«Εφτά νομά σ' ένα δωμά» λέει το τραγούδι αλλά εδώ που να τους μετρήσεις; Λαθρομετανάστες σ' ένα δωμάτιο της Ασφάλειας

Ομως - κι αυτό είναι η ελπίδα - την ίδια ώρα που η ρατσιστική υστερία κατά των 800.000 μεταναστών που βρίσκονται στη χώρα μας λαμβάνει επικίνδυνες διαστάσεις, οι φωνές απ' την άλλη πλευρά, οι φωνές που λένε πως «ο Ελληνας με τον ξένο εργάτη δεν έχουν τίποτα να μοιράσουν, αντιθέτως έχουν πολλά για να παλέψουν μαζί», πληθαίνουν και εναντιώνονται απέναντι σ' αυτό το κατασκευασμένο πογκρόμ. Απέναντι στην κυβέρνηση και στις επιχειρήσεις - σκούπα που γίνονται σχεδόν σε καθημερινή βάση, αντιτάσσονται οι φωνές που λένε «εδώ και τώρα νομιμοποίηση και του τελευταίου μετανάστη». Απέναντι στη μαζική υστερία που καλλιεργούν τα ΜΜΕ - ή τουλάχιστον η πλειοψηφία τους - οι άλλες φωνές μιλούν για ίσα δικαιώματα και ίση μεταχείριση. Απέναντι στην προπαγάνδα της άρχουσας τάξης που θέλει, για την καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων της, το μετανάστη εγκληματία, κλέφτη και βιαστή, έρχονται οι ίδιοι οι μετανάστες να δείξουν και να πείσουν πως η πραγματική εικόνα τους απέχει πολύ απ' αυτή που οι άλλοι έχουν επιβάλει στις συνειδήσεις μας. Γι' αυτό και το σύνθημα «Θέλουμε έναν κόσμο που να χωράει πολλούς κόσμους» στην Ελλάδα του 2000 μοιάζει επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε...

«Οι εργάτες δεν έχουν να μοιράσουν τίποτα μεταξύ τους, αντίθετα με τον αγώνα τους έχουν να κερδίσουν πολλά», τονίζουν ο γραμματέας και ο ταμίας του Συνδικάτου Οικοδόμων

Μια βαλίτσα φορτωμένη όνειρα κι ένα κορμί αδύναμο να γέρνει πάνω τους...

Αυτό είναι το κεντρικό συμπέρασμα της συζήτησης - συνέντευξης που ακολουθεί με τον Χρήστο Καράτσαλο, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ και υπεύθυνο του Τμήματος για τους Αλλοδαπούς Εργάτες και τους Μετανάστες.

Μια συνέντευξη εφ' όλης της ύλης, αφού ο Χρ. Καράτσαλος μιλά για το ρατσισμό και τα αίτια που τον δημιουργούν, κάνει αντιπαραβολή των μεταναστών σήμερα στη χώρα μας με τους Ελληνες, που πριν κάποιες δεκαετίες έφυγαν μετανάστες σε χώρες του εξωτερικού (υπολογίζονται σήμερα στα 8.000.000!) και καταλήγει σ' αυτό που κάθε σκεφτόμενος Ελληνας πολίτης οφείλει σήμερα να γνωρίζει: Πως, δηλαδή, δεν έχει τίποτα να μοιράσει με τον αλλοδαπό εργαζόμενο κι ότι κοινός τους στόχος πρέπει να 'ναι τα μονοπώλια και η κυβέρνησή τους.

