Γρηγοριάδης Κώστας

Προκειμένου μάλιστα να εμφανίσει «κοινωνική ευαισθησία», το ΠΑΣΟΚ, σαν κυβέρνηση, προβάλλει σήμερα την παραπλανητική άποψη ότι «παίρνει από τους "έχοντες" και τα δίνει στο λαό», για να τεκμηριώσει την πολιτική της λεγόμενης «αναδιανομής». Σαν τέτοια μέτρα, προβάλλει την εφάπαξ εισφορά των επιχειρηματιών, ύψους 1 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ψίχουλα μπροστά στα 50 δισ. ευρώ που έχουν τσεπώσει στο όνομα της αντιμετώπισης της κρίσης, χωρίς να υπολογίζονται τα τεράστια κέρδη τους, είτε με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, είτε προηγούμενα με κυβέρνηση ΝΔ.

Από αυτά τα ψίχουλα, μέσω ενός ταμείου φτώχειας, κάθε λαϊκή οικογένεια που ζει σε συνθήκες ακραίας εξαθλίωσης, θα πάρει περίπου 60 λεπτά του ευρώ τη μέρα! Τέτοια είναι η «γενναιοδωρία» της κυβέρνησης! Την ίδια ώρα οι επιχειρηματίες απολαμβάνουν επιδοτήσεις και φοροαπαλλαγές από το κράτος. Το ίδιο παιχνίδι εντυπώσεων παίζει η κυβέρνηση και με την εφάπαξ εισφορά όσων έχουν ακίνητη περιουσία πάνω από 400.000 ευρώ. Αντί να φορολογήσει σταθερά με 45% το κεφάλαιο, κάνει τάχα «αναδιανομή» με εφάπαξ εισφορές.

Απ' αυτή την άποψη, το 1.000.000 των ανθρώπων του μόχθου που (εμφανίζονται να) ψήφισαν τον Γ. Παπανδρέου το 2004, αξιοποιήθηκαν από το ίδιο το αστικό πολιτικό σύστημα σαν στυλοβάτες της δικομματικής εναλλαγής, δίνοντας μέσω και αυτής της διαδικασίας ανύπαρκτα λαϊκά ερείσματα σε μια πολιτική ταξική και αντιδραστική για το λαό.

Σε συνέχεια των παραπάνω: Υπάρχει έστω και ένας καλόπιστος άνθρωπος ο οποίος να πιστεύει σήμερα ότι μπορεί με τη γνώμη του να επηρεάσει σημαντικά τη διαμόρφωση ενός νομοσχεδίου, επειδή αυτό δίνεται για «δημόσια διαβούλευση» στο διαδίκτυο; Με άλλα λόγια, αν το 90% όσων θα συμμετέχουν στη διαβούλευση για το νέο φορολογικό νομοσχέδιο απαιτήσουν φορολόγηση των κερδών του κεφαλαίου σε ποσοστό 45%, κατάργηση του ΦΠΑ για τα είδη πλατιάς λαϊκής κατανάλωσης, αύξηση του αφορολόγητου στα 40.000 για τη λαϊκή οικογένεια και πάει λέγοντας, υπάρχει έστω και μια περίπτωση η κυβέρνηση να υιοθετήσει το ελάχιστο από τα μέτρα εκείνα, που με όρους στρατηγικής στρέφονται ενάντια στη διακηρυγμένη - φορολογική στην προκειμένη περίπτωση - πολιτική της; Θα ήταν τουλάχιστον αφέλεια να πιστεύει κανείς κάτι τέτοιο. Η κυβέρνηση, με βιτρίνα τη διαβούλευση, εφαρμόζει την αντιλαϊκή πολιτική της. Αυτή αποφασίζει και όχι οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση.

Ακόμα παραπέρα: Λέει η κυβέρνηση ότι οι ΓΓ των υπουργείων και των εποπτευόμενων από το δημόσιο οργανισμών θα αναδειχτούν «αξιοκρατικά» και θα επιλεγούν με τη διαδικασία της κατάθεσης βιογραφικών, μέσω της αξιολόγησης των προσόντων τους. Η μέχρι τώρα διαδικασία έχει αποδείξει ότι όλως τυχαίως (!), τη θέση του ΓΓ καταλαμβάνουν άνθρωποι έμπιστοι των υπουργών ή του πρωθυπουργού, διαχρονικοί τους συνεργάτες και τεχνοκράτες, που σταθερά κινούνται στο χώρο του ΠΑΣΟΚ.

