ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 14 Ιούνη 2009
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΔΑΣΗ ΤΗΣ ΟΜΙΧΛΗΣ
Οάσεις τροφοδοτούμενες από τον ωκεανό!

Το εθνικό πάρκο Φρέι Χόρχε, στη βορειοκεντρική Χιλή περιβάλλεται από έρημο. Αυτή η περιοχή έχει ετήσια βροχόπτωση μόλις 15 εκατοστά και το ξηρό έδαφος μοιάζει περισσότερο με τους ερημότοπους των νοτιοδυτικών ΗΠΑ, παρά με τα γεμάτα πλούσια βλάστηση τοπία του Αμαζονίου. Ομως, πάνω από τα 500 μέτρα υψόμετρο, κατά μήκος της κορυφογραμμής των χαμηλών βουνών που πάνε παράλληλα με την ακτή του Ειρηνικού Ωκεανού, το τοπίο αλλάζει ριζικά. Λωρίδες τροπικού δάσους καλύπτουν μέχρι και 30 εκτάρια η καθεμιά. Τα δέντρα υψώνονται μέχρι και 30 μέτρα, ενώ φτέρες, βρύα και λειχήνες καλύπτουν τα φυλλώματα και τους κορμούς τους. Μια δεύτερη έκπληξη θα συναντήσει όποιος δοκιμάσει να περπατήσει μέσα σ' αυτές τις μικρές οάσεις. Κάτω από τα δέντρα βρέχει συνεχώς! Δεν πρόκειται για βροχή από σύννεφα στον ουρανό, αλλά για ομίχλη που δημιούργησε σταγόνες που πέφτουν από τα φυλλώματα της κορυφής. Αυτά τα δέντρα είναι τόσο αποτελεσματικά στο να συλλέγουν την υγρασία που υπάρχει στον αέρα, ώστε η ομίχλη τα προμηθεύει με τα τρία τέταρτα του νερού που χρειάζονται!

Τρώνε και πίνουν...

Η τρίτη έκπληξη που συνάντησαν οι ερευνητές που βρέθηκαν στο Φρέι Χόρχε, για να μελετήσουν κάτι άσχετο (τη μόλυνση των μετεώρων και το φαινόμενο της όξινης βροχής) είναι ότι τα δέντρα που φύονται εκεί δεν πίνουν μόνο το νερό που στάζει από τα φύλλα τους, αλλά το «τρώνε» κιόλας, αφού σ' αυτό βρίσκονται σε μεγάλη συγκέντρωση απαραίτητες για την ανάπτυξή τους θρεπτικές ουσίες.

Το Φρέι Χόρχε βρίσκεται στο βόρειο άκρο μιας τεράστιας ζώνης τροπικών δασών, που απλώνεται προς το νότο 1.000 χιλιόμετρα, έως το άκρο της Χιλής. Στις νοτιότερες περιοχές αυτής της ζώνης, το δάσος είναι πιο υγρό, πιο πυκνό και πιο συνεχές, αλλά και πάλι εξαρτάται από την ομίχλη για να επιβιώσει στις ξηρές συνθήκες του καλοκαιριού. Η επιστήμονας Κ. Γουέδερς που το μελετάει τα τελευταία 25 χρόνια δεν παύει να εκπλήσσεται από τους τρόπους που το οικοσύστημα των δέντρων, των βρύων και των λειχήνων έχει προσαρμοστεί, ώστε να κατακρατά τις μικροσκοπικές σταγόνες νερού της ομίχλης.