- Κατ' αρχήν τι είναι αυτό που προκαλεί τη μετανάστευση, που δημιουργεί μετανάστες, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά σε όλον τον κόσμο;

- Η μετανάστευση ξεκινά από τη ληστρική καταδυνάστευση των πρώτων υλών των χωρών που «παράγουν» μετανάστες. Υπάρχει δηλαδή μια νεοαποικιακή πολιτική των ανεπτυγμένων χωρών απέναντι στις υπανάπτυκτες. Ο κόσμος λοιπόν μεταναστεύει, δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά. Παράλληλα όμως με τη νομοθεσία που δημιουργούν, προσπαθούν το τελευταίο διάστημα ο κόσμος που θα μπαίνει στις χώρες τους να είναι εξειδικευμένος, γι' αυτό και έχουν επιβάλει τρομακτικούς ελέγχους. Προτιμούν κυρίως τους μετανάστες απ' τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, γιατί οι άνθρωποι αυτοί έχουν μόρφωση, είναι εξειδικευμένοι.

- Για τη χώρα μας, σε νομοθετικό επίπεδο, τι ισχύει μέχρι σήμερα;

- Στην Ελλάδα έχει κατατεθεί τον περασμένο Δεκέμβρη νομοσχέδιο ελέγχου της μετανάστευσης, μάλιστα η Βάσω Παπανδρέου ήταν αυτή που το κατέθεσε. Τώρα το ΠΑΣΟΚ θα το ξανακαταθέσει, σαν καινούρια κυβέρνηση, στο πρώτο θερινό τμήμα της Βουλής. Αυτό είναι εξαγγελμένο. Αυτός ο νόμος τι προβλέπει; Κατ' αρχήν δεν εξασφαλίζει κανέναν από τους περίπου 800.000 μετανάστες που υπάρχουν στη χώρα μας. Ολοι είναι επί ξύλου κρεμάμενοι, είναι παράνομοι ουσιαστικά. Αρα η κυβέρνηση μπορεί να τους διώχνει όποτε θέλει. Και δεν είναι μόνο οι επιχειρήσεις - σκούπα που λειτουργούν προς αυτή την κατεύθυνση, είναι και οι διάφορες τυμπανοκρουσίες περί εγκληματικότητας των αλλοδαπών, που βγαίνουν προς τα έξω για να έχει η κυβέρνηση και την ελληνική κοινή γνώμη με το μέρος της.

Το καινούριο νομοσχέδιο τι προβλέπει ακόμα; Κάνω σύμβαση π.χ. στην πρώην Σοβιετική Ενωση, μέσω του προξενείου εκεί, για να φέρει ένας συγκεκριμένος εργοδότης πέντε εργαζόμενους στη χώρα μας. Αυτοί όταν έρθουν, λέει ο νόμος, θα είναι υποχρεωμένοι να μένουν σ' αυτόν τον εργοδότη. Αν ας πούμε σταματήσουν να δουλεύουν εκεί, τους παίρνουν και τους διώχνουν. Οι μετανάστες που είναι εδώ πέρα τώρα μπορούν να δουλέψουν σε οποιονδήποτε εργοδότη. Αυτό δεν το θέλουν γιατί σ' αυτή την περίπτωση μπορούν να συνδικαλιστούν, να έχουν σχέση με το λαϊκό κίνημα της χώρας μας, με τα σωματεία. Θέλουν δηλαδή στη χώρα μας, αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα, αυτούς που θα μπορούν να τους ελέγχουν.

- Για ποιο λόγο επιμένετε τόσο στην ανάγκη να συνδικαλιστούν οι μετανάστες;

