Με καταιγίδα μέτρων, που επιβουλεύονται την καλλιτεχνική υπόσταση, το ρόλο και την προσφορά του μοναδικού λυρικού θεάτρου του τόπου μας και την εργασία των ανθρώπων που υπηρετούν σ' αυτό, βρίσκεται αντιμέτωπη η Εθνική Λυρική Σκηνή. Με άλλοθι τη σωτηρία της αλλά και με απειλητικές - εκβιαστικές αναφορές διά στόματος υπουργού Πολιτισμού και νέου προέδρου του Διοικητικού της Συμβουλίου ότι είναι πιθανό να κλείσει, αν δεν αποδώσουν τα μέτρα και δεν υπάρξει συναίνεση των εργαζομένων στο «σφαγιασμό» τους, θρασύτατα και εσπευσμένα εφαρμόζεται στο «σώμα» της Λυρικής ένα ασφυκτικό «κοστούμι», κομμένο και ραμμένο από τους μετρ μιας αντιδραστικής κυβερνητικής πολιτικής. Μιας πολιτικής, που αντί να δώσει χέρι βοήθειας στο καταχρεωμένο - με ευθύνη αποκλειστικά των κυβερνήσεων και των εκάστοτε διορισμένων από αυτές διοικήσεων - θέατρο, το σπρώχνει στο βάραθρο. Μήπως, το ΥΠΠΟ δεν είναι αυτό που μονίμως επιχορηγούσε το θέατρο με ποσά που υπολείπονταν των ανελαστικών δαπανών του, διογκώνοντας εσκεμμένα τα χρέη του; Σήμερα, αυτοί που ευθύνονται γι' αυτήν την κατάσταση ακολουθούν την τακτική «πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι». Και δε διστάζουν να απειλήσουν με κλείσιμο της ΕΛΣ - λες και πρόκειται για τσιφλίκι τους - κάτι που θα αποτελέσει σοβαρότατο πλήγμα για τον πολιτισμό της χώρας και θα οδηγήσει στην ανεργία εκατοντάδες εργαζόμενους.

Απολύσεις δεκάδων εργαζομένων, επαναξιολόγηση όλου του μόνιμου προσωπικού, κλείσιμο της σκηνής οπερέτας - ενός εξαιρετικά πετυχημένου καλλιτεχνικά και οικονομικά «πυλώνα» της Λυρικής - ακυρώσεις παραστάσεων κ.ά., συνθέτουν το σκηνικό, που στήθηκε πλέον με πρωτεργάτη τον τεχνοκράτη οικονομολόγο, Νίκο Μουρκογιάννη, τον οποίο τοποθέτησε ο Π. Γερουλάνος στο «τιμόνι» της ΕΛΣ. Αξίζει να σημειωθεί ότι στον υπουργό Πολιτισμού, τον Ν. Μουρκογιάννη, ειδικό στον τομέα «της Εταιρικής Στρατηγικής και της Στρατηγικής Ηγεσίας», σύστησε εταιρεία ευρέσεως προέδρων διοικητικών συμβουλίων στη Ζυρίχη! Μάλιστα, ο σημερινός «αναμορφωτής» του λυρικού θεάτρου, με την 35ετή σταδιοδρομία στο εξωτερικό, έχει μεταξύ άλλων διατελέσει πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «Monitor», «θήτευσε» στις «General Dynamics» και «Westinghouse Electric Corporation», ενώ υπήρξε σύμβουλος του ΟΤΕ και πολλών τραπεζών (Εθνική, Εμπορική, Αγροτική, Πειραιώς, Eurobank»). Δικό του είναι το βιβλίο «Purpose: The starting point of great companies». Ο ειδικός στις επιχειρήσεις, λοιπόν, και όχι στα πολιτιστικά, κ. Μουρκογιάννης κλήθηκε από τον Π. Γερουλάνο να «σώσει» τη μοναδική λυρική σκηνή της Ελλάδας, για την οποία μάλιστα ο υπουργός δε δίστασε να του αποκαλύψει ότι στην περίπτωση που αρνιόταν να έρθει ήταν αναγκασμένος να την κλείσει!

