Στα μέσα Ιουλίου, και στο περιθώριο του ορυμαγδού των οικονομικών ειδήσεων, ανακοινώθηκε ότι δώδεκα μεγάλοι ευρωπαϊκοί βιομηχανικοί όμιλοι προχώρησαν, με πρωτοβουλία του Παρισιού, στη σύσταση της κοινοπραξίας «TransGreen», με στόχο τη μελέτη της βιωσιμότητας δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από την Αφρική στην Ευρώπη, κάτω από τη Μεσόγειο. Σύμφωνα, πάντα, με τις επίσημες ανακοινώσεις, επικεφαλής της νέας αυτής κοινοπραξίας τίθεται η γαλλική, μετοχοποιημένη, εταιρεία «Electricite de France» (EdF) και σε αυτή συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, οι επίσης γαλλικοί όμιλοι «Areva», που εξειδικεύεται και σε ανάπτυξη πυρηνικών προγραμμάτων και κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων, και «Alstom», οι ισπανικοί «Abengoa» και «RED Electrica» και η γερμανική, και μη εξαιρετέα «Siemens». Στόχος της νέας αυτής κοινοπραξίας, η οποία, σε πρώτη φάση, έχει προϋπολογισμό μόλις 2 ή 3 εκατομμύρια ευρώ, είναι να εξασφαλιστεί η πλήρης λειτουργία σχετικού μελετητικού γραφείου μέχρι τα τέλη του 2010, όπως υπογράμμισε ο πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου των ERDF και RTE, θυγατρικών της «Electricite de France», Αντρέ Μερλίν.

Το πρόγραμμα «TransGreen», όπως υποστήριξαν οι συμμετέχοντες σε αυτό, λειτουργεί συμπληρωματικά στο πρόγραμμα «Desertec», ένα πρόγραμμα όπου συμμετέχουν περίπου 20 μεγάλες εταιρείες, αλλά κυριαρχεί η γερμανική παρουσία με τις εταιρείες RWE και EON, την τράπεζα «Deutsche Bank», τoν ασφαλιστικό όμιλο «Munich Rp» και φυσικά τη «Siemens». Οπως έγραφε ο «Ρ» σε εκτενές άρθρο του πέρυσι το καλοκαίρι, το πρόγραμμα «Desertec» έχει ως στόχο, μέχρι το 2050 να κατασκευαστεί ένα τεράστιο δίκτυο σταθμών ηλιακής θερμικής ενέργειας, καταρχάς στις ερήμους της Λιβύης και της Αλγερίας, κόστους, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, 350 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το δίκτυο θα παράγει ηλεκτρική ενέργεια που θα μπορεί, διά μέσου της αξιοποίησης της πιο σύγχρονης τεχνολογίας, να μεταφέρεται στην Ευρώπη μέσω ενός πλέγματος υποθαλάσσιων «καλωδίων» υψηλής τάσης στη Μεσόγειο (αρχικού εκτιμώμενου κόστους 50 δισ. ευρώ).

Με βάση τους αρχικούς σχεδιασμούς, το πρόγραμμα «Desertec» θα έχει πλήρως ολοκληρωθεί, μέσα από την κατασκευή ενός τεράστιου δικτύου ηλιακών και αιολικών πάρκων στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή, εντός της επόμενης 40ετίας. Και υπολογίζεται ότι θα μπορεί να καλύψει, σε πρώτο επίπεδο, τις ανάγκες σε ηλεκτρισμό των χωρών της περιοχής και σε δεύτερο επίπεδο τουλάχιστον το 15% των αναγκών σε ηλεκτρισμό της Ευρώπης.