- Είμαστε υπέρ του συνδικαλισμού των μεταναστών γιατί μόνο μέσα απ' τα σωματεία μπορούν να δοθούν οι μάχες για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, που είναι κοινά για τους Ελληνες και ξένους εργαζόμενους. Ετσι εξασφαλίζονται κάποια πράγματα. Ποια είναι αυτά; Κατ' αρχήν να εφαρμοστούν οι συλλογικές συμβάσεις, να πληρώνονται οι μετανάστες κανονικά το μεροκάματο. Να ασφαλίζονται, που είναι και το βασικό. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθούν και τα ταμεία, γιατί εάν έχω 500.000 εργαζόμενους που δεν πληρώνουν ΙΚΑ, ανασφάλιστους δηλαδή, αντικειμενικά το ταμείο βουλιάζει. Από κει και πέρα και αφού θα είναι κάτοικοι της χώρας μας θα πρέπει να διεκδικήσουν μια σειρά ακόμα από ζητήματα και μεις είμαστε συμπαραστάτες σ' αυτά που έχουν σχέση με τον πολιτισμό τους, τα ήθη και έθιμά τους, τη γλώσσα τους. Αλλωστε και οι Ελληνες που βρίσκονται στο εξωτερικό ακριβώς τα ίδια πράγματα κάνουν. Μην ξεχνάμε πως σήμερα είναι 3.000 Ελληνες δάσκαλοι και καθηγητές αποσπασμένοι στη Γερμανία, στην Αυστραλία, στις ΗΠΑ κλπ., όπου δηλαδή υπάρχει ελληνισμός. Κι αυτό επιτεύχθηκε μετά την πάλη των Ελλήνων μεταναστών να μπορούν τα παιδιά τους να μαθαίνουν και την ελληνική γλώσσα. Εμείς βάζουμε αυτά τα ζητήματα, λέγοντας πως αφού είναι φορολογούμενος (εάν γίνει δηλαδή) ο αλλοδαπός, το ελληνικό κράτος πρέπει να πληρώσει και γι' αυτόν.

- Για τις γυναίκες μετανάστριες τι έχετε να πείτε;

- Αντίστοιχα ζητήματα υπάρχουν και για τις γυναίκες. Δηλαδή ό,τι διεκδικεί το γυναικείο κίνημα στη χώρα μας, πρέπει να το διεκδικούν και οι αλλοδαπές γυναίκες. Που σημαίνει πως αν μια γυναίκα είναι νομιμοποιημένη, με ευκολία μπορεί και να διεκδικήσει. Γι' αυτό, το ξανατονίζω, το κυρίαρχο ζήτημα είναι η νομιμοποίηση και του τελευταίου μετανάστη στη χώρα μας.

- Κάτι, όμως, που με τον υποδαυλιζόμενο ρατσισμό του τελευταίου διαστήματος δύσκολα φαίνεται πως μπορεί να γίνει.

- Ο ρατσισμός, έτσι κι αλλιώς, καλλιεργείται απ' τα πάνω, απ' την άρχουσα τάξη, που προσπαθεί να επιβάλει τα συμφέροντά της με άλλοθι τις οικονομικές δυσκολίες, την ανεργία, την εγκληματικότητα. Για το μετανάστη, μάλιστα, υπάρχει και κυριαρχεί η λογική «σας κάνουμε και χατίρι που έρχεστε εδώ». Κι αυτό βοηθά κυρίως την υπερεκμετάλλευση των εργαζομένων - ανεξαρτήτου χρώματος και γλώσσας - μια εκμετάλλευση που γίνεται με ληστρικό τρόπο. Απ' την άλλη είναι τραγικό λάθος εάν εγώ που είμαι εργάτης, θεωρώ ότι υπαίτιος για τη δική μου ανεργία είναι ο μετανάστης.

- Αυτό το θεωρούν όμως αρκετοί Ελληνες...

- Γιατί κάνει πολύ καλή ιδεολογική δουλιά η άρχουσα τάξη με την προπαγάνδα της. Πίσω από κάθε έγκλημα είναι κάποιος ξένος, πίσω από τη χαμένη δουλιά είναι πάλι κάποιος ξένος.

- Ωστόσο, οι Ελληνες στο εξωτερικό, ως μετανάστες, είχαν δικαιώματα...

