Τα «σημάδια ανάκαμψης» για την αμερικανική οικονομία άρχισαν να φαίνονται σύμφωνα με αναλυτές, αλλά η ανεργία συνεχίζει να «τρώει τα σπλάχνα των Αμερικανών εργαζομένων», ενώ τα χειρότερα έπονται, καθώς ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, Μπεν Μπερνάνκι, κατά την κατάθεσή του στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας, κάλεσε την κυβέρνηση Ομπάμα και το Κογκρέσο να συμφωνήσουν στο σχέδιο δράσης για τη μείωση του ελλείμματος.

Οι σημερινές προβλέψεις για τον προϋπολογισμό της κυβέρνησης του Μπάρακ Ομπάμα είναι «μη πραγματοποιήσιμες», τόνισε ο Μπερνάνκι και άφησε να εννοηθεί ότι θα απαιτηθούν ακόμη μεγαλύτερες περικοπές σε κοινωνικά προγράμματα και πρόσθετοι φόροι κατανάλωσης. Σημείωσε ότι το δομικό έλλειμμα από το 2013 έως το 2020 θα πρέπει να μειωθεί από τα εκτιμώμενα επίπεδα του 4 έως 7% του ΑΕΠ σε κάτω από το 3%... Ο Μπερνάνκι, όπως και ο προκάτοχός του Αλαν Γκρίνσπαν ακολουθούν κατά γράμμα τις επιταγές του κεφαλαίου, ανάλογα φυσικά με τις συνθήκες, επιταγές που είναι κοινές για όλες τις χώρες, είτε πρόκειται για «υπερδυνάμεις» είτε όχι, ενώ η συνταγή είναι πολύ απλή: Επίθεση στις αποδοχές και τα δικαιώματα των εργαζομένων.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες το σύστημα επιβολής είναι πιο σύνθετο και πολλές φορές δυσανάγνωστο, καθώς γίνεται τόσο σε ομοσπονδιακό όσο και σε πολιτειακό επίπεδο. Η ουσία, ωστόσο, δεν αλλάζει: Η επίθεση στον αμερικανικό λαό είναι αμείλικτη και μάλιστα αφορά και τα πιο απλά πράγματα της καθημερινότητάς του.

Σχεδόν όλες οι Πολιτείες των ΗΠΑ λειτουργούν βάσει νόμων που προαπαιτούν να «εξισορροπούν» τους προϋπολογισμούς τους, όπως ακριβώς και σε ομοσπονδιακό επίπεδο.

Ως εκ τούτου, εάν υπάρξουν μικρότερα από τα προβλεπόμενα έσοδα, επιβάλλονται περικοπές σε υπηρεσίες, απολύσεις, μειώσεις στους μισθούς των πολιτειακών υπαλλήλων, ή επιβολή «τελών χρήσης» για τις πολιτειακές υπηρεσίες και άλλες αναδρομικές μορφές φορολόγησης με στόχο την εργατική τάξη. Τόσο οι Δημοκρατικοί όσο και οι Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί στο πολιτειακό επίπεδο έχουν αποκλείσει δραστικές αυξήσεις της φορολογίας για τους πολύ πλούσιους και τα μεγάλα χρηματοοικονομικά ιδρύματα που πλούτισαν πριν, στη διάρκεια και μετά την κρίση.

Το πρόγραμμα του Προέδρου Ομπάμα για τη «στήριξη της οικονομίας» (τη στήριξη του κεφαλαίου), ο νόμος για την ανάκαμψη και την επανεπένδυση, όπως ονομάστηκε, δεν αρκούσε για να αντιμετωπιστεί η κρίση στους προϋπολογισμούς των Πολιτειών, και αποτελούσε ένα θραύσμα των τρισεκατομμυρίων δολαρίων που μοιράστηκαν στα μεγαλύτερα χρηματοπιστιωτικά ιδρύματα. Πάντως, το 2009 το πακέτο «τόνωσης της οικονομίας» επέτρεψε σε ορισμένες Πολιτείες να αποφύγουν τις περικοπές δαπανών για ένα έως δύο χρόνια. Παρ' όλα αυτά, 28 Πολιτείες προχώρησαν στη μείωση του συνολικού μεγέθους των εργαζομένων στις υπηρεσίες τους το 2009.

