Η «εμπορική» ανακαίνιση του Μεγάρου του Μετοχικού Ταμείου προβληματίζει για το μέλλον των θεάτρων και του «Παλλάς»
Η ραγδαία ανοικοδόμηση των μεγάλων αστικών κέντρων, μέσω του συστήματος της αντιπαροχής, ευνόησε τις ιδιοκτησίες ιδιωτών, ασφαλιστικών ταμείων, Εκκλησίας και κοινωφελών ιδρυμάτων, στην κατοχή των οποίων βρίσκονται τα περισσότερα θέατρα. Η ποικιλομορφία των κλειστών θεατρικών χώρων χαρακτηρίζεται από θέατρα ιταλικού τύπου (Δημοτικό Πειραιά, Εθνικό), νεότερα θέατρα της μεσοπολεμικής περιόδου (πρόκειται για λίγες αριθμητικά αίθουσες που χτίστηκαν κατά τη μεσοπολεμική περίοδο στην περιοχή του κέντρου: ΡΕΞ, Μετοχικό Ταμείο Στρατού, Θέατρο Μουσούρη, κ.ά.), κινηματοθέατρα (που ανήκουν είτε σε ιδιώτες, είτε σε ασφαλιστικά ταμεία, στην Εκκλησία και κοινωφελή ιδρύματα). Από την άλλη, η διαρκώς αυξανόμενη τάση, τα τελευταία χρόνια, κυρίως των επιχορηγούμενων θιάσων της περιφέρειας για έξοδο από κλασικές θεατρικές αίθουσες οδήγησε στην επανάχρηση εγκαταλειμμένων χώρων (αποθηκευτικοί και βιομηχανικοί χώροι κ.λ.π) και τη μεταμόρφωσή τους σε θεατρικές αίθουσες. Οι χώροι αυτοί, διατηρώντας τη δύναμη της μνήμης του βιωμένου χώρου, αναπτύχθηκαν σε ζωντανά κύτταρα θεατρικής δημιουργίας.
Για την Αθήνα, λοιπόν, όπως παρατηρούμε, ένας σημαντικός αριθμός θεάτρων ανήκει στην Εκκλησία (πρώην «Διονύσια» νυν «Δ. Χορν», «Χατζηχρήστου», «Διάνα», κ.ά.), τις Ενοπλες Δυνάμεις, Ασφαλιστικά Ταμεία και Οργανισμούς. Το νομοθετικό πλαίσιο περί μισθώσεων και υπεκμισθώσεων δυσκολεύει την υγιή ανάπτυξη, τον εκσυγχρονισμό, τις ανακαινίσεις. Δεν υφίστανται άλλωστε φορολογικά κίνητρα για ανακαινίσεις. Ομως, οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι είναι οι μετατροπές θεάτρων και κινηματογράφων σε κέντρα διασκέδασης, σούπερ μάρκετ, κλπ. Πρόσφατο είναι και το παράδειγμα του «Αμφι-Θεάτρου» που κινδύνευσε, καθώς η Εμπορική Τράπεζα, της οποίας είναι ιδιοκτησία, προτίθετο να το ενοικιάσει προς άλλη εμπορική χρήση. Διαπιστώνεται, λοιπόν, η αναγκαιότητα συστηματικής καταγραφής, ιδιαίτερα του Δημοσίου τομέα και η δημιουργία προτάσεων αξιοποίησής τους.
Στο Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού (Βουκουρεστίου - Σταδίου - Αμερικής - Πανεπιστημίου) βρίσκονται τέσσερα θέατρα («Μελίνα», «Αυλωνίτη», «Πειραματικό της Πόλης» της Μαριέτας Ριάλδη και «Αλίκη», καθώς και το ιστορικό «Παλλάς»). Το υπουργείο Εθνικής Αμυνας κατόπιν διαγωνισμού «παραδίδει» το Μέγαρο στην κοινοπραξία «Picar» (Τράπεζα Πειραιώς και Καρούζος Α.Ε.) προκειμένου αυτή με τον τρόπο της αυτοχρηματοδότησης να αναλάβει την ανάπλαση του κτιρίου. Οπερ σημαίνει, η κοινοπραξία αναλαμβάνει το κόστος του έργου με ανταποδοτικό όφελος την εκμετάλλευση των χώρων για τα επόμενα 25 χρόνια.
