Στην εισηγητική της ομιλία η Αλέκα Παπαρήγα σημείωσε:

«Τα τελευταία χρόνια και στις μέρες μας έχει τεθεί ένα ερώτημα. Τίθεται μπροστά σε όλα τα κόμματα και στους εργαζόμενους. Πρέπει να γίνουν αλλαγές ριζικές, θεαματικές, σημαντικές στο θεσμικό πλαίσιο και στην ουσία της Κοινωνικής Ασφάλισης, της συνταξιοδότησης, της Υγείας, στο ζήτημα των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά και στο καθεστώς των εργασιακών σχέσεων που ισχύουν;

Εμείς απαντάμε ναι! Προ πολλού έχουν ωριμάσει. Ο,τι ίσχυε μεταπολεμικά και κυρίως μετά τη μεταπολίτευση, ακόμα και αν αυτό αντανακλά κατακτήσεις και δικαιώματα εργαζομένων, είναι ξεπερασμένο πια. Και βεβαίως πρέπει να αλλάξει και να αντικατασταθεί.

Αυτό, βεβαίως, το λέει και ο Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων και οι εφοπλιστές και οι τραπεζίτες και η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, όλα τα κόμματα λένε ότι πρέπει να αλλάξει, πρέπει να εκσυγχρονιστούμε, πρέπει να προσαρμοστούμε.

Αρα εδώ δε συγκρούεται αυτό που λέμε, αυτοί που θέλουν κάτι να αλλάξουν και αυτοί που δε θέλουν κάτι να αλλάξει και τάχα αυτό είναι το ΚΚΕ, αλλά ακριβώς επειδή βρισκόμαστε σε περίοδο που προ πολλού έχουν ωριμάσει οι σημαντικές αλλαγές, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ποιος θέλει και ποια αλλαγή και τι θέλει.

Να ξεκινήσω από τον αντίπαλο, γιατί αυτός έχει την πρωτοκαθεδρία, ας το πούμε, στην υλοποίηση των αλλαγών. Και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και παγκόσμια έχουν καταλάβει το εξής πράγμα:

Οτι υπάρχουν νέοι τρόποι, νέα μέσα και αυτό το έδωσε η τεχνολογία, η επιστήμη, το μορφωτικό επίπεδο των εργαζομένων, αλλά υπάρχουν και πολιτικοί παράγοντες που μπορούν να βοηθήσουν, αυτό που λέμε εμείς το κεφάλαιο, τους επιχειρηματίες, τα μονοπώλια, να εξασφαλίσουν πρόσθετη κερδοφορία και σε περίοδο αναζωογόνησης της οικονομίας και σε περίοδο ύφεσης.

Να εξασφαλίσουν πρόσθετη κερδοφορία με τρόπο που δεν μπορούσαν να το κάνουν πριν. Π.χ., με τις ελαστικές μορφές απασχόλησης, με τη μερική απασχόληση, με την εναλλασσόμενη ανεργία και εργασία, με τα stage, με τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, με τα μπλοκάκια, με τις συμβάσεις μιας μέρας, που είδαμε χτες κατά την επίσκεψή μας στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού.

Αυτές τις νέες εργασιακές σχέσεις δεν μπορούσαν να τις εφαρμόσουν πριν 30, 40, 50 χρόνια και ακόμα περισσότερο δεν μπορούσαν να τις εφαρμόσουν στην Ελλάδα, γιατί έπρεπε να έχει γίνει όλος ο τεχνολογικός και οργανωτικός εκσυγχρονισμός της οικονομίας, του κράτους, για να μπορεί να χρησιμοποιηθούν αυτές οι εργασιακές σχέσεις.

Επρεπε να έχει γίνει απελευθέρωση αγοράς, ιδιωτικοποιήσεις, να μειωθεί ο κρατικός επιχειρηματικός τομέας, να συρρικνωθεί η δημόσια διοίκηση και επομένως η επιστήμη και η τεχνική είναι στην υπηρεσία των κομμάτων που υπηρετούν το κεφάλαιο, στην υπηρεσία της εξουσίας συνολικά και μπορούν τώρα να αξιοποιήσουν όλες αυτές τις μοντέρνες μεθόδους.

