Mπαράζ αγωνιστικών κινητοποιήσεων έχει προκαλέσει το τελευταίο διάστημα η πολιτική της κυβέρνησης στο χώρο των καλλιτεχνών και των εργαζομένων στον πολιτισμό. Μουσικοί, ηθοποιοί (ΣΕΗ, ΚΘΒΕ), εργαζόμενοι στο Εθνικό Θέατρο, εικαστικοί, καλλιτέχνες της Λυρικής, αρχαιολόγοι, συντηρητές αρχαιοτήτων και εργαζόμενοι του ΥΠΠΟ-Τ βρέθηκαν στους δρόμους εξαιτίας των κυβερνητικών μέτρων, που εκτινάσσουν την ανεργία, αυξάνουν τις απολύσεις, μειώνουν τις αποδοχές τους και διευρύνουν την απλήρωτη και ανασφάλιστη εργασία.

Η κατάσταση αυτή είναι αποτέλεσμα