ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 11 Ιούνη 2000
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Η φωνή, ο λόγος και το βίωμα

Οτρόπος που φτάνουν σ' εμάς οι πρώτες φωνές, τα πρώτα βιώματα, είναι μοναδικός. Θυμάμαι, όταν ήμουν παιδί, στο δάσος της Καισαριανής, είδα τα πρώτα βιώματα να κυλάνε από το θαυμάσιο στόμα της γιαγιάς μου της Φιλιώς, που η δύναμη της φωνής της ακόμα και τώρα, όταν τη θυμάμαι, με καθηλώνει.

Το βίωμα, αλόγιστα, σαν παιδί, σπέρνει τα δώρα του και έπειτα, σαν τυπικός λογιστής, θερίζει, κάνοντας να παύουν οι φωνές που έχουν καθορίσει ακόμα και τα όρια της Ιστορίας. `Η, αντίστροφα, όταν επιτρέψει στις φωνές να ακουστούν, αυτές να έχουν περάσει στο παραλήρημα.

Το βίωμα σε πολλές στιγμές εκδηλώνεται σαν φάρσα, σαν αυτή που διαγράφεται έντονα στο τέλος της ζωής ορισμένων τυράννων. Ο Νέρων, μπροστά στον τάφο του, επαναλαμβάνει διαρκώς: «Τι καλλιτέχνη χάνει ο κόσμος!». Ο Χίτλερ, πάλι, δεν άκουγε, όχι μόνο τη γιαγιά του, αλλά ούτε και τους δασκάλους του, για τους οποίους έγραφε, στα Χειρόγραφα του '41 - '44, ότι οι περισσότεροι ήταν ελαφρώς παράφρονες, που ήθελαν να τον μεταβάλουν σε ...πίθηκο! Τον μόνο που ακολούθησε αργότερα ήταν ο Ντίτριχ Εκαρτ, μποέμ, αλήτης, μορφινομανής, συγγραφέας θεατρικών έργων, που είχε περιοριστεί στο Δημόσιο Ψυχιατρείο, όπου και κατάφερε τελικά να ανεβάσει τα έργα του, χρησιμοποιώντας τροφίμους για ηθοποιούς. Αυτόν θαύμαζε ο Αδόλφος και μοιραζόταν για πολλά χρόνια τη ζωή μαζί του, ακούγοντας για πρώτη φορά το παραμύθι της κόλασης: Το Γ` Ράιχ και την υπεροχή των Αρίων. Την πραγματική, όμως, φάρσα τη βίωσε ο Αδόλφος στα τελευταία του. Οταν οι Ρώσοι πλησίαζαν στο Βερολίνο, ο Γκαίμπελς καθόταν και διάβαζε στον Χίτλερ την ιστορία του Μεγάλου Φρειδερίκου, όταν ο βασιλιάς αισθανόταν ότι είχε εξαντλήσει όλες του τις ελπίδες και έλεγε στους υπουργούς του ότι θα έπαιρνε δηλητήριο: «Γενναίε βασιλεύ, διάβαζε ο Γκαίμπελς, περίμενε λίγο και τα βάσανά σου θα τελειώσουν!». «Και τα μάτια του Χίτλερ», έλεγε ο Γκέρινγκ, που ήταν μπροστά και κατέθεσε αυτή την τρέλα στο ημερολόγιό του, «είχαν γεμίσει με δάκρυα».

Ας μείνουμε λίγο μακριά από τους τυράννους και ας προσέξουμε πώς ψάχνει κανείς το Λόγο του και σε τι μέσα καταφεύγει. Ας μιλήσουμε γι' αυτόν που υποτίθεται ότι όλα είναι γέννημά του, τον Πανάγαθο, εκεί ψηλά ή όπου αλλού μπορείτε να τον φανταστείτε. Είναι η στιγμή, που αποφασίζει να κατοικήσει μέσα στη δημιουργία του. Για να γίνει αυτό, δηλαδή ο Λόγος σάρκα και το αντίστροφο, ο Πανάγαθος ζητούσε μια αφορμή για να περάσει στον κόσμο. Ετσι γεννήθηκε ένα στιγμιαίο δράμα. Και επίσημα τουλάχιστον, από θεολογικής πλευράς, έχουμε την πρώτη αποτυχημένη απόπειρα αυτοχειρίας, μέσω της Σταύρωσης, και, τέλος, της σωτηρίας του Λόγου, που έπαθε μέσα στη σάρκα και αναστήθηκε. Ο Λόγος του Θεού, όπου εμφανίζεται, είναι σπάνιος, σαν το νέκταρ, όπως γράφει μια ινδική παροιμία, που σε υπερβολική δόση γίνεται δηλητήριο. Ενα γεγονός που μας ξέφευγε τόσα χρόνια είναι πως μέσα στα κείμενα της Διαθήκης ο Λόγος έζησε όλες τις μεταμορφώσεις, ήταν παρών σε κάθε θαύμα, αλλά ποτέ δεν έγινε τραγούδι. Αλήθεια, οι ψαράδες που ακολούθησαν τον Χριστό δεν τραγουδούσαν ποτέ; Και ο ίδιος δείχνει να έλκεται μόνο για ομιλίες - δεν υπάρχει Χριστός δίχως το Ορος των Ελαιών...

