Με βάση την πρόταση της κυβερνητικής πλειοψηφίας (το πόρισμά της θεωρείται και πόρισμα της εξεταστικής επιτροπής, αφού η εκπροσώπηση των κομμάτων είναι αναλογική), θα παραπεμφθούν σε περαιτέρω έρευνα 4 υπουργοί (Θ. Ρουσόπουλος, Γ. Βουλγαράκης, Ε. Μπασιάκος, Κ. Κιλτίδης) και 2 υφυπουργοί (Α. Κοντός και Π. Δούκας) της κυβέρνησης της ΝΔ. Για τους υπουργούς Γ. Δρυ και Α. Φωτιάδη σημειώνεται ότι με την αποδοχή αποφάσεων για την λίμνη Βιστονίδα και τις γύρω εκτάσεις «άνοιξαν για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες ένα θέμα που ουσιαστικά και τυπικά είχε κλείσει» και ότι «το σκάνδαλο της Μ. Βατοπεδίου υλοποιήθηκε εξ ολοκλήρου από την κυβέρνηση της ΝΔ».

Δεν προκύπτει ποινική ευθύνη υπουργών ή υφυπουργών έως το 2009, σύμφωνα με το πόρισμα της ΝΔ, με το αιτιολογικό των «αντικειμενικών πολιτικών ευθυνών», αφού υποστηρίζει ότι τα πολιτικά πρόσωπα υλοποιούσαν δικαστικές αποφάσεις. Αναφέρεται, όμως, στον νυν υπουργό Οικονομίας Γ. Παπακωνσταντίνου, υποστηρίζοντας ότι ερευνητέες είναι οι ποινικές ευθύνες του «και όχι μόνον», για τις πράξεις του, προκειμένου να ανακτηθούν οι επίμαχες εκτάσεις. Επίσης, ζητά διερεύνηση της εμπλοκής του Α. Τσοχατζόπουλου. Υπέρ της περαιτέρω εξέτασης για τους Π. Δούκα, Ε. Μπασιάκο, Α. Κοντό, Γ. Δρυ και Α. Φωτιάδη τάσσεται ο ΛΑ.Ο.Σ., καθώς και ο ΣΥΡΙΖΑ, με τον τελευταίο να προτείνει και τους Θ. Ρουσόπουλο και Κ. Κιλτίδη.

Ως ένα κατ' εξοχήν πολιτικό θέμα, που αφορά το αν οι εκτάσεις του Δημοσίου θα είναι αντικείμενο προς εμπορευματοποίηση και το αν θα συνεχιστεί το καθεστώς που αναγνωρίζει τα βυζαντινά «χρυσόβουλα» και «φιρμάνια», αναδεικνύει το σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου, στο πόρισμά του, το ΚΚΕ.

Τάσσεται υπέρ της περαιτέρω διερεύνησης της υπόθεσης μέσω της λεγόμενης «προανακριτικής» επιτροπής, καταγγέλλοντας, παράλληλα, ότι σήμερα, με σαφή ευθύνη του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, η υπόθεση εγκαταλείπεται σε έναν κυκεώνα μακρόχρονης δικαστικής διαμάχης με σοβαρό κίνδυνο να ζημιωθεί ακόμη περισσότερο το Δημόσιο.

Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται στο πόρισμα, «για μια ακόμα φορά επιβεβαιώθηκαν οι σημαντικές πολιτικές ευθύνες των κυβερνήσεων τόσο του ΠΑΣΟΚ όσο και της ΝΔ, αλλά και των πολιτικών προσώπων, που με τις πράξεις τους συνέβαλαν στο να αναγνωριστούν διοικητικά στη Μονή Βατοπεδίου δικαιώματα κυριότητας επί της λίμνης, των νησίδων και των παραλιμνίων εκτάσεων της Βιστονίδας, αλλά και στις ανταλλαγές των πιο πάνω ανηκόντων στο Δημόσιο τόπων, με δεκάδες ακίνητα - φιλέτα του Δημοσίου, καθώς επίσης και των πολιτικών προσώπων που θα μπορούσε να τους αποδοθεί συντονισμός της διαδικασίας των πιο πάνω ανταλλαγών».

