονούν και να πυροβολούν 15χρονα παιδιά, που σε όλους είναι γνωστά. Η αστική τάξη νομίζει ότι έχει δέσει τον τροχό της Ιστορίας και οι λαοί θα είναι υποχρεωμένοι να ζουν την καπιταλιστική - ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα σαν θεϊκό φαινόμενο. Εδώ έχουμε υποχρέωση να μελετάμε την ιστορία από την αρχή, και να μη στεκόμαστε μόνο στα τελευταία γεγονότα των ανατροπών και απόδοσης ευθυνών στις ηγεσίες των ΚΚ και των ηγετών.

Σύντροφοι, συντρόφισσες, όποιος διάβασε την εισήγηση του τότε γραμματέα του ΚΚΣΕ, Ν. Σ. Χρουστσόφ, στο 22ο Συνέδριο μπορούσε ο κάθε καλοπροαίρετος άνθρωπος να διαπιστώσει τους σκοπούς για τους οποίους ήταν ενταγμένος να υπηρετεί ο ίδιος ο Χρουστσόφ και η ομάδα του, κατηγορώντας την προσωπολατρία, και άλλα αξιόλογα πρόσωπα της περιόδου εκείνης, όπως τους Μόλοτοφ, Καγκάνοβιτς, Μάλενκοφ, Βοροσίλοφ, Μπουλγκάνιν, Περβούχιν, Σαμπούροφ, Σεπίλοφ. Λέει η εισήγηση του Χρουστσόφ «εναντίον της λενινιστικής γραμμής εκδηλώθηκε η φραξιονιστική αντικομματική ομάδα», όπου έπαιρναν μέρος αυτοί που ανέφερα παραπάνω, για να συγκαλύψει τη δική του ρεβιζιονιστική, φραξιονιστική, αντιδημοκρατική, αντιλενινιστική πολιτική και της ομάδας του. Η καθαίρεση του Χρουστσόφ από τη θέση του Γενικού Γραμματέα το 1957, γράφει ο Γιώργος Τσούπρος, 2/12/08, είναι λίγο αμφίβολη γιατί την περίοδο εκείνη κυκλοφορούσε η φήμη ότι ευρισκόμενος ο Χρουστσόφ στο εξωτερικό, ο Σουσλόφ συγκάλεσε την ΚΕ του ΚΚΣΕ για την καθαίρεσή του. Ο Χρουστσόφ ειδοποιήθηκε από ένα μέλος της ΚΕ και γύρισε πίσω και έτσι η καθαίρεσή του δεν πέτυχε. Αυτό όμως που μένει να γίνει είναι η μελέτη, από την ΚΕ του ΚΚΕ και το Ιστορικό Τμήμα της, ως γεγονός για την καθαίρεση την περίοδο εκείνη.

Ο Γιώργος Τσούπρος γράφει ακόμη για τη χωρίς δίκη εκτέλεση του Λαυρέντι Μπέρια από την ομάδα του Χρουστσόφ. Και εγώ ξέρω ότι δεν ήταν μόνο ο Μπέρια, ήταν άλλα 28 άτομα. Η καθαίρεση του Χρουστσόφ και η επάνοδός του σε αυτή με τα όπλα του Στρατάρχη Ζούκοφ που ήταν και ο κορυφαίος εκφραστής της τάξης των επαγγελματιών μέσα στο στρατό και κυρίως η βαθιά αντιδραστική επίθεση του Χρουστσόφ ενάντια στον Στάλιν. Αφού είναι έτσι όπως τα γράφει ο Γιώργος Τσούπρος, τότε πως πρέπει να αξιολογήσει την υπεράνθρωπη προσπάθεια του Στάλιν με αξιόλογους αξιωματικούς του Σοβιετικού Στρατού μαζί και ο Ζούκοφ να οργανώσουν την άμυνα της Μόσχας και με την πρώτη αντεπίθεση του Σοβιετικού Στρατού στο Κουρσκ, Στάλινγκραντ να φθάσουν μέχρι το Βερολίνο. Ο Ζούκοφ και οι άλλοι αξιωματικοί του στρατού θα μπορούσαν με μεγάλη ευκολία να περάσουν στις γραμμές του χιτλερικού στρατού και να μη διατρέχουν κίνδυνο της ζωής τους, όπως έκανε και ο Βλάσοφ στην Ουκρανία, που παρέδωσε στους Γερμανούς 300.000 στρατό. Ερωτώ: Ο Ζούκοφ υπερασπίστηκε την τάξη των επαγγελματιών ή τη σοσιαλιστική πατρίδα του; Για μένα το σημείο που αναφέρεται στον Ζούκοφ είναι πολύ θολό. Εκτιμώ ότι οι εισηγήσεις του Χρουστσόφ, του Γκορμπατσόφ για καλύτερο σοσιαλισμό, για περισσότερη δημοκρατία, λαϊκές επιτροπές, λαϊκό έλεγχο και ο λαοπλάνος Α. Παπανδρέου, μου δίνουν την εντύπωση ότι είχαν μεγάλη πολιτική συγγένεια.

Ευχαριστώ


Χριστόφορος Σαβινίδης
ΚΟΒ Ν. Φαλήρου

Για το δεύτερο θέμα

18ο Συνέδριο του τιμημένου κόμματός μας

Απολογισμός δράσης. Απολογισμός 17 χρόνων. Αποτίμηση μακράς πορείας, ολόπλευρης και σε βάθος. Εξέταση των πάντων, που απασχόλησαν το κόμμα. Εξέταση του χθες. Σήμερα. Αύριο. Εντοπισμός λαθών, αδυναμιών, παραλείψεων, καθυστερήσεων. Τι κάναμε; Γίναμε απαιτητικοί; Αυστηροί; Ισχυροί; Βελτιωθήκαμε; Διορθώσαμε; Πώς θα γίνει η δικτατορία του προλεταριάτου; Της εργατικής τάξης; Από το 1956 - 1958 τη ροκάνιζαν οι οπορτουνιστές στην ΕΣΣΔ (πρωτίστως) παράλληλα δε και στις άλλες μικρότερες φίλες χώρες... Αργά, σταθερά, υπονόμευαν το σοσιαλισμό. Ολοκλήρωσαν το άτιμο έργο τους το 1990 - 1991. Γνωστά. Πέρασαν 55 χρόνια! Ανεπανόρθωτο, βαρύτατο το πλήγμα!

Ολες εκείνες τις λάθος επιλογές της ηγεσίας της ΕΣΣΔ συνειδητές και νάτα τα αποτελέσματα, εμείς ως διεθνιστές τις υιοθετούσαμε. Ακριτα. Ηταν «προβλήματα ανάπτυξης σοσιαλισμού», ενώ ήταν διαφθορά, εκμαυλισμός, πριόνισμα (Θέσεις 27 και 30).

Ανατροπή μέσα και άνω. Οχι αντεπανάσταση. Γκρεμίστηκαν όλα. Ο λαός πώς αντέδρασε; 25.000.000 νεκροί! Πιο πολλοί τραυματίες! Πλήρης καταστροφή. Τι έκανε ο λαός της ΕΣΣΔ 17 χρόνια τώρα; Καμία αντίδραση. Εκαψε μουσεία. Εσπασε μνημεία. Ολεθρο! Κάτω από 10% στις πρώην χώρες εκεί! Σήψη, διαφθορά, πορνεία, εξαθλίωση, καταστροφή χωρών, πείνα... Τόση ξετσιπωσιά;

Ξεσηκώθηκε το 1910 - 1914, τον μεγάλο Οκτώβρη του 1917. Τότε! Στην πλήρη αμορφωσιά στην πλήρη υποδούλωση! Είχαν ηγέτες όμως. Λένιν - Στάλιν. Ηγέτες με πολλές οκάδες... βαρίδια. Ηγέτες των αιώνων.

