Στις 9 Οκτώβρη του 2009, η γνώση που είχε αποκτήσει ο άνθρωπος - ακόμα και με επιτόπια έρευνα - για το κοντινότερο στη Γη ουράνιο σώμα, τη Σελήνη, αποδείχτηκε λειψή, ατελής. Η πρόσκρουση μιας διαστημοσυσκευής της NASA στον διαμέτρου 100 χιλιομέτρων κρατήρα Καμπέους, μια μόνιμα σκοτεινή εσοχή στο νότιο πόλο της Σελήνης, επιβεβαίωσε ότι ο φυσικός δορυφόρος της Γης δεν είναι τόσο στεγνός από νερό, όσο είχε εκτιμηθεί πριν από 40 χρόνια. Η θερμότητα από την πρόσκρουση εξαέρωσε κόκκους πάγου και άλλων ουσιών που παρέμεναν σε στερεή κατάσταση ίσως για δισεκατομμύρια χρόνια. Το μεγαλύτερο - μητρικό της βολίδας - σκάφος, που προσέκρουσε λίγο αργότερα στην ίδια περιοχή της Σελήνης, πρόλαβε και έστειλε αναλυτικές μετρήσεις στη Γη, σχετικά με τη σύνθεση του νέφους ατμών και σκόνης που σηκώθηκε. Σύμφωνα με τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις των στοιχείων, περίπου το 5% κατά βάρος του εδάφους μέσα στον κρατήρα είναι νερό!

Το σεληνιακό περιβάλλον είναι απόλυτα εχθρικό προς τη ζωή. Εκεί που φωτίζεται από τον ήλιο, η θερμοκρασία εδάφους (αφού ατμόσφαιρα δεν υπάρχει) ανεβαίνει πάνω από τους 120 βαθμούς Κελσίου και εκεί που δεν φωτίζεται μπορεί να κατέβει έως τους -233 βαθμούς. Οι ξηρότερες έρημοι στη Γη δίνουν την εντύπωση ότι δεν έχουν καθόλου νερό, αν και στην πραγματικότητα το έδαφός τους έχει νερό, κατά μέσον όρο σε αναλογία επίσης 5% κατά βάρος. Η ύπαρξη νερού στη Σελήνη δεν ήταν εγγυημένη από κάποιο διαπιστωμένο φυσικό παράγοντα. Οπως αποδείχτηκε, όμως, οι Αμερικανοί αστροναύτες και οι αυτόματες διαστημοσυσκευές δεν είχαν βρει νερό στη Σελήνη επειδή δεν είχαν ψάξει στα κατάλληλα σημεία. Μόνο στο βάθος των κρατήρων των πόλων, εκεί που το ηλιακό φως δε φτάνει ποτέ θα μπορούσε να υπάρχει νερό σε αξιόλογες ποσότητες και εκεί τελικά βρέθηκε.

Τα ευρήματα άλλαξαν την εικόνα της Σελήνης στα μάτια των επιστημόνων, που τώρα αναζητούν την προέλευση του νερού, γυρίζοντας πίσω ακόμα και δισεκατομμύρια χρόνια, την εποχή που σχηματίστηκε ο φυσικός δορυφόρος της Γης. Νέες έρευνες δείχνουν ότι το νερό που υπάρχει σήμερα στους σεληνιακούς πόλους ίσως να μην προέρχεται, τουλάχιστον εξολοκλήρου, από παλιά γεωλογικά φαινόμενα, αλλά να παράγεται με συνεχή, αργό ρυθμό, από την αλληλεπίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας με το έδαφος της Σελήνης. Εκπληκτικές φωτογραφίες από αυτόματες διαστημοσυσκευές που επισκέφθηκαν τη Σελήνη τα τελευταία χρόνια δείχνουν καθαρά γραμμές ρηγμάτων, ηφαιστειακούς θόλους και ροές παγωμένης λάβας, οδηγώντας στην επανεξέταση καθιερωμένων αντιλήψεων για την πρώιμη γεωλογική εξέλιξη της Σελήνης.