Ανάμεσα στα μέτρα, που αποφασίστηκαν από τον ίδιο και το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΛΣ, περιλαμβάνεται η μη ανανέωση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου, γεγονός που σημαίνει την απόλυση 90 συμβασιούχων, μέχρι το καλοκαίρι. Μάλιστα, για να «χρυσώσει» το «χάπι» το ΔΣ, αναγνωρίζοντας «ότι η απόφαση αυτή δημιουργεί εργασιακή ανασφάλεια σε μερικούς από τους πιο διακεκριμένους καλλιτέχνες και τεχνικούς της χώρας», δηλώνει πως «θα λάβει έγκαιρα μέτρα για να τους συνδράμει στην εξεύρεση ανάλογης εργασίας στην Ελλάδα ή σε χώρες της Ευρώπης» (!). Δεν ξέρουμε αν η διοίκηση της ΕΛΣ φιλοδοξεί να γίνει εργολάβος αποστολής στο εξωτερικό των λυρικών καλλιτεχνών που θα εκπαραθυρώσει... Εκείνο που ξέρουμε είναι ότι στην Ελλάδα άλλο λυρικό θέατρο δεν υπάρχει και συνεπώς το να βρει δουλειά κάποιος λυρικός καλλιτέχνης φαντάζει όνειρο θερινής νυκτός...

Παράλληλα, όπως ανακοινώθηκε, στη Λυρική συστήνεται «Επιτροπή Αξιολόγησης που θ' αναλάβει εντός ταχυτάτου χρόνου ν' αξιολογήσει όλο το προσωπικό της ΕΛΣ που συνδέεται μαζί της με συμβάσεις αορίστου χρόνου». Αυτό σημαίνει την επαναξιολόγηση των 320 εργαζομένων αορίστου χρόνου της ΕΛΣ - άραγε με ποια κριτήρια; - ανοίγοντας παράλληλα το «παράθυρο» επαναξιολόγησης στο Δημόσιο. Οπως είναι ευνόητο, κάποιοι από τους εργαζόμενους, που σύμφωνα με την επιτροπή δε θα πληρούν τους όρους, θα οδηγηθούν εκτός Λυρικής. Επίσης, αποφασίστηκε η «εκπόνηση ενός Οργανογράμματος και στη συνέχεια ενός Εσωτερικού Κανονισμού, που «θα προβλέπουν τα προσόντα και τον ανώτατο αριθμό θέσεων για κάθε κλάδο». Σημειώνεται, δε, πως «οι εργαζόμενοι θα ενταχθούν σε αυτά και θα καταβληθεί κάθε προσπάθεια - αυτοί που θα κριθούν κατάλληλοι για την απασχόλησή τους στην ΕΛΣ (!!) - να παραμείνουν, έστω και με εσωτερικές μετακινήσεις». Γίνεται εμφανές και από αυτό ότι στόχος είναι η συρρίκνωση των «σωμάτων» της ΕΛΣ, προκειμένου να είναι έτοιμη για την μετάβασή της στο «Ιδρυμα Στ. Νιάρχος».

Μεγάλο πλήγμα στη λειτουργία της Παιδικής Σκηνής και Οπερέτας αποτελεί η απόφαση μη ανανέωσης της σύμβασης με το θέατρο «Ακροπόλ», προκειμένου να εξοικονομηθούν τα ενοίκια. Θα μεταστεγαστούν, χωρίς όμως ν' αναφέρεται το πού. Αμφίβολο είναι επίσης, τι θα γίνει και με την κεντρική σκηνή, το Θέατρο «Ολύμπια». Ο νέος πρόεδρος, με το «μότο» της εξοικονόμησης των ενοικίων της ιστορικής έδρας της ΕΛΣ, αναζητά τρόπους προκειμένου, πριν γίνει η μετεγκατάσταση της Λυρικής στο Πάρκο του «Ιδρύματος Στ. Νιάρχος», να στεγαστεί για λίγα χρόνια στις εγκαταστάσεις του Μεγάρου Μουσικής. Οπως γνωρίζουμε, εδώ και κάποια χρόνια, με δημόσιο και κοινοτικό χρήμα, δημιουργήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής, η υπέρλαμπρη αίθουσα όπερας «Αλεξάνδρα Τριάντη». Εκεί φιλοδοξούν να μεταφέρουν τη Λυρική, ως φτωχό συγγενή (;) ο Ν. Μουρκογιάννης και το ΔΣ, οι οποίοι εξουσιοδότησαν τον Ν. Πετρόπουλο «να συζητήσει μεθόδους συνεργασίας με το ΜΜΑ». Μια «συνεργασία», η οποία ασφαλώς δεν πρόκειται να γίνει με το αζημίωτο για το Μέγαρο, για το οποίο η πολύπαθη Λυρική θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν τονωτική οικονομική «ένεση». Τώρα, πόσα χρήματα η ίδια θα εξοικονομήσει από μια τέτοια κίνηση, είναι άλλο κεφάλαιο, που αναμένεται να δούμε...

