Παπαγεωργίου Βασίλης

Οι εργασίες της ΚΠΕ είχαν οδηγηθεί σε πλήρες αδιέξοδο, ενώ η ένταση το βράδυ της Κυριακής είχε κορυφωθεί κυρίως ανάμεσα στα δύο κομμάτια του διασπασμένου πλέον «Αριστερού Ρεύματος». Σε μια προσπάθεια εξομάλυνσης του κλίματος, ο Αλ. Τσίπρας πρότεινε στην ΚΠΕ να ψηφίσει υπέρ του «επίσημου» κειμένου Θέσεων και ταυτόχρονα υπέρ της συγκρότησης μιας τριμελούς επιτροπής, που απαρτίζεται απ' τους Ν. Βούτση, Γ. Μπαλάφα και Π. Λαφαζάνη, για τη διερεύνηση της δυνατότητας σύνθεσης - ενσωμάτωσης των διαφορετικών κειμένων που κατατέθηκαν στην ΚΠΕ στο κείμενο που υπερψηφίστηκε.

Με τον τρόπο αυτό παρακάμφθηκε η πρόταση του Π. Λαφαζάνη να μην ψηφίσει η ΚΠΕ και να επανέλθει για έγκριση Θέσεων εφόσον έχει περατωθεί η διαδικασία σύνθεσης των κειμένων. Ωστόσο, αν η σύνθεση δε σταθεί δυνατή, τότε - όπως πρότεινε ο Αλ. Τσίπρας και συμφώνησε η πλειοψηφία της ΚΠΕ - θα υπάρξει ένα κείμενο με διαφορετικές ...εκδοχές!

Η ΚΠΕ σε επόμενη συνεδρίασή της, σε δύο περίπου βδομάδες, θα οριστικοποιήσει το ακριβές χρονοδιάγραμμα και τις διαδικασίες της προσυνεδριακής συζήτησης.

Ο πρόεδρος του ΣΥΝ, Αλ. Τσίπρας, στην εισήγηση αλλά και στο κλείσιμο των εργασιών έκανε εκτενή αναφορά στην οικονομική κρίση. Κατέθεσε ξανά τον καημό του κόμματός του για την καπιταλιστική ευρωένωση, καταγγέλλοντας ότι «έχουμε μία κυβέρνηση κατώτερη των περιστάσεων», η οποία ευθύνεται για την «ομηρία ολόκληρης της Ευρωζώνης από το παγκόσμιο τραπεζικό τοκογλυφικό σύστημα».

Προσπαθώντας να αμβλύνει τις εντυπώσεις της άκριτης υποστήριξής τους στο ευρωενωσιακό οικοδόμημα, δήλωσε πως το επέλεξαν «ως πεδίο ταξικής πάλης» (!) και για να μη γίνουν οι όποιες αλλαγές «προς τη χειρότερη κατεύθυνση»! Υποστήριξε ακόμα πως αποδέχεται «την αντίληψη περί διαμόρφωσης ενός συναισθήματος συλλογικής ενοχής για λαθεμένες επιλογές που έχουν γίνει το 1992 στο Μάαστριχτ, το 1996-97 στο Αμστερνταμ», αλλά «πρέπει να επιτρέψουμε και σε μια σειρά από συντρόφους, που εκείνη την εποχή ήταν σε εφηβική ηλικία - όπως και ο πρόεδρος του κόμματος - είτε δεν βρίσκονταν στο κόμμα, να βρίσκουν τον εαυτό τους και να εκφράζονται από μια νέα ταυτότητα που διαμόρφωσε αυτό το κόμμα».

Σε ό,τι αφορά στον ΣΥΝ, τόνισε την ανάγκη ανασυγκρότησης του πλαισίου λειτουργίας του, αλλά και μιας διαρκούς συζήτησης για τη «στρατηγική και τη φυσιογνωμία του». Κι αυτό ενώ μόλις πριν ένα χρόνο το προγραμματικό συνέδριο ενέκρινε πρόγραμμα.