Κανείς βέβαια δεν αμφισβητεί την αυτονόητη ανάγκη της εκάστοτε κυβέρνησης να στελεχώσει τον κορμό του κρατικού μηχανισμού με ανθρώπους της εμπιστοσύνης και της αρεσκείας της. Η συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς εμπεδώνεται στις λαϊκές συνειδήσεις η «συμμετοχική δημοκρατία» και πιο τελικά είναι το πραγματικό της περιεχόμενο.

Πίσω στα κόμματα... Βασικό σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ των υποψηφίων για την αρχηγία της ΝΔ αποτέλεσε το εύρος του «εκλογικού σώματος» για την ανάδειξη του νέου προέδρου του κόμματος. Η συζήτηση, απαλλαγμένη από τα καθαρά ψηφοθηρικά και δημαγωγικά της χαρακτηριστικά, ήταν και παραμένει αποκαλυπτική.

Βασικό επιχείρημα και συμφωνία όλων, ήταν ότι το κόμμα, με αφορμή τη διαδικασία της διαδοχής, «πρέπει να ανοιχτεί στην κοινωνία». Σαν να μην εκφράζει ένα κόμμα συγκεκριμένα ταξικά συμφέροντα, σε μια κοινωνία που έχει ξεκάθαρες ταξικές διαχωριστικές γραμμές και από τη σκοπιά αυτή δεν είναι ενιαία, ομοιόμορφη. Σαν να είναι η ΝΔ ένα κόμμα για τα εσωκομματικά του οποίου έχουν ή πρέπει να έχουν λόγο όλοι και όχι μόνο τα οργανωμένα μέλη της, τα οποία είτε ασπάζονται, είτε συνειδητά στέκονται ευνοϊκά απέναντι στην πολιτική της, ανεξάρτητα αν αυτή τους η στάση συνάδει ή όχι με το ταξικό τους συμφέρον.

Ταυτίζουν μάλιστα τη διεύρυνση του εκλογικού σώματος με την κατάλυση των «μηχανισμών» στο κόμμα, συνδέοντας άμεσα τον όρο «μηχανισμός» - χαρακτηριστικό του εγγενούς εκφυλισμού των αστικών κομμάτων - με τις δομές και τα όργανα που έχει και πρέπει να έχει ένας οργανωμένος πολιτικός φορέας.

Τι λένε επί της ουσίας; Οτι τα «σύγχρονα κόμματα», τα «κόμματα του 21ουαιώνα», δεν πρέπει να έχουν «μπετοναρισμένα» ιδεολογικοπολιτικά στεγανά. (Η ιδεολογικοπολιτική προσέγγιση των διαχειριστών, παρά τις όποιες φαινομενικές διαφορές, έχει την ίδια ταξική ουσία). Μια τέτοια θέση, τους είναι αναγκαία για πολλούς λόγους. Ενας από αυτούς είναι και το γεγονός ότι επιδιώκουν ακόμα πιο ασφυκτικά να εγκλωβίσουν τις λαϊκές εργατικές συνειδήσεις στη λογική της καπιταλιστικής διαχείρισης και να αποτρέψουν κάθε σκέψη για την ανατροπή της, η οποία απαιτεί στρατηγική που εδράζεται σε άλλη ιδεολογικοπολιτική ανάλυση, έχει άλλες θεωρητικές αφετηρίες και βέβαια απαιτεί άλλου είδους κόμματα, οργάνωση και κίνημα.

