Ο τρίτος στη σειρά παγκόσμιος πρωταθλητής (αριστερά) ο Κουβανός Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα, μετά από τους Στάινστς και Λάσκερ (δεξιά)

Ο Γκαρσία ήταν ο πρώτος Κουβανός GM μετά τον Καπαμπλάνκα, 4 φορές πρωταθλητής Κούβας, με χαρακτηριστική τη συστηματική δουλειά στο άνοιγμα που πολλοί παραλλήλισαν με τις μεθόδους της Σοβιετικής Σχολής.

Η Κούβα, που με τον πληθυσμό των 11 εκατομμυρίων αριθμεί ήδη 18 «αυτόχθονες» GM και 34 ΙΜ, είναι όντως μία «μη τυπική» περίπτωση στο σκάκι. Μετρά 2 παγκόσμιους πρωταθλητές Νέων, χρυσούς Ολυμπιονίκες, πλήθος άλλων διακρίσεων και είναι μακράν η ισχυρότερη σκακιστική δύναμη στη Νότια Αμερική. Τα ονόματα των Κουβανών GM και ιδιαίτερα των Dominquez, Bruzon, Arencibia, Delgado, Quesaba συγκαταλέγονται στην παγκόσμια σκακιστική αφρόκρεμα. Τα «μυστικά» συστατικά της επιτυχίας του κουβανικού σκακιού μας εξήγησε πρόθυμα ο προσηνής συνομιλητής μας.

Η ιστορία του σκακιού στην Κούβα γυρίζει πίσω στον 16ο αιώνα με τις πρώτες αναφορές να χρονολογούνται στο 1518. Εθνικοί ήρωες της Κούβας, όπως ο Χοσέ Μαρτί και ιδιαίτερα ο Κάρλος Μανουέλ ντε Σέσπεντες (έκανε και την πρώτη μετάφραση των κανόνων του σκακιού), πρωτεργάτης της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας και πρόεδρος της Εξεγερμένης Κούβας, ήταν γνωστοί σκακιστές το 19ο αιώνα. Τα 2 πρώτα ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, η φιγούρα του Χοσέ Ραούλ Καπαμπλάνκα, παγκόσμιου πρωταθλητή 1921-1927, η τηλεφωνική συμμετοχή του Ρόμπερτ Φίσερ στο Διεθνές Τουρνουά στη μνήμη του Καπαμπλάνκα, του 1964, αποτελούν ιστορικές στιγμές συνδεδεμένες με την Κούβα οικείες στους φίλους του αθλήματός μας παγκόσμια. (Συνεχίζεται)

Εδώ αρχίζουν τα περιπετειώδη ματς, όπου οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη και θα μείνουν στην ιστορία του πνευματικού αθλήματος. Το 1972 στην αναμέτρηση Σπάσκι - Ρόμπερτ Φίσερ, στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας, ο Σπάσκι προηγείται με 2-0 στους πρώτους δύο γύρους (ο ένας με... μηδενισμό γιατί δεν παρουσιάστηκε ο Φίσερ), στη συνέχεια ισοφαρίζει και στον 6ο γύρο προηγήθηκε νικώντας στο τέλος 8,5-12,5 σταματώντας - για λίγο - την κυριαρχία, επί σειρά ετών, των σκακιστών της ΕΣΣΔ. Εκτοτε ο Φίσερ θα απέχει αγωνιστικά επί 20 ολόκληρα χρόνια και το 1992 αγωνίζεται στη Γιουγκοσλαβία με τον Σπάσκι. Γι' αυτό το ματς όμως θα επανέλθουμε ειδικά.

Το 1975 ο Φίσερ, για να αγωνισθεί, βάζει πολλούς όρους στην Παγκόσμια Ομοσπονδία Σκακιού, η οποία τους δέχεται εκτός από έναν όρο. Ο Φίσερ δεν παρουσιάζεται στον Κάρποβ και η FIDE μηδενίζει τον Φίσερ και ανακηρύσσει Παγκόσμιο Πρωταθλητή τον Ανατόλι Κάρποβ. Επί 10 χρόνια και αγωνιζόμενος συνέχεια στα διάφορα ισχυρά τουρνουά, ο Κάρποβ κρατάει τον τίτλο μέχρι το 1985. Σ' αυτό το διάστημα αγωνίζεται επίσης για να υπερασπιστεί τον τίτλο του, δυο φορές με τον Ρωσοελβετό Βίκτωρ Κορτσνόι, τον οποίο ο Κάρποβ νίκησε και τις δύο φορές (Μπάγκιο - 16,5-15,5 1978 και Μέραν 11-7 1981). Και φτάνουμε στο ιστορικό και περιπετειώδες πρώτο ματς Κάρποβ - Γκάρι Κασπάροβ, όπου το αγωνιστικό σύστημα της FIDE ήταν, κατά τη γνώμη πολλών παραγόντων του παγκόσμιου σκακιού, άδικο και εξαντλητικό. Παίχτηκε στη Μόσχα από 10 Σεπτέμβρη 1984 μέχρι 9 Φλεβάρη 1985, οπότε και διακόπηκε. Θα επανέλθουμε όμως και γι' αυτό το ενδιαφέρον θέμα.