- Φυσικά. Πήγαιναν τότε έξω οι Ελληνες κι είχαν ευθύς εξαρχής ασφάλιση. Πήγαιναν ευθύς εξαρχής με όλα τα δικαιώματα. Νομιμοποιούνταν αμέσως, χωρίς κανένα ιδιαίτερο πρόβλημα. Σήμερα όμως στη Γερμανία δεν μπορείς να βρεις εύκολα δουλιά, υπάρχει πρόβλημα όταν οι άνεργοι εκεί πέρα είναι 4,5 εκατομμύρια. Κι εκεί τώρα παρουσιάζονται φαινόμενα πίσω από κάθε τι κακό να βρίσκεται πάντα ο οικονομικός μετανάστης. Επομένως, έχουμε απ' τη μια πλευρά το μονοπωλιακό κεφάλαιο, που ενδιαφέρεται να υπάρχουν λαθρομετανάστες για να πιέζει πρώτα το εργατικό κίνημα να μη ζητάει περισσότερα. Είναι ενδεικτικό ίσως πως υπάρχουν στις μέρες μας εκβιασμοί για μεταφορά πολλών εργοστασίων σε χώρες όπου υπάρχουν πολύ μικρά μεροκάματα (Ινδία, Ρουμανία κλπ.). Παράλληλα τους συμφέρει να είναι υποβαθμισμένος ο αλλοδαπός στη συνείδηση του κόσμου. Το θέμα είναι τι μπορείς να κάνεις, ώστε να σπάσεις αυτό που συμβαίνει. Οπωσδήποτε ένα φεστιβάλ σ' αυτή τη λογική βοηθά, δημιουργεί μια ζύμωση σ' ένα τμήμα της κοινής γνώμης. Γιατί αυτό που κυριαρχεί είναι ότι ενώ τα εγκλήματα προβάλλονται, ενώ η ρατσιστική λογική προβάλλεται, η αντιρατσιστική λογική κρύβεται.

- Τι προβλέπετε για το μέλλον; Το πρόβλημα θεωρείτε ότι θα διογκωθεί;

- Κατ' αρχήν να πούμε ότι αυτή τη στιγμή οι μετανάστες σε όλο τον κόσμο ξεπερνούν τα 150.000.000, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ. Απ' αυτούς 40.000.000 είναι στην Ευρώπη. Αντίστοιχο ποσοστό είναι στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στην Αυστραλία. Η Αυστραλία πριν τη δεκαετία του '90 ήταν 13.000.000 και σήμερα είναι 18.000.000. Και δεν πολλαπλασιάστηκε ο εκεί πληθυσμός, πήγαν Κινέζοι και Βιετναμέζοι και φτιάξαν ολόκληρες συνοικίες και πόλεις. Επομένως το θέμα της μετανάστευσης είναι ένα ζήτημα που θα παίρνει διαστάσεις. Γι' αυτό και παίρνονται τελευταία αυτά τα μέτρα αστυνόμευσης. Εμείς πολύ φοβόμαστε ότι η αστυνόμευση θα πάρει τρομακτικό χαρακτήρα σε όλη την Ευρώπη. Η ΕΕ χρηματοδοτεί σήμερα την Ελληνική Αστυνομία να φτιάξει μέσα, ν' αγοράσει οπλισμό, να προσλάβει ανθρώπους και να φυλάει τα σύνορα με τις τρίτες χώρες.

- Ποια είναι τα βασικά όπλα αντίδρασης απέναντι σ' αυτήν την κατάσταση;

- Το βασικό όπλο αντίδρασης είναι τι ενημέρωση θα κάνεις στον κόσμο, μέσα απ' το εργατικό κίνημα, τα συνδικάτα. Το δεύτερο είναι να προβληθούν σωστά μια σειρά από προβλήματα που έχουν οι μετανάστες και προπαντός αυτό της νομιμοποίησής τους. Πρέπει ο ελληνικός λαός να καταλάβει ότι ο αλλοδαπός είναι εργαζόμενος με τα ίδια προβλήματα μ' αυτόν, γι' αυτό και στόχος πρέπει να 'ναι κάποιος άλλος: Τα μονοπώλια και η κυβέρνησή τους.

