Μετά από ασφυκτική πίεση που δέχτηκε, κυρίως από την Αθήνα, ο Πρόεδρος Γλ. Κληρίδης προσήλθε τελικά στο τραπέζι των συνομιλιών, έστω κι αν δεν πήρε ικανοποιητικές και γραπτές διευκρινίσεις για την ανακοίνωση του γγ του ΟΗΕ, με την οποία, έμμεσα, προσφέρεται η αναγνώριση στο τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος.

Η προσέλευση του Κληρίδη στο τραπέζι του διαλόγου αποφασίστηκε μετά από συνεδρίαση του Εθνικού Συμβουλίου.

Η συνάντηση Κληρίδη-ντε Σότο, στο πλαίσιο του τέταρτου γύρου των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών για το Κυπριακό, πραγματοποιήθηκε αφού προηγουμένως είχε γίνει συνάντηση του Γλ. Κληρίδη με τον γγ του ΟΗΕ.

Μετά την πρώτη συνάντηση του Προέδρου Γλαύκου Κληρίδη (στο πλαίσιο του 4ου γύρου των εκ του σύνεγγυς συνομιλιών) στα Ηνωμένα Εθνη, που κράτησε δύο ώρες και δέκα λεπτά, ο Κύπριος Πρόεδρος δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι συζήτησαν το εδαφικό και θα συνεχίσουν τη συζήτηση τη Δευτέρα στις 12.00 (ώρα Νέας Υόρκης).

Ο Πρόεδρος διευκρίνισε ότι συναντήθηκε πρώτα κατ' ιδίαν με το γενικό γραμματέα Κ. Ανάν και στη συνέχεια συναντήθηκε με τον ντε Σότο.

Ο Μ. Παπαπέτρου, εκπρόσωπος της κυπριακής κυβέρνησης, αναφέρθηκε σε διπλωματική μάχη τις τελευταίες δύο-τρεις μέρες, η οποία, όπως είπε, «κερδήθηκε» και πρόσθεσε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πήρε διαβεβαιώσεις πως η διαπραγμάτευση συνεχίζεται αυστηρά στο πλαίσιο που θέτουν τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ανέφερε ακόμα ότι ο Πρόεδρος Κληρίδης έλαβε διαβεβαίωση πως η πολιτική ισότητα είναι μια έννοια που πρέπει να αντικριστεί με βάση αυτές τις ερμηνείες.

Οι αρχηγοί των τεσσάρων πολιτικών κομμάτων που βρίσκονται στη Νέα Υόρκη θα παραμείνουν εκεί για να παρακολουθούν τις εξελίξεις. Ο γενικός γραμματέας του ΑΚΕΛ, Δημήτρης Χριστόφιας, ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Σπύρος Κυπριανού, και ο πρόεδρος του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών, Βάσος Λυσσαρίδης, εξέφρασαν, ωστόσο, τη μη ικανοποίησή τους από τις προφορικές διαβεβαιώσεις που δόθηκαν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Καθόλου ικανοποιημένος από τις εξελίξεις εμφανίστηκε στην Αθήνα και ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Γερ. Αρσένης, ο οποίος με δήλωσή του χαρακτηρίζει προκλητική και απαράδεκτη την τοποθέτηση του γγ του ΟΗΕ, η οποία «δημιουργεί μείζον πολιτικό θέμα». Στη δήλωσή του ο Γερ. Αρσένης σημειώνει ότι «είναι στιγμή ύψιστης ευθύνης για την ελληνική κυβέρνηση και για τον πολιτικό κόσμο γενικότερα. Οφείλουμε να στηρίξουμε την κυπριακή κυβέρνηση να κρατήσει σθεναρή στάση».

Προφανώς ο Γερ. Αρσένης δεν εισακούστηκε από την κυβέρνηση. Η δήλωσή του ωστόσο έχει αρκετά κοινά σημεία με τις επισημάνεις στελεχών της ΝΔ, όπως η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Γ. Βαρβιτσιώτης.

