Επιχορηγήσεις ελεύθερου θεάτρου. «Πληγή», που αιμορραγεί, ενώ πάνω της χτίζουν λόγους οι εκάστοτε υπουργοί Πολιτισμού. Υποτίθεται ότι το ΥΠΠΟ θέλει με τις επιχορηγήσεις να «αποδεσμεύσει» τους καλούς θιάσους από την αναζήτηση των προς το ζην, ώστε να αφιερωθούν στο σκοπό τους - την καλλιτεχνική δημιουργία. Με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, διαφορετικό σχεδόν κάθε χρόνο, το ΥΠΠΟ επιχορηγεί κάποιους θιάσους πλήρους δραστηριότητας, που λειτουργούν με τη μορφή σωματείου, συλλόγου ή αστικής, μη κερδοσκοπικής, εταιρείας. Βέβαια, από τη στιγμή της υπογραφής των επιχορηγήσεων, μέχρι την ώρα της εκταμίευσης των χρημάτων στους θιάσους, είναι μακρύς ο χρόνος και συνήθως είναι εκπρόθεσμες οι επιχορηγήσεις.

Το ίδιο συμβαίνει και τώρα. Οι επιχορηγήσεις για την θεατρική περίοδο 2008-2009 ανακοινώθηκαν τον περασμένο Μάη, χρόνος κατά τον οποίο είχαν ήδη τελειώσει οι παραστάσεις, ενώ αρχές καλοκαιριού έγινε η καταβολή της τελευταίας δόσης της επιχορήγησης για τη θεατρική σεζόν 2007-2008. Μέσα Οκτώβρη και οι θίασοι δεν έχουν λάβει ούτε ευρώ. Η υπόσχεση του πρώην υπουργού Πολιτισμού Αντώνη Σαμαρά ήταν η πρώτη δόση να δοθεί μέχρι το Σεπτέμβρη και η δεύτερη το Δεκέμβρη. Οι υποσχέσεις όμως από τους πολιτικούς δίνονται για να καταστρατηγούνται. Πάντα βέβαια υπάρχει μια «καλή» (!) δικαιολογία. Η τελευταία και συχνότατη τα τελευταία χρόνια είναι άλλοτε οι εκλογές και άλλοτε η αλλαγή υπουργού. Οπως και τώρα. Αντε να ενημερωθεί ο υπουργός, άντε να εγκλιματιστεί, άντε να βάλει τις προτεραιότητές του, που στη συγκεκριμένη στιγμή έχει και πολλές καθώς το υπουργείο Τουρισμού και Πολιτισμού πια είναι ένα και το αυτό... ζήσε Μάη μου. Κουράγιο στους επιχορηγούμενους θιάσους...

Αλλωστε, το έργο το έχουμε ξαναδεί. Ολοι οι υπουργοί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο υπόσχονταν ότι το ΥΠΠΟ «θα καταβάλει κάθε προσπάθεια να εξορθολογίσει» το σύστημα επιχορηγήσεων, «παρέχοντας τα αναγκαία χρήματα»... «Τηρώντας από εδώ και εμπρός τους υπεσχημένους χρόνους καταβολών»... «Ενα είναι βέβαιο: Πρέπει οι επιχορηγήσεις να καταβάλλονται στην ώρα τους. Οχι μόνο για να διευκολύνουμε το δικό σας έργο. Αλλά κυρίως γιατί είναι αναξιοπρεπές για την πολιτεία να παραβιάζει τις δικές της δεσμεύσεις». Αυτές είναι φράσεις των εκάστοτε υπουργών Πολιτισμού. Το πέτυχε ποτέ κανείς; Ασφαλώς όχι. Γιατί; Γιατί πολύ απλά όποιος δε θέλει να ζυμώσει δέκα χρόνια κοσκινίζει. Γιατί δεν υπάρχει η πολιτική βούληση. Και βέβαια και το άλλο γνωστό ...παραμύθι ο ένας να κατηγορεί τον άλλο για το ποιος φταίει.

Οι θίασοι όμως όπως κάθε χρόνο ξεκίνησαν την υλοποίηση του φετινού τους προγραμματισμού, μολονότι δεν έχει ακόμη καταβάλει το ΥΠΠΟ ούτε την πρώτη δόση της περσινής επιχορήγησης. Και βέβαια ούτε λόγος ακόμη για το πότε θα αποφασιστούν οι επιχορηγήσεις της τρέχουσας θεατρικής περιόδου (2009-2010). Παρά τη δέσμευση του πρώην υπουργού Αντώνη Σαμαρά ότι «στο εξής οι προκηρύξεις για την επιχορήγηση των θιάσων του ελεύθερου θεάτρου θα δημοσιοποιούνται στο τέλος Μαΐου με αρχές Ιουνίου κάθε έτους, ούτως ώστε το αργότερο το Σεπτέμβριο να ανακοινώνονται οι επιχορηγούμενοι θίασοι».

Αυτή κι αν είναι δέσμευση! Μια δέσμευση που έχει ξαναγίνει και από τον «πολύ παλιά» υπουργό Πολιτισμού Ευάγγελο Βενιζέλο, αλλά δεν κρατήθηκε και δε δόθηκε ποτέ λύση σ' ένα πάγιο πρόβλημα των ομάδων, οι οποίες κατ' ουσίαν ξεκινούν την προετοιμασία της παράστασης - πρότασής τους, αγνοώντας την τύχη της.

Δεν υπάρχει χρονιά, τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια, που να μην υποχρεωνόμαστε να αναφερθούμε, να γράφουμε και να ξαναγράφουμε για την απαράδεκτη συμπεριφορά του υπουργείου Πολιτισμού, που αλλάζει πρόσωπα, αλλά το ίδιο μένει. Μια συμπεριφορά, που αφορά σε πολλά ζητήματα, αλλά κυρίως στο θέμα των επιχορηγήσεων θιάσων του ελεύθερου θεάτρου.

Ολο αυτό το διάστημα, ανάλογα με τους υπουργούς που αναλάμβαναν, γίνονταν κάποιες αλλαγές στον τρόπο, λέγονταν μεγάλα λόγια, αλλά επί της ουσίας μόνιμο παρέμεινε το ίδιο πρόβλημα της μη έγκαιρης καταβολής των χρημάτων. Και υποτίθεται ότι το Εθνικό Κέντρο Θεάτρου και Χορού θα αποδέσμευε από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις το θεσμό. Αντίθετα τον περιέπλεξε περισσότερο.

Κρίμα, βέβαια, που για άλλη μια φορά είναι αναγκαίο να επισημάνουμε την υποχρέωση της κρατικής αρωγής στα θεατρικά δρώμενα της χώρας μας. Τη στιγμή που θα έπρεπε να αναζητούμε τρόπους προκειμένου να γίνει καλύτερο το σύστημα.

Οσο για τους θιάσους, από διακριτικότητα και λεπτότητα, ή από αναστολή για όσα κατά καιρούς τους καταλογίζουν, είτε γιατί νιώθουν υποχρέωση, είτε επειδή φαίνεται προς τα έξω μια προσωπική υπόθεση, δεν απαιτούν δυναμικά, αλλά «ευγενικά». Ισως από φόβο μη φανεί ότι επαιτούν. Δεν επαιτούν, όμως. Διεκδικούν: Την υποχρέωση και όχι τη φιλευσπλαχνία της πολιτείας.