Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα ευνοϊκό χορηγικό περιβάλλον, ένα περιβάλλον που θα πολλαπλασιάσει τους πόρους που κατευθύνονται στον πολιτισμό, πόρους που σε άλλη περίπτωση θα πήγαιναν σε διαφορετικού τύπου επενδύσεις λιγότερο επωφελείς για την κοινωνία μας. Και ως μια κυβέρνηση που πιστεύουμε στον κοινωνικό φιλελευθερισμό και δεν έχουμε πολιτικά συμπλέγματα στην αξιοποίηση του ιδιωτικού τομέα, εμείς στηρίζουμε αυτήν την πολιτική (Μιχάλης Λιάπης, υπουργός Πολιτισμού της κυβέρνησης της ΝΔ στη Βουλή, Μάης 2008).

Λέτε - (προς τους βουλευτές του ΚΚΕ) - ότι η σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία, ο πολιτισμός δεν μπορούν να περνούν μέσα από την τουριστική ανάπτυξη. Εγώ πιστεύω ότι ακριβώς το αντίθετο πρέπει να συμβαίνει. Αυτή η χώρα, αυτός ο τόπος δεν έχει ούτε πλουτοπαραγωγικές πηγές, δεν έχει βαριά βιομηχανία, για να μπορέσει να προχωρήσει η κοινωνία και να ζήσει ευτυχέστερα ο κόσμος που ζει σε αυτόν τον τόπο. Εχουμε, όμως, τον ήλιο, έχουμε τα νησιά μας με τη θάλασσα, έχουμε αυτό το εξαιρετικό κλίμα. Αυτά μπορούμε να τα δέσουμε με τον πολιτισμό. Γιατί συνέχεια μιλάτε για εμπορευματοποίηση του Πολιτισμού, για εμπορευματοποίηση της Παιδείας; Αυτά δεν πρέπει να συνδεθούν; (Μαρία Δαμανάκη, υπεύθυνη για τον Πολιτισμό από το ΠΑΣΟΚ στη Βουλή, Μάης 2008).

Eδώ ακριβώς είναι που συγκρούονται οι δύο θεμελιώδεις αντιλήψεις. Η αντίληψη που υπηρετούν ΠΑΣΟΚ και ΝΔ και που λέει ότι η Τέχνη και ο Πολιτισμός είναι εμπόρευμα και η αντίληψη που έχει ο κόσμος της δουλειάς, ότι η Τέχνη και ο Πολιτισμός είναι κοινωνικό αγαθό, είναι λαϊκή ανάγκη αυτό που στηρίζει το ΚΚΕ. Αυτό που εισπράττει ο εργαζόμενος τα τελευταία χρόνια, είναι ότι η Τέχνη είναι εμπόρευμα. Ο πολιτισμός για την άρχουσα ιδεολογία είναι άρμα για να εδραιώσει την πολιτική της.

Είναι γνωστό - είχε πει ο Μάνος Χατζιδάκις - πως μες στον τόπο μας τα τελευταία τούτα χρόνια ζούμε μια νέα δικτατορία που ακμάζει και εκμεταλλεύεται τις συμπλεγματικές δημοκρατίες του καιρού μας, με αυθαίρετες προδιαγραφές που τις χαράζουν οι ιεροφάντες της μετριότητας και της ανυπαρξίας. Ο καθένας καταλαβαίνει την πίκρα και το θυμό που βγαίνει μέσα απ' αυτήν την τοποθέτηση.

Το ΚΚΕ αντιλαμβάνεται τον πολιτισμό σαν το σύνολο των επιτευγμάτων του ανθρώπου στον τομέα της επιστήμης, της εργασίας και στις τέχνες. Εχει να κάνει συνολικά με τον τρόπο ζωής και συμπεριφοράς με την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής των ανθρώπων.