Αυτό που τους ενδιαφέρει, είναι ο λαός να τίθεται σε πολιτική εγρήγορση μόνο σε κάθε εκλογική μάχη, είτε αυτή αφορά την ανάδειξη κυβέρνησης, είτε την ανάδειξη αρχηγού σε ένα κόμμα. 'Η όταν θέλουν να περάσουν αναδιαρθρώσεις με τη συναίνεσή του). Προσπαθούν να ποτίσουν τις λαϊκές συνειδήσεις με την αντιδραστική θέση ότι στις σύγχρονες συνθήκες η κάλπη είναι ο μόνος ενδεδειγμένος και επαρκής τρόπος για να εκφέρει λόγο ο λαός και να καθορίζει δήθεν τις εξελίξεις, γι' αυτό το κίνημα και ιδιαίτερα οι οργανωμένοι ταξικοί αγώνες μέσα από τα συνδικάτα και τα ριζοσπαστικά κόμματα είναι ξεπερασμένοι, ανήκουν στο παρελθόν.

Δίπλα στη θεοποίηση της κάλπης, σαν την ύψιστη έκφραση της «συμμετοχής» και της «δημοκρατίας», το αστικό πολιτικό σύστημα επιδιώκει το μάντρωμα των λαϊκών συνειδήσεων στο καζάνι μιας ιδεολογικής σούπας, η οποία είναι φτιαγμένη από τα υλικά της διαχείρισης και μάγειρας μπορεί να είναι το κάθε κόμμα που υπηρετεί την κυρίαρχη στρατηγική. Θέλουν ο ίδιος μεροκαματιάρης που ψήφισε το 2004 για αρχηγό του ΠΑΣΟΚ, να αισθάνεται σήμερα σχεδόν υποχρεωμένος να συμμετέχει και στις εσωκομματικές εκλογές της ΝΔ, με τον ίδιο τρόπο που αύριο, χωρίς κανένα ιδεολογικό κριτήριο και με εμπεδωμένη τη λογική της «καλύτερης» διαχείρισης, θα επιλέγει να ψηφίσει για κυβέρνηση είτε το ένα, είτε το άλλο κόμμα εναλλάξ.

Γι' αυτό επιδιώκουν να προωθήσουν τη χαλαρή σχέση του «μέλους» με το κόμμα του, δίνοντάς του το δικαίωμα να καταγράφεται σαν υπερκομματικός οπαδός της «ενότητας» και του συμφέροντος που η αστική τάξη αναδεικνύει κάθε φορά σαν κυρίαρχο, άλλοτε με αφορμή την οικονομία, άλλοτε με αφορμή τα εθνικά θέματα και πάει λέγοντας.

Μ' αυτόν τον τρόπο ο αυριανός ψηφοφόρος είναι βέβαιο ότι θα σταθεί μπροστά στην κάλπη έχοντας στο μυαλό του το δίλημμα «ποιο κόμμα μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα το έλλειμμα για να μην οδηγηθεί η χώρα στην καταστροφή», αντί να ψηφίσει με κριτήριο το γεγονός ότι το έλλειμμα δεν το δημιούργησε ο ίδιος, αλλά το αστικό κράτος και τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας που αυτό υπηρετεί. Και πως για να απαλλαγεί από το πετσόκομμα των εργασιακών, ασφαλιστικών και άλλων δικαιωμάτων του, που γίνεται στο όνομα δήθεν του δημοσιονομικού ελλείμματος, πρέπει να αντιπαρατεθεί με όρους στρατηγικής στην πολιτική των κομμάτων του κεφαλαίου. Να αντιστοιχίσει την ψήφο με τα δικά τους συμφέροντα και τον καθημερινό αγώνα για την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών του.

Στο βάθος αυτής της αντίληψης, που μεθοδικά καλλιεργεί το αστικό πολιτικό σύστημα, βρίσκεται το επικίνδυνο για το λαό ιδεολόγημα ότι «όλοι ίδιοι είμαστε, δεν υπάρχουν διαχωριστικές γραμμές, τα συμφέροντα όλων είναι κοινά και όλοι έχουμε τον ίδιο ισότιμο λόγο στη λήψη αποφάσεων που αφορούν το κοινό μας μέλλον». Αρα, άχρηστες οι ιδεολογίες και ανύπαρκτες οι ταξικές διαφορές που αυτές αντανακλούν. Αχρηστα όμως - σύμφωνα με την ίδια λογική - και τα κόμματα εκείνα που επιμένουν να υποστηρίζουν ότι οι οργανωμένοι πολιτικοί φορείς αντανακλούν αντικρουόμενα ταξικά συμφέροντα σε κοινωνικό επίπεδο και πως βασική τους διαφορά είναι οι ανόμοιες μεταξύ τους στρατηγικές αντιλήψεις για την οργάνωση της οικονομίας και της κοινωνίας, αλλά και για τον τρόπο που μπορεί αυτή να επιτευχθεί.