Στο πόρισμα του ΚΚΕ:

• Διευκρινίζεται πως είναι άμεση η ανάγκη αλλαγής του νόμου «περί ευθύνης υπουργών», έτσι ώστε «να αρθούν όλα τα εμπόδια για την απόδοση των ευθυνών». Επισυνάπτονται, μάλιστα, οι προτάσεις του ΚΚΕ για καθιέρωση της κοινής παραγραφής, την απάλειψη του ορίου για την άσκηση δίωξης, την αποδέσμευση της απόφασης για προκαταρκτική εξέταση από την εκάστοτε κυβερνητική πλειοψηφία (π.χ., να αρκούν 100 βουλευτές) και τη διενέργεια της προκαταρκτικής εξέτασης από δικαστικό συμβούλιο.
• Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ανάγκη αλλαγής του θεσμικού πλαισίου, αφού τονίζεται ότι παρόμοια φαινόμενα θα υπάρξουν «όσο θα εξακολουθούν να αναγνωρίζονται από το ελληνικό κράτος ως τίτλοι γενεσιουργοί κυριότητας και άλλων δικαιωμάτων επί της ελληνικής επικράτειας, χρυσόβουλα, φιρμάνια και άλλα τέτοιου είδους έγγραφα, προερχόμενα από καθεστώτα και οντότητες άλλες, προγενέστερες του σύγχρονου ελληνικού κράτους, καθώς επίσης και όσο τα δάση, ορεινοί όγκοι, λίμνες, λιμνοθάλασσες, ακτές και παραλίες και γενικά περιοχές φυσικού κάλλους θα μπορεί να είναι αντικείμενα εμπορευματοποίησης και όχι χώροι ανήκοντες αποκλειστικά στο Δημόσιο, διατιθέμενοι για την χρήση και αναψυχή των πολιτών».
• Ειδικά για τις θεσμικές παρεμβάσεις σε όργανα όπως το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και η Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου, σημειώνεται πως δε θα αλλάξει ο χαρακτήρας τους, αφού θα προσαρμόζουν το έργο τους «στην ρητά εκφρασμένη ή εικαζόμενη βούληση της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας».

Πιο αναλυτικά στο πόρισμα τονίζεται πως στις εργασίες της επιτροπής «επιβεβαιώθηκαν και ενισχύθηκαν οι βασικές εκτιμήσεις του ΚΚΕ τόσο για τις ιδιαίτερες όσο και για τις διαχρονικές ευθύνες των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ για το σκάνδαλο του Βατοπεδίου».

• Για το ΠΑΣΟΚ, επισημαίνεται ότι «με τις αποφάσεις των τότε υφυπουργών Γεωργίου Δρυ και Απόστολου Φωτιάδη, αναγνωρίσθηκε η Μονή ως ιδιοκτήτρια της Λίμνης Βιστονίδας, τριών νησίδων και 25.000 στρεμμάτων παραλίμνιων εκτάσεων και παραδόθηκαν στην Μονή».
• Για τη ΝΔ σημειώνεται πως «αξιοποιώντας αυτές τις αποφάσεις (σ.σ. των υπουργών του ΠΑΣΟΚ) και με ευθύνη του Πέτρου Δούκα ματαιώθηκε η δίκη σε δικαστήριο που εκ των υστέρων αποδείχθηκε ότι δικαίωνε το Δημόσιο και με ευθύνη των Πέτρου Δούκα - Ευάγγελου Μπασιάκου - Αλέξανδρου Κοντού αποφασίσθηκε η ανταλλαγή της "ιδιοκτησίας" της Μονής με άλλα ακίνητα του Δημοσίου. Κατά τις ανταλλαγές έγιναν δεκτές από κρατικές υπηρεσίες υπερτιμολόγηση της αξίας της λίμνης και υποτιμολογήσεις της αξίας μιας σειράς ακινήτων, προς όφελος της Μονής». Επιπρόσθετα, τονίζεται αναφορικά με την εμπλοκή των Θ. Ρουσόπουλου και Γ. Αγγέλου πως «υπήρξε συντονισμός των ενεργειών όλων των υπηρεσιών του Δημοσίου, προκειμένου να ευνοηθεί η Μονή και να εκλείψουν τα όποια εμπόδια στην προσχεδιασμένη πορεία των ανταλλαγών».