Αμ' τούτος, ο εδώ λαός μας; Σε ερωτά: «Γιατί το '45; Το '46; Τι έγινε και διαλύθηκε - έτσι την αναφέρει = διάλυση - η Σοβιετική Ενωση και όλες οι φίλες χώρες; Το μυαλό του είναι κολλημένο εκεί. Δεν ξαπολάει. Εκεί. Αβουλο ον. Ερπει ακόμα. Το βαράς, το καβαλάς, το ξεζουμίζεις, 65 χρόνια θωρακισμένο ιδεολογικό επίπεδο; Πειθώ; Μορφωτικό επίπεδο; Δύναμή μας απέναντι στη δυσαρέσκεια, οργή του λαού; Μας χτυπάνε αλύπητα όλα τα ΜΜΕ. Ναι. Ψεύδη, ψεύδη. Ναι. Αναχώματα. Ναι. Εξαγορά συνειδήσεων. Ναι. Υποσχέσεις. Ναι.

Η εργατική τάξη δεν είναι ένα ενιαίο σύνολο. Δεν έχει ενιαίο μορφωτικό, πολιτικό, ιδεολογικό επίπεδο. Δεν έχει ίδιες πολιτιστικές ευαισθησίες. Αρα, δεν έχει ίδιο βαθμό συνειδητοποίησης του ρόλου που έχει και τις θέσεις του, που έχει στον καπιταλισμό. Να, λοιπόν ένα πεδίο δουλειάς. Να απαιτήσουμε πλήρη γνώση του σύγχρονου χαρακτήρα της εργατιάς. Εδώ απαιτείται η πλήρης, συστηματική προσπάθεια, για ιδεολογική, πολιτική διαφώτιση. Κερδίζεις την καρδιά, τον νου. Βάζεις ψηλά τον πήχη. Ολα τα σφυριά να χτυπάνε. Οπου είναι κάτοικοι. Πρακτική δουλειά, πάνω στα μεγάλα πολιτικά, πραγματικά ζητήματα. Οχι εμπλοκή στο '45, '46, '89 των «κοιμισμένων». Εχουμε χρέος να τους ξυπνήσουμε...

Εκεί! Στο '89, στις ανατροπές των πρώην σοσιαλιστικών χωρών... Δεν ξυπνάει τούτος ο λαός; Εδώ θα 'ναι; Στην κακομοιριά; Στο χρηματιστήριο; Στις πιστωτικές κάρτες, στα μπαρ, στις TV; Πόλεμος έγινε δίπλα μας και τούτος ο λαός, χαχάνιζε πλην ελαχίστων! Λοιπόν. Δε σταματάμε. Εχουμε χρέος. Ρήγμα στους αντιπάλους. Να του κλέψουμε δυνάμεις. Η δυσαρέσκεια, η οργή, να μετατραπεί σε συνειδητή οργανωμένη πάλη. Να βάζουμε στο κέντρο, το πολιτικό ζήτημα. (Ανατροπές ωραρίων, αμοιβές, ασφαλιστικό, μισθούς, συντάξεις...).

Ολα. Πρέπει να απαντήσει άμεσα ο λαός. Βάρα τον. Εργοστάσια, επιχειρήσεις, τόποι δουλειάς, απαιτείται να γίνουν ισχυρό κίνημα εργατικής αλληλεγγύης. Φίλτατοι. Τούτο το βάρβαρο σύστημα, είναι σάπιο. Είναι σαθρό. Δεν έχει φτιασίδια. Χειρότερο γίνεται. Είναι άκρως επικίνδυνη. Οταν κινδυνεύει (σύστημα), γίνεται πιο επικίνδυνο. Ξύλινα ποδάρια έχει. Αμεσα απαιτείται η ανατροπή του.

Ο αντίπαλος, συσκοτίζει, μπερδεύει, έχει όλα τα μέσα. Συνειδητοί ψεύτες. Το πρόβλημα είναι γνωστό. Απατεώνες. Αισχροί αυριανιστές. Κουρασμένοι δήθεν δημοκράτες! Δήθεν ιδεολόγοι. Εχουμε χρέος να θωρακιστούμε. Ο,τι χτίστηκε με αίμα, θυσίες, αγώνες, απαιτείται να το κρατήσουμε. Το αύριο που θα παραδώσουμε να 'ναι καλύτερο από αυτό που παραλάβαμε. Περάσαμε διά πυρός και σιδήρου. Σταθήκαμε όρθιοι. Προχωράμε πιο ώριμοι, πιο προσεκτικοί.

Ωράριο, μισθοί, συντάξεις, μεροκάματα, ακρίβεια, Υγεία, Παιδεία, πείνα, πετσοκόμματα... Αδύναμη κυβέρνηση. Αυτά θα συζητάς. Επιτάχυνση. Πάλη. Δράση. Ο,τι αποσπάσουνε. Ο,τι ματαιώσουμε από τον αντίπαλο - εχθρό. Να μεγαλώσουμε τις δυσκολίες στους αντιπάλους/εχθρούς. Να εμψυχώσουμε τους φίλους μας για το πόση δύναμη έχουν. Να βάλουν μπροστά τα στήθη τους. Να μιλάμε απλά, λαϊκά. Κατανοητά. Ισο προς ίσο. Ο λόγος μας να 'ναι ταχύς. Χειμαρρώδης αλλιώς μας ...έφαγαν! Μας αφαίρεσαν το λόγο.

Μπροστάρηδες - όπως πάντα - να τους ξεσκεπάζουμε. Καθημερινά. Σχεδιασμός. Στόχος; Στο κέντρο. Στην καρδιά του κεφαλαίου, των «δίπολων», των αναχωμάτων, των οπορτουνιστών. Οχι ρουτίνα και τυποποίηση. Οχι αποσπασματικά. Ποικιλία μορφών. Καθόλου χάσιμο, εξασθένιση της πολιτικής πάλης μας. Να μην κουτσαίνουμε. «Ορθοστατών και ορθοβαδίζων». Ζητούμενο οι οποίες θα συνενώνουν τη λαϊκή πάλη, σε ενιαία κατεύθυνση, ανά κλάδο, ανά πόλη, ανά νομό.

Μια ενιαία κοίτη. Ενα ποτάμι που θα τους πάρει σβάρνα. Σβάρνα τα ερπετά. Φίλοι, μέλη, οπαδοί. Η σωστή πολιτική μας βοήθησε στο να αδυνατίσουν οι «δίπολοι» για πρώτη φορά! Πέφτουν τα %. Ο λαός δείχνει να αποκτά εμπειρίες; Το ξαναγράφω. Απαιτείται ποιότητα. Η κρίση δεν έφτασε ...ακόμα. Παρενέργειες έχουμε (28/11/2008). Να αξιοποιήσουμε την κρίση. Να κάνουμε μια απότομη άνοδο. Να κάνομε μια έξοδο. Ηρωική. Αλά Μεσολόγγι. Για να δούμε τι αποτέλεσμα θα 'χουμε. Ετοιμοι;

Η αγοραστική ικανότητα του λαού, έχει υποσκαφθεί. Φτώχεια. Εξαθλίωση. Ελλειψη χρημάτων. Αναρχία στην παραγωγή. Εχουμε υπερσυσσώρευση κεφαλαίου, το οποίο αδυνατεί να επενδυθεί, όπερ επηρεάζει αρνητικά και την παραγωγή μέσων. Ελλειψη χρημάτων; Συσσώρευση υπερπαραγωγής. Ο λαός τραβάει τα πάνδεινα... Τέλειωσαν και κάποιες πενταροδεκάρες που είχε... Οποιος φάει τον άλλον! Το κεφάλαιο αυξάνει τα κέρδη του! Ακρως επικίνδυνο, ολέθριο να πορευόμαστε (λαός) με τους δυνάστες μας! 2008!!! Χτύπημα στα κέρδη και στα κεφάλια τους (κεφάλι = καύκαλο των πλουτοκρατών).

