Την ανησυχία και τις αντιδράσεις του λαού της Λάρισας και γενικότερα της Θεσσαλίας προκάλεσε η πρόσφατη απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων λιγνίτη σε τέσσερις περιοχές της χώρας, μία εκ των οποίων και η περιοχή της Ελασσόνας.

Αλλά, ενώ οι αντιδράσεις του λαού εκφράζουν τις πραγματικές αγωνίες του, ψεύτικες και υποκριτικές ακούγονται οι «αντιδράσεις» κομμάτων και πολιτικών παραγόντων, που στηρίζουν την πολιτική της ΕΕ, όπως αυτή εκφράζεται και στον τομέα της ενέργειας. Και βεβαίως δεν πείθουν οι ισχυρισμοί τους ότι αυτή η απόφαση της ΕΕ δεν εντάσσεται στις γενικότερες κατευθύνσεις, αλλά αποτελεί «λαθεμένη εξαίρεση».

Οπως τονίζει σε σχετική ανακοίνωσή της η ΝΕ Λάρισας του ΚΚΕ, αυτή η απόφαση της ΕΕ «επιβεβαιώνει, με τον πιο ανάγλυφο τρόπο, ότι το πρόβλημα των ενεργειακών πόρων, γενικότερα της ενέργειας, είναι πρόβλημα πρώτα και κύρια πολιτικό». Και εξηγεί: Η ευρωπαϊκή οδηγία για την αξιοποίηση των λιγνιτικών κοιτασμάτων αποδεικνύει περίτρανα την υποκρισία της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των δυνάμεων που τη στηρίζουν: Ενώ προπαγανδίζουν ότι προωθούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επειδή έχουν προβάδισμα απέναντι σε άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, παράλληλα δεν παραιτούνται από τις συμβατικές, αφού κι αυτές μπορούν να τους αποφέρουν κέρδη. Για την πολιτική αυτή κατεύθυνση της ΕΕ το ΚΚΕ είχε έγκαιρα μιλήσει πολύ πριν έρθει η σημερινή οδηγία, ήδη από το Δεκέμβρη του 2007.

Και η ανακοίνωση σημειώνει: Η ΝΔ με συνέπεια απέναντι στην τάξη που υπηρετεί, υλοποιεί αυτή την πολιτική. Το ΠΑΣΟΚ με το πλεονέκτημα της αντιπολίτευσης και με τα μάτια στην καρέκλα της εξουσίας, παριστάνει ότι ξέχασε ότι μαζί με τη ΝΔ ψήφισε όλο το θεσμικό πλαίσιο που παρέδωσε τον τομέα της ενέργειας στο ιδιωτικό μονοπωλιακό κεφάλαιο. Η ευρωπαϊκή οδηγία δεν αποτελεί «φάλτσο» ή «άτυχη στιγμή». Αποτελεί το εργαλείο για την υλοποίηση μιας συγκεκριμένης πολιτικής με στρατηγική κατεύθυνση την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των μεγάλων μονοπωλιακών ευρωπαϊκών ομίλων και την αύξηση της κερδοφορίας τους, εν μέσω των εντεινόμενων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών για τις πηγές ενέργειας.

Στο πλαίσιο αυτό καταληστεύουν όλους τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους που υπάρχουν - ανανεώσιμες, φυσικό αέριο, λιγνίτης, λιθάνθρακας - που γίνεται αντικειμενικά με γνώμονα το καπιταλιστικό κέρδος, που βρίσκεται δηλαδή στην αντίπερα όχθη από τις λαϊκές ανάγκες.

Αναφερόμενη η ανακοίνωση στη θέση του ΚΚΕ για την αξιοποίηση των λιγνιτικών κοιτασμάτων στην περιοχή της Ελασσόνας - την οποία έχει εκφράσει επανειλημμένα - σημειώνει ότι το ΚΚΕ είναι αντίθετο σ' αυτή την «αξιοποίηση», μέσα στο σημερινό πολιτικό συσχετισμό δύναμης που στην εξουσία βρίσκονται τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα και οι πολιτικοί τους εκφραστές. Αυτά τα συμφέροντα ευθύνονται για το ότι δε διασφαλίζονται οι κατάλληλες προϋποθέσεις για την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος - για παράδειγμα, αντιρρυπαντικά συστήματα ολοκληρωμένης προστασίας, τεχνικές βελτίωσης του καύσιμου, κ.ά. - κι αυτές οι προϋποθέσεις δε διασφαλίζονται ακριβώς επειδή κοστίζουν! Η λαϊκή πείρα αποδεικνύει ότι η δημόσια υγεία και το περιβάλλον είναι τα θύματα αυτής της πολιτικής, αυτής της ανάπτυξης που μοναδικό της κριτήριο και σκοπό έχει το κέρδος.