Ισως το Συνδικάτο Οικοδόμων και η δουλιά που έχει κάνει όλα αυτά τα χρόνια με τους οικονομικούς μετανάστες να είναι ένα από τα πιο φωτεινά παραδείγματα ταξικά προσανατολισμένης αντιρατσιστικής συμπεριφοράς. Ενα συμπέρασμα, ωστόσο, που χρήζει διευκρίνισης, αφού τόσο ο γραμματέας Γιώργος Θεοδώρου, όσο και ο ταμίας Γιώργος Φιλλιούσης ξεκαθαρίζουν: «Δεν είναι απλά θέμα αντιρατσισμού. Ο,τι μπορέσαμε να πετύχουμε, το οφείλουμε στο γεγονός πως η πλειοψηφία της διοίκησης του Συνδικάτου δέχεται τις ηθικές αξίες της εργατικής τάξης. Οι αξίες της αλληλεγγύης και του προλεταριακού διεθνισμού είναι αυτές που μας καθοδηγούν. Γιατί οι εργάτες δεν έχουν να μοιράσουν τίποτα μεταξύ τους, αντίθετα, με τον αγώνα τους έχουν να κερδίσουν πολλά».

Μετά απ' αυτήν την αποσαφήνιση και οι δύο συνομιλητές μας αρχίζουν και ξεδιπλώνουν τα γεγονότα, ή μάλλον τη δράση του Συνδικάτου την τελευταία δεκαετία, μια δράση, στην οποία σήμερα οφείλουν πολλά. Ο Γιώργος Φιλλιούσης θυμάται πως πριν ακόμα ξεσπάσει μαζικά το πρόβλημα με τους οικονομικούς μετανάστες - στις αρχές της δεκαετίας του '90 - υπήρχαν οι πολιτικοί πρόσφυγες, κυρίως κυνηγημένοι άνθρωποι απ' την Τουρκία. Και το Συνδικάτο «από χρέος κι όχι από διαίσθηση» βοηθούσε αυτή την κατηγορία με δύο τρόπους. Κατ' αρχήν εξασφαλίζοντάς τους πολλές φορές εργασία - «δεν είμαστε, βέβαια, γραφείο ευρέσεως εργασίας, αλλά γι' αυτούς τους ανθρώπους προσπαθήσαμε και προσπαθούμε και σ' αυτό το επίπεδο». Αλλά το κύριο δεν ήταν αυτό. Ο μεγάλος αγώνας, η δράση των συνδικαλιστών οικοδόμων ήταν εκεί όπου γίνονταν και γίνονται οι λεγόμενες επιχειρήσεις - σκούπα της αστυνομίας. «Με ανακοινώσεις μας, με παρεμβάσεις μας, παλέψαμε, ώστε οι πολιτικοί πρόσφυγες να έχουν ειδικότερη μεταχείριση σε σχέση με τους οικονομικούς μετανάστες, όπως επιβάλλεται, άλλωστε, κι απ' τη διεθνή νομοθεσία», θα πει ο Γ. Φιλλιούσης.

Οταν στη συνέχεια παρουσιάστηκε το πρόβλημα με τους οικονομικούς μετανάστες, το Συνδικάτο αμέσως - «και παρά την τότε υστερία πως οι μετανάστες θα μας πάρουν τις δουλιές» -διατύπωσε μια σειρά από θέσεις, που προσπαθούσαν να ενσωματώσουν αυτό το νέο εργατικό δυναμικό της χώρας μας μέσα στην κοινωνία, αλλά και στις τάξεις του συνδικαλιστικού κινήματος. «Στόχος ήταν να παλέψουμε μαζί τους κοινούς μας αντιπάλους, τους εργοδότες», λέει ο Γ. Φιλλιούσης. Ο Γ. Θεοδώρου γίνεται ακόμα πιο συγκεκριμένος: «Τις θέσεις αυτές τις μοιράζαμε σε ανακοινώσεις σε διάφορες γλώσσες (αλβανικά, αραβικά, πολωνικά κλπ.). Το βασικότερο που τους ζητούσαμε ήταν να παλέψουμε από κοινού για τη νομιμοποίησή τους. Στους εκατοντάδες, όλα αυτά τα χρόνια, τόπους δουλιάς που επισκεφθήκαμε, πέρα απ' τη νομιμοποίηση, θέταμε το ζήτημα της ίσης μεταχείρισης και αμοιβής. Δράσαμε όμως και κατά των εργοδοτών. Οπου υπήρχαν καταγγελίες για ανασφάλιστους εργάτες, τρέχαμε και, μάλιστα, στείλαμε πάρα πολλούς εργοδότες στα δικαστήρια και στο αυτόφωρο». Παράλληλα, η δουλιά επικεντρώθηκε και στους χώρους όπου συγκεντρώνονταν οι αλλοδαποί, κυρίως σε καφενεία στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και έξω από εκκλησίες, όπως για παράδειγμα στην εκκλησία των Πολωνών στον Αγιο Ελευθέριο, «όπου ανά τακτά χρονικά διαστήματα μοιράζουμε τις ανακοινώσεις μας και τους προτρέπουμε σε δράση».