Να πάμε και λίγο στο ιδεολογικό - πολιτικό. Πρέπει: Σχεδιασμένη πολιτική στελεχών μας, με δράση, συνέπεια, ικανότητα. Στελέχη που να έχουν το μάτι, το αυτί, στις γνώμες, υποδείξεις, εξελίξεις. Στελέχη μας, οπλισμένα με ιδεολογική μόρφωση. Να περνάνε από εξετάσεις. Οχι εξετάσεις από τα πάνω. Εξετάσεις από τα κάτω. Από εδώ. Από τις ΚΟΒ. Αυτές οι ΚΟΒ δεν είναι το κύτταρο και το στήριγμα του κόμματός μας; Να το εξετάσω εγώ, ο γράφων, ο εξορισμένος, ο βασανισμένος, εκείνος που έφαγε τη σφαίρα με το κουτάλι. Εννοώ τους πιο μεγαλύτερους, τους ήρωες. Να τον εξετάσουμε από κορυφής μέχρις ονύχων. Οχι θεωρητικολόγους των καναλιών, των σαλονιών. Στελέχη με μελετημένη, συλλογική, κομματική επιστημονική, συστηματική βάση. Στελέχη με πίστη στο κόμμα. Πίστη. Οχι αεριτζήδες, αμακαδόρους, λουφαδόρους. Πίστη στο κόμμα, στον θεό (ως χριστιανοί). Επίγειος παράδεισος.

Στελέχη που να έχουν στην άκρη το εγώ. Στελέχη, όχι μόνιμα. Τέρμα. Αρκετά. Οχι παραγοντίσκους. Στελέχη αντικειμενικά και ουχί υποκειμενικά. Κόψιμο στη γέννησή τους τέτοια φαινόμενα. Οι ΚΟΒ απαιτείται να 'χουν... Το «μαχαίρι στο στόμα». Νέο αίμα από τη νέα βάρδια. Επιστήμονες μαρξιστές, θεωρίας, πράξης.

ΚΟΒ: Ο συνδετικός κρίκος κόμματος με τον λαό. Να μελετά στόχους, καθήκοντα, μέτρα. Να παρακολουθεί, επεμβαίνει ό,τι απασχολεί το λαό. Να διευρύνει την επιρροή του κόμματος. Να προετοιμάζει νέα μέλη. Να δουλεύει επιτελικά. Να έχει τη φροντίδα για ιδεολογική, αγωνιστική, ταξική ανύψωση των μελών. Στην ποιότητα οργάνων. Οχι αποσπασματικά, περιστασιακά. Δουλειά, όχι καθυστέρηση. Η καθυστέρηση φέρνει χαλαρότητα.

Η χαλαρότητα δημιουργεί κακή αντίληψη και άντε μετά να την αλλάξεις... Επιμονή. Υπομονή.

«Ριζοσπάστης»: Ψυχή, νους, καθοδηγητής μας.

«Ρίζος»: Κομμάτι του σώματός μας: Καθημερινός σύντροφός μας.

Φίλτατοι, το κόμμα μας είναι το πολιτικό όπλο για την εργατιά, αγροτιά, νέους, ανέργους, εργαζομένους. Δυνατό το κόμμα μας, δίνει άλλο αέρα και άλλη προοπτική. Είναι μια επένδυση για το μέλλον των παιδιών μας. Ο αιώνας που είμαστε είναι αιώνας αγώνων, αντεπίθεσης, ανασύνταξης των επαναστατικών δυνάμεων, ανυπακοής στους «δίπολους», NATO, Ε/Ε, Μάαστριχτ και σε όλα τα εκτρώματα.

Πιο έμπειροι, ώριμοι, απαιτητικοί, ατσαλωμένοι με ικανότητα, επάρκεια με γενίκευση της πείρας μας, με ολόπλευρη ικανοποίηση (ιδεολογική, πολιτική, οργανωτική).

Το κόμμα μας προσπαθεί ανελλιπώς να αναδειχτούν, να μελετηθούν, βαθύτατα οι υποκειμενικές ελλείψεις, αδυναμίες, καθυστερήσεις. Ευνόητο και φυσικό. Να φανεί, τι πρέπει να διορθωθεί, βελτιωθεί. Το κόμμα μας πέρασε σε φάση αντεπίθεσης, ανυπακοής. Παρόν από το 1918. Πάντα μπροστά. Καλή επιτυχία.


Κώστας Χρ. Μπανιάς
Τραπεζικός - Αθλητικογράφος

Κομματική οικοδόμηση - πολιτική ή ανθρώπινη συνείδηση;

Αν η αλήθεια κάθε πράγματος βρίσκεται στη βασική του αντίθεση τότε και η αλήθεια της κομματικής οικοδόμησης φαίνεται στην αντίφαση του κομμουνιστικού κινήματος που εκδηλώθηκε στις ανατροπές. Οι ιδιαίτερες για κάθε ΚΚ αντιφάσεις δεν είναι παρά ιδιαίτερες μορφές της βασικής αντίφασης. Σε μας αυτό εκδηλώνεται με το ότι ενώ κάθε λογικός άνθρωπος θα πρέπει να συμφωνήσει με την πολιτική πρότασή μας, ωστόσο η μεγάλη μάζα αυτών που έχουν άμεσο συμφέρον από αυτήν στέκουν αδιάφοροι απέναντί της. Το πρόβλημα πρέπει να βρίσκεται στην ίδια τη φύση της πολιτικής, στη φύση της πολιτικής χειραφέτησης. Στις ανατροπές, η ίδια η πολιτική οργάνωση του προλεταριάτου αναίρεσε τον εαυτό της.

Συμπίπτει η πολιτική χειραφέτηση με τη χειραφέτηση του προλεταριάτου; Και ναι και όχι. Για μια περίοδο αναγκαστικά. Από ένα σημείο και πέρα όχι. Απ' αυτό το σημείο η πολιτική χειραφέτηση μετατρέπεται σε χειραφέτηση της πολιτικής από το προλεταριάτο, αντί να χειραφετηθεί το προλεταριάτο από την πολιτική, εφόσον ωρίμασαν οι συνθήκες γι' αυτό.

