ΜΟΣΧΑ-ΜΟΥΡΜΑΝΣΚ-ΟΣΛΟ-ΛΟΝΔΙΝΟ-ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.-

«Οι χειρότεροί μας φόβοι επιβεβαιώθηκαν... Δεν έχει μείνει ούτε ένα μέλος του πληρώματος στη ζωή». Τα λόγια του Μιχαήλ Μότσακ, του επικεφαλής του επιτελείου του Βόρειου Στόλου του ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού, ολοκλήρωσαν την τραγωδία του υποβρυχίου «Κουρσκ», μία βδομάδα μετά την ανακοίνωσή της.

Ηταν τρεις από τους 12 Νορβηγούς δύτες, που στρατολογήθηκαν για τη σωστική προσπάθεια από τις δεξαμενές των πετρελαίων και τις πλατφόρμες της Βόρειας Θάλασσας, και όχι το προηγμένης τεχνολογίας βρετανικό υποβρύχιο LR5, που κατάφεραν να ανοίξουν την έξοδο της πρύμνης του ναυαγισμένου «Κουρσκ» χτες. Ανοίγοντας την εξωτερική και την εσωτερική καταπακτή, διαπίστωσαν ότι τα διαμερίσματα στα οποία οδηγεί η έξοδος «ήταν εντελώς πλημμυρισμένα». Ο αντιναύαρχος του νορβηγικού Πολεμικού Ναυτικού, Εϊνάρ Σκόργκεν, συζήτησε με τον διοικητή του ρωσικού Βόρειου Στόλου, Βιάτσεσλαβ Ποπόφ, τα ευρήματα των δυτών του. Οι δύο άνδρες φέρονταν χτες να συμφώνησαν ότι η σωστική προσπάθεια έχει φτάσει, πρακτικά, στο τέλος της. Ωστόσο, λίγο αργότερα, και ενώ οι 118 ναυτικοί του ναυαγισμένου « Κουρσκ» είχαν σχεδόν επισήμως προκηρυχτεί νεκροί, σε συνέντευξη Τύπου ανακοινώθηκε ότι οι έρευνες θα συνεχιστούν.

Ο Βλάντιμιρ Ναβρότσκι, εκπρόσωπος του στόλου του Βορρά, δήλωσε ότι, παρά το γεγονός ότι το μόνο που βρέθηκε μέχρι στιγμής είναι δύο νεκροί ναυτικοί του « Κουρσκ», ο ένας εκ των οποίων ήταν κοντά στην έξοδο κινδύνου του γιγαντιαίου υποβρυχίου, δήλωσε πως υπήρχε ακόμη χτες το απόγευμα «μια μικρή πιθανότητα» να βρεθούν τελικά επιζώντες. «Θα συνεχιστούν οι έρευνες στο όγδοο και το έβδομο τμήμα. Μέσα στις δύο-τρεις επόμενες ώρες, οι εμπειρογνώμονες θα εξαγάγουν το τελικό συμπέρασμά τους για το τι υπάρχει στο εσωτερικό», δήλωσε ο ίδιος.

Με βάση όμως τα υπάρχοντα δεδομένα - το ότι, δηλαδή, το μεγαλύτερο τμήμα του σκάφους έχει πλημμυρίσει - οι πιθανότητες ανάσυρσης ζωντανών ναυτικών από το ναυαγισμένο σκάφος ήταν κυριολεκτικά ελάχιστες... Οι αχτίδες τρελής ελπίδας των συγγενών των ναυτικών, που συνέχιζαν και χτες να φτάνουν στο Μουρμάνσκ, μερικά χιλιόμετρα μακρύτερα, έσβηναν σιγά σιγά καθώς η ώρα περνούσε και το ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο RTR έδειχνε απλώς και μόνο εικόνες από την καταστροφή...

Στο Οσλο, το νορβηγικό πρακτορείο ειδήσεων NTB μετέδωσε πληροφορίες του νορβηγικού ΥΠΕΞ, σύμφωνα με τις οποίες η κυβέρνηση του Βλάντιμιρ Πούτιν ζήτησε από την κυβέρνηση της Νορβηγίας να τη βοηθήσει στην επιχείρηση περισυλλογής των πτωμάτων. Ωστόσο, εκτιμάται ότι η αποστολή της περισυλλογής είναι «εξαιρετικά επικίνδυνη», αφού εκτός των παγωμένων νερών της θάλασσας του Μπάρεντς οι δύτες έχουν να αντιμετωπίσουν και τον κίνδυνο μόλυνσης από ραδιενέργεια - αν και, μέχρι στιγμής, δεν έχει αναφερθεί διαρροή από τους αντιδραστήρες.