Εκεί βρίσκεται το πρόβλημα και μπορούν ακόμα και παραπάνω. Ανατρέποντας το εργασιακό καθεστώς, από αυτό που τυπικά ήταν σταθερό, όσο μπορούσε να ήταν σταθερό, γιατί στον ιδιωτικό τομέα δεν μπορούσε να υπάρχει πάντα σταθερότητα, πρέπει να ανατρέψουν και το σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, μοιραία, δεν μπορούν να κάνουν διαφορετικά.

Επομένως, οι άνθρωποι κάνουν αλλαγές μεγάλες, αλλαγές θεαματικές, αλλά πρόκειται για αλλαγές βάρβαρες και που αποδεικνύουν το εξής: Οτι το σύστημα στο οποίο ζούμε δεν αντέχει καταρχήν βιώσιμες κατακτήσεις έστω και μερικού χαρακτήρα.

Βεβαίως, με το σπαθί τους οι εργαζόμενοι πήραν κατακτήσεις. Τις πήραν γιατί υπήρχε και το αντίπαλο δέος, ο σοσιαλισμός, που στον κοινωνικό τομέα κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις κατακτήσεις του.

Τις πήραν γιατί έπρεπε να ανέβει το μορφωτικό επίπεδο των εργαζομένων για να μπορούν να ανεβάσουν την παραγωγικότητα, άρα να δίνουν περισσότερα κέρδη, εν πάση περιπτώσει με αυτές τις κατακτήσεις δε συμβιβάστηκε ποτέ το καπιταλιστικό σύστημα, κοίταγε πότε θα τις πάρει πίσω.

Και ήρθε η περίοδος της ρεβάνς. Με όπλο, ξαναλέμε, την τεχνολογία και την πείρα του συστήματος. Αλλά και με όπλο την πολιτική και ιδεολογική υποχώρηση του κινήματος.

Εμείς δεν είμαστε με αυτές τις αλλαγές. Εμείς ξεκινάμε και λέμε: Αντικειμενικά σήμερα, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, είναι εφικτό, λόγω της ανόδου της παραγωγικότητας, να μειωθεί ο εργάσιμος χρόνος και αντί να είναι 8ωρο να δουλεύουμε 7ωρο και να οραματιζόμαστε τα επόμενα χρόνια και 6ωρο; Λέμε ναι, αντικειμενικά, από πλευράς υλικοτεχνικών δυνατοτήτων. Γιατί από πλευράς πολιτικών δεν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις, αλλά εμείς θα κοιτάξουμε αυτό. Θα κοιτάξουμε ότι το 19ο αιώνα παλεύαμε για 8ωρο, τον 20ό αιώνα έγιναν κάποιες αψιμαχίες για 7ωρο, τον 20ό αιώνα στις χώρες του σοσιαλισμού υπήρχε 7ωρο, τον 21ο αιώνα γιατί να μην παλεύουμε για το 7ωρο; Εχουν ωριμάσει αυτές οι αλλαγές.

Χτες, ο υπουργός κ. Λοβέρδος έκανε ένα βομβαρδισμό από αέρα, γη και θάλασσα. Και αν θέλετε, εμείς λέγαμε ότι, εν πάση περιπτώσει, είπαν τόσα πολλά, δε θα αλλάξει εκείνο, δε θα αλλάξει το άλλο, κόκκινες γραμμές έχει και το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία, όλοι έχουν κόκκινες γραμμές και τελικά τα ξεφούρνισε τα 9 σημεία διαλόγου.