Είναι - συνεχίζει η ανακοίνωση - οι δυνάμεις αυτές του ευρωμονόδρομου, που ακριβώς επειδή συμφωνούν στην ουσία αυτής της πολιτικής, εκμεταλλεύονται πολιτικά το θέμα του λιγνίτη, ενοχοποιώντας τον, για να αθωώνουν τις δικές τους πολιτικές ευθύνες. Γι' αυτό και κρύβουν ότι αποτελεί σημαντική εγχώρια πηγή ενέργειας, πλήρως αξιοποιήσιμη επιστημονικά και τεχνικά. Κρύβουν ότι σήμερα είναι επικίνδυνος να αξιοποιηθεί επειδή δε θέλουν να διαμορφώσουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις, αφού αυτές κοστίζουν! Γι' αυτό προσχηματικά αντιδρούν για τη μόλυνση του περιβάλλοντος, και μιλάνε για την «αειφόρο», τη «βιώσιμη» ή την «πράσινη» ανάπτυξη. Την ίδια στιγμή φυσικά στα προγράμματά τους ομολογούν ότι μπορούν να αξιοποιηθούν όλες οι μορφές ενέργειας, και οι συμβατικές, όπως άλλωστε προτείνει το ΠΑΣΟΚ στο πρόγραμμά του: «Δεσμευόμαστε να εκσυγχρονιστούν οι λιγνιτικοί σταθμοί εισάγοντας τεχνολογίες καθαρού άνθρακα».

Αναφερόμενη στη γενικότερη θέση του ΚΚΕ για την ενέργεια, η ανακοίνωση υπογραμμίζει ότι το ΚΚΕ εξετάζει τα ζητήματα της ενέργειας ολοκληρωμένα μέσα από το τετράπτυχο ανάπτυξη - ενέργεια - περιβάλλον - δημόσια υγεία. Αντιμετωπίζει την ενέργεια ως κοινωνικό αγαθό που θα αξιοποιείται για την ικανοποίηση των διευρυμένων αναγκών της λαϊκής οικογένειας, στην παραγωγή και στην κατανάλωση, στη βάση της αξιοποίησης της πιο σύγχρονης επιστήμης και τεχνικής. Αυτή η κατεύθυνση είναι η μοναδική που μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα συνολικά, εξασφαλίζοντας ότι η σχέση αλληλεπίδρασης ανθρώπου - φύσης δε θα επιφέρει καταστροφή του περιβάλλοντος.

Προϋπόθεση για τα παραπάνω - τονίζει - αποτελεί η κοινωνική κρατική ιδιοκτησία συνολικά στον τομέα της ενέργειας και γενικότερα στα βασικά μέσα παραγωγής. Σ' αυτό το πλαίσιο, σε ένα φιλολαϊκό δρόμο ανάπτυξης, με την εξουσία στα χέρια του λαού, θα μπορεί να διασφαλιστεί η συνδυασμένη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών μέσα από έναν ενιαίο, αποκλειστικά κρατικό φορέα ενέργειας. Μόνο με τέτοιες οικονομικές - κοινωνικές συνθήκες θα μπορεί να αξιοποιηθεί ο εγχώριος λιγνίτης, με στόχο τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας και τη συγκράτηση του κόστους ηλεκτροπαραγωγής, με δεδομένο ότι η Ελλάδα είναι η 2η λιγνιτοπαραγωγός χώρα της ΕΕ. Στις σημερινές κοινωνικές συνθήκες, ατομικής ιδιοκτησίας των πηγών, της παραγωγής και των δικτύων διανομής, σε συνθήκες κυριαρχίας των μονοπωλίων και των πολιτικών τους εκφραστών, αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί.

Η ΝΕ Λάρισας του ΚΚΕ καλεί τους εργαζόμενους, τους μικρομεσαίους, τη νεολαία, τις γυναίκες του νομού να παλέψουν γι' αυτήν την προοπτική, που θα βάζει στο προσκήνιο τον ίδιο το λαό και τις ανάγκες του, με την οικονομία οργανωμένη σε βάση λαϊκή.

Τους καλεί σήμερα να ορθώσουν το ανάστημά τους, στη βάση της ενότητας και των κοινών συμφερόντων τους ενάντια στον κοινό εχθρό τους, τα μονοπώλια, και τα κόμματά τους, αλλάζοντας το συσχετισμό δυνάμεων που δε μένει αμετάβλητος.

