Δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε, προφανώς, η τελευταία επίθεση που σημειώνεται στη μεγαλύτερη, ίσως, και φτωχότερη, σίγουρα, επαρχία του Ιράν. Μια επαρχία που κατοικείται, κατά πλειοψηφία, από σουνιτικό πληθυσμό, ο οποίος αποτελεί μειονότητα στο σιιτικό Ιράν, και καταγγέλλει διακρίσεις σε βάρος του.

Στο έδαφος αυτής της δυσαρέσκειας και των υπαρκτών προβλημάτων της σουνιτικής μειονότητας έχει «δομηθεί» η επιχειρηματολογία της οργάνωσης «Τζουντολάχ» («Στρατιώτες του Θεού»), που ανέλαβε την ευθύνη της επίθεσης της περασμένης Κυριακής. Η οργάνωση πρωτοεμφανίστηκε το 2002. Εκτοτε, έχει πραγματοποιήσει σειρά επιθέσεων κατά κυβερνητικών και στρατιωτικών εγκαταστάσεων, αλλά και κατά σιιτικών τεμενών. Διακηρύσσει ότι «διεκδικεί ίσα δικαιώματα και ακριβοδίκαιη μεταχείριση για τη σουνιτική μειοψηφία» και δεν κρύβει τις διασυνδέσεις της με ισλαμιστικές εξτρεμιστικές ομάδες που δρουν στα γειτονικά Αφγανιστάν και Πακιστάν, όπως είναι η «Αλ Κάιντα» ή οι Ταλιμπάν.

Η ιρανική ηγεσία έχει πολλάκις καταγγείλει τη «Τζουντολάχ» ως «συμμορία εγκληματιών που εμπλέκεται με λαθρεμπόριο όπλων και ναρκωτικών και επιδιώκει να αποσταθεροποιήσει το Ιράν». Τώρα, για πρώτη φορά, η Τεχεράνη «έδειξε» πίσω από τους δράστες μερίδα των πακιστανικών μυστικών υπηρεσιών και κατήγγειλε την έμμεση εμπλοκή των ΗΠΑ και της Βρετανίας. Οι καταγγελίες δεν είναι αβάσιμες.

Η ιρανική επαρχία Σιστάν - Μπαλουχιστάν είναι ένα μόνο μέρος μιας ευρύτερης περιοχής που ονομάζεται Μπαλουχιστάν και εκτείνεται κατά κύριο λόγο στο Πακιστάν (κατά μήκος της συνοριακής γραμμής με το Ιράν), όπου είναι και η μεγαλύτερη, εδαφικά, επαρχία της χώρας, ενώ ένα μικρό κομμάτι της βρίσκεται και εντός αφγανικού εδάφους. Πρόκειται για μια εξαιρετικά πολύτιμη γεωστρατηγικά και ενεργειακά περιοχή.

Καταρχάς, στο υπέδαφος μόνο του πακιστανικού κομματιού του Μπαλουχιστάν εκτιμάται ότι βρίσκονται 650 εκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου, ποσοστό σημαντικότατο αν σκεφτεί κανείς ότι τα παγκοσμίως διαπιστωμένα αποθέματα φυσικού αερίου αποτιμώνται σε 25,1 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια. Μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου «κρύβονται» στο υπέδαφος και των άλλων «κομματιών» του Μπαλουχιστάν, σε Ιράν και Αφγανιστάν. Ηδη, στην πακιστανική επαρχία, από τη δεκαετία του '90 δραστηριοποιούνται έντονα τόσο οι κρατικές πακιστανικές ενεργειακές εταιρείες «Pakistan Petroleum Ltd» και «Oil and Gas Development Corporation» αλλά και κολοσσοί όπως οι BP, ENI, OMV, BHP.

Εκτός αυτού, από το έδαφος του Μπαλουχιστάν σχεδιάζεται να περάσει αγωγός αερίου, που φιλοδοξεί, διά μέσου Πακιστάν - Αφγανιστάν, να καταλήγει σε πρώτη φάση από το Ιράν στην Ινδία, για να καλύψει τις διαρκώς αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες του αναπτυσσόμενου ινδικού γίγαντα. Ενδιαφέρον για τον αγωγό έχει εκφράσει και η Κίνα, που θα επιθυμούσε, επίσης, να προμηθευτεί αέριο (διά μέσου των εδαφών των προαναφερόμενων χωρών με τις οποίες συνορεύει) και από αυτήν την πηγή, προκειμένου και αυτή να καλύψει τις αυξανόμενες ενεργειακές της ανάγκες. Στα σχέδια εντάσσεται και η Ρωσία, η οποία, εκτός από τις υπόλοιπες ενεργειακές συμφωνίες που έχει υπογράψει με Ινδία και κυρίως με Κίνα, έχει «προθυμοποιηθεί» να συμμετάσχει στην κατασκευή του αγωγού.

Είναι προφανές ότι η ευρύτερη περιοχή των συνόρων μεταξύ Ιράν - Πακιστάν και Αφγανιστάν και ο έλεγχός τους αναδεικνύεται σε «κόμβο» των ενδο-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων. Οποια ιμπεριαλιστική δύναμη ελέγξει τις περιοχές αυτές, θα ελέγξει τη ροή της ενέργειας προς τις αναπτυσσόμενες δυνάμεις Κίνα και Ινδία και θα καθορίσει τη θέση στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, της δυναμικά εμφανιζόμενης Ρωσίας των Πούτιν - Μεντβέντεφ.