Η χειραφέτηση του προλεταριάτου είναι η χειραφέτηση του ανθρώπου από τον αποξενωμένο τρόπο αυτοεκδήλωσής του, από την αποξενωμένη εργασία. Το κεφάλαιο είναι η ολοκλήρωση της ιστορικής διαδικασίας αποξένωσης του ανθρώπου από τη δραστηριότητά του. Πρώτα θέτοντας την ιδεατή ύπαρξη της εργασίας σαν ιδιότητα ενός πράγματος, χρήμα, δεύτερον μετατρέποντας τους υλικούς όρους σε πραγματικό υποκείμενο και τον άνθρωπο σε αντικείμενο αυτών. Αμεσα η μηχανή το ωφέλιμο αποτέλεσμα το παράγει μόνο στερώντας από τον άνθρωπο την ουσιαστική δραστηριότητα και απομυζώντας τον, ψυχικά και σωματικά. Πάνω σ' αυτήν την αντιστροφή δημιουργείται η ανάγκη μιας φανταστικής ύπαρξης του ανθρώπου, με το ότι οι συνειδητές δυνάμεις του (επιστήμη) ορθώνονται εχθρικά απέναντί του σαν εμπράγματη ιδιότητα των υλικών όρων και των ενεργών παραγόντων τους (διανόηση) και «από τη στιγμή που συντελεστεί αυτός ο χωρισμός, η συνείδηση μπορεί πραγματικά να φανταστεί να είναι κάτι άλλο από τη συνείδηση της υφιστάμενης πράξης, να φανταστεί κάτι πραγματικά, χωρίς να φαντάζεται κάτι πραγματικό» και με το να δημιουργείται μια κοινωνία πάνω και σε αντίθεση από την πραγματική ανθρώπινη ζωή με το κράτος, το εποικοδόμημα, όπου η φανταστική ύπαρξη αποχτάει άμεση υλική υπόσταση.

Η ουσία, της μέχρι τώρα ιστορίας, είναι ότι η κοινωνία αναπτυσσόταν σε αντίθεση με τον άνθρωπο και το γενικό συμφέρον υπήρχε αναγκαστικά μόνο σε αντίθεση με το ιδιαίτερο. Οι γενικές μορφές συνείδησης ήταν απλά η θεωρητικοποίηση του διχασμού αυτού. Η πολιτική συνείδηση είναι η ολοκλήρωση της θεωρίας της αντίθεσης του ιδιαίτερου και γενικού συμφέροντος, αλλά για τον ίδιο λόγο μετατρέπεται στην άρση της και μαζί του εαυτού της αν δε θέλει να φτάσει σε παραλογισμό.

Το ότι οι «φιλόσοφοι θέλανε απλά να εξηγήσουν τον κόσμο αλλά το θέμα είναι να τον αλλάξουμε» σημαίνει και ριζική αλλαγή του ανθρώπου, να άρει το διχασμό που ολοκληρώνεται στο τέλειο κράτος, όπου ο άνθρωπος βρίσκει μια φανταστική, πολιτική, συμφιλίωση με τις αστοιχείωτες αποξενωμένες δυνάμεις που κυριαρχούν πάνω του στην καθημερινή ζωή. Η δύναμη που μπορεί να άρει αυτόν το διχασμό βρίσκεται στον προλετάριο. Μόνο αυτός νιώθει εκμηδενισμένος από το γενικευμένο υποκείμενο με τη μορφή του κράτους που δεν είναι παρά η γενικευμένη μορφή των σχέσεων που ανεξαρτητοποιήθηκαν από τον άνθρωπο.

Το προλεταριάτο σήμερα περιλαμβάνει και σφαίρες εργασίας, επιστήμη, τέχνη που είχαν μια σχετική ανεξαρτησία προηγούμενα. Από την άλλη, αυτές οι σφαίρες υποτάσσονται όλο και πιο πολύ στο κεφάλαιο από την άποψη της δραστηριότητάς τους, του περιεχομένου τους. Αυτό είναι δύναμη ανάδρασης στο προλεταριάτο αποτελώντας την πραγματική ρίζα του οπορτουνισμού.

Αν το κεφάλαιο μπορεί να αναπτύσσει τις παραγωγικές δυνάμεις μόνο με τον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας αποξενώνοντας μεταξύ τους τις διάφορες σφαίρες δραστηριότητας, η ενότητά τους, αναγκαία για την παραπέρα ανάπτυξη, μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε ποιοτικά ανώτερο επίπεδο, στη βάση της διαλεκτικής και του ολόπλευρα αναπτυγμένου ανθρώπου. Η μεγάλη μάζα που πετιέται στο «περιθώριο» της κενής από κάθε περιεχόμενο εργασίας είναι αυτή που όντας απαλλαγμένη από την ιδεολογικοποίηση της υποταγής της δραστηριότητας στο κεφάλαιο (διανόηση) και ταυτόχρονα ταπεινωμένη λόγω της «απαλλαγής» αυτής, είναι αυτή που ωθείται αντικειμενικά στην αφομοίωση της σύγχρονης επιστήμης σε ανώτερο και στο μόνο πλέον δυνατό επίπεδο, απλά γιατί δεν μπορεί να επιβεβαιώσει αλλιώς την προσωπικότητά της. Η αφομοίωση μπορεί να γίνει μόνο μέσα από την κομματική ζωή, αλλά και το κόμμα δεν μπορεί να κάνει ποιοτικά άλματα παρά αν γίνει η ζωντανή αυτή αφομοίωση. Μόνο έτσι θα δημιουργηθεί εκείνη η μαζική κοινότητα, η ελεύθερη και συνειδητή συνένωση ανθρώπων, που θα νιώσει την ανάγκη και τη δύναμη να ανατρέψει το κεφάλαιο.

Πρέπει να αφομοιώσουμε την επιστήμη όπως αναπτύχθηκε στην ΕΣΣΔ διαλύοντας τη φιλοσοφία στις φυσικές επιστήμες, σε αντίθεση με τη Δύση όπου οι φυσικές επιστήμες διαλύονται μέσα στη φιλοσοφία.

Το πολιτικό περιεχόμενο των ΚΚ προέκυψε σαν ανάγκη ολοκλήρωσης της κυριαρχίας των υλικών όρων πριν την κυριαρχία του ανθρώπου πάνω τους. Ο σοσιαλισμός δημιούργησε τους όρους γι' αυτήν, δεν κατάφερε όμως να πετάξει την πολιτική του μάσκα. Αντίθετα η ειρωνεία της ιστορίας πέταξε τη μάσκα από την πολιτική.


Γ. ΒΑΒΙΤΣΑΣ

Για το δεύτερο θέμα

Σύμφωνα με ανακοίνωση («Ριζοσπάστης» 5-10-2008) της επιτροπής για το Δημόσιο προσυνεδριακό Διάλογο του 18ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, ο διάλογος θα διεξαχθεί σε δυο θέματα. 1ο θέμα: Απολογισμός από το 17ο Συνέδριο και τα καθήκοντα του Κόμματος έως το 19ο Συνέδριο. 2ο θέμα: Θέσεις για το Σοσιαλισμό, με βάση τις Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ. Το πρώτο θέμα νομίζω ότι αφορά αποκλειστικά τα μέλη του Κόμματος τα οποία και γνωρίζουν, τα ζητήματα. Ετσι για όλους τους άλλους μοναδικό θέμα μένει το δεύτερο: «Θέσεις για το Σοσιαλισμό».

Διερωτάται κανείς πόσοι από τους εργαζόμενους στην Ελλάδα έχουν θέσεις για τον σοσιαλισμό.

Αποψη και γνώμη για το σοσιαλισμό έχουν όλοι, όπως άποψη και γνώμη έχουν για όλα τα κοινωνικά ζητήματα, θέσεις όμως έχουν μόνο αυτοί που μπορούν να τις τεκμηριώσουν έστω και στοιχειωδώς.

Η οργάνωση μιας δίκαιης και ευημερούσας κοινωνίας απασχολεί φιλοσοφικά τον Πλάτωνα στην «Πολιτεία» όπου διερευνά και τη δυνατότητα κατάργησης της ατομικής ιδιοκτησίας και την κοινοκτημοσύνη. Σήμερα, 24 αιώνες μετά, τα ζητήματα αυτά απασχολούν ακόμα τη φιλοσοφική και πολιτική σκέψη.