Οι χτεσινές τραγικές ειδήσεις αναμένεται να επιδεινώσουν ακόμη περισσότερο τη δημόσια εικόνα της κυβέρνησης αλλά και κυρίως του ίδιου του Βλάντιμιρ Πούτιν, ο οποίος έχει βρεθεί στο επίκεντρο της αναζήτησης ευθυνών γι' αυτό που χαρακτηρίζεται ως «μοιραία καθυστέρηση» από το ρωσικό και διεθνή Τύπο. Είναι χαρακτηριστική η παρατήρηση που έκανε το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN, ότι «χρειάστηκαν 72 ώρες για να δεχτεί η κυβέρνηση ξένη βοήθεια, ενώ οι Νορβηγοί δύτες μπήκαν στο σκάφος σε 48». Κριτική που μάλλον θα πυροδοτήσει και η δήλωση του επικεφαλής των Νορβηγών δυτών, Σκόργκεν, στο αμερικανικό δίκτυο ABC περί των εμποδίων που έθεσε η «γραφειοκρατία» στην επιχείρηση: «Με ενόχλησε... αλλά δεχτήκαμε να περιμένουμε. Είναι γεγονός ότι η επιχείρηση ήταν ρωσική. Τους υποστηρίξαμε και έπρεπε να δεχτούμε (τις οδηγίες τους)», είπε.

Ο Ρώσος βουλευτής Αντρέι Κοκόσιν δήλωσε στο ίδιο δίκτυο πως αποφασιστικό στοιχείο όσον αφορά στην καθυστέρηση των σωστικών προσπαθειών υπήρξε το ότι υπήρχε «ανεπαρκής πληροφόρηση» για την έκταση των ζημιών στο « Κουρσκ»: «Πήρε χρόνο να καταλάβουμε την πραγματική έκταση του προβλήματος και το πόσο σοβαρός ήταν ο κίνδυνος... Νομίζω ότι αυτό ήταν το μεγαλύτερο πρόβλημα όλων».

Ενα «ύποπτο» εύρημα...

Ανάμεσα στα ευρήματα από το βυθό της θάλασσας του Μπάρεντς, αυτό που αναμφίβολα ξεχωρίζει και προσθέτει μια εκδοχή ακόμη στη συζήτηση για τα αίτια της τραγωδίας είναι τα συντρίμμια που βρέθηκαν 330 μέτρα μακρύτερα από το ναυάγιο. Αν και οπωσδήποτε υπάρχουν ακόμη αρκετές επιφυλάξεις, το « Interfax» μετέδωσε ότι τα συντρίμμια αυτά «μοιάζουν να προέρχονται από την κουπαστή της γέφυρας ενός ξένου υποβρυχίου, πιθανόν βρετανικού». Αν αυτό ισχύει πράγματι, τότε ενισχύεται η άποψη του αρχηγού του επιτελείου του ρωσικού Στόλου του Βορρά, Μοτσάκ, περί σύγκρουσης του « Κουρσκ» με βρετανικό υποβρύχιο που επιτηρούσε τα ρωσικά ναυτικά γυμνάσια στη θάλασσα Μπάρεντς.

Ανεξάρτητα απ' αυτό, ρωσικές εφημερίδες δημοσίευσαν πληροφορίες περί «αυξημένης επικινδυνότητας» ενός νέου καυσίμου για τορπίλες, που εισήχθη στα ρωσικά υποβρύχια το 1998, αλλά οι ναύτες το θεωρούσαν «πολύ επικίνδυνο». Σύμφωνα με ρωσικές εφημερίδες, ενδέχεται αυτό το υγρό καύσιμο να στάθηκε καθοριστικό στις δύο εκρήξεις που αναφέρθηκαν.

Η συζητούμενη ανέλκυση του « Κουρσκ», το οποίο βρίσκεται από τις 12 του Αυγούστου βυθισμένο στη θάλασσα Μπάρεντς σε βάθος 108 μέτρων, είναι μια επιχείρηση «εξαιρετικά επικίνδυνη, αν όχι και αντιπαραγωγική», εκτίμησαν χτες Βρετανοί εμπειρογνώμονες. Η ανέλκυσή του είναι «λεπτή τεχνικά» και «υπερβολικού κόστους». Ενώ υπάρχει κίνδυνος να σπάσει το κύτος του υποβρυχίου, κάτι που δυνάμει θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, όπως δήλωσαν Βρετανοί ειδικοί στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Η Τζοάνα Κιντ, του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών (ΙΙSS), λέει χαρακτηριστικά πως «το βάρος του Κουρσκ είναι 15.000 τόνοι, όμως έτσι όπως είναι σχεδόν εντελώς πλημμυρισμένο, φτάνει περίπου τους 25.000 τόνους». Ο επιχειρηματίας και ειδικός σε επιχειρήσεις ανέλκυσης ναυαγισμένων σκαφών Σουηδός Περ Λίντστραντ δήλωσε προς το BBC ότι είναι έτοιμος να αναλάβει την ανέλκυση του «Κουρσκ» «με χρήση μπαλονιών».