Πρέπει κάποτε να γράψουμε εγκώμια για τη φωνή. Σ' αυτήν οφείλουμε ό,τι πιο ιερό μας συμβαίνει. Μόνο αυτή σέβεται, όπως λένε οι ειδικοί, το δώρο της αναπνοής: Οσο οικονομικότερα χρησιμοποιείται, τόσο μεγαλύτερη είναι η ένταση και η ομορφιά του ήχου.

Εγκώμια για τη φωνή που παρασύρει τον Γκλεν Γκουλντ να τραγουδά όταν παίζει πιάνο. Εγκώμια για τη φωνή, όταν προσπαθεί να ξεφύγει και να συναντήσει τη σιωπή, τη στιγμή που ο κόσμος, όπως λέει ο κύριος Βίκτορας Φουξ, επιλέγει αυτό που τρώει, αλλά όχι αυτό που ακούει, έχει μια ακόρεστη επιθυμία για τη λήψη συνεχών ηχητικών κυμάτων, τα οποία καταβροχθίζει, όπως ένα αυτοκίνητο τη βενζίνη.

Εγκώμια της σιωπής της δικής σου φωνής.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ


Η φρεσκάδα των «χρόνων της αθωότητας»

Την πρώτη του μεγάλη, ανοιχτή συναυλία πραγματοποιεί το «Τρίχορδο»,  την Τετάρτη, στο Λυκαβηττό

Με το μεράκι και τη δεξιοτεχνία τους φιλοδοξούν να βγάλουν στο προσκήνιο το μπουζούκι και να μας θυμίσουν ότι είναι ένα εκπληκτικό δεξιοτεχνικό όργανο, με σπάνια εκφραστικότητα και ενέργεια. Ο λόγος για τους μουσικούς του «Τρίχορδου», του σχήματος που δημιουργήθηκε από καταξιωμένους σολίστες του μπουζουκιού, τους Κώστα Παπαδόπουλο, Σπύρο Λιόση, Χρήστο Κωνσταντίνου, Σπύρο Ιωαννίδη και Κώστα Ζαριδάκη, με τη συμμετοχή τεσσάρων σημαντικών σολίστ της σύγχρονης μουσικής σκηνής: τον Νίκο Γράψα (λαούτο, ταμπουρά, κιθάρα), τον Δημήτρη Ζαφειρέλη (κιθάρα), τον Βασίλη Καραχούτη (κοντραμπάσο) και την Rowan Storm (κρουστά). Οι πρώτες συναυλίες του σχήματος όχι μόνο υπήρξαν ένα ευχάριστο ξάφνιασμα, αλλά όπως αναφέρει ο Κ. Παπαδόπουλος «η μεγάλη επιτυχία που είχαν οι παρθενικές εμφανίσεις μας τα τρία τριήμερα στο "Χάουζ οφ αρτ" απέδειξαν ότι μπορούμε να πάμε παραπέρα».