Στο άρθρο του «Ρ», πέρυσι το καλοκαίρι, επισημαινόταν το γεγονός ότι το πρόγραμμα «Desertec» δεν αποτελεί παρά έκφραση της επιδίωξης του κεφαλαίου ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γερμανία, οι οποίες δεν έχουν δικές τους ενεργειακές πηγές, να διευρύνουν τη δραστηριότητά τους και στον τομέα αυτό, υιοθετώντας το, ιδιαίτερα εύηχο, και πολυ-χρησιμοποιημένο τον τελευταίο καιρό, μοντέλο της «πράσινης ενέργειας». Μέσα από ένα πρόγραμμα σαν το «Desertec», το γερμανικό κεφάλαιο δε θα εξασφαλίσει μόνο μέρος των ενεργειακών του αναγκών, και μάλιστα διά μέσου δρόμων που θα βρίσκονται σχεδόν απόλυτα υπό τον έλεγχό του, αλλά ταυτόχρονα εγκαθιστά την παρουσία του διά μέσου ενός τόσο ευαίσθητου τομέα, σε μια περιοχή, γεωστρατηγικά και ενεργειακά, σημαντικότατη, όπως είναι η βόρεια Αφρική και η Μέση Ανατολή. Περιοχές, από τις οποίες, μέχρι πρότινος, ήταν σχετικά αποκλεισμένο λόγω της εντονότερης επιρροής που ασκούσε ο αμερικανικός αλλά και ο γαλλικός ιμπεριαλισμός.

Ηταν εξαρχής προφανές ότι η σύσταση της «Desertec» θα λειτουργήσει ως εναρκτήριο λάκτισμα για την όξυνση των ενδο-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων και διαγκωνισμών με το γαλλικό κεφάλαιο, που παραδοσιακά έχει εντονότερη παρουσία λόγω της πρότερης αποικιοκρατικής του παρουσίας στην περιοχή, να αντιδρά. Πόσο μάλλον, που ο Γάλλος Πρόεδρος, από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τα καθήκοντά του το 2007, φρόντισε να καταστήσει σαφές, μέσα από αλλεπάλληλες περιοδείες στην Αφρική αλλά και στη Μέση Ανατολή, ότι θα κάνει τα πάντα για να προκρίνει τα συμφέροντα του γαλλικού ιμπεριαλισμού. Υπέγραψε συμφωνίες για κατασκευή πυρηνικών σταθμών, για εκσυγχρονισμό πετρελαϊκών εγκαταστάσεων, για επενδύσεις παντός τύπου, για ενίσχυση του εμπορίου και όλων των ειδών των συναλλαγών, ανέλαβε διπλωματικές πρωτοβουλίες προς όλες τις κατευθύνσεις και με διάφορες αφορμές προώθησε τη γαλλική στρατιωτική παρουσία στην Αφρική.

Πλέον, μετά την πραγματοποίηση γαλλο-αφρικανικής συνόδου, στα τέλη Ιουνίου, ο Σαρκοζί θεωρείται βέβαιο ότι θα πιέσει ακόμη εντονότερα και για περαιτέρω προώθηση των συμφερόντων του γαλλικού κεφαλαίου στις πρώην γαλλικές αποικίες της κεντρικής Αφρικής, αποφασίζοντας να ανεβάσει κάπως τους τόνους και απέναντι στην Κίνα, η οποία έχει προχωρήσει σε σημαντική διείσδυση στην περιοχή, και, μέχρι πρότινος, το Παρίσι δε φαινόταν διατεθειμένο να την οχλήσει. Λαμβάνοντας κανείς υπ' όψιν όλες αυτές τις κινήσεις, η σύσταση της ....«συμπληρωματικής» κοινοπραξίας «Transgreen», όπου κυριαρχούν οι γαλλικές εταιρείες, για να «συνεργαστεί» με την, κυρίως γερμανικών συμφερόντων, «Desertec», ήταν μάλλον ζήτημα χρόνου.