Να διεκδικήσουν σήμερα με βάση τις σύγχρονες ανάγκες τους, ασκώντας πίεση, καθυστερώντας ακόμα πιο αντιλαϊκά μέτρα, ανοίγοντας δρόμο και για τις πιο βαθιές κοινωνικοπολιτικές αλλαγές:

• Μέτρα βελτίωσης και προστασίας της δημόσιας υγείας, του περιβάλλοντος και των συνθηκών ζωής των κατοίκων.
• Αξιοποίηση των εγχώριων πηγών ενέργειας, με βάση τα προαναφερθέντα κριτήρια, καθώς και τη συστηματική έρευνα για εύρεση νέων πηγών, με αξιοποίηση των τεχνολογιών με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και την αύξηση της ενεργειακής αυτοδυναμίας.
• Διασφάλιση φθηνής λαϊκής κατανάλωσης με κατάργηση της έμμεσης φορολογίας στα καύσιμα που χρησιμοποιεί η λαϊκή οικογένεια.

Μετά την «καταιγίδα» αιτήσεων το 2007 για δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων, που έφτασαν σε σημείο να «μπλοκάρουν» το σύστημα, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) προχωρά σταδιακά στην εξέτασή τους και ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε την αξιολόγηση των φακέλων που ήταν πλήρεις και υποβλήθηκαν τον Ιούνη του 2007. Πρόκειται για 440 αιτήσεις, ενώ εκκρεμούν ακόμη 70, που δεν είναι πλήρεις και θα αξιολογηθούν μόλις συμπληρωθούν.

Η περίπτωση είναι χαρακτηριστική για τον τυχοδιωκτικό και αδιέξοδο χαρακτήρα της πολιτικής «απελευθέρωσης» της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Μετά την ανακοίνωση από την κυβέρνηση των συνολικών ορίων ισχύος για τα φωτοβολταϊκά και της δυνατότητας να υποβληθούν αιτήσεις, χιλιάδες ήταν αυτοί που έσπευσαν με την ελπίδα να κερδίσουν από τις υψηλότατες και εγγυημένες, για 20 χρόνια, τιμές αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά. Οποιος είχε ένα κτηματάκι είδε την «ευκαιρία». Μόνο που ο καπιταλισμός και η αρπαχτή δεν είναι για όλους. Οι μεγάλες εταιρείες μπήκαν στο παιχνίδι με απεριόριστες δυνατότητες εξασφάλισης γης και πλήρεις φακέλους. Η κυβέρνηση «πάγωσε» τη διαδικασία, προκειμένου να μπορέσει να ελέγξει τα πράγματα και στη συνέχεια προώθησε ρυθμίσεις σύμφωνα με τις οποίες η αποζημίωση για την παραγωγή μειώνεται όσο πιο αργά μπαίνει σε λειτουργία η κάθε αδειοδοτηθείσα εγκατάσταση. Και φυσικά, το πλεονέκτημα σε οργάνωση και εξασφάλιση εξοπλισμού το έχουν μόνο οι μεγάλες εταιρείες.

Σύμφωνα με τη ΡΑΕ, η εξέταση των αιτήσεων του κύκλου Αυγούστου 2007 (213 αιτήσεις) θα ολοκληρωθεί τον Οκτώβρη. Θα ακολουθήσει η αξιολόγηση των αιτήσεων του κύκλου του Οκτώβρη (82), του Δεκέμβρη (149) και μετά θα περάσουν στις αιτήσεις του 2008.

Για τα μικρά φωτοβολταϊκά (έως 150 kW), που δίνεται η δυνατότητα εγκατάστασής τους χωρίς άδεια παραγωγής (εξαίρεση), η κατάσταση έχει ως εξής: Από τις 3.005 αιτήσεις που αφορούν σε σταθμούς στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά, έχουν εξεταστεί 2.658 και έχουν εκδοθεί 2.615 αποφάσεις εξαίρεσης. Εκκρεμούν 347 αποφάσεις για αιτήσεις που έχουν ζητηθεί συμπληρωματικά στοιχεία. Για την ηπειρωτική Ελλάδα, επί συνόλου 3.835 αιτήσεων, έχουν εκδοθεί 1.328 αποφάσεις, και αποστέλλονται άμεσα επιπλέον 437. Επίσης, έχουν ζητηθεί συμπληρωματικά στοιχεία για περίπου 1.500 από τις λοιπές 2.070 αιτήσεις.