Το «Τρίχορδο», λοιπόν, την Τετάρτη, (14/6), στις 9.30μ.μ., ανηφορίζει στο θέατρο του Λυκαβηττού για την πρώτη μεγάλη, ανοιχτή συναυλία του. Μια συναυλία, που στηρίζει και ο «902 Αριστερά στα FM», τιμώντας και προβάλλοντας «ένα σπάνιο μουσικό σχήμα, που κι αυτό με τη σειρά του τιμά την ελληνική μουσική και ένα μουσικό όργανο καθαρά ελληνικό, το μπουζούκι». Το πρόγραμμα χαρακτηρίζεται από τον έντονο αυτοσχεδιασμό των μουσικών, με θέμα το μπουζούκι, τη «συνομιλία» των διαφορετικών οργάνων. Περιλαμβάνει διασκευές λαϊκών και παραδοσιακών συνθέσεων, σόλο κομμάτια μεγάλων δημιουργών, αλλά και κορυφαίες στιγμές του έντεχνου ελληνικού τραγουδιού. Πλούσιο σε εναλλαγές ηχοχρωμάτων περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, συνθέσεις των Βαμβακάρη, Τσιτσάνη, Πάνου, Θεοδωράκη, Ξαρχάκου, Λοΐζου κ.ά., μουσικά θέματα - σταθμούς της ιστορίας του μπουζουκιού, με ιδιαίτερη έμφαση στην αυτοσχεδιαστική δεινότητα των ερμηνευτών. Φιλοδοξία, εξάλλου, του «Τρίχορδου» είναι το μπουζούκι να ξαναβρεί τη φρεσκάδα των «χρόνων της αθωότητας» και τη χαρά της ύπαρξής του. Εκφράζοντας όπως αναφέρει ο Κ. Παπαδόπουλος «το σήμερα, σπάζοντας τα στερεότυπα, μέσα στα οποία βρίσκεται ακινητοποιημένο εδώ και χρόνια».

Αυτή η διαπίστωση, πως στις μέρες μας, δηλαδή, το «μπουζούκι, αν και πανταχού παρόν, δεν υπάρχει» ήταν που οδήγησε τους σολίστες, οι οποίοι το έχουν δοξάσει σε πάλκο, δίσκους, συναυλίες, ν' αποχωριστούν πρόσκαιρα τη λαϊκή ορχήστρα και κυρίως τον τραγουδιστή, για ν' ανοιχτούν σε μια ελεύθερη μουσική συνεργασία, χωρίς προκαθορισμένα πλαίσια. Οι ίδιοι περιγράφουν το σημερινό σκηνικό: «Το μουσικό όργανο, που πάνω του στηρίχτηκε το μοναδικό φαινόμενο μιας εθνικής σύγχρονης μουσικής, έζησε δυο ένδοξες εποχές (τη μεγάλη εποχή του ρεμπέτικου και την εξίσου ένδοξη εποχή του λαϊκού τραγουδιού), που έφυγαν ανεπιστρεπτί. Σήμερα, οι συνθέσεις που του αφιερώνουν κάποια ειδική σκέψη είναι όλο και πιο σπάνιες και, δέσμιο του ήχου - κονσέρβα και της ελληνάδικης διασκέδασης, κυριολεκτικά δεν ακούγεται. Ασφυκτιά μέσα στο στερεότυπο ρόλο της συνοδείας τραγουδιστών, που δε γνωρίζουν να συνομιλούν μαζί του».

Στο «Τρίχορδο», λέει ο Κ. Παπαδόπουλος, «συμμετέχουμε πέντε μπουζούκια από διαφορετικούς χώρους. Ο καθένας μας έχει γράψει τη δική του ξεχωριστή ιστορία στο πάλκο και έχει κάτι διαφορετικό να δώσει σε αυτό το σχήμα, που γεννήθηκε από αγάπη και μεράκι. Στις συναυλίες μας επαναφέρουμε έναν τρόπο παιξίματος, που λείπει σήμερα και αυτό νομίζω ότι είναι που ενθουσίασε το αναγνώρισε το κοινό από την πρώτη στιγμή».

Η συναυλία του «Τρίχορδου» στο Λυκαβηττό είναι η αρχή της καλοκαιρινής περιοδείας του σχήματος σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Ενδεικτικά αναφέρουμε, ότι στις 7/7 θα εμφανιστεί στο Διεθνές Φεστιβάλ Ιωαννίνων (Κάστρο Ιωαννίνων), στις 9/7 στην Εδεσσα, στις 15/7 στο Διεθνές Φεστιβάλ «Κοσμόπολις» στην Καβάλα, εκπροσωπώντας τη χώρα μας, στις 30/7 στην Πάτρα, στις αρχές Αυγούστου στην Κωνσταντινούπολη, στις 28/8 στο Φεστιβάλ Κασσάνδρας κ.ά. Τα εισιτήρια για τη συναυλία στο Λυκαβηττό κοστίζουν 6.000 δρχ. Τιμή προπώλησης: 5.000 δρχ.


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