Το μεγαλύτερο θραύσμα του Μηχανισμού των Αντικυθήρων, το οποίο περιέχει 27 οδοντωτούς τροχούς

Ο «Μηχανισμός των Αντικυθήρων», ο πρώτος αναλογικός υπολογιστής που κατασκευάστηκε πριν από 2.000 χρόνια, υπολόγιζε επακριβώς τη θέση του Ηλιου, της Σελήνης, πιθανώς και των πλανητών. Εμφάνιζε τις φάσεις της Σελήνης, προέβλεπε εκλείψεις, έδειχνε το ημερολόγιο και προσδιόριζε την ημερομηνία τέλεσης των αρχαίων στεφανιτών αγώνων.

Από τον Απρίλη του 2008, ξεκίνησε στο Εργαστήριο Αστρονομίας του Τομέα Αστροφυσικής, Αστρονομίας και Μηχανικής του Τμήματος Φυσικής του ΑΠΘ η εκπόνηση διδακτορικής διατριβής για το Μηχανισμό (επιβλέπων καθηγητής Ιωάννης Σειραδάκης, υποψήφια διδάκτωρ Μαγδαληνή Αναστασίου).

Από τα μέχρι τώρα αποτελέσματα προκύπτουν τα εξής:

- Η πιθανή σύνδεση του Μηχανισμού με την περιοχή της Βορειοδυτικής Ελλάδας (Ηπειρος, Κέρκυρα). Την περιοχή αυτή υποδεικνύουν τρία ανεξάρτητα αποτελέσματα: (α) το ημερολόγιο της σπείρας του Μέτωνα, (β) η αναγραφή μεταξύ των άλλων πανελλήνιων στεφανιτών αγώνων (Ολυμπιακών, Πυθίων, Ισθμίων και Νέμεων), των αγώνων της Δωδώνης «Νάια», και η ανάλυση των αστρικών γεγονότων που αναγράφονται στο Παράπηγμα του Μηχανισμού.

- Ο τρόπος κατασκευής των σπειρών. Οι δύο σπείρες της πίσω πλευράς του Μηχανισμού δεν αποτελούν σπείρες του Αρχιμήδη αλλά σπείρες που δημιουργήθηκαν με δύο ημικύκλια.

- Ο τρόπος κατασκευής του δείκτη της σπειροειδούς έλικας του Μέτωνα. Ο δείκτης δεν είναι στερεωμένος στο κέντρο της έλικας, αλλά πηγαινοέρχεται ελεύθερα για να μπορεί να παρακολουθεί τη σπείρα.

Επιπλέον, στο πλαίσιο της διατριβής, κατασκευάστηκε αντίγραφο του Μηχανισμού σε πραγματικές διαστάσεις. Πρόκειται για το πιο πρόσφατο, παγκοσμίως, μοντέλο του Μηχανισμού που έχει κατασκευαστεί, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα μέχρι στιγμής δημοσιευμένα αποτελέσματα της έρευνας για το θαυμαστό αυτό τεχνούργημα. Το μοντέλο παρουσιάστηκε πρώτη φορά το Νοέμβρη του 2008 στο Τελλόγλειο Ιδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ, στα πλαίσια της έκθεσης «Ελλάδα και Τεχνολογία: μια διαχρονική προσέγγιση».

Η ταινία βασίστηκε στο βιβλίο Saadi Yacef «Αναμνηστικά από τη Μάχη του Αλγερίου». Ο σκηνοθέτης και ο φωτογράφος του Μαρτσέλο Γκάτι επέλεξαν την όσο το δυνατόν ρεαλιστικότερη αναπαράσταση του συγκλονιστικού αυτού αγώνα, που ξεκινά το 1954 όταν το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο Αλγερίου (FLN) σκοτώνει Γάλλους αστυνομικούς, με τον αρχηγό της κατοχικής αστυνομίας να απαντά με το ματοκύλισμα της Αραβικής συνοικίας. Η ταινία περιγράφει τη σύγκρουση στις φτωχογειτονιές της Κάσμπα (το «κάστρο» του FLN), όπου ο γαλλικός στρατός προχώρησε σε όργιο βίας, με συλλήψεις, βασανισμούς, τρομοκρατία, δολοφονίες και ισοπέδωση ολόκληρων συνοικιών (σ.σ. λες και γυρίστηκε στην κατεχόμενη Παλαιστίνη...).

Το κινηματογραφικό συνεργείο επέλεξε Αραβες ερασιτέχνες ηθοποιούς, που μαζί με το ασπρόμαυρο φιλμ παραπέμπουν σχεδόν σε δραματοποιημένο «ντοκιμαντέρ». Είναι χαρακτηριστικό για τις προθέσεις του σκηνοθέτη, ότι ο μοναδικός επαγγελματίας ηθοποιός που παίζει στην ταινία είναι ο Γάλλος, Ζαν Μαρτίν, που ενσάρκωσε τον συνταγματάρχη Mathieu. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ηθοποιός (κυρίως θεατρικός) είχε χάσει πολλές δουλειές, επειδή καταδίκαζε την αποικιακή πολιτική της γαλλικής κυβέρνησης στην Αλγερία.

Η μουσική είναι του σπουδαίου Ενιο Μορικόνε. Η ταινία απέσπασε το «Χρυσό Λιοντάρι» και το βραβείο των κριτικών στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1966, ενώ ήταν υποψήφια και για 3 «Οσκαρ».