Η Ντ. Μπακογιάννη στη δήλωσή της κάνει λόγο για «ολοκληρωτική ανατροπή της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής της τελευταίας 25ετίας», ενώ ο Γ. Βαρβιτσιώτης επισημαίνει ότι την ίδια στιγμή που προωθείται η πολιτική της ελληνοτουρκικής προσέγγισης, διαγράφεται το Κυπριακό από την ατζέντα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Η ελληνική κυβέρνηση έκανε ό,τι ήταν δυνατό για να μη διακοπούν οι συνομιλίες, ασκώντας τη μεγαλύτερη δυνατή πίεση στη Λευκωσία. Η πίεση είχε ξεκινήσει μέρες πριν την έναρξη του τέταρτου γύρου των συνομιλιών, με τοποθέτηση του πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει λάθος το ενδεχόμενο αποχώρησης της ελληνοκυπριακής πλευράς από τις συνομιλίες. Η πίεση κλιμακώθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου, ο οποίος, στη Ν.Υόρκη, φρόντισε να αποκλειστεί κάθε ενδεχόμενο εγκατάλειψης των συνομιλιών από τον Γλ. Κληρίδη.

Χαρακτηριστικές του ρόλου που έπαιξε η ελληνική κυβέρνηση στη συνέχεια των συνομιλιών, οι οποίες αποτελούν έμμεση αναγνώριση του τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους, είναι οι δηλώσεις του Γ. Παπανδρέου, μετά τη συνάντηση που είχε με τον ΓΓ του ΟΗΕ Κ Ανάν.

Μετά τη συνάντηση ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Παπανδρέου δήλωσε στους δημοσιογράφους: «Οπως γνωρίζετε, κάνουμε συντονισμένες συστηματικές ενέργειες η αντιπροσωπεία μου και εγώ ο ίδιος, με όλες τις αντιπροσωπείες των χωρών που εμπλέκονται με τον άλφα ή βήτα τρόπο στο κυπριακό πρόβλημα. Σήμερα το αποκορύφωμα αυτών των προσπαθειών ήταν και η συνάντηση η δική μου με το Γενικό Γραμματέα Κόφι Ανάν. Του εξέφρασα εξαρχής τις ανησυχίες της ελληνικής πλευράς για την τροπή των εξελίξεων και βεβαίως από την ερμηνεία των δηλώσεων, που έκανε προχθές. Δηλώσεις που θα μπορούσαν να ερμηνευτούν παντοιοτρόπως, και που μάλιστα ερμηνεύτηκαν με αρνητικότατο τρόπο από κάποιες πλευρές»(!).

Στο σημείο αυτό δεν μπορεί να μην παρατηρήσει κανείς την «υψηλή ουδετερότητα» του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, ο οποίος μιλά λες και αναφέρεται στο... Ανατολικό Τιμόρ. Ποιες, άραγε, πλευρές ερμήνευσαν με αρνητικότατο τρόπο τις δηλώσεις του ΓΓ; Ποια ήταν η ερμηνεία της ελληνικής πλευράς;

Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του ο Γ. Παπανδρέου είπε ότι «ζήτησα να υπάρξουν οι απαραίτητες διαβεβαιώσεις και μπορώ να σας πω ότι η ανταπόκριση του κυρίου Ανάν ήταν θετική. Μας έδωσε σημαντικές και απαραίτητες διαβεβαιώσεις για την πορεία και το πλαίσιο των συζητήσεων. Ζήτησα επίσης να ενημερώσει και τον Πρόεδρο Κληρίδη, πράγμα το οποίο ήδη έχει κάνει». Εδώ ο υπουργός προκαταβάλει την απάντηση του Προέδρου Κληρίδη, προβάλλοντας την ικανοποίησή του για τις διευκρινίσεις, «απαγορεύοντας» διαφορετική εκτίμηση από το Εθνικό Συμβούλιο της Κύπρου που δεν είχε συνεδριάσει εκείνη τη στιγμή.

«Μπορώ να πω, συνέχισε ο Γ. Παπανδρέου, ότι βρισκόμαστε σε μία θετική κατεύθυνση για την άρση αυτού του αδιεξόδου. Αλλά θα μου επιτρέψετε, πριν σας ενημερώσω για την όποια κατάληξη, πιστεύω ότι θα πρέπει να δώσουμε πια το λόγο στον ίδιο τον Πρόεδρο Κληρίδη, και στο Εθνικό Συμβούλιο, που θα συνεδριάσει πολύ σύντομα».