Τι διάλογο; Εδώ πρέπει να κηρύξεις πόλεμο. Ο διάλογος πρέπει να γίνει στους τόπους δουλειάς, εκεί πρέπει να γίνει ο διάλογος. Γιατί ενδεχομένως όλοι οι εργαζόμενοι δεν έχουν όλα τα στοιχεία τα καθολικά που μπορούν να τους βοηθήσουν να καταλήξουν στο άλφα ή στο βήτα.

Είπε καθαρά ο κ. Λοβέρδος. Αφού πολιορκήθηκε το ζήτημα της Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας - Πρόνοιας από τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ για να πάμε στη δεκαετία του '90 με σημαία το Μάαστριχτ, τώρα ήρθε η ώρα να χτυπήσουμε και τα θεμέλια. Γιατί αν δε χτυπήσουμε τα θεμέλια, κάτι θα μείνει από το οικοδόμημα.

Η κρίση, απλώς, τους έκανε πιο αδιάλλακτους, πιο επιθετικούς. Και χωρίς κρίση πάλι θα τα έπαιρναν. Αυτά είναι προετοιμασμένα και έχουν περάσει σε πολλές χώρες προ κρίσης.

Απλώς όταν βγαίνουν και λένε "η κρίση είναι πρόκριση για να φέρουμε αλλαγές", αυτό εννοούν. Είναι ευκαιρία τώρα να επιβάλουμε τη μοιρολατρία και το φόβο στους εργαζόμενους, σε συνθήκες κρίσης ένα μεγάλο μέρος των εργαζομένων φοβάται και τώρα θα περάσουμε αυτά και τα οποία δεν πρόκειται να λήξουν με τη λήξη της κρίσης, αλλά να μείνουν διά βίου.

Ανεβάζει τα όρια συνταξιοδότησης. Δεν έχει ανάγκη να πει συν 5 χρόνια, αφού τώρα λειτουργούν τα 5 χρόνια αύξησης. Λέει κίνητρα για την παράταση του εργάσιμου βίου. Ενώ έπρεπε να είναι απαγορευτικό. Γιατί παράταση και τα κίνητρα τι είναι; Είναι αντικίνητρα. Είναι η φτώχεια που θα σε αναγκάζει.

Τι θέλει να δουλεύει στα 60, στα 65 και στα 70; Τον 21ο αιώνα η πραγματική πρόοδος είναι να δουλεύουμε λιγότερο, να παράγουμε περισσότερα, να ζούμε καλύτερα και να έχουμε ελεύθερο χρόνο. Αυτή είναι η πραγματική ελευθερία. Ελεύθερο χρόνο να βγούμε, να ελέγχουμε, να αγωνιζόμαστε, να μετέχουμε όπου θέλουμε.

Δεύτερο. Εάν είχες μία πραγματική σύνταξη και εάν είχες έναν κανονικό μισθό, γιατί να παρατείνεις τον εργάσιμο βίο; Θα μειωθούν οι συντάξεις. Το είπε καθαρά, θα πέσει το ποσοστό. Θα έχεις χαμηλό μισθό, με τον "εθνικό μισθό" και την "εθνική σύνταξη". Αλλά αυτό δεν είναι σύνταξη, είναι πρόνοια. Είναι της Φρειδερίκης τα βιβλιάρια που μοίραζε προικοδοτήσεις.

Επομένως, έχουν βρει τους τρόπους η Ευρωπαϊκή Ενωση, δεν είναι τώρα ΠΑΣΟΚική πρωτοτυπία, πακέτο εργασιακές σχέσεις και Κοινωνική Ασφάλιση να πάει μαζί.

Πώς θα μου μετράς τη σύνταξη με βάση τη δουλειά μου πριν 40 χρόνια, όπου ήταν άλλη η παραγωγικότητα εργασίας, άλλες οι ανάγκες; Εδώ οι ανάγκες αυξάνουν από χρόνο σε χρόνο, όχι μέσα σε 40 χρόνια. "Θέλετε καλύτερες παροχές;" λέει η κυβέρνηση. Διαφοροποιήσεις στις εισφορές. Θα δίνεις παραπάνω εισφορές. Και επομένως περνάμε στην ατομική σύμβαση, στην ατομική συμφωνία ή στην ομαδική ή στην εργοστασιακή, κλπ.