Οπως πρόσφατα ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Μετοχικού Ταμείου Στρατού Γιώργος Σταθόπουλος, καθώς το Μέγαρο θεμελιώθηκε πριν από 70 χρόνια, αν δεν ξεκινούσαν άμεσα οι εργασίες ανακαίνισής του κινδύνευε. Ετσι το κτίριο θα ανανεώσει τη «ζωή» του για άλλα 60 χρόνια. Η συνολική κατασκευαστική επένδυση υπολογίζεται σε 18 με 20 δισ. δραχμές. Το κτίριο εκτείνεται σε μια έκταση 58.000 τ.μ., ενώ υπάρχει πρόβλεψη για επέκταση κατά 5.000 τ.μ.
Ωστόσο, δεν έγινε ακόμη γνωστό πώς αυτό εξασφαλίζεται από τη σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ του υπουργείου Εθνικής Αμυνας και της κοινοπραξίας που ανέλαβε το έργο.
Ετσι, ακόμη και αν πράγματι εξασφαλίζεται η συνέχεια της χρήσης των συγκεκριμένων πολιτιστικών χώρων, τίθενται και άλλα ερωτήματα, όπως: Δεδομένης της εμπορικής αξίας που προφανώς θα αυξηθεί για τους χώρους του Μεγάρου, θα αντέξουν το βάρος τα θεατρικά σχήματα, αν δεν εξαιρεθούν με κάποιο τρόπο; Και βέβαια, ένα τρίτο και όχι λιγότερο σημαντικό θέμα είναι αν τα χρόνια που θα κρατήσουν οι εργασίες, τα θέατρα θα παραμείνουν κλειστά ή οι εργασίες θα μπορέσουν να γίνουν σε χρόνο που τα θέατρα δε θα λειτουργούν, κατά τους θερινούς δηλαδή μήνες.
Σε ό,τι αφορά στο «Παλλάς», τα ερωτήματα που απασχολούν το Σύλλογο Μουσικών Υπαλλήλων της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών (χρησιμοποιείται από την ΚΟΑ επί ενοικίω, για πρόβες και συναυλίες), όπως επισημαίνει η πρόεδρος του Συλλόγου Ε. Οικονομίδου είναι πολλά.
«Τι ενοίκιο θα ζητηθεί για το ανακαινισμένο "Παλλάς" και κατά πόσο θα είναι διατεθειμένο το υπουργείο Πολιτισμού να τα δώσει για την ΚΟΑ; Πώς θα συστεγάζεται η ΚΟΑ με άλλες εκδηλώσεις άλλων φορέων, όταν ήδη και σήμερα δημιουργούνται προβλήματα από αυτή τη συστέγαση; Τι θα απογίνει η ΚΟΑ κατά τη διάρκεια των έργων; Η μόνη αίθουσα που χωρά την Ορχήστρα είναι η "Αίθουσα Φίλων της Μουσικής» στο Μέγαρο. Θα φιλοξενηθούμε;».
Από την πλευρά του το Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, με απόφαση του ΔΣ, απέστειλε επιστολή προς τον υπεύθυνο της «Picar» κ. Μπέη, ζητώντας κάποιες διευκρινίσεις και παράλληλα μεταφέροντας την πάγια θέση του σωματείου να ανοίγουν θέατρα και όχι να κλείνουν.
Οπως ο αθλητισμός που, για να αναπτυχθεί, χρειάστηκε χώρους, έτσι και το θέατρο δικαιούται να αποκτήσει την ανάλογη κτιριακή υποδομή και τον αντίστοιχο τεχνικό εξοπλισμό.