Είμαι σε αδυναμία να διατυπώσω και να τεκμηριώσω θέσεις για το πελώριο θέμα του σοσιαλισμού μέσα σε 1.200 λέξεις, θα εκθέσω λοιπόν συνοπτικά τη γνώμη μου για το θέμα αυτό.

Πρώτα πρέπει να δώσουμε τον ορισμό του σοσιαλισμού. Συμφωνώ γενικά με τον ορισμό που έδωσε η Αλέκα Παπαρήγα τον Νοέμβριο του 2002 στα Γιάννενα σε εκδήλωση της ΚΝΕ: «Σοσιαλισμός σημαίνει κοινωνικοποιημένη ιδιοκτησία των πάντων, των μέσων παραγωγής μηχανών, των μέσων παραγωγής όλων των καταναλωτικών αγαθών, κοινωνικοποιημένες υπηρεσίες, γη, σημαίνει εργατική εξουσία. Δηλαδή εξουσία της εργατικής τάξης, η οποία ασκείται με συμμάχους τα λαϊκά στρώματα που εκπροσωπούν προσοσιαλιστικές σχέσεις».

Ο σοσιαλισμός, κατά τη γνώμη μου, είναι αναγκαίος για μια ανθρώπινη κοινωνία, αλλά δυστυχώς παραμένει επίκαιρος μόνον ως ζήτημα φιλοσοφικής και ιδεολογικής αναζήτησης και όχι ως εφαρμογή. Είναι γνωστό το ανέκδοτο ότι όσα κόμματα στην Ευρώπη προεκλογικά επικαλέστηκαν τον σοσιαλισμό, στην πράξη εφάρμοσαν τον ανύπαρκτο σοσιαλισμό, γιατί προέβλεψαν ότι ο υπαρκτός σοσιαλισμός θα καταρρεύσει.

Στην παράγραφο 3 επίσης, των Θέσεων της ΚΕ αναφέρεται: «Η σοσιαλιστική οικοδόμηση είναι μια ενιαία διαδικασία η οποία ξεκινά με την κατάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη». Δηλαδή το πρώτο ζητούμενο είναι η κατάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη. Εδώ πρέπει να ορίσουμε τι εννοούμε «εργατική τάξη» το 2008.

Προσωπικά δεν μπορώ να δώσω τον ορισμό αυτό. Αν η εργατική τάξη είναι η καταπιεζόμενη και εκμεταλλευόμενη τάξη, τότε στην Ελλάδα στην εργατική τάξη ανήκει η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Τα εκλογικά αποτελέσματα όμως αποδεικνύουν ότι η συντριπτική πλειοψηφία δε διαθέτει ταξική συνείδηση. Η ταξική συνείδηση λοιπόν παραμένει ένα τεράστιο πρόβλημα του παρελθόντος αλλά και μέχρι σήμερα αξεπέραστο. Αλλο ερώτημα είναι, κατάληψη της εξουσίας από την εργατική τάξη στην Ελλάδα ή σε όλο τον πλανήτη;

Στο σύνθημα των Μαρξ και Ενγκελς στο τέλος του Κομμουνιστικού Μανιφέστου «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε» το «όλων» πρέπει να γράφεται με κεφαλαία γράμματα γιατί αν δεν είναι, όλων, τότε οι δυνατότητες επικράτησης είναι ανύπαρκτες.

Στην έκδοση της «Σύγχρονης Εποχής» του 1988 του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, στη σελίδα 11 αναφέρεται: «Η εκμεταλλευόμενη και καταπιεζόμενη τάξη (εργατική τάξη) δεν μπορεί να απελευθερωθεί από την τάξη που την εκμεταλλεύεται και την καταπιέζει (από την αστική τάξη) χωρίς να απελευθερώσει σύγχρονα και για πάντα ολόκληρη την κοινωνία από την εκμετάλλευση και την καταπίεση. Αυτή η ιδέα ανήκει αποκλειστικά και μόνο στον Μαρξ. Αυτό το έχω πει πολλές φορές τώρα, όμως είναι ίσα-ίσα που χρειάζεται η δήλωση αυτή να προταχθεί στο ίδιο το μανιφέστο.», πρόλογος του Ενγκελς στη γερμανική έκδοση του 1883.

Πρέπει λοιπόν, αξιοποιώντας την εμπειρία του παρελθόντος, να συζητήσουμε για το Σοσιαλισμό το 2008 με όρους και δεδομένα του 2008, και με όρους που θα επιθυμούσαμε, όπου στην Ελλάδα κυριαρχεί ο δικομματισμός με γυρίσματα μπρος-πίσω, όπου στην Ευρωπαϊκή Ενωση έχουμε τον Νικολά Σαρκοζί, την Αγκελα Μέρκελ, τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, στη Ρωσία τον Πούτιν, στις ΗΠΑ τον Μπους, στην Κίνα ένα καπιταλιστικής κατεύθυνσης κομμουνιστικό κόμμα, στο Βιετνάμ ιδιωτικοποιούνται επιχειρήσεις, στη Νότια Αμερική παρακολουθούμε με αγωνία την πορεία των ελπιδοφόρων κινημάτων του Εβο Μοράλες, του Ούγκο Τσάβες, του Λούλα ντα Σίλβα κτλ.

Σε αυτό το περιβάλλον λοιπόν, τι ελπίδες έχει η εργατική τάξη να κατακτήσει την εξουσία; Πρέπει η αριστερά να δώσει στο λαό αξιόπιστη πρόταση εξουσίας, πρόταση διακυβέρνησης με κοινοβουλευτική ή επαναστατική διαδικασία.

Εγκριτοι οικονομολόγοι και πολιτικοί που αρνούνται τον καπιταλισμό, ομολογούν ότι η καπιταλιστική παραγωγική διαδικασία δημιουργεί μεν μεγαλύτερο εισόδημα αλλά υστερεί στη δίκαιη κατανομή αυτού του εισοδήματος.

Ο σοσιαλισμός, όχι αυτός που φανταζόμαστε, αλλά αυτός που θα εφαρμοστεί με τα σημερινά δεδομένα, θα έχει σίγουρα δικαιότερη κατανομή, αλλά θα έχει επαρκές εισόδημα να κατανέμει;

Ο καπιταλισμός σαπίζει αλλά δεν πεθαίνει όπως φαίνεται και τώρα από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Ο σοσιαλισμός από την άλλη δεν ωριμάζει διότι δεν τον καλλιεργούμε με ρεαλισμό αλλά με ιδεολογήματα των αρχών του περασμένου αιώνα. Και αν δεν ωριμάσει, τότε «καμία δομική αλλαγή δεν μπορεί να πετύχει αν δεν ωριμάσει στη συνείδηση του λαού», όπως έλεγε ο Λένιν, ο οποίος επίσης είπε: «πολιτική με την έννοια της λέξης μπορούν να κάνουν μόνο οι πολίτες διότι η πολιτική αυτούς αφορά, όμως οι πολίτες όντας ανοργάνωτοι, είναι έρμαια της κάθε κομματικής ηγεσίας».

Επομένως κατά τη γνώμη μου το να συζητάμε σήμερα για την κατάκτηση της εξουσίας από την εργατική τάξη ως προϋπόθεση για την επικράτηση του σοσιαλισμού, με Θέσεις όπως αυτές που καταγράφονται στις Θέσεις της ΚΕ για το 18ο Συνέδριο, τότε το μόνο που κατορθώνουμε είναι να κρατήσουμε ζωντανό το σπόρο της ιδέας αυτής για να καρποφορήσει στις επόμενες γενιές. Διότι, πιστεύω ότι ο τίτλος του περιοδικού που εξέδιδε ο Κορνήλιος Καστοριάδης «Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα», δίνει το νόημα της αναγκαιότητας του Σοσιαλισμού.