Τα τελευταία χρόνια, τα μέσα παραγωγής και αναπαραγωγής της τέχνης, της αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου των εργαζομένων συγκεντρώνονται σε λίγα χέρια, σε τεράστια σούπερ μάρκετ τέχνης, αγκαλιάζοντας όλη την έκταση του θεάματος και ακροάματος, με πολύπλευρη αρνητική επίδραση. Τα σχέδια για τον κινηματογράφο, η δημιουργία ιδρυμάτων και ακαδημιών που προωθούν την εμπορευματοποίηση της Τέχνης, η ίδρυση της Ακαδημίας Τεχνών ως ένα αδιαβάθμητο ΙΕΚ είναι ενδεικτικά. Η συγκέντρωση των μέσων παραγωγής και διακίνησης των έργων Τέχνης και γενικότερα των πολιτιστικών αγαθών σε λίγους μονοπωλιακούς ομίλους - μια διαδικασία που στη χώρα μας βρίσκεται σε μια διαδικασία γρήγορης ανάπτυξης - οδηγεί στη χρήση τους με γνώμονα το κέρδος, την απόκτηση επιρροής από τους κατέχοντες, την προώθηση έργων που πουλάνε, ή έργων με περιεχόμενο αποδεκτό, ώστε να προωθηθούν. Ο έλεγχος αυτός αποφασίζει τι παράγεται και κυρίως τι φτάνει στον αποδέκτη και τι δεν φτάνει ποτέ.

Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης στον τομέα του Πολιτισμού, την οποία τα τελευταία 20 χρόνια οι κυβερνήσεις υπηρετούν, είναι μια πολιτική ισοπέδωσης πολιτιστικής, εμπορευματοποίησης της Τέχνης. Το ιδιωτικό κεφάλαιο, όχι μόνο εμπλέκεται στη διακίνηση της Τέχνης, αλλά από το 2000 και μετά ενεργά εμπλέκεται στην παραγωγή πολιτιστικών αγαθών. Εχουμε μια προσπάθεια ολοκληρωτικής εμπορευματικής διαχείρισης του ελεύθερου χρόνου των εργαζομένων με την ενίσχυση της καπιταλιστικής πολιτιστικής βιομηχανίας.

Το 2003, η Τέχνη εντάχθηκε στη Συμφωνία της GATT. Στα πλαίσια αυτά, η κυβερνητική πολιτική, όπως την έχει βιώσει ο εργαζόμενος από το 1994 στον τομέα του Πολιτισμού, είναι μια σταδιακή ιδιωτικοποίηση του χώρου των τεχνών και του πολιτισμού, κατάργηση κάθε κοινωνικού ελέγχου και συμμετοχής των συλλογικών φορέων των καλλιτεχνών και των εργαζομένων στη διαμόρφωση της κρατικής πολιτιστικής πολιτικής, ιδιωτικοποίηση των θεσμών του υπουργείου Πολιτισμού.

Στη μουσική, οι δημόσιες μεγάλες ορχήστρες φυτοζωούν ή κλείνουν, ενώ το χώρο της παραγωγής της μουσικής λυμαίνεται το μεγάλο επιχειρηματικό κεφάλαιο. Στο χώρο των εικαστικών, τα σύγχρονα μουσεία λειτουργούν σαν ιδιωτικοί χώροι, δε γίνονται δημόσιες εκθέσεις, δεν υπάρχουν υποδομές. Οταν γίνονται κάποιες δημόσιες εκθέσεις, γίνονται με ιδιωτικά κριτήρια. Οι εκπροσωπήσεις χωρίς διαφάνεια. Τα δημόσια καλλιτεχνικά έργα έχουν συρρικνωθεί, γιατί έχει συρρικνωθεί η έννοια του δημόσιου χώρου και έχει εμπορευματοποιηθεί, γιατί υπάρχει η λογική της σύνδεσης του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα.

Μέσα σ' αυτήν την αντίληψη, που είναι η κυρίαρχη, βλέπουμε τελευταία να προωθείται και η σύνδεση του πολιτισμού με τον τουρισμό. Αυτή η προσπάθεια σύνδεσης του Πολιτισμού αποκλειστικά με τον Τουρισμό σηματοδοτεί την ακύρωση της ίδιας της παιδευτικής έννοιας της Τέχνης, σημαίνει τη μετατροπή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και της σύγχρονης τέχνης σε οικονομικά φιλέτα για το συμφέρον του κεφαλαίου.