Στο πόρισμα του ΚΚΕ τονίζεται η «ανάγκη διερεύνησης ποινικών ευθυνών των πιο πάνω πολιτικών προσώπων, μέσω της σύστασης ειδικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης».

Συνολικά, αναφέρεται ότι το νομοθετικό πλαίσιο που διαμόρφωσαν οι κυβερνήσεις του δικομματισμού «επιτρέπει τεράστιες εκτάσεις δημόσιας γης να είναι ήδη παραχωρημένες ή να κινδυνεύουν να παραχωρηθούν σε μοναστήρια και Εκκλησία, καθώς επίσης και σε μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα με διάφορους τρόπους. Η πολιτική αυτή, που στα πλαίσια της απελευθέρωσης της αγοράς και της ελευθερίας κίνησης του κεφαλαίου μετά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ πήρε νέα ώθηση με την άρση κάθε εμποδίου, ήταν σε τελευταία ανάλυση και το έδαφος που εξέθρεψε και το σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου».

Παράλληλα, τονίζεται πως στο πλαίσιο της εξεταστικής επιτροπής «προβάλαμε τη θέση ότι δάση, δασικές εκτάσεις, ορεινοί όγκοι, λίμνες και παραλίες δεν μπορεί να αποτελούν αντικείμενο επιχειρηματικής δραστηριότητας και πρέπει να περιέλθουν στο Δημόσιο και σε κοινή χρήση και απόλαυση από το λαό».

Ενδεικτική της προσήλωσης του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ στις πολιτικές που εξέθρεψαν το συγκεκριμένο σκάνδαλο, είναι και η τακτική τους μετά την αποκάλυψή του, αφού, όπως σημειώνεται στο πόρισμα, «δεν διασφαλίζουν την δικαίωση του Δημοσίου. Και οι δύο ουσιαστικά αφήνουν στη Δικαιοσύνη να κρίνει το ζήτημα ποιος είναι ιδιοκτήτης της λίμνης Βιστονίδας και των παραλιμνίων εκτάσεων. Υπάρχει κίνδυνος να χαθεί η υπόθεση είτε στα ελληνικά είτε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και μάλιστα αφού θα έχουν περάσει πολλά χρόνια δικαστικής "διαμάχης"».

Το πόρισμα του ΚΚΕ καταλήγει στο ότι «το ζήτημα είναι πολιτικό και όχι νομικό. Πολιτική λύση πρέπει να δοθεί με νομοθετική ρύθμιση και όλες τις αναγκαίες αποφάσεις για την διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου στην υπόθεση του Βατοπεδίου».

Σύμφωνα με όσα προβλέπονται στον Κανονισμό της Βουλής, το πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής για την Υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου θα συζητηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής (πιθανότατα μέσα στις επόμενες 15 μέρες). Στη συνέχεια, προκειμένου να συσταθεί Ειδική Κοινοβουλευτική Επιτροπή για τη Διενέργεια Προκαταρκτικής Εξέτασης, απαιτείται η κατάθεση πρότασης 30 βουλευτών. Το σχετικό δικαίωμα θα ασκήσει το ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να υλοποιηθεί η πρότασή του στην εξεταστική επιτροπή, ενώ αναμένεται να ασκηθεί και από τους βουλευτές της ΝΔ, που θα ζητούν την παραπομπή των Γ. Παπακωνσταντίνου και Α. Τσοχατζόπουλο. Για την παραπομπή απαιτούνται 151 θετικές ψήφοι και η ψηφοφορία θα είναι μυστική.