Φιλικά


Δημήτρης Λέκκας
Γενικός Γραμματέας Δήμου Καλαμαριάς

Επανάσταση και αντεπανάσταση στις σοσιαλιστικές χώρες

«...Για μια πραγματική αντεπανάσταση δεν αρκεί μόνο η επιθυμία της αστικής τάξης, αλλά και να κάνουν λάθη οι επαναστάτες...» (Λένιν).

Η ανάγκη γενίκευσης της πείρας από τις αντεπαναστατικές ανατροπές στις σοσιαλιστικές χώρες επιτάσσει τη βαθύτερη ενασχόλησή μας σε όλα τα επίπεδα με τη διαλεκτική σχέση επανάστασης - αντεπανάστασης και ιδιαίτερα με τις νομοτέλειες που διέπουν την αντεπανάσταση.

1. Αποδείχτηκε ιστορικά (και όχι μόνο στην περίοδο περάσματος από τον καπιταλισμό προς το σοσιαλισμό, αλλά και σε προγενέστερους κοινωνικοοικονομικούς σχηματισμούς) πως η αντεπανάσταση, όπως άλλωστε και η επανάσταση, διέπεται από ορισμένες νομοτέλειες. Εμφανίζεται μαζί με την επανάσταση, ως αντίθετη τάση - αντίδραση (για να χρησιμοποιήσουμε όρους της Φυσικής) της επανάστασης.

Ο ρόλος και ο χαρακτήρας της είναι διαφορετικός στις διάφορες ιστορικές εποχές. Πάντως η εμφάνιση και δράση της αποτελεί νομοτελειακό φαινόμενο για την περίοδο της διαμόρφωσης των νέων κοινωνικοοικονομικών σχηματισμών. Μάλιστα έχει αποδειχτεί πως όσο λιγότερο ανεπτυγμένη είναι η υλικοτεχνική παραγωγική βάση, και όσο λιγότερο αυτή αντιστοιχεί στις νέες παραγωγικές σχέσεις, τόσο ενισχύεται η πιθανότητα παλινόρθωσης των παλαιών κοινωνικών μορφών.

Η αντεπανάσταση διακόπτει προσωρινά την κοινωνική εξέλιξη, δεν μπορεί όμως να τη σταματήσει.

Η αντεπανάσταση στις σοσιαλιστικές χώρες δεν ήταν «κεραυνός εν αιθρία», ούτε αποκλειστικό έργο μόνο του ιμπεριαλιστικού περίγυρου (που έπαιξε σημαντικό ρόλο), ούτε και μόνο οπορτουνιστικών ηγεσιών (που και αυτοί έπαιξαν το ρόλο τους).

Μετά την επανάσταση, η αντεπανάσταση δε σβήνει αλλά δίνει λυσσαλέα μάχη αξιοποιώντας ερείσματα, σε διεθνές και εθνικό επίπεδο από τις ηττημένες δυνάμεις, αξιοποιεί τη δυσαρέσκεια που προκαλούν οι δυσκολίες της αντιφατικής πορείας του νέου συστήματος, αξιοποιεί την όποια διάσταση μεταξύ των κοινωνικών προσδοκιών και νέας πραγματικότητας, καθώς και τις οικονομικές, στρατιωτικές, ιδεολογικές, πολιτικές και ψυχολογικές πιέσεις που ασκεί ο διεθνής περίγυρος ιδιαίτερα σε συνθήκες καπιταλιστικής περικύκλωσης.

Η αντεπανάσταση στις σοσιαλιστικές χώρες, σε ολόκληρη τη διαδρομή της, έδειξε πως επρόκειτο για μια αντιφατική διαδικασία που δεν προέκυψε αιφνιδιαστικά το 1985 με την Περεστρόικα, ούτε απλά το 1956 (το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ ήταν σημείο «ποιοτικής στροφής» - τομή στην πορεία της αντεπανάστασης), ούτε στη δεκαετία του 1920 (θάνατος Λένιν).

Ολη η ιστορία της οικοδόμησης της νέας κοινωνίας στην ΕΣΣΔ είναι μία περίοδος διαπάλης (με διάφορες μορφές αλλά πάντα με ένταση) μεταξύ επανάστασης και αντεπανάστασης. Στα πρώτα μετεπαναστατικά χρόνια η αντεπανάσταση παίρνει τη μορφή της ιμπεριαλιστικής επέμβασης και του εμφυλίου πολέμου εναντίον της σοβιετικής εξουσίας. Στη συνέχεια αυτή παίρνει τη μορφή της εκτεταμένης δολιοφθοράς και της συνωμοσίας, τη μορφή των ιδεολογικών και πολιτικών οπορτουνιστικών ρευμάτων, οι εκπρόσωποι των οποίων επιδιώκουν την επιβράδυνση των ρυθμών της επανάστασης, τη συντήρηση του καθεστώτος της μεταβατικής περιόδου (ΝΕΠ), ακόμη και την επάνοδο των κεφαλαιοκρατικών σχέσεων.

Κατά την περίοδο των δεκαετιών του '30 - '50 υπερτερούσε (και σωστά) η τάση κατάπνιξης της αντεπανάστασης (οι ιστορικές της ρίζες όμως εξακολουθούσαν να υπάρχουν). Λάθη, αδυναμίες ή και «υπερβολές» της περιόδου εκείνης αξιοποιούνται στη συνέχεια για τη μετάβαση σε αποκλίσεις αντίθετου, «δεξιού», χαρακτήρα, στο όνομα του «ξεπεράσματός» τους.

Ουσιαστικά δηλαδή οι άμεσες προϋποθέσεις κορύφωσης της αστικής αντεπανάστασης δημιουργούνται στη μεταπολεμική περίοδο, οπότε ανακύπτει η αναγκαιότητα μετάβασης σε ένα νέο στάδιο ανάπτυξης (πέρασμα από την εκτατική στην εντατική ανάπτυξη) της σοσιαλιστικής κοινωνίας. Σε αυτή την κρίσιμη καμπή η ηγεσία της χώρας άρχισε να αναζητά λύσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη όχι μέσα από τη μελέτη των εσωτερικών νόμων οικοδόμησης της νέας κοινωνίας, αλλά στην αστική πολιτική οικονομία. Το γεγονός αυτής της στροφής της πολιτικής ηγεσίας στην αστική πολιτική οικονομία, που εκδηλώθηκε με μια σειρά «μεταρρυθμίσεις» της οικονομίας της ΕΣΣΔ (κυριότερες του 1957 και 1965) αλλά και στο πολιτικό εποικοδόμημα, σηματοδοτεί την ενίσχυση των αστικών και μικροαστικών τάσεων συνολικά στη χώρα. Η κομμουνιστική προοπτική υπήρχε πλέον μόνο στις διακηρύξεις των κομματικών ντοκουμέντων, ενώ η κοινωνία κινείται (με αντιφάσεις και αντιστάσεις) προς άλλη κατεύθυνση...

(Να υπογραμμίσουμε εδώ πως πέρα από το σωστό ξεκαθάρισμα της σχέσης σοσιαλισμού - κομμουνισμού, θα πρέπει ταυτόχρονα να τονίσουμε πως η κομμουνιστική κοινωνία είναι το πέρασμα «στην πραγματική ιστορία της ανθρωπότητας» και από αυτή την άποψη αποτελεί όχι μόνο «διαλεκτική άρνηση» του καπιταλισμού, αλλά και ολόκληρης της μέχρι τώρα ανθρώπινης ιστορίας).