Τα χρήματα του «πακέτου στήριξης» που θα διατεθούν στις Πολιτείες και στις αυτοδιοικήσεις θα συνεχίσουν να διανέμονται το 2010, αλλά μεγάλο μέρος τους έχει ήδη ανακοινωθεί ότι προορίζεται για έργα υποδομών και της λεγόμενης «πράσινης» οικονομίας, που για κάποιους αναλυτές είναι ενδεχομένως η «νέα φούσκα». Στα τέλη του 2010, τα χρήματα από το πακέτο αυτό θα μειωθούν απότομα, κάτι το οποίο πολλοί αναλυτές χαρακτηρίζουν με τον όρο «γκρεμός». Ο Ομπάμα έχει σχεδόν αποκλείσει την παροχή περαιτέρω βοήθειας. Πέρυσι χρησιμοποίησε την κρίση στην Καλιφόρνια με τον προϋπολογισμό για να στείλει το μήνυμα ότι στο εξής το «υπουργείο Οικονομικών και το ομοσπονδιακό ταμείο θα είναι διαθέσιμο μόνο για την Ουόλ Στριτ».

Η κρίση που αντιμετωπίζουν οι Πολιτείες επιτάθηκε μετά από την εφαρμογή, επί δεκαετίες, πολιτικών της «ασυδοσίας της αγοράς» που σχεδιάστηκαν επ' ωφελεία της οικονομικής ελίτ. Ενα ωμό παράδειγμα αυτού του γεγονότος είναι τα χρηματοδοτικά συστήματα στα συνταξιοδοτικά ταμεία των πολιτειακών υπαλλήλων. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Pew Center on the States, το συνδυασμένο έλλειμμα των συνταξιοδοτικών ταμείων των εργαζομένων σε όλες τις Πολιτείες - το ποσό που χωρίζει τα χρήματα που έχουν από αυτά που έχουν υποσχεθεί στους δικαιούχους - έφθασε το 1 τρισ. δολάρια το 2008. Παράλληλα, μόλις το 5% του συνολικού κόστους της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των συνταξιοδοτημένων πολιτειακών υπαλλήλων και των εξαρτημένων από αυτούς μελών των οικογενειών τους, κατά εκτιμήσεις 587 εκατ. δολάρια, καλύπτεται.

Αυτά τα ελλείμματα υπολογίζονταν πριν ξεσπάσει η οικονομική κρίση στην ολότητά της, και άρα «δεν συμπεριλαμβάνουν την πτώση της αγοράς που διέλυσε πολλά επενδυτικά portfolios», ανέφερε πρόσφατο άρθρο του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters.

Οι πολιτειακές κυβερνήσεις χρησιμοποιούσαν ποσά που οφείλονταν στα συνταξιοδοτικά ταμεία των εργαζομένων τους για άλλους σκοπούς ακόμα και πριν το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης. Η Σούζαν Αραν, διευθύντρια του Pew Center on the States, χαρακτήρισε την τελευταία δεκαετία «μια δεκαετία ανευθυνότητας» σε ό,τι αφορά τις υποχρεώσεις των πολιτειακών κυβερνήσεων προς τους εργαζομένους τους, σημειώνοντας πως «πολλές Πολιτείες κατέβαλαν λιγότερα» για τα συνταξιοδοτικά προγράμματα από όσα όφειλαν.

Καθώς τα δημοσιονομικά τους επιδεινώνονταν, οι Πολιτείες μετακυλίουν την κρίση στα δημόσια σχολεία και στα πανεπιστήμια, στις πόλεις, στους δήμους, στις κομητείες, που ήδη κλυδωνίζονταν λόγω των ραγδαία μειούμενων φόρων ακίνητης περιουσίας εξαιτίας της κρίσης στη στεγαστική και τραπεζική αγορά.