Αν έτσι όμως έχουν τα πράγματα και τα κόμματα μετατραπούν σε αταξικές «λέσχες», τότε ποιος θα ασκεί διακυβέρνηση; Η απάντηση είναι αυτονόητη. Ενα τέτοιο κόμμα μπορεί στις σύγχρονες συνθήκες να ενισχύσει τη δικομματική εναλλαγή, αφού ελάχιστες και επιμέρους διαχειριστικές διαφορές θα μπορούν κατά περίπτωση να γείρουν την πλάστιγγα υπέρ του ενός ή του άλλου εκλεκτού του κεφαλαίου.

Ταυτόχρονα, η λειασμένες έως ανύπαρκτες ιδεολογικοπολιτικές διαφορές, σε συνδυασμό με τη χαλαρή σχέση των μελών με τα κόμματά τους, θα κάνουν ευκολότερη την οικοδόμηση της κατάλληλης βάσης πάνω στην οποία θα στηριχτούν στο μέλλον ενδεχόμενες κυβερνήσεις συνεργασίας, ανεξάρτητα από το ποια κόμματα και με ποιους συνδυασμούς θα τις απαρτίζουν. Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο επιδιώκεται να ενισχυθεί τόσο ο ρόλος των τεχνοκρατών, οι οποίοι θα αποτελούν ένα είδος μόνιμου πολιτικού προσωπικού της αστικής τάξης, όσο και η πιο έντονη συμμετοχή των διαφόρων ΜΚΟ στην άσκηση της πολιτικής εξουσίας.

Αυτονόητο είναι ότι σε μια τέτοια ειδυλλιακή για το κεφάλαιο συνθήκη, καμιά θέση δεν έχουν τα συνδικάτα με τη σημερινή τους μορφή, ακόμα αν αυτά δεν έχουν ταξική γραμμή. Στο βαθμό που συγκαλύπτονται οι ταξικές γραμμές και τα αντικρουόμενα συμφέροντα, τα συνδικάτα, με συνειδητή συμμετοχή των συμβιβασμένων ηγεσιών τους, θα μεταλλάσσονται σε «καταναλωτικές οργανώσεις», επιφορτισμένες από το αστικό πολιτικό σύστημα με το καθήκον να συνομιλούν με την εκάστοτε κυβέρνηση σαν «κοινωνικοί εταίροι» που δουλεύουν για το «κοινό συμφέρον» εργαζομένων και κεφαλαίου.

Για όσους βλέπουν υπερβολική μια τέτοια εκτίμηση, ας ρίξουν μια ματιά στον προσανατολισμό που επιχειρούν να δώσουν η ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, με τη στήριξη του ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και σ' αυτή τη ρεφορμιστική ΓΣΕΕ, μεταλλάσσοντάς την σε δίκτυο καταναλωτικών οργανώσεων. Επιδίωξή τους είναι ένα είδος ΜΚΟ, που δε θα παλεύει ούτε για το ελάχιστο, τη βελτίωση δηλαδή των όρων με τους οποίους ο εργαζόμενος πουλάει την εργατική του δύναμη στον καπιταλισμό, αλλά θα διαπραγματεύεται με την εκάστοτε κυβέρνηση και τους φορείς της - «αναβαθμισμένης» μετά τον «Καποδίστρια 2»- Τοπικής Αυτοδιοίκησης για το πόσο θα αυξηθούν τα διόδια, για τη δυνατότητα να επεκταθεί η περίοδος των εκπτώσεων ή για το ενδεχόμενο μια πολυεθνική να κάνει κάποια παροδική μείωση στις τιμές των προϊόντων της.