Η ανάπτυξη των εμπορευματοχρηματικών σχέσεων ενίσχυσε σε πλατιά κλίμακα την εξάπλωση της «σκιώδους οικονομίας», του παράνομου ιδιωτικού πλουτισμού (με τη διάβρωση και του διοικητικού κομματικού μηχανισμού), συγκρότησε, πλέον, τις κοινωνικές δυνάμεις που επεδίωκαν συνειδητά την αντεπανάσταση. Οι εξελίξεις αυτές προκαλούσαν ανάλογη διάβρωση στις λαϊκές συνειδήσεις (κυρίως στη σχέση μεταξύ ατομικού - συλλογικού, πολιτική «απάθεια» κ.ά.).

Η «σκιώδης οικονομία» ανταποκρινόμενη και σε πραγματικές ανάγκες, τις οποίες η νόμιμη οικονομία αδυνατούσε να ικανοποιήσει, λειτουργούσε παρασιτικά στον «κορμό» της νέας κοινωνίας, χωρίς ωστόσο να είναι ικανή να υποσκελίσει τις κυρίαρχες σοσιαλιστικές αρχές παραγωγής, κάτι που προϋπέθετε απαραίτητα το τσάκισμα του σοσιαλιστικού κράτους και τη δρομολόγηση καπιταλιστικής παλινόρθωσης με την εγκαθίδρυση αστικού καθεστώτος.

Σε τελευταία ανάλυση, οι ανατροπές προκλήθηκαν από τη δράση κοινωνικών δυνάμεων, δημιουργημένων από τις εσωτερικές αντιθέσεις του συστήματος, σε ιστορικές συνθήκες, όπου η πολιτική κομματική ηγεσία είχε απολέσει (λόγω ιδεολογικής ανεπάρκειας και οπορτουνισμού) την κομμουνιστική προοπτική και, συνεπώς, αδυνατούσε να δρομολογήσει την επίλυση αυτών των αντιθέσεων σε κομμουνιστική κατεύθυνση.

2. Χρειάζεται να βαθύνουμε περισσότερο στα ζητήματα αυτοκριτικής μας. Οχι για να κάνουμε «χαρακίρι», ούτε και για να ζητήσουμε «άφεση αμαρτιών» από τους ταξικούς μας αντιπάλους. Αλλά για να μπορέσουμε να βγάλουμε ουσιαστικά συμπεράσματα και να αποδώσουμε σωστά την πραγματικότητα.

Η παραδοχή του αρνητικού ρόλου του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ θα πρέπει να συνδέεται ταυτόχρονα με την παραδοχή ότι μετά από αυτό είχαμε κύμα πολύμορφων επεμβάσεων ενάντια σε ηγεσίες κομμάτων που αντιδρούσαν με τη δεξιά αυτή στροφή.

Το ΚΚΕ δέχτηκε, μέσω της «6ης Πλατιάς Ολομέλειας», την αντικομματική - αντιδιεθνιστική, πέρα από κάθε αρχή, επέμβαση της ηγεσίας της ΕΣΣΔ (και των άλλων κομμάτων των σοσιαλιστικών χωρών), γεγονός που συνέβαλε καθοριστικά στο επόμενο διάστημα, στην άκριτη ουσιαστικά αποδοχή κάθε απόφασης, ενέργειας ή θεωρητικού κατασκευάσματος που προερχόταν από αυτήν.

Τα επιχειρήματα της «θεωρητικής ανεπάρκειας», της «εξιδανίκευσης» δεν είναι αρκετά. Και αυτό γιατί εκείνη την περίοδο υπήρχαν και διαφορετικές «φωνές» στα όσα συνέβαιναν. Να μην ξεχνάμε τη δριμύτατη κριτική που άσκησαν κομμουνιστικά κόμματα στο 20ό Συνέδριο και μετά (π.χ. Κίνας, Αλβανίας, γραπτά του Τσε κ.ά.). Μέλη του Κόμματός μας (μαζί και ο ΓΓ Νίκος Ζαχαριάδης) διαγράφτηκαν γιατί αρνήθηκαν να συνταχτούν με το 20ό Συνέδριο και την «6η Ολομέλεια». Οι φωνές αυτές και οι αντιδράσεις (ανεξάρτητα από την κατοπινή πορεία τους) χαρακτηρίστηκαν τότε συλλήβδην «αντικομματικές», «αντισοβιετικές».

Ως Κόμμα, λαθεμένα, επικροτήσαμε την ακολουθούμενη πορεία της ΕΣΣΔ, μέχρι τέλους. Και αν σήμερα, και σωστά, «αποκαθιστούμε» ιδεολογικά χρονικές περιόδους (π.χ. '30 - '50) εύκολα θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς γιατί δεν έγινε κάτι τέτοιο τα προηγούμενα χρόνια, πριν τις ανατροπές. Γιατί, για παράδειγμα, χρειάστηκαν 50 χρόνια για να επανεκδώσουμε τα «Απαντα Στάλιν» ή τα «Οικονομικά προβλήματα του Σοσιαλισμού» αναγνωρίζοντας τη σημασία τους;

Και κάτι ακόμη: Συχνά κάνουμε λόγο για το «σοσιαλισμό που γνωρίσαμε». Πρόκειται για λαθεμένη έκφραση - αντίληψη. Γιατί «άλλον» σοσιαλισμό γνωρίσαμε τις δεκαετίες του '30 και «άλλον», π.χ., του '80. Η πορεία ούτε ευθύγραμμη ήταν, ούτε προς τον ίδιο στόχο (κομμουνιστική κοινωνία) σε κάθε περίοδο...

Η πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, οι επιτυχίες, οι αποτυχίες, η ήττα, μας επιτρέπουν να αποκτήσουμε σήμερα βαθύτερη κατανόηση του τι πρόκειται να συναντήσει η ανθρωπότητα στο μακρύ και δύσκολο δρόμο προς τον κομμουνισμό απαιτώντας από εμάς πρώτιστα την παραπέρα ανάπτυξη της Μ-Λ κοσμοθεωρίας μας. Και αυτό γιατί αποδείχτηκε πως χωρίς πραγματικά κομμουνιστική στρατηγική δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική επαναστατική πρωτοπορία και άρα πορεία προς τον κομμουνισμό.


Αλέκος Χατζηκώστας
ΚΟΒ ΠΑΣΑ - ΚΙΟΣΚΙ, Βέροια

Ο προσυνεδριακός διάλογος παράδειγμα προς μίμηση για την καθημερινή επικοινωνία του Κόμματος με το λαό

Πολύτιμη ευκαιρία η δημοσιοποίηση των Θέσεων της ΚΕ για το επερχόμενο Συνέδριο του Κόμματος, καθώς και η πρόσκληση σε διάλογο που τη συνόδευε.

Πολύτιμη ευκαιρία τόσο για όλους εκείνους που, οραματιζόμενοι την πανανθρώπινη αταξική κοινωνία του μέλλοντος και υπομένοντας βουβά την ευτελή σημερινή πραγματικότητα, έχουν, επιτέλους, τη δυνατότητα να εκφράσουν την άποψή τους για τα κοινά, να νιώσουν τη χαρά της συμμετοχής, να νιώσουν Ανθρωποι.

Πολύτιμη, επίσης, ευκαιρία για το ίδιο το Κόμμα, που έχει τη δυνατότητα να ακούσει και, προπαντός, να λάβει υπόψη του τις αγωνίες, τους πόθους, τις προσδοκίες και ό,τι άλλο έχει να καταθέσει καθένας μέσα από αυτήν τη διαδικασία και ταυτόχρονα να δώσει μια, έστω και μερική, απάντηση στα περί «αυτιστικής αριστεράς».