Το Ιλινόις, που αντιμετωπίζει έλλειμμα στον προϋπολογισμό ύψους 13 δισεκατομμυρίων δολαρίων, απλά έπαυσε τις οφειλόμενες πληρωμές στις πολιτειακές υπηρεσίες, περιλαμβανομένων και των πανεπιστημίων. Οι πρυτάνεις αντέδρασαν δίνοντας αναγκαστικές άδειες άνευ αποδοχών στους περισσότερους εργαζόμενους στα πανεπιστήμια. Οπως και στην Καλιφόρνια και σε πολλές άλλες Πολιτείες, σχεδιάζονται δραστικές αυξήσεις των διδάκτρων.

«Το διδακτικό προσωπικό έπρεπε να λογοδοτήσει», τόνισε με το γνωστό αυστηρό ρητορικό του τόνο ο Πρόεδρος Ομπάμα, αναφερόμενος στις απολύσεις του διδακτικού προσωπικού του Γυμνασίου Σέντραλ Φολς του Ροντ Αϊλαντ, που απέρριψαν την επιβολή της παράτασης του εργάσιμου χρόνου δίχως αποδοχές, κατά την ομιλία του την περασμένη Δευτέρα προς επιχειρηματικά στελέχη στο Εμπορικό Επιμελητήριο των ΗΠΑ. Η απόλυτη στήριξη του Αμερικανού Προέδρου στις μαζικές απολύσεις των εκπαιδευτικών στο Ροντ Αϊλαντ είναι πρωτοφανής και δεν έγινε τυχαία. Εγινε ως παραδειγματισμός σε όσους αντιτίθενται στην επίθεση στις αποδοχές και τα δικαιώματα των εργαζομένων, αλλά και στις προσπάθειες ιδιωτικοποίησής τους. Αποτελεί, δε, ουσιαστικά κήρυξη πολέμου τόσο προς τους εκπαιδευτικούς όσο και στους εργαζόμενους στο σύνολό τους. Εξάλλου, για λόγους «δημοσιονομικής πειθαρχίας» και «περιορισμού του ελλείμματος», ο προϋπολογισμός που κατέθεσε η κυβέρνηση Ομπάμα περιλαμβάνει δραστικές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες και ειδικά στο σύστημα της δημόσιας εκπαίδευσης.

Το σχέδιο για την «αντιμετώπιση των 5.000 σχολείων με πολύ χαμηλές αποδόσεις», όπως λέγεται, του υπουργού «Εθνικής στρατηγικής για την Παιδεία», Αρνι Ντάνκαν, που όλως τυχαίως αφορά σε σχολεία στις πιο φτωχές και υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας, προβλέπει για τη συνέχιση της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης, οι εκπαιδευτικές περιφέρειες να έχουν τις εξής εναλλακτικές «επιλογές»: 1) Να παραδώσουν το σχολείο σε κάποιο charter school (δημόσιο σχολείο, που το ιδρύει και το επιβλέπει κάποιο άτομο ή οργανισμός μη κερδοσκοπικός, π.χ. εκκλησία, πανεπιστήμιο, δήμος κλπ., ή, κάλλιστα, και κερδοσκοπικός) ή εταιρεία διαχείρισης σχολείων. 2) Να απολύσουν όλο το προσωπικό και να ξαναπροσλάβουν μόνο το μισό. 3) Να επιβάλουν μεγαλύτερη σχολική μέρα χωρίς αποδοχές προς τους καθηγητές και τους δασκάλους και συνάμα απεμπόληση των εργασιακών δικαιωμάτων τους.