Ο Αλ. Τσίπρας ήταν επικριτικός απέναντι σε όσους έθεσαν εκ νέου ζήτημα αναγκαιότητας ή μη του συνεδρίου. Αλλά και σε όσους του χρεώνουν πρόθεση δημιουργίας προεδρικής τάσης, λέγοντας ότι «άλλοι φλερτάρουν με την ιδέα διαμόρφωσης τάσης και όχι εγώ». Τέλος, ζήτησε απ' όλους να συμβάλουν ώστε «η συνεδριακή διαδικασία να μην ενισχύει διαλυτικές τάσεις (...) Να μη δώσουμε το σήμα ότι εμείς, ως ηγεσία, επιτείνουμε τις διαλυτικές τάσεις».

Οι Θέσεις για το έκτακτο συνέδριο του ΣΥΝ σε μεγάλο βαθμό περιστρέφονται γύρω απ' τον άξονα της οικονομικής κρίσης. Το στίγμα τους εκπέμπεται ολοκάθαρα από μια και μόνο φράση: «Αγωνιζόμαστε για τη δίκαιη κατανομή του κόστους της κρίσης»! Κι αυτό γιατί, όπως αναφέρεται, «δεν συνιστούν διέξοδο οι ευχές του τύπου "Να πληρώσει η πλουτοκρατία"»!

Με άλλα λόγια, ο ΣΥΝ καλεί το λαό να παζαρέψει με την πλουτοκρατία και την κυβέρνησή της πόσα ακόμα θα χάσει στο όνομα της κρίσης, αποδεχόμενος ουσιαστικά ότι έχει συνευθύνη στην εκδήλωσή της και άρα πρέπει να πληρώσει!

Ανάλογα, ο ΣΥΝ καλεί το λαό να αγωνιστεί και για να ισχυροποιήσει την ΕΕ καθώς, σύμφωνα με την ανάλυσή τους, «το υλικό υπόβαθρο της κρίσης στο πλαίσιο της ΕΕ βρίσκεται στο θεσμικό χαρακτήρα που προσέλαβε η ΟΝΕ, υπό την έννοια ότι συγκροτήθηκε ως συμπλήρωμα μιας ΕΕ που λειτουργεί ως ενιαία αγορά, χωρίς ενιαία πολιτική (...) Γι' αυτόν το λόγο απαιτείται ο συντονισμός της δράσης των εργαζομένων και το ισχυρό μαζικό κίνημα που θα διεκδικήσει και τελικά θα επιβάλει αλλαγή πορείας της ΕΕ στον αντίποδα του νεοφιλελευθερισμού».

Με το παραβάν της «νεοφιλελεύθερης» διαχείρισης, ο ΣΥΝ προσπαθεί να συσκοτίσει τον αντιδραστικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής ΕΕ και να σκορπίσει αυταπάτες ότι μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο, να συγκεράσει δηλαδή τα συμφέροντα των μονοπωλίων με αυτά των εργαζομένων και του λαού.

Σε άλλο σημείο δηλώνουν πως δεν αντιτίθενται στις «πράσινες επενδύσεις», στην ανάπτυξη δηλαδή νέων πεδίων δραστηριοποίησης του ευρωενωσιακού κεφαλαίου που πρόσφατα «ευλόγησε» και η νέα στρατηγική «ΕΕ 2020» για λογαριασμό της πλουτοκρατίας. Σαν καλός λογιστής της καπιταλιστικής διαχείρισης, υπερασπίζεται την «αναπτυξιακή διέξοδο απ' την κρίση», αφού «η σταθεροποίηση επομένως του χρέους (ως ποσοστό του ΑΕΠ), και πολύ περισσότερο η μείωσή του, πρέπει να είναι μέρος ενός αναπτυξιακού σχεδίου».