Χαρακτηριστικός χώρος όπου βρίσκει έκφραση αυτή η πολιτική που απομακρύνει το νέο από τον πολιτισμό, είναι ο χώρος της εκπαίδευσης, που κατ' εξοχήν θα έπρεπε να είχε σαν βασικό του στόχο την ολόπλευρη ανάπτυξη της συνείδησης και της προσωπικότητας του νέου ανθρώπου. Στην πραγματικότητα, τα τελευταία δέκα χρόνια και παραπάνω, η καλλιτεχνική παιδεία και η αισθητική αγωγή έχουν υποβαθμιστεί μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτό ήδη έχει ξεκινήσει από την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση που έκανε το ΠΑΣΟΚ το 1997. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο δημοτικό καταργούνται σταδιακά από το αναλυτικό πρόγραμμα των μαθημάτων τα καλλιτεχνικά μαθήματα και μετακινούνται στην ευέλικτη ζώνη, στα παιδοφυλακτήρια του ολοήμερου σχολείου και αυτά τα μαθήματα διδάσκονται από συμβασιούχους των 300 ευρώ, με καθεστώς ημιαπασχόλησης. Στο Γυμνάσιο, υπάρχει μόνο μία ώρα κάθε 15 ημέρες για εικαστικά ή μουσική. Στο Λύκειο, ο εξεταστικοκεντρικός χαρακτήρας του δεν επιτρέπει ούτε αυτήν την περιορισμένη διδασκαλία. Το σχέδιο και η Ιστορία Τέχνης, όπου γίνονται, είναι κατ' επιλογήν μαθήματα με αποτέλεσμα να πραγματοποιούνται μόνο εάν επιλεγούν και μόνο εάν συγκεντρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός για τη συγκρότηση τμήματος.

Την ίδια στιγμή, αφθονούν τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης που εξωραΐζουν την ευρωπαϊκή πολιτιστική ταυτότητα και τις αξίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τα προγράμματα που φτιάχνονται από επιχειρηματικούς ομίλους, τα οποία κρίνουν τα έργα τέχνης με βάση τα δικά τους αξιολογικά κριτήρια και από την άλλη μεριά η διασκέδαση, ο πολιτισμός της εκτόνωσης. Πώς θα διαμορφώσει ο νέος άνθρωπος προσωπικότητα; Πώς θα αναπτύξει τα κριτήριά του; Πώς θα μάθει να εκφράζεται; Πώς θα γίνει ένας ολοκληρωμένος άνθρωπος χωρίς αισθητική αγωγή μέσα στην υποχρεωτική δημόσια και δωρεάν Παιδεία, ανεξάρτητα από το τι επάγγελμα θα ακολουθήσει στο μέλλον;

Ασφαλώς με το 0,56% του κρατικού προϋπολογισμού δεν μπορεί να ασκηθεί η πολιτιστική πολιτική.

Μέσα σ' αυτό το τοπίο, καλείται ο καλλιτέχνης να δημιουργήσει με αβεβαιότητα, ανασφάλιστος, ανελεύθερος. Είναι περιθωριοποιημένος, χωρίς δυνατότητες άμιλλας, αναλώσιμος, παραδομένος στον ανταγωνισμό που δημιουργούν οι εμπορευματοποιημένες σχέσεις στο χώρο του πολιτισμού. Η κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα συνολικά της αντιλαϊκής αντιεκπαιδευτικής πολιτικής, της εμπορευματοποίησης της Παιδείας και του Πολιτισμού που προωθείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση και υλοποίησαν οι κυβερνήσεις στη χώρα μας.

Η διαπάλη, η ιδεολογική, η πολιτική, η πολιτιστική διαπάλη είναι εντονότατη, που κάθε φορά σε κάθε ιστορική στιγμή εκφράζεται με πολλούς τρόπους, είτε τη βλέπει κανένας να εκφράζεται στη μάχη ανάμεσα στη δημοτική και την καθαρεύουσα, είτε ανάμεσα στα σκυλάδικα και στην ποιότητα, ανάμεσα στα ριάλιτι και στα καλά θέατρα και τα καλά έργα. Είναι δύο στρατηγικές: Από τη μια, η στρατηγική του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας και από την άλλη οι στρατηγικές και οι πολιτικές του καπιταλιστικού συστήματος στη χώρα μας.

Σ' αυτήν τη διαπάλη που κρατάει χρόνια, η προοδευτική διανόηση, ο κόσμος της Τέχνης και του Πολιτισμού, οι δημιουργοί με ανήσυχο πνεύμα και ευαίσθητες κεραίες πάντα διάλεγαν την πλευρά της εργατικής τάξης στην πάλη της για την ανατροπή του καπιταλισμού, την πρωτοπορία της, το ΚΚΕ, βοηθώντας με το έργο τους να ανοίγονται νέοι δρόμοι για το λαϊκό κίνημα.