* Ενα πρόβλημα του Ν. Ζάρκοβ. ΜΑΤ τα λευκά σε (4) τέσσερις κινήσεις.

* Η απάντηση στη θέση Μποτβίνικ - Καπαμπλάνκα: 30. Αα3 Βα3 31. Ιθ5 + ηθ5 32. Βη5 + Ρθ8 33. Βζ6 + Ρζ8 34. ε7 Βγ1 + 35. Ρζ2 Βγ2+ 36. Ρη3 Βδ3+ 37. Ρθ4 Βε4 + 38. Ρθ5 κλπ.

Στο Ευρωπαϊκό Σχολικό Πρωτάθλημα που διοργάνωσε ο «Γαλαξίας» Θεσσαλονίκης, είχαν προηγηθεί οι Ελληνες μαθητές Ευγένιος Ιωαννίδης (13 χρ.) και ο Γιάννης Σταθόπουλος (11 χρ.) με 4 βαθμούς σε 4 αγώνες. Με 3 β. σε 3 αγώνες ακολουθούσε και ο Μην. Μπενέτος (7 χρ.), ενώ με 3,5 β. στους 4 αγώνες, διεκδικούσαν πρώτες θέσεις και οι Ανθόπουλος Χ., Βοζινάκη Αννα και Αντ. Ντουντουλάκης (όλοι 9χρονοι).

Αλλοι νικητές μέσα στην πρώτη δεκάδα με 3 β. στους 4 αγώνες είναι οι Αλέκος Μπακρατσάς, Θ. Πανάγος, Δ. Λαδόπουλος, Λ. Κοστίτσινα, Ελένη Παπαθανασίου (13χρονοι) και ο Στ. Κολομβάκης στους 17χρονους.

* Στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στο θέρετρο Σότσι, έγινε το Ομαδικό Πρωτάθλημα Γυναικών και το αντίστοιχο των Αντρών. Οι ισχυρότερες σκακίστριες που συμμετείχαν ήταν η Παγκόσμια Πρωταθλήτρια - η Ρωσίδα Κόστενιουκ Αλ. (2524) που είχε επισκεφθεί πρόσφατα την Ελλάδα, η πρώην πρωταθλήτρια Α. Στεφάνοβα (Βουλγ. 2555) και η Σλοβένα Αλισ. Μούζιτσουκ (2533). Στις Γυναίκες Πρωταθλήτρια Ομάδα αναδείχθηκε η SPb Chess Fed με 9 β. σε 6 αγώνες. Δεύτερη η Giprorechtraus με 8 β. και τρίτη η AVS με 7 βαθμούς. Στους Αντρες, 3 γύρους πριν το τέλος είχε προηγηθεί η shSM - 64 με 11 β. σε 6 αγώνες.

* Πέθανε ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής, ο Σοβιετικός Βασίλι Σμίσλοβ, σε ηλικία 89 χρόνων. Θα αναφερθούμε πάλι σε ειδικό αφιέρωμα.

Διάγραμμα 302

* Δυο παρτίδες για την προπόνησή σας από το Ομαδικό Πρωτάθλημα Ρωσίας 2010

Λευκά: Γκρίστσουκ (2756)

Μαύρα: Χαϊρούλιν (2617)