Σύμφωνα με την επικρατέστερη σύγχρονη άποψη, το νερό στο φεγγάρι προέρχεται από κομήτες που προσέκρουσαν σ' αυτό πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, όταν το ηλιακό σύστημα ήταν νεαρό και οι κομήτες ήταν πολλοί περισσότεροι απ' ό,τι σήμερα. Ο πάγος που μετέφεραν εξατμίστηκε λόγω της πρόσκρουσης, για να καταλήξει ένα μέρος του να καταπέσει με τη μορφή παγοκρυστάλλων στους μόνιμα σκοτεινούς κρατήρες των πόλων. Οι θερμοκρασίες των -230 βαθμών Κελσίου εξασφάλισαν τη διατήρησή του μέχρι σήμερα. Ετσι εξηγούνται και οι 650 εκατομμύρια τόννοι νερού που εντοπίστηκαν τον περασμένο Μάρτη και στο βόρειο πόλο της Σελήνης. Η θεωρία αυτή υποστηρίζεται και από τις χημικές ενώσεις πέραν του νερού, που εντοπίστηκαν στο νέφος που δημιουργήθηκε από την πρόσκρουση των διαστημοσυσκευών στον Καμπέους, μεταξύ αυτών διοξείδιο του άνθρακα, υδρόθειο και μεθάνιο. Ολες αυτές οι χημικές ουσίες έχουν εντοπιστεί σε συγκριτικά μεγάλες ποσότητες στους κομήτες.

Ισως, όμως, ένα μέρος του νερού στη Σελήνη να προέρχεται από διεργασίες που συμβαίνουν στην επιφάνειά της ακόμα και αυτή τη στιγμή. Ευρήματα διαστημοσυσκευής της Ινδίας, σε συνδυασμό με δεδομένα από παλιότερες αμερικανικές αποστολές τεκμηριώνουν την ύπαρξη ενός είδους σεληνιακής δρόσου: ιχνοποσότητες νερού είναι διασκορπισμένες σε ολόκληρη τη σεληνιακή επιφάνεια. Υπάρχει, μάλιστα, διακύμανση της ποσότητας του νερού κατά τη διάρκεια της ημέρας, με το μεγαλύτερο μέρος να εντοπίζεται την αυγή, πριν οι καυτές ακτίνες του ήλιου «ψήσουν» το σεληνιακό χώμα επί 15 γήινα ημερονύκτια, όσο δηλαδή διαρκεί η σεληνιακή ημέρα. Κάλλιστα ένα μέρος από αυτό το εξατμισμένο νερό, καθώς κυκλοφορεί πάνω από την επιφάνεια, μπορεί να καταπέφτει με τη μορφή πάχνης στους σκοτεινούς κρατήρες των πόλων.

Σύμφωνα με μια επιστημονική εικασία, το νερό παράγεται από την ένωση των ιόντων υδρογόνου (πρωτόνια) που υπάρχουν στον ηλιακό άνεμο, με οξυγόνο που υπάρχει στις χημικές ενώσεις των πετρωμάτων. Επειδή η Σελήνη πρακτικά δεν έχει ατμόσφαιρα, τα ιόντα βομβαρδίζουν την επιφάνεια με αρκετή ενέργεια ώστε να σπάσουν τους χημικούς δεσμούς των μορίων των πετρωμάτων. Ταυτόχρονα, η σεληνιακή επιφάνεια βομβαρδίζεται από μικρομετεωρίτες, υπεριώδεις ακτίνες, κοσμικές ακτίνες κ.τ.λ. Το αποτέλεσμα όλης αυτής της ταλαιπωρίας του σεληνιακού ρεγόλιθου (όπως ονομάζεται το χώμα της Σελήνης) είναι να γίνεται δυνατή σε έκταση που την κάνει ανιχνεύσιμη, η ένωση του υδρογόνου με το οξυγόνο για το σχηματισμό νερού. Αν και ακόμα δεν έχουν διαλευκανθεί όλες οι πτυχές αυτής της διαδικασίας, εφόσον η εικασία αποδειχτεί βάσιμη, μπορεί να αποτελεί το υπόβαθρο για την ύπαρξη νερού και σε άλλα ουράνια σώματα που επίσης δεν έχουν ατμόσφαιρα και φαίνονται εξαιρετικά ξηρά, όπως ο πλανήτης Ερμής και πολλοί αστεροειδείς. Νερό ίσως τελικά να υπάρχει σε πολλά σημεία του ηλιακού μας συστήματος που δεν το περιμένουμε.

Αν και η κυβέρνηση Ομπάμα στις ΗΠΑ ανέκρουσε πρύμναν σε σχέση με το πρόγραμμα επιστροφής στη Σελήνη της κυβέρνησης Μπους, το διεθνές ενδιαφέρον για το φυσικό μας δορυφόρο έχει αναθερμανθεί. Αργότερα φέτος αναμένεται η δεύτερη από τις τρεις κινεζικές αποστολές διαστημοσυσκευών στη Σελήνη. Θα ακολουθήσουν δύο αμερικανικές αποστολές, μια το 2011 και μια το 2012, μια ρωσική το 2012, η δεύτερη ινδική αποστολή το 2013 και μια αμερικανική ρομποτική αποστολή το 2018 για τη μεταφορά πετρωμάτων που ήταν κάποτε θαμμένα στο μανδύα της Σελήνης και αναμένεται να ρίξουν φως στην προέλευση της Σελήνης.