Η συρρίκνωση της ΕΛΣ, επίσης, αφορά και σε ένα άλλο πετυχημένο, καλλιτεχνικά εγχείρημά της. Ετσι, «λόγω ανεπάρκειας όλων των αναγκαίων κονδυλίων» ακυρώνονται όλες οι παραστάσεις της Πειραματικής Σκηνής, ενώ ήδη πλέον δεν υφίσταται η στέγη της στην οδό Πειραιώς. Επιπλέον, μετά την πρόσφατη ακύρωση της συμμετοχής της ΕΛΣ στο Φεστιβάλ Οπερας του Wiesbaden (αποδόθηκε στην οικονομική δυσπραγία, όμως πληροφορίες αναφέρουν πως τα έξοδα θα καλύπτοναν από το γερμανικό Φεστιβάλ), αποφασίστηκε η μη συμμετοχή του μπαλέτου της ΕΛΣ με το «Ζορμπά» σε διεθνές φεστιβάλ μπαλέτου της Τουρκίας. Πρόκειται για δύο αποφάσεις που πλήττουν το καλλιτεχνικό «πρόσωπο» της Λυρικής στο εξωτερικό.

Να σημειώσουμε, ακόμη, το διορισμό επιτροπής ανασυγκρότησης της ΕΛΣ (συμμετέχουν Νίκος Μουρκογιάννης, Νίκος Πετρόπουλος, Πάνος Λαζαράτος, Βενετσάνος Ρογκάκος), καθώς και την ανάθεση στον νομικό σύμβουλο της ΕΛΣ να συντάξει άμεσα έκθεση, για ενδεχόμενες διαχειριστικές ευθύνες της προηγούμενης Διοίκησης.

Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι τα προωθούμενα μέτρα θα έχουν δραματικές συνέπειες σε όλα τα επίπεδα στη Λυρική: συρρίκνωση παραγωγής, παρέμβαση στο καλλιτεχνικό περιεχόμενο, καθεστώς εργασιακής ανασφάλειας κ.λπ. «Η ανταπόκριση των εργαζομένων στις απαιτήσεις των καιρών συνιστά τη μόνη ελπίδα για τη συνέχιση της λειτουργίας του Νομικού Προσώπου», διατείνονται οι «γκουρού» του «σχεδίου εξυγίανσης», οι οποίοι παράλληλα με την απειλή για κλείσιμο της ΕΛΣ, απαιτούν από τους εργαζόμενους να πληρώσουν τα «σπασμένα», να δεχθούν μειώσεις μισθών και απολύσεις, κάτι, που θα οδηγήσει στην ανεργία εκατοντάδες απ' αυτούς.

Η εχθρική για τον πολιτισμό πολιτική, που ασκείται αυτήν την περίοδο από την κυβέρνηση και εφαρμόζεται από τους εντολοδόχους της στη Λυρική, δεν έχει προηγούμενο. Ο κυνισμός, η απαξίωση και όλα αυτά τα μέτρα - οδοστρωτήρας απέναντι στο μοναδικό λυρικό μας θέατρο, προοιωνίζονται την απαρχή ενός «πιλοτικού προγράμματος» ισοπέδωσης εναντίον των πολιτιστικών φορέων γενικότερα, των εργαζόμενων σ' αυτούς και του Πολιτισμού συνολικότερα. Ας το αναλογιστούμε...