Αντρών

1. δ4 Ιζ6 2. γ4 ε6 3. Ιζ3 δ5 4. η3 δ:γ4 5. Αη2 γ5 6. 0-0 Ιγ6 7. Ιε5 Αδ7 8. Ια3 γ:δ4 9. Ια: γ4 Αε7 10. Ββ3 Βγ7 11. Ι:γ6 Α:γ6 12. Αζ4 Βδ8 13. Α:γ6+ β:γ6 14. Ιε5 γ5 15. Βα4+ Ρζ8 16. Παγ1 Βε8 17. Βα6 Ιδ5 18. Ιδ3 Ι:ζ4 19. η:ζ4 Βδ8 20. Ι:γ5 η5 21. Βγ6 Ρη7 22. Ιδ3 θ6 23. Βε4 Αζ6 24. Πγ5 Πγ8 25. Πζγ1 Π:γ5 26. Π:γ5 Ββ8 27. β4 Πγ8 28. Ρη2 Π:γ5 29. β:γ5 η:ζ4 30. Βγ6 Αε5 31. Βδ7 Ρζ6 32. γ6 ζ3+ 33. ε:ζ3 Αδ6 34. Ιγ5 Αε5 35. Ββ7 Βη8+ 36. Ρζ1 Α:θ2 37. γ7 Βη1+ 38. Ρε2 1-0

Λευκά: Τσμιλίτε (2485)

Μαύρα: Κόστενιουκ (2524)

Γυναικών

1. δ4 Ιζ6 2. γ4 ε6 3. Ιγ3 Αβ4 4. Βγ2 δ5 5. γ:δ5 ε:δ5 6. Αη5 θ6 7. Αθ4 η5 8. Αη3 Ιε4 9. ε3 θ5 10. ζ3 Ι:η3 11. θ:η3 Βε7 12. Βδ2 Αε6 13. Αδ3 Ιδ7 14. Ιηε2 γ6 15. α3 Αα5 16. Πγ1 Ρζ8 17. β4 Αγ7 18. ε4 δ:ε4 19. Ι:ε4 ζ6 20. Ρζ1 Ρη7 21. β5 Αδ5 22. Ι2γ3 Αβ6 23. Ι:δ5 γ:δ5 24. Ιγ3 Α:δ4 25. Ι:δ5 Βε5 26. Αγ4 Ιβ6 27. Ι:β6 α:β6 28. Πε1 Βγ5 29. Ββ4 Π:α3 30. Β:γ5 Α:γ5 31. Πδ1 ζ5 32. Πδ7+ Ρζ6 33. Αε2 Πα1+ 34. Πδ1 Πα2 35. ζ4 η:ζ4 36. Π:θ5 ζ3! 37. Π:θ8 ζ:ε2+ 38. Ρε1 Αζ2+! 0-1

Διάγραμμα 301

Στα προηγούμενα: Στο Νο 299 σωστό είναι το 1. Αδ8 Ρδ4 2. Πδ2 + Ρε3 3. Αη5 + ματ! Αν 2...Ργ5, τότε, 3. Αα5 + ματ. Αν 2...Ρε5, τότε 3. Ιη6+ ματ! Στο Νο 300, πάλι ο άμεσος στόχος είναι ο μαύρος Ρουά. 1. ζ7+ Π ή Αζ7. Τώρα, ο δρόμος διαφυγής του Ρη8 δεν υπάρχει. 2. Βθ7 + ματ!

Λευκά: Ρδ7, Πβ7, Πδ8, Αα2, Στρ. δ6, ζ5, η5 (7)

Μαύρα: Ρζ7, Πγ4, Ια7, Αγ5, Στρ. β5 (5)

Το ισχυρό:

Λευκά: Ρθ7, Πη4, Ιζ4, Ιθ4, Αγ4, Στρ. β5, η2 (7)

Μαύρα: Ρε4, Ια8, Στρ. β6, β4, γ3 (5)

Στην άκρη της σκακιέρας ο μαύρος ίππος και πώς θα βοηθήσει το μαύρο Ρουά; Η σύνθεση είναι του Γκρ. Ζάμπο (1883) και τα λευκά κάνουν ΜΑΤ σε (4) τέσσερις κινήσεις.

Η ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ

Λευκά: Ρθ4, Βδ8, Πζ7, Αθ7, Στρ. δ2 (5)

Μαύρα: Ρε5, Ια7, Ιδ3, Αα8, Αβ8, Στρ. β5, ε6 (7)

Παίζουν τα λευκά και κάνουν ΜΑΤ σε (2) δύο κινήσεις.

1. Πζ4! (με απειλή 2. Βδ4)

1...Ρζ4 2. Βζ6 + ματ. Αν 1...Ιζ4 2. δ4 + ματ. Αν 1...Αδ6 2. Βη5 + ματ. Αν 1...Αε4 ή 1...Ιε6 2. Πε4 + ματ. Τέλος, αν 1...Αδ5 2. Ββ8 + ματ!

Η λύση του ισχυρού:

1. Ιζ3! (απειλεί 2. Ιθ3 3. Πη5 και 4. Πε5) 1...Ρζ5 2. Ιθ5 Ρη4 3. Αε6 Ρθ5 4. η4 + ματ!