Δεν είναι τυχαίο ότι η προηγούμενη αμερικανική προεδρία προωθούσε, επίμονα, έναν «εναλλακτικό» δρόμο ενεργειακής ροής, με την κατασκευή αγωγού από το Τουρκμενιστάν (που βρίσκεται υπό αμερικανική κηδεμονία) προς την Ινδία διά μέσου Αφγανιστάν και Πακιστάν, έτσι ώστε να ελεγχθεί ο ρόλος των Ιράν, Ρωσίας, Κίνας. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι η προσπάθεια αυτή ελέγχου των συνόρων, δηλαδή της ευρύτερης περιοχής του Μπαλουχιστάν, δεν μπορεί να έρθει σε πέρας, τουλάχιστον με γνώμονα τα σχέδια του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και όσων άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, προσωρινά, συντάσσονται στο πλευρό του επιδιώκοντας μερίδιο (Βρετανία - Γαλλία), άμεσα.

Και αυτό γιατί ο έλεγχος των συνόρων περνά μέσα από τη σταθεροποίηση του Αφγανιστάν, ιδιαίτερα στο νότο όπου οι αμερικανικές κατοχικές δυνάμεις σχεδιάζουν μεγάλη στρατιωτική βάση, και των δυτικών συνόρων του Πακιστάν, από το νότο με το Μπαλουχιστάν μέχρι το βορρά στο νότιο και βόρειο Ουαζιριστάν, όπως και στην επαρχία των Βορειοδυτικών Συνόρων. Περιοχές, δηλαδή, που βρίσκονται εκτός ελέγχου λόγω της δράσης Ταλιμπάν και διαφόρων ισλαμιστικών οργανώσεων, τις οποίες εξέθρεψαν ως «αντισοβιετικό» αντίβαρο οι καλοί σύμμαχοι των Αμερικανών στην πακιστανική ηγεσία, από τον Ζουλφικάρ Αλί Μπούτο και τον Ζία Ουλ Χαλκ μέχρι τον στρατηγό Περβέζ Μουσάραφ, καταστέλλοντας με λουτρά αίματος, ιδιαίτερα τη δεκαετία του '70, εξεγέρσεις φυλών στο Μπαλουχιστάν με «φιλοσοβιετική» κατεύθυνση.

Γι' αυτό, άλλωστε, ασκείται και τόσο μεγάλη πίεση στην πακιστανική ηγεσία να «καταστείλει» τη δράση των ισλαμιστών εξτρεμιστών στο έδαφός της (ήδη σε εξέλιξη βρίσκεται νέα αιματηρή επιχείρηση στο νότιο Ουαζιριστάν). Και ταυτόχρονα, πιέζονται οι νατοϊκοί σύμμαχοι ν' αποστείλουν περισσότερες ενισχύσεις στην κατοχή του Αφγανιστάν προκειμένου να ελεγχθεί ο νότος.

Στην ιρανική πλευρά του Μπαλουχιστάν, τα πράγματα είναι διαφορετικά. Παρά τη δράση οργανώσεων ανάλογων με την «Τζουνταλάχ», η κατάσταση είναι υπό έλεγχο. Αυτό που δεν είναι ξεκάθαρο είναι ποια, τελικά, είναι η θέση της ιρανικής ηγεσίας. Μέχρι πρότινος, η Τεχεράνη είχε συσφίξει τις σχέσεις της με τις αναδυόμενες δυνάμεις (Ρωσία, Κίνα, Ινδία) και είχε πετύχει, ως ένα βαθμό, να εξελιχθεί σε περιφερειακή δύναμη στην ευρύτερη περιοχή.

Τον τελευταίο καιρό, «βήματα» προσέγγισης φαίνεται ότι γίνονται και με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η επίτευξη μιας πρώτης συμφωνίας (μετά από μυστικές αμερικανο-ιρανικές επαφές που χρονολογούνται από τον Ιούνη) για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, που την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές φαινόταν ιδιαίτερα πιθανή, είναι μια «πρώτη κίνηση προσέγγισης». Αυτό δε σημαίνει ότι εκτός από το «καρότο» της διπλωματίας δε θα χρησιμοποιηθεί, στο πλαίσιο των ενδο-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων, και το «μαστίγιο» της απειλής αποσταθεροποίησης μέσα από τη δράση οργανώσεων όπως η «Τζουντολάχ».

Παρά τις αλλεπάλληλες διαψεύσεις της Ουάσιγκτον απέναντι στις ιρανικές κατηγορίες για «έμμεση ανάμειξη» στην επίθεση στο Σιστάν - Μπαλουχιστάν, ουδείς μπορεί ν' αποκλείσει ότι έχουν βάση οι ισχυρισμοί του Σέιμουρ Χερς, το 2008, στο «Νιου Γιόρκερ», ότι το Κογκρέσο, επί Μπους, χρηματοδότησε με 400 εκατομμύρια δολάρια οργανώσεις τύπου «Τζουντολάχ», παρά το ότι τις κατατάσσει στην «τρομοκρατική λίστα». Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν η ιρανική ηγεσία εισέλθει σε περίοδο κάποιου είδους συνεργασίας με τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, η «τρομοκρατία» θα χρησιμοποιηθεί ως «εξισορροπητικός παράγοντας» απέναντι στις βλέψεις άλλων ιμπεριαλιστικών ή αναπτυσσόμενων δυνάμεων για τη διασφάλιση ηγεμονίας επί της γεωστρατηγικά και ενεργειακά πολύτιμης περιοχής.Με τον κίνδυνο, βέβαια, οι «οργανώσεις» που σήμερα χρησιμοποιούνται ως μοχλοί προώθησης συμφερόντων και σχεδίων, να αυτονομήσουν τη δράση τους, όπως είδαμε ότι έχει πολλάκις γίνει στο παρελθόν, και οι λαοί της περιοχής να κληθούν να πληρώσουν, για άλλη μια φορά, με αίμα τα ιμπεριαλιστικά σχέδια.