Ολα αυτά τι είχαν σαν αποτέλεσμα; «Οι αλλοδαποί εργάτες να εμπιστευτούν το Συνδικάτο. Σήμερα είμαστε στην ευχάριστη θέση να δηλώνουμε πως 5.000 αλλοδαποί εργάτες είναι μέλη μας. Μάλιστα, στις τελευταίες αρχαιρεσίες του Συνδικάτου, από τους 18.500 ψηφίσαντες, 3.000 ήταν αλλοδαποί. Και οι εγγραφές συνεχίζονται», θα απαντήσει ο Γ. Φιλλιούσης. Αξιοσημείωτο, επίσης, είναι το γεγονός πως σήμερα μέλος της Κεντρικής Διοίκησης του Συνδικάτου είναι ένας Βορειοηπειρώτης, ο Σπύρος Τάλιος.

«Διεκδικώντας, οι αλλοδαποί έχουν κατακτήσει πράγματα;», έρχεται αυτόματα η ερώτηση. Ο Γ. Φιλλιούσης θα αναφερθεί σ' ένα παράδειγμα: «Στην "Αττική Οδό", το τελευταίο διάστημα, οι αλλοδαποί κατάφεραν με την πάλη τους μέσα απ' το Συνδικάτο να κατακτήσουν αυξήσεις της τάξης των 1.000 δραχμών την ημέρα. Σε εργοτάξια αυτό το διάστημα είχαμε στάσεις εργασίας, που έφεραν κι αποτελέσματα. Είδαμε, δηλαδή, ότι οι αλλοδαποί εργαζόμενοι, όχι μόνο πια δεν είναι θύματα του κατεστημένου, η φτηνή εργατική δύναμη της άρχουσας τάξης - τουλάχιστον στον κλάδο μας - αλλά έχουν ενσωματωθεί μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα και παλεύουν μαζί με τους Ελληνες συναδέλφους». Στο ίδιο πνεύμα, ο Γ. Θεοδώρου θα πει: «Είναι άθλος σήμερα για έναν αλλοδαπό να πρωτοστατεί σε αγώνες, να σηκώνει δηλαδή κεφάλι. Γι' αυτό και Ελληνες, που μέχρι χθες δημιουργούσαν προβλήματα, σήμερα γίνονται μια γροθιά με τους αλλοδαπούς συναδέλφους τους. Είναι αξιοσημείωτο πως όταν έγινε η επίθεση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία κάναμε σαν Συνδικάτο δύο στάσεις εργασίας σε μεγάλα εργοτάξια. Πήραν μέρος όλοι οι Αλβανοί εργάτες, παρόλη την αντισερβική υστερία που προσπάθησαν να περάσουν εθνικιστικοί κύκλοι στο αλβανικό στοιχείο της χώρας μας. Βλέπουμε, δηλαδή, πως η σωστή δουλιά, που κάνει όλο αυτό το διάστημα το Συνδικάτο, έχει φέρει αποτελέσματα που στην αρχή φαίνονταν ανέλπιστα».