Τα βρύα και οι λειχήνες αποσπούν την υγρασία από την ατμόσφαιρα σαν σφουγγάρια. Τα φύλλα των δέντρων είναι έτσι προσανατολισμένα ώστε να έχουν στραμμένη τη μεγαλύτερη επιφάνειά τους προς την κατεύθυνση απ' όπου έρχεται η ομίχλη, παρά προς τον ήλιο. Τα νεκρά φύλλα συσσωρεύονται στις κόγχες των κλαδιών δημιουργώντας μικροσκοπικούς θύλακες χώματος, στους οποίους αναπτύσσονται οι φτέρες, τα βρύα και οι λειχήνες. Τα πουλιά, τα σκαθάρια και άλλα ζώα που ψάχνουν για νερό μεταναστεύουν στα δάση το καλοκαίρι. Τα πουλιά και οι νυχτερίδες απλώνουν στη γύρω περιοχή τους σπόρους και τη γύρη θάμνων και δέντρων.

Αναπλήρωση

Ακόμα πιο θαυμαστός είναι ο τρόπος που τα δέντρα στο Φρέι Χόρχε προσλαμβάνουν όχι μόνο νερό, αλλά και θρεπτικές ουσίες από την ομίχλη. Επειδή η ομίχλη προέρχεται από περιοχές του Ειρηνικού Ωκεανού που είναι από τις πλουσιότερες σε ζωή, τα σταγονίδια μεταφέρουν σημαντικές ποσότητες αζωτούχων, φωσφορικών, ασβεστούχων και θειούχων χημικών ενώσεων. Συνήθως, οι θρεπτικές ουσίες ρέουν μέσα από τα νερά της βροχής και των ποταμών από τη στεριά προς τη θάλασσα. Στην περίπτωση αυτή, όμως, συμβαίνει το αντίστροφο. Χωρίς την ομίχλη από τον ωκεανό, το τροπικό δάσος του Φρέι Χόρχε ίσως να καταστρεφόταν.

Παρά την εντυπωσιακή εμφάνιση του τροπικού δάσους, το έδαφος πάνω στο οποίο φύεται είναι συνήθως φτωχό σε θρεπτικές ουσίες. Ο τεράστιος αριθμός φυτών που είναι «στοιβαγμένα» σε ένα τροπικό δάσος δημιουργεί μεγάλο ανταγωνισμό για τις θρεπτικές ουσίες του εδάφους, ενώ η πλούσια υγρασία ξεπλένει τις υπόλοιπες. Ακριβώς γι' αυτό, οι μεταφερόμενες από την ομίχλη θρεπτικές ουσίες είναι τόσο σημαντικές για τους θύλακες τροπικών δασών της Χιλής. Η ομίχλη αυτή είναι το τοπικό αποτέλεσμα παγκόσμιων μετεωρολογικών διεργασιών, που δεν είναι πλήρως κατανοητές. Οι χαμηλού υψόμετρου παράκτιες περιοχές της Χιλής φαίνεται να δημιουργούν ομίχλη εξαιτίας θερμών ωκεάνιων αέριων ρευμάτων, που πριν φτάσουν στην ακτή περνούν πάνω από μια περιοχή με κρύο νερό, προερχόμενο από το ρεύμα Χούμπολτ, ένα αργά κινούμενο προς τα βόρεια ρεύμα που διατρέχει 5.000 χιλιόμετρα των ακτών της Νότιας Αμερικής, από το άκρο της Χιλής, ως τον ισημερινό. Η αύρα μεταφέρει τελικά την ομίχλη προς την ξηρά.

Το ρεύμα Χούμπολντ έχει και ένα άλλο αποτέλεσμα. Προκαλεί την άνοδο έως την επιφάνεια κρύου και πλούσιου σε θρεπτικές ουσίες νερού από το βυθό του ωκεανού, τρέφοντας αμέτρητους μικροοργανισμούς και άλγες. Είναι ένα από τα πιο πλούσια θαλάσσια οικοσυστήματα στη Γη. Τα κύματα και ο άνεμος παρασύρουν μέρος από αυτόν τον οργανικό πλούτο μέσα στα σταγονίδια της ομίχλης, που βρίσκεται τελικά να έχει 5 έως 300 φορές μεγαλύτερο οργανικό φορτίο από εκείνο που μεταφέρει η βροχή!


Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: «Discover»



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