Από τα παραπάνω, γίνεται σαφές ότι τόσο το πρόγραμμα «Desertec» όσο και η κοινοπραξία «Transgreen» εκφράζουν, σε ένα πρώτο επίπεδο, τους ιμπεριαλιστικούς διαγκωνισμούς ανάμεσα, κυρίως, στο γερμανικό και στο γαλλικό κεφάλαιο στην προσπάθειά τους για περαιτέρω διείσδυση στο «ελ Ντοράντο» των πλουτοπαραγωγικών πηγών της νότιας και ανατολικής λεκάνης της Μεσογείου. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των δύο σημαντικότερων καπιταλιστικών οικονομιών της ΕΕ, που κατά τα άλλα αποτελούν το γαλλο-γερμανικό άξονα και όλα τα συναφή, έγινε σαφής από την πρώτη κιόλας στιγμή της «έμπνευσης» Σαρκοζί για επανενεργοποίηση των σχεδίων περί «ενίσχυσης της συνεργασίας της ΕΕ με τις χώρες της λεκάνης της Μεσογείου», ως συνέχεια της «Πρωτοβουλίας της Βαρκελώνης» το 1995, που προέβλεπε οικονομική, πολιτική και πολιτιστική συνεργασία και φυσικά ειρήνευση στην περιοχή, κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα.

Ποιος δε θυμάται τις φιλόδοξες μεγαλοστομίες του τότε νεοεκλεγέντα Γάλλου Προέδρου, ο οποίος δεν έκρυψε ούτε στιγμή την πρόθεσή του να προχωρήσει σε «επισημοποίηση» της συνεργασίας των μεσογειακών χωρών με την ΕΕ, διά μέσου μιας Μεσογειακής Ενωσης, στην οποία κυρίαρχο ρόλο θα διαδραμάτιζε το γαλλικό κεφάλαιο, το οποίο θα λειτουργούσε ως «γέφυρα» ανάμεσα στη νότια και ανατολική λεκάνη της Μεσογείου και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κεφάλαια. Οπως ήταν αναμενόμενο, τα σχέδια Σαρκοζί προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις μεταξύ των άλλων ιμπεριαλιστικών ευρωπαϊκών δυνάμεων, με τη Γερμανία να αναλαμβάνει να «κόψει τη φόρα» στο νεοφώτιστο ένοικο των Ηλυσίων Πεδίων.

Και όντως, μετά από αλλεπάλληλες επαφές, Σαρκοζί και Μέρκελ συμφώνησαν στις 3 Μάρτη 2008 ότι η όποια «Μεσογειακή Ενωση» θα ενταχθεί στην «Πρωτοβουλία της Βαρκελώνης», δηλαδή θα εξασφαλίζεται ίση συμμετοχή σε όλες τις χώρες - μέλη της ΕΕ (ανάλογα, φυσικά, με τη δυναμική και την ευρωστία της αστικής τάξης εκάστης) στην όποια θεσμοποιημένη «συνεργασία» με τις τρίτες μεσογειακές χώρες. Η «Ενωση για τη Μεσόγειο», και τυπικά, αρχίζει να υφίσταται με τις χειραψίες στα Ηλύσια Πεδία στις 13 Ιούλη 2008, όπου με αφορμή τη γαλλική εθνική εορτή, ο Σαρκοζί προσκαλεί τους ηγέτες όλων των εμπλεκομένων χωρών της βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής για να επισφραγίσει τη συμφωνία.

Οι πρωτοβουλίες τόσο του προγράμματος «Desertec» όσο και της συμπληρωματικής του κοινοπραξίας «Transgreen», εντάσσονται στο πλαίσιο του Σχεδίου Ηλιακής Ενέργειας της Μεσογείου, το οποίο προβλέπει την εγκατάσταση, μέχρι το 2020, παραγωγικής δυναμικότητας 20 γιγαβάτ από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κυρίως ηλιακής, στο νότιο και ανατολικό τμήμα της λεκάνης της Μεσογείου, εκ των οποίων τα 5 γιγαβάτ θα εξάγονται στην Ευρώπη. Το Σχέδιο αυτό ήταν ένα από τα βασικά προγράμματα στα οποία κατέληξε η Ευρω-μεσογειακή κοινοβουλευτική συνέλευση, κατά τη διάρκεια της διήμερης συνόδου της στις 12 και 13 Οκτωβρίου του 2008, στην Ιορδανία, όπου υιοθετήθηκαν και ορισμένοι αρχικοί σχεδιασμοί που είχαν, ήδη, εκπονηθεί με στόχο να παρουσιαστούν προς τελική έγκριση στην ΕΕ.