Και σήμερα έχουμε την ομοβροντία την καινούρια. Με ενημέρωσαν ότι ο κ. Παπακωνσταντίνου λέει σήμερα τα εξής: "Η κυβέρνηση θα λάβει πρόσθετα μέτρα αν χρειαστεί το 2010 για να μειώσει το δημοσιονομικό έλλειμμα και θα γίνει και συμπληρωματικός προϋπολογισμός". Ποια είναι η αφορμή που τα κάνει όλα αυτά; Ενα τραγικό γεγονός... Το Χρηματιστήριο Αθηνών και η αγορά ομολόγων δέχθηκαν καταιγισμό ρευστοποιήσεων την Τρίτη... Αν είναι για κάτι να ανησυχούμε είναι για τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων στο Χρηματιστήριο. Εκεί μάλιστα.

Καλά, ο κ. Παπανδρέου είχε πει προεκλογικά ότι το ΠΑΣΟΚ, που είναι "ανοιχτό μυαλό", τα "πράσινα μυαλά" έχουν την ικανότητα να ρυθμίζουν και να καθοδηγούν την αγορά. Γιατί δεν την καθοδήγησε αφού είναι θέμα επιτελικής καθοδήγησης της αγοράς; Γιατί εμείς του λέγαμε ότι αυτά είναι μπαρούφες.

Και αυτά τα λέει και ο Συνασπισμός, όλοι τα λένε, "έλεγχος στην αγορά". Τι να ελέγξεις στην αγορά; Ο,τι θέλουν κάνουν. Στην αγορά παρεμβαίνουν δίνοντας περισσότερα προνόμια ή ελέγχοντας τους κανόνες ανταγωνισμού μεταξύ τους. Δεν την ελέγχουν όμως υπέρ των εργαζομένων. Κάποιες ρυθμίσεις μπορεί να κάνουν για να είναι ομαλή η αγορά για το κεφάλαιο.

Οταν λένε, π.χ., να πέσουν τα ελλείμματα στο 3% σε όλη την Ευρώπη, ακριβώς θέλουν να δημιουργήσουν ενιαίους όρους δράσης του κεφαλαίου. Η ρύθμιση αυτή είναι διακρατική. Αλλά ρύθμιση για να βρουν δουλειά μόνιμη οι εργαζόμενοι, για να έχουν υψηλούς μισθούς, για να έχουν δωρεάν κοινωνικές υπηρεσίες, για να νιώθουν ευτυχισμένοι, για να μην έχουν ανασφάλεια για το αύριο, τέτοια ρύθμιση δεν μπορούν να κάνουν.

Το ΚΚΕ συνεχίζει αλλά με μεγαλύτερες απαιτήσεις από τον εαυτό του, ναι, έχουμε μεγαλύτερες απαιτήσεις. Δεν έχουμε καβαλήσει το καλάμι. Ανεβάζουμε τις απαιτήσεις από τον εαυτό μας, ανεβάζουμε και τις απαιτήσεις απέναντι στους εργαζόμενους για να βγάλουν συμπεράσματα.

Πρέπει να δώσουμε ενιαίο πολυμέτωπο αγώνα. Να μη μένει πτυχή του αγώνα ανεκμετάλλευτη. Βεβαίως, το κύριο πεδίο του αγώνα είναι οι χώροι δουλειάς, είναι οι δρόμοι, είναι οι πλατείες, είναι οι ανοιχτοί αγώνες, η κοινωνική πολιτική και η ιδεολογική. Αλλά δεν πρόκειται να αφήσουμε ανεκμετάλλευτο ούτε το εθνικό Κοινοβούλιο, ούτε το Ευρωκοινοβούλιο, εν πάση περιπτώσει ούτε οι συνεδριάσεις και οι ημερίδες, ούτε τίποτα.