Ο ΣΥΝ κρύβει και εδώ ότι η ανάπτυξη στον καπιταλισμό είναι συνυφασμένη με την καπιταλιστική κερδοφορία και αναπόφευκτα περνάει μέσα από την παραπέρα μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης. Εμμεσα, με θέσεις σαν κι αυτή, ο ΣΥΝ δίνει το «πράσινο φως» για το ξεθεμέλιωμα όσων εργασιακών και άλλων δικαιωμάτων έχουν απομείνει, στο όνομα του να μπει ξανά το καπιταλιστικό σύστημα σε τροχιά «ανάπτυξης» της κερδοφορίας του.

Αιτούνται ακόμα την «επιμήκυνση του χρόνου για δημοσιονομική προσαρμογή σε μια περίοδο δέκα ετών», σιγοντάροντας τα εκβιαστικά επιχειρήματα κυβέρνησης - κεφαλαίου περί δημοσιονομικής πειθαρχίας. Αυτό που δε λέει βέβαια ο ΣΥΝ είναι ότι είτε σε τρία, είτε σε δέκα χρόνια, άλλος τρόπος για να επιτευχθεί η δημοσιονομική σταθερότητα δεν υπάρχει από την περικοπή δαπανών του δημοσίου, άμεσα συνδεδεμένων με τις κοινωνικές παροχές, το Ασφαλιστικό και τα εργασιακά δικαιώματα στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Τέλος, στο κείμενο δίνεται μια νέα εκδοχή του «διεθνισμού της αριστεράς» με την πρόταση για «διεθνείς συνεργασίες για την αντιμετώπιση της κρίσης του χρέους» (!) και σημειώνεται με νόημα: «Η έξοδος από την ΕΕ δεν είναι επιλογή μας. Ο ΣΥΝ διεκδικεί χωρίς αυταπάτες τη λύση των προβλημάτων της ελληνικής κοινωνίας στο πλαίσιο της Ευρώπης, σε αντιπαράθεση με τις κυρίαρχες πολιτικές της ΕΕ».

Η συνεδρίαση της ΚΠΕ «αποτύπωσε» την κρίση που συνεχίζει να σοβεί στον ΣΥΝ, ως συνέπεια της προσπάθειάς του να συγκεράσει τη σοσιαλδημοκρατική στρατηγική του με αντικαπιταλιστική - ριζοσπαστική ρητορεία. Αυτό καθρεφτίζεται και στα δύο βασικά κείμενα των Θέσεων, εκείνο που υπερψηφίστηκε και αυτό του Π. Λαφαζάνη.

Ο τελευταίος φτάνει στο σημείο να επιστρατεύσει τον «δημιουργικό (!) μαρξισμό», καλεί τον ΣΥΝ σε «μάχη κατά του ιμπεριαλισμού», απαιτεί «ένα νέο δημοκρατικό, αυτοπειθαρχημένο επαναστατικό συλλογικό πολιτικό κόμμα, ικανό να καταξιωθεί ως μια νέα εθνική και κοινωνική πρωτοπορία» και καταγγέλλει τον «καπιταλισμό της ΕΕ», αλλά και το αίτημα για «πολιτική ενοποίησή» της.

Πίσω από την κούφια ριζοσπαστική φρασεολογία δεν υπάρχει τίποτε περισσότερο από τη δοσμένη σοσιαλδημοκρατική διαχειριστική ανάλυση και πρόταση του ΣΥΝ. Γι' αυτό ο Π. Λαφαζάνης και οι υποστηρικτές του κειμένου του αναμασούν τα περί «παταγώδους αποτυχίας του νεοφιλελεύθερου μοντέλου», τα περί «άβουλης και μοιραίας κυβέρνησης» και τα περί Ελλάδας «μισοαποικίας», στοχεύοντας στον αποπροσανατολισμό του λαού από τον αναγκαίο όσο ποτέ αντιιμπεριαλιστικό - αντιμονοπωλιακό αγώνα.