Σε εφαρμογή του σχεδίου, το τελευταίο χρονικό διάστημα, οι πολιτειακές αρχές και οι σχολικές περιφέρειες ανακοίνωσαν σειρά μέτρων:

• Το κλείσιμο 40 σχολείων στο Ντιτρόιτ ανακοίνωσε ο Ρόμπερτ Μπομπ, οικονομικός διευθυντής για επείγουσες καταστάσεις. Το κλείσιμο των σχολείων στο Ντιτρόιτ προστίθεται σε ένα μακρύ κατάλογο «δραστικών παρεμβάσεων» που σήμανε το κλείσιμο 29 σχολείων το 2009 και τις περικοπές αποδοχών ύψους 10.000 δολαρίων που επιβλήθηκε στο διδακτικό προσωπικό για περίοδο δύο ετών.
• Στο Μισούρι και στο Κάνσας Σίτι ανακοινώθηκε το κλείσιμο 26 εκ του συνόλου των 61 σχολείων των περιφερειών και η απόλυση σχεδόν του ενός τετάρτου του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού.
• Στο Σαν Φρανσίσκο, 900 δάσκαλοι την Τετάρτη έλαβαν το «ροζ χαρτάκι», δηλαδή την κατάργηση της θέσης εργασίας τους.
• Η Ενιαία Σχολική Περιφέρεια του Λος Αντζελες ανακοίνωσε επίσης την Τετάρτη ότι ενέκρινε την απόλυση 5.200 εκπαιδευτικών και προσωπικού.

Οι απολύσεις αυτές στην Καλιφόρνια, στο Σαν Φρανσίσκο και το Λος Αντζελες έγιναν μάλιστα την παραμονή της γενικής απεργίας μαθητών, φοιτητών, εκπαιδευτικού προσωπικού και εργαζομένων των Πανεπιστημίων, αλλά και όλης της εκπαιδευτικής και πολύμορφης δράσης στο χώρο της εκπαίδευσης στην Καλιφόρνια για την υπεράσπιση της Δημόσιας Παιδείας, που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Πέμπτη.

Πρόκειται για τη συνέχεια των κινητοποιήσεων στα Πανεπιστήμια της Καλιφόρνια που ξεκίνησαν την περασμένη άνοιξη ενάντια στις περικοπές κατά 20% των δαπανών για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Επόμενος σταθμός των κινητοποιήσεων ήταν η 24η Σεπτέμβρη κατά την έναρξη της ακαδημαϊκής χρονιάς που ήταν η μεγαλύτερη κινητοποίηση στην Καλιφόρνια εδώ και δεκαετίες, ενώ ακολούθησε το τριήμερο 18-20 Νοέμβρη κατά τη σύνοδο των πανεπιστημιακών διοικήσεων και το σχέδιο που προωθούνταν για νέο γύρο περικοπών, τις ιδιωτικοποιήσεις, το δόγμα της οικονομικής «αποτελεσματικότητας», τις αυξήσεις στα δίδακτρα που για τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά ανήλθαν στο 32%, και των θέσεων εργασίας.

Οι κινητοποιήσεις που ξεκίνησαν αρχικά την περασμένη άνοιξη και γνώρισαν την κορύφωσή τους την προηγούμενη Πέμπτη με την παμπολιτειακή μέρα δράσης αποκτούν ειδικό βάρος υπό το πρίσμα ότι στα Πανεπιστήμια όλης της αμερικανικής επικράτειας απαγορεύεται ρητά οποιαδήποτε δράση, η οποία με οποιονδήποτε τρόπο μπορεί να διαταράξει την ομαλή λειτουργία του Πανεπιστημίου. Σε περίπτωση παραβίασης των κανονισμών λειτουργίας, η καταστολή είναι αμείλικτη: Αμεση παρέμβαση της αστυνομίας του Πανεπιστημίου και συλλήψεις, ενώ κατόπιν η διοίκηση του Πανεπιστημίου επιβάλλει ποινές αναλόγως του «παραπτώματος», ποινές που θα μπορούσαν να είναι και αποβολή από το Πανεπιστήμιο διά παντός.