Αλλά αυτό που έχει μεγάλη αξία είναι ό,τι γίνεται εκεί που είναι ο λαός, τον οποίο το θέλουνε ψηφοφόρο, να ψηφίζει αρχηγούς, υπαρχηγούς και υπαρχηγάκια και να ψηφίζει και για το Κοινοβούλιο. Αλλά αν θέλεις να χρησιμοποιήσεις το όπλο της ψήφου, αυτό το όπλο έχει αξία όταν πριν απ' όλα χρησιμοποιήσεις το όπλο του αγώνα.

Καταθέσαμε και καταθέτουμε δύο σχέδια νόμου. Ιδού η Ρόδος ιδού και το πήδημα. Και τα καταθέτουμε και γιατί θέλουμε να πιέσουμε μέσα στη Βουλή, το μάξιμουμ, το μίνιμουμ, ανάλογα, αλλά κυρίως γιατί θέλουμε να πούμε στους εργαζόμενους ότι υπάρχει λύση. Και θεωρούμε ότι αυτά τα σχέδια νόμου πρέπει να γίνουν σημαία των εργαζομένων και των σωματείων, ανεξαρτήτως αν συμφωνούν με το ΚΚΕ σε όλα.

Είπαμε έρχεται θύελλα και έρχεται, όχι ότι είναι χειρότερη η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ από της ΝΔ. Είναι η κρίση τέτοια. Αλλά δεν είναι καλύτερη, αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε. Ο καθένας θα αποδεικνύεται και χειρότερος από τον προηγούμενο, γιατί προσθέτει καινούρια μέτρα. Αν, ας πούμε, το ΠΑΣΟΚ το διαδεχτεί η Νέα Δημοκρατία θα είναι ακόμη χειρότερη και εάν ξαναέρθει το ΠΑΣΟΚ θα είναι ακόμη χειρότερο.

Υπάρχει ένα ζήτημα. Εχει τη λαϊκή εντολή η κυβέρνηση και ελέω εκλογικού νόμου, και τα δύο κόμματα και κάποιες παραφυάδες έχουν ένα μεγάλο ποσοστό. Υπάρχει ζήτημα ο ελληνικός λαός να πρέπει να αισθάνεται δεσμευμένος από την ψήφο του; Εμείς λέμε όχι. Γιατί δηλαδή να αισθάνεσαι δεσμευμένος; Ισα ίσα πρέπει να νιώσεις θυμωμένος, πεισμωμένος, αγανακτισμένος, αλλά με καθαρό μυαλό όλα αυτά να διοχετευτούν στην πάλη: "Κύριοι, σας ψήφισα, τέλειωσε"!

Γιατί, δηλαδή, πρέπει να δημιουργηθεί ένα πνεύμα συνενοχής; Αυτό θέλουν να κάνουν το λαό: Συνένοχο. Και όσο δεν αντιδρούν αυτοί που ψήφισαν το ΠΑΣΟΚ και τη Νέα Δημοκρατία και δεν αντιδρούν οργανωμένα και σωστά, αντικειμενικά, χωρίς να το θέλουν και να το αισθάνονται οι ίδιοι, γίνονται συνένοχοι.

Εδώ και τώρα, κάθε μέρα, με όλες τις μορφές που χρειάζονται, ο λαός πρέπει να δείξει την πυγμή του και στις δύσκολες ώρες θέλει και τις ανώτερες μορφές. Οχι για θέαμα, αλλά για ουσία. Πρέπει να φανεί ότι υπάρχει μια ανερχόμενη λαϊκή πλειοψηφία, που δε νομιμοποιεί στη συνείδησή της αυτά και παλεύει και δοκιμάζει τις δυνάμεις της και την αντοχή της. Πρέπει να γίνει κούρσα αντοχής. Αυτοί αντέχουν να συνεχίσουν την πολιτική όταν δεν έχουν αντιδράσεις. Ο λαός αντέχει να υπομείνει αυτή την κατάσταση; Εμείς λέμε όχι».