Στο διά ταύτα, προτείνουν «ένα έκτακτο ανορθωτικό πρόγραμμα διεξόδου απ' την κρίση σε προοδευτική και σοσιαλιστική κατεύθυνση», το οποίο ωστόσο δεν είναι δεδομένο ότι θα έχει σαν προαπαιτούμενο «την έξοδο της χώρας απ' την ΕΕ».

Εξειδικεύοντας το περιεχόμενο της διεξόδου που προτείνουν, κάνουν λόγο για μέτρα όπως ο πολιτικός έλεγχος της ΕΚΤ και η ριζική αλλαγή του προσανατολισμού της, η ενιαία νομισματική πολιτική της ΕΕ, η δανειοδότηση χωρών - μελών με ευνοϊκούς όρους απ' την ΕΚΤ, το στρατηγικό σχέδιο μεταρρυθμίσεων για την ανασυγκρότηση του κράτους, η αύξηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, κ.ά.

Στο σύνολό τους, πρόκειται για μέτρα που αφήνουν στο απυρόβλητο την καρδιά της ιμπεριαλιστικής ΕΕ, την εξωραΐζουν απέναντι στα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα και σε τελική ανάλυση ελάχιστα διαφέρουν από τις προτάσεις που έχουν κατά καιρούς καταθέσει ακόμα και κυβερνητικά στελέχη για τη δήθεν επιβολή «όρων» στη δράση του κεφαλαίου.

Οπως επιβεβαίωσε και η συνεδρίαση της ΚΠΕ, οι βασικές τάσεις του ΣΥΝ είναι ουσιαστικά διασπασμένες και δεν ήταν λίγοι αυτοί που διαπιστώνουν πλέον ανοιχτά «τάσεις μέσα στις τάσεις». Κάποιες άλλες εδώ και καιρό λειτουργούν ως συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, με τουλάχιστον μία απ' αυτές να υποστηρίζει ανοιχτά τον Αλ. Αλαβάνο και την πρωτοβουλία του για συγκρότηση ενός «πόλου» στα πλαίσια του σχήματος.

Με την τροπή που παίρνουν τα πράγματα πολλά στελέχη του ΣΥΝ εξέφραζαν έντονο προβληματισμό για την κατάσταση στην οποία θα βρει το κόμμα η επόμενη μέρα του Συνεδρίου. Εκατό στελέχη απ' όλες τις τάσεις κατέθεσαν κείμενο με το οποίο ζητούν την αποκατάσταση της λειτουργίας του κόμματος και «προωθητικές συνθέσεις», προειδοποιώντας για τους κινδύνους που εγκυμονεί η σημερινή κατάσταση.

Παρεμβαίνουν και στο θέμα του ΣΥΡΙΖΑ, κάνοντας λόγο για σοβαρά προβλήματα, «ανταγωνισμούς και επιθετικότητα», για «δημιουργία συσπειρώσεων εντός και πέριξ του ΣΥΡΙΖΑ που εντείνουν τις διχαστικές καταστάσεις και τις φυγόκεντρες τάσεις» και διερωτώνται «πώς μπορεί να συνεχίσει τη λειτουργία του ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως έχει διαμορφωθεί μέχρι σήμερα, κάτω από αυτές τις συνθήκες».

Μέσα σ' αυτό το κλίμα, ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και Θ. Πάγκαλος αντάλλαξαν το Σαββατοκύριακο λεκτικές αντεγκλήσεις με αφορμή τα όσα είπε εναντίον του Αλ. Τσίπρα και του Μ. Γλέζου ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης σε συνέντευξή του στη «Real News». Απ' τον ΣΥΝ εκδόθηκε ανακοίνωση, όπου ο Θ. Πάγκαλος χαρακτηρίζεται «κοινός συκοφάντης (...) γνωστός προβοκάτορας, ένας εμπαθής πολέμιος της Αριστεράς και των κοινωνικών αγώνων».