Σε ερώτηση αν αυτές οι διευκρινίσεις που έγιναν σε προφορικό επίπεδο είναι ικανοποιητικές, ο υπουργός απάντησε: «Δε θα πω αν είναι με προφορικό ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο. Οι διευκρινίσεις υπήρξαν όχι μόνο προς την ελληνική πλευρά, αλλά και προς την κυπριακή πλευρά. Οι διευκρινίσεις αυτές έγιναν, όπως σας είπα και τηλεφωνικά, πριν από λίγα λεπτά. Επιτρέψτε όμως από εκεί και πέρα να δούμε αν είναι ικανοποιητικές, να αξιολογήσει την τελική στάση η κυπριακή πλευρά όταν συνεδριάσει το Εθνικό Συμβούλιο μαζί με τον Πρόεδρο Κληρίδη».

Σε ερώτηση αν θα γίνουν και γραπτώς οι διευκρινίσεις απάντησε: «Δε θα ήθελα να μπω σε λεπτομέρειες. Τις λεπτομέρειες όλης της διαδικασίας ίσως κάποια στιγμή μπορούμε να τις δούμε. Πρόκειται για μία ολόκληρη διαδικασία που ακολουθήθηκε αυτές τις δύο ημέρες. Και που πιστεύουμε, ελπίζουμε, πάντως ότι θα έχει ένα αίσιο τέλος».

Ο υπουργός Τύπου Δ. Ρέππας σχολίασε ως εξής το «έργο» του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών: «Το μόνο σχόλιο που έχω να κάνω είναι ότι ο υπουργός Εξωτερικών, ο κ. Γιώργος Παπανδρέου, είναι πρωτεργάτης της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας και έχει προσφέρει σημαντικές υπηρεσίες στο εθνικό θέμα της Κύπρου. Ο κ. Παπανδρέου, ευρισκόμενος αυτές τις ημέρες στη Νέα Υόρκη δίπλα στην κυπριακή ηγεσία, συμβάλλει με τη δική του παρουσία, δύναμη, επιρροή, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το θέμα που έχει προκύψει με τον καλύτερο και πιο ωφέλιμο για τα συμφέροντά μας τρόπο. Γνωρίζετε ότι δόθηκαν κάποιες διευκρινίσεις. Η κυπριακή κυβέρνηση αναμένει απάντηση σε επιστολή που έχει στείλει στο Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ για να καθορίσει την τελική στάση της. Η στάση της κυπριακής κυβέρνησης είναι αυτή που πιστεύουμε - όπως πάντα έως τώρα - ότι θα δώσει την καλύτερη απάντηση τόσο στη δήλωση του ΓΓ, όσο και στις προκλήσεις της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων. Μια απάντηση που θα ανταποκρίνεται στην ανάγκη της ίδιας της Κύπρου να δει επιτέλους το πρόβλημά της, το πολιτικό ζήτημα, να συζητείται, να αντιμετωπίζεται και να λύνεται». Με άλλα λόγια, να μην αποχωρήσει από τις συνομιλίες.

Ο Μ. Πολιτάκης και ο Δ. Χασλαρίδης τοποθετήθηκαν ως νέοι πρόεδροι στο Στρατοδικείο και το Αεροδικείο Αθηνών, αντίστοιχα, σύμφωνα με απόφαση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου του Δικαστικού Σώματος των Ενόπλων Δυνάμεων.

Με την ίδια απόφαση έγιναν οι εξής τοποθετήσεις: Ο Δ. Μπακόλας πρόεδρος στο Ναυτοδικείο Πειραιά, ο Α. Παπαδαμάκης πρόεδρος στο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης, ο Π. Αργιανίδης εισαγγελέας στο Στρατοδικείο Αθηνών, ο Σ. Χαλκιάς εισαγγελέας στο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης, ο Ι. Τσιλίδης εισαγγελέας στο Αεροδικείο Αθηνών, ο Ν. Μακρής αντιπρόεδρος στο Στρατοδικείο Αθηνών, ο Κ. Μάκος πρόεδρος στο Στρατοδικείο Ιωαννίνων και ο Ν. Διδίλης πρόεδρος στο Στρατοδικείο Λάρισας.