Θα ξεκινήσω, λοιπόν, το σχολιασμό μου με μια παρατήρηση όσον αφορά στην έκταση, αλλά και στο περιεχόμενο των Θέσεων. 79 σελίδες (1ο θέμα) και 43 (2ο θέμα), σελίδες που, όπως είναι φυσικό, χαρακτηρίζονται από πολύ μεγάλη περιεκτικότητα νοημάτων, καθιστούν, για τους μη μυημένους, μάλλον επίπονη έως αδύνατη και την απλή ακόμη ανάγνωση και κατανόηση, πόσο μάλλον την επεξεργασία τους. Αυτό που θέλω να πω στην ουσία είναι ότι οι θέσεις του Κόμματος δε θα πρέπει απλώς να ανακυκλώνονται σχολιαζόμενες μέσα σ' έναν λίγο έως πολύ στενό κύκλο υποψιασμένων διανοητών. Το ζητούμενο νομίζω ότι είναι πώς το Κόμμα θα μπορέσει να κερδίσει την προσοχή, να συγκινήσει και να βάλει στο παιχνίδι καινούριες μάζες, γιατί, αλλιώς, πώς θα χτιστεί το Μέτωπο;

Ενα άλλο σχετικό ζήτημα είναι ότι πολύ συχνά ακούγεται η άποψη, και όχι βέβαια από κακοπροαίρετους σχολιαστές, ότι το λεξιλόγιο του Κόμματος είναι ξεπερασμένο, δυσνόητο, αρνητικά φορτισμένο, κ.ά. Σε πολλές, πράγματι, περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται παραδοσιακά ξενικοί όροι, εκεί που θα μπορούσαν να εισαχθούν παράλληλα και σταδιακά ελληνικοί όροι, που θα βοηθούσαν και στην κατανόηση της ουσίας τους, χωρίς πολλά λόγια. Βάζω στοίχημα πως ο πολύς κόσμος όταν ακούει σοσιαλισμός, κομμουνισμός δεν αντιλαμβάνεται κοινωνικοποίηση και κοινοκτημοσύνη αντίστοιχα. Αλλα τέτοια παραδείγματα είναι οπορτουνισμός αντί καιροσκοπισμός, ρεβιζιονιστής αντί αναθεωρητής, ρεφορμιστής αντί μεταρρυθμιστής, καπιταλιστής αντί κεφαλαιοκράτης, κ.ο.κ.

Επειτα, τι καταλαβαίνει άραγε ο πολύς κόσμος ακούγοντας συνέχεια το μεγάλο κεφάλαιο, του μεγάλου κεφαλαίου κ.ο.κ. Θα έλεγε κανείς ότι ο όρος αυτός δεν παραπέμπει καν σε συγκεκριμένα πρόσωπα ή τάξη. Γιατί να μη λέμε οι ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής ή, πιο απλά, τα αφεντικά;

Θα μου πει ίσως κάποιος: Στις λέξεις θα κολλήσουμε; Απαντώ: Αν οι λέξεις δεν είχαν τόσο καθοριστική σημασία, δε θα πάσχιζαν ορισμένοι να υιοθετούν και να επαναλαμβάνουν συνεχώς λέξεις, όπως: αλλαγή, κοινωνική συναίνεση, κοινωνική συνοχή, παραγωγικές τάξεις (βιομήχανοι, εφοπλιστές όλοι μέσα!), κοινωνικός διάλογος και τόσες άλλες, ούτε θα απέδιδαν στα ελληνικά όρους, όπως η περιβόητη ευελφάλεια!!

Το ΚΚΕ, ενώ είναι συνεπές, από μαρξιστική - λενινιστική σκοπιά, ως προς τη διατύπωση των θέσεων για το σοσιαλισμό, ίσως υστερεί ως προς την προβολή τους. Ας το πούμε και αλλιώς: Είναι σαν να διαθέτει ένα εξαιρετικό προϊόν, αλλά δεν ξέρει πώς να το διαφημίσει, πώς να του βάλει δελεαστικό περιτύλιγμα και πώς να το πλασάρει. Ξεχνάμε, όμως, ότι ζούμε στην κοινωνία της διαφήμισης!! Χρειάζεται περισσότερη πονηριά και ευελιξία!! Το ύφος και η γλώσσα τόσο του «Ριζοσπάστη» όσο και του «902» (ραδιόφωνο και τηλεόραση) θα πρέπει να κινηθούν προς την κατεύθυνση των άρθρων του «Κυριακάτικου Ριζοσπάστη» «Το απόλυτο ρόδο» και «Η ΑΛΛΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ» ή του «Ημεροδρόμου» του «902» (ραδιόφωνο). Χρειάζεται περισσότερη ελαφράδα στα επικοινωνιακά μέσα που διαθέτει το Κόμμα.

Αλλωστε, στα προβλήματα επικοινωνίας του Κόμματος με το ευρύ κοινό αναφέρονται εύστοχα, αν και από άλλη σκοπιά, οι θέσεις του 6ου Κεφαλαίου (σ. 51-71). Συμφωνώ απόλυτα με την εκτίμηση: «...να υπάρχει μόνιμη ουσιαστική επαφή που να μην περιορίζεται σε περιόδους γενικών κινητοποιήσεων ή στις εκλογικές αναμετρήσεις. Οι συσκέψεις με φίλους και οπαδούς είναι μόνιμος τρόπος δουλειάς και επικοινωνίας και έτσι πρέπει να γίνεται κατανοητός από τα Οργανα και τις ΚΟΒ» (θέση 75, σ. 57), καθώς και με το ζήτημα της προσωπικής επαφής και του διαλόγου πρόσωπο με πρόσωπο (θέσεις 81 και 100, σ. 61 και 76) και αφού: «(...) αναδεικνύεται σήμερα η ανάγκη να διαμορφωθούν στελέχη με πιο συνδυασμένες ικανότητες. (...) Το Κόμμα χρειάζεται στελέχη - καθοδηγητές Οργανώσεων (...) Η διαμόρφωση ανάλογων στελεχών αποτελεί σοβαρή προϋπόθεση για να βελτιώνεται η λειτουργία και αποδοτικότητα των οργάνων, (...)» (θέση 80, σ. 60). Γιατί δε γίνονται συνεχώς επιμορφωτικές διαλέξεις - συζητήσεις στις ίδιες τις ΚΟΒ; Στην πραγματικότητα, αυτό που χρειάζεται είναι συστηματική Σχολή Στελεχών.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να σημειώσω μια σημαντική κατά τη γνώμη μου παράλειψη. Στο Κεφάλαιο 6, Γ. Η δράση του Κόμματος στις μάζες (θέσεις 82-86, σ. 61-66), δε γίνεται αναφορά στους επιστήμονες - διανοούμενους, για τους οποίους υπήρχε ιδιαίτερη θέση (32, σ. 52-53) ενόψει του 17ου Συνεδρίου. Λες και η εργατική τάξη μπόρεσε κατά το παρελθόν ή θα μπορέσει στο μέλλον να καλύψει όλες τις ανάγκες της οικοδόμησης της σοσιαλιστικής κοινωνίας, δίχως τη συνδρομή των συνειδητοποιημένων επιστημόνων - διανοουμένων. Αλλωστε, Μαρξ, Ενγκελς, Λένιν και τόσοι άλλοι πρωτοπόροι, τι άλλο ήταν παρά διανοούμενοι;

Φιλικά


Σ. Σ.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