Είναι ηλίου φαεινότερο ότι τα προγράμματα «Desertec» και «Transgreen» εκφράζουν την ανάγκη του ευρωπαϊκού κεφαλαίου, «ενωμένου» μέσα στους διαγκωνισμούς του, και κυρίως του κεφαλαίου των δύο ισχυρότερων καπιταλιστικών οικονομιών της Ευρωζώνης, να βρει διέξοδο μέσα από προσοδοφόρες επενδύσεις με επαχθείς, για τους ντόπιους, όρους σε τρίτες μεσογειακές χώρες, να διασφαλίσει ενεργειακές πηγές και δρόμους, φτηνά εργατικά χέρια, παντελή απουσία εργασιακής νομοθεσίας. Και μέσα από τη διαδικασία αυτή, οι ευρωπαϊκές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις ν' αναβαθμίσουν, παράλληλα, σε παγκόσμια κλίμακα το ρόλο και την επιρροή τους.

Οσο για τους άμεσα ενδιαφερόμενους, δηλαδή τους λαούς των παράκτιων στη Μεσόγειο χωρών, το «ευρω-μεσογειακό όραμα» συνολικά, και η «πράσινη ανάπτυξη» που προπαγανδίζεται διά μέσου των συγκεκριμένων προγραμμάτων ειδικότερα, δεν προμηνύει τίποτε ελπιδοφόρο. Οπως είχε εγκαίρως επισημάνει ο «Ρ» με άρθρο του, αμέσως μετά τη Σύνοδο της Ευρω-μεσογειακής κοινοβουλευτικής συνέλευσης, στην Ιορδανία, τον Οκτώβριο του 2008, σχολιάζοντας τις αποφάσεις της και τα προγράμματα που δρομολόγησε προς εφαρμογή, πίσω από το πρώτο επίπεδο των αναπτυξιακών προγραμμάτων, των επιδοτήσεων, της χρηματικής και υλικοτεχνικής βοήθειας, κρύβεται ένας νέος «εκμοντερνισμένος» τρόπος υποδούλωσης, που θα λειτουργήσει και ως μοχλός άσκησης περαιτέρω πίεσης στην κατεύθυνση της περικοπής εργασιακών δικαιωμάτων και από τους Ευρωπαίους εργαζόμενους.

Δεν είναι ένα όραμα για τη «συνεργασία και τη συνύπαρξη» των λαών. Είναι ένα όραμα για τη λυκοφιλία και το συμφέρον των ισχυρότερων ευρωπαϊκών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι όσο η επιστήμη και η τεχνολογία βρίσκονται στα χέρια του κεφαλαίου, σε μια κοινωνική ανάπτυξη προς όφελος της πλουτοκρατίας, καινοτόμες και σημαντικές εφαρμογές της και στο νευραλγικό τομέα της ενέργειας δε θα μπαίνουν στην υπηρεσία των σύγχρονων αναγκών των λαών, της απαίτησης για προστασία του περιβάλλοντος. Αυτό μπορεί να το εξασφαλίσει μόνο μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, με την εργατική τάξη και τα σύμμαχα λαϊκά στρώματα στην εξουσία, με τα βασικά μέσα παραγωγής κοινωνική ιδιοκτησία, με κεντρικά σχεδιασμένη την παραγωγή, με εργατικό, λαϊκό έλεγχο και στόχο την ευημερία αυτών που παράγουν όλο τον κοινωνικό πλούτο.