Η σταθερή αύξηση της ανεργίας στην Ισπανία, οι απολύσεις που δρομολογούν οι εργοδότες για να εξαλείψουν τα τμήματα της εργατικής τάξης με τα περισσότερα δικαιώματα, η συστηματική κλοπή των αποζημιώσεων και εξοφλήσεων, η μη καταβολή των υπερωριών, η μείωση των μισθών κλπ. είναι πλέον στην ημερήσια διάταξη.

Το ποσοστό ανεργίας θα φτάσει το 19,4% το πρώτο τρίμηνο του 2010, το μεγαλύτερο ποσοστό τα τελευταία 16 χρόνια, αφού υπολογίζεται ότι το σύνολο των ανέργων στην Ισπανία θα ανέλθει στα 4.485.000 άτομα, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Εργατικού Δείκτη των Αυτόνομων Κοινοτήτων (ILCA) που επεξεργάζονται οι εταιρείες IESE και Adecco. Εάν επιβεβαιωθούν αυτές οι προβλέψεις, το ποσοστό ανεργίας θα είναι το Μάρτη του 2010 δύο ποσοστιαίες μονάδες πάνω από αυτό της ίδιας περιόδου πριν από ένα χρόνο, ενώ δεν αποκλείεται το προβλεπόμενο ποσοστό να αυξηθεί κατά δύο επιπλέον μονάδες, σύμφωνα με την Adecco.

Σήμερα, το ποσοστό ανεργίας στη χώρα φτάνει το 17,92%, σύμφωνα με τη Δημοσκόπηση του Οικονομικά Ενεργού Πληθυσμού (EPA) που επεξεργάζεται το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (INE). Ταυτόχρονα, κατά τον τελευταίο χρόνο, η ισπανική οικονομία υπέστη συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 4,2%, μείωση 1,1% κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2009, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, ενώ όλοι οι παραγωγικοί τομείς κατέγραψαν αρνητικά ποσοστά ανάπτυξης σε σχέση με την ίδια περίοδο της προηγούμενης χρονιάς.

Η πλήρης απασχόληση μειώθηκε κατά 7,1% σε ετήσια βάση. Το 63% των Ισπανών εργαζομένων (16, 7 εκατ. μισθωτοί) εισπράττουν μηνιαίο ακαθάριστο εισόδημα κάτω από 1.100 ευρώ. Το διάστημα 1999-2006 οι ισπανικές επιχειρήσεις παρουσίασαν 73% άνοδο στα καθαρά κέρδη, πάνω από το διπλάσιο του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ενωσης των «15» (33,2%) ή της ζώνης του ευρώ (36.6%), ενώ το κόστος εργασίας στην Ισπανία για το ίδιο διάστημα αυξήθηκε μόνο κατά 3,7% φορές λιγότερο απ' ό,τι στην Ευρώπη των «15» (18,2%).

Τα οικονομικά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στην ανεργία, στην προσωρινή απασχόληση και τα επίπεδα των μισθών.

Από γεωγραφικής άποψης τα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα ότι στις κοινότητες με ποσοστό ανεργίας μεγαλύτερο από τον εθνικό μέσο όρο υπάρχουν υψηλότεροι δείκτες συμβάσεων προσωρινής απασχόλησης και εργαζόμενοι με μισθούς της τάξης των 1.000 ευρώ, κυρίως πλήττονται νότιες περιοχές της χώρας. Ετσι, για παράδειγμα, η Εστρεμαδούρα με ποσοστό ανεργίας γύρω στο 35% παρουσιάζει επίσης πολύ μεγάλο ποσοστό (74,7 %) μισθωτών κάτω των 1.000 ευρώ, η Ανδαλουσία με 30% περίπου ανεργία εμφανίζει το 69,9% των εργαζομένων με μισθούς κάτω των 1.000 ευρώ, ενώ στη Μούρσια με ποσοστό ανεργίας επίσης γύρω στο 30%, οι εργαζόμενοι με λιγότερο από 1.000 ευρώ μηνιαίως φτάνουν το 68,7%.

Εκείνοι που κυρίως πλήττονται από αυτήν την κατάσταση είναι οι νέοι χωρίς σταθερές ώρες εργασίας και με μισθούς πείνας. Πάνω από το 60% των συμβάσεων εργασίας σε νέους είναι προσωρινής απασχόλησης, με μισθούς χαμηλότερους κατά 30%, ώστε το 2008 μπορούσε να είναι οικονομικά ανεξάρτητο μόνο το 21% της νεολαίας. Η εργαζόμενη γυναίκα, σε πολλές περιπτώσεις, προσπαθεί να βοηθήσει στην άσχημη οικονομική κατάσταση της οικογενείας, βρίσκοντας δουλειά στο πλαίσιο της παραοικονομίας, με χαμηλούς μισθούς και κανένα εργατικό δικαίωμα.

Ενα άλλο σοβαρό πρόβλημα είναι οι απαλλοτριώσεις, από πλευράς της οικονομικής ολιγαρχίας, της ιδιοκτησίας των εργατικών οικογενειών, που δεν μπορούν να πληρώσουν τις υποθήκες τους, γεγονός που πλήττει ιδιαίτερα τους εργάτες μετανάστες. Το 2008 καταγράφηκαν γύρω στις 60.000 κατασχέσεις, πάνω από το διπλάσιο της προηγούμενης χρονιάς. Πολλοί εργαζόμενοι δεν είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στις δόσεις της υποθήκης, που συχνά αντιστοιχούν σε πάνω από το 50%του μισθού τους. Αυτές οι κατοικίες (γύρω στις 60.000) που πέρασαν, μέσα σε ένα χρόνο, από τα χέρια του εργαζόμενου λαού στα χέρια του κεφαλαίου, αντιστοιχούν στην ιδιοκτησία μιας πόλης 250.000 κατοίκων.

Οι συνθήκες που περιγράφονται, όπως αναφέρει το Κομμουνιστικό Κόμμα των Λαών της Ισπανίας με άρθρο στη «Διεθνή Κομμουνιστική Επιθεώρηση» που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο, διαμορφώνουν ένα σενάριο όπου είναι επιτακτική ανάγκη να προβάλει η σοσιαλιστική εναλλακτική πρόταση απέναντι στον καπιταλισμό που πεθαίνει, δυναμώνοντας τη συνείδηση και την οργανωμένη πάλη της εργατικής τάξης και των ανερχόμενων στρωμάτων του εργαζόμενου λαού.

Στο μεταξύ, στις 12 του Δεκέμβρη πραγματοποιήθηκε στη Μαδρίτη μια μαζική, χιλιάδων εργαζομένων, κινητοποίηση διαμαρτυρίας, την οποία οργάνωσαν οι συνδικαλιστικές συνομοσπονδίες CCOO (Comisiones Obreras) που από τις άλλοτε ριζοσπαστικές θέσεις εμφανίζεται υποταγμένη στο σύστημα και UGT (Union General de Trabajadores) που πρόσκειται στο κυβερνών Σοσιαλιστικό Κόμμα με το σύνθημα «Μην εκμεταλλευτείτε την κρίση». Ηδη, το παραπάνω σύνθημα αφήνει στον αέρα ποιος πραγματικά ευθύνεται για την οικονομική κρίση και ενάντια σε ποιον απευθύνεται η διαμαρτυρία. Το γεγονός ότι οι απαιτήσεις των ηγεσιών αυτών των συνδικαλιστικών οργανώσεων είναι να υποχρεώσουν τους εργοδότες να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων σηματοδοτεί εξ αρχής μια υποταγή και εντελώς ισχνούς στόχους για το Κοινωνικό Σύμφωνο. Ενα Κοινωνικό Σύμφωνο, που δεν είναι παρά ο ομφάλιος λώρος που χρειάζεται το σύστημα για να ελέγχει το εργατικό κίνημα που δέχεται όλο και μεγαλύτερα πλήγματα. Η πολιτική του Κοινωνικού Συμφώνου που ευαγγελίζονται οι ηγεσίες των CCOO και UGT οδήγησε τους εργαζόμενους μετά από 30 χρόνια στην εργασιακή ανασφάλεια, στην ανεργία, στους χαμηλούς μισθούς ή στο πάγωμα των μισθών. Δε σημαίνει τίποτε άλλο παρά τη διακήρυξη μιας νέας εργασιακής μεταρρύθμισης που κάνει ακόμα πιο φτηνές τις απολύσεις, καταργώντας ουσιαστικά τις συμβάσεις εργασίας και μειώνοντας τις συντάξεις .

Στον αντίποδα των παραπάνω συνδικάτων βρίσκονται τα ταξικά συνδικάτα, όπως το Ταξικό Συνδικαλιστικό Συντονιστικό της Μαδρίτης, το Συνδικάτο Σιδηροδρόμων, το Κίνημα Εργαζομένων στη Υγεία, το Συνδικάτων Μεταφορών κλπ. που θεωρούν ότι την οικονομική κρίση θα πρέπει να την πληρώσουν αυτοί που την προκάλεσαν, δηλαδή οι τράπεζες και οι πολυεθνικές, το κεφάλαιο. Επίσης απαιτούν, αντί να δίνονται «ενέσεις» πολλών εκατομμυρίων στο χρηματοπιστωτικό τομέα για να «ενισχύσει» την οικονομία, ώστε να διαθέτει κεφάλαιο για να δανείζει εταιρείες και πολίτες, θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει μια προοδευτική εθνικοποίηση των στρατηγικών τομέων της οικονομίας, όπως οι τράπεζες, η υγεία, οι μεταφορές, η ενέργεια και οι τηλεπικοινωνίες, μία αγροτική μεταρρύθμιση που θα έδινε ώθηση στον αγροτικό συνεταιρισμό, να διατηρήσει την αξιοπρεπή απασχόληση με μισθολογικές εγγυήσεις...

Για τα ταξικά συνδικάτα μόνο μια κοινωνική κινητοποίηση σε μεγάλη κλίμακα, ενωτική και με διεκδικήσεις, μπορεί να σταματήσει την εργοδοσία και τις απαιτήσεις της. Το Κοινωνικό Σύμφωνο έχει ήδη αποδείξει ότι το μόνο που φέρνει είναι ακόμα μεγαλύτερες απώλειες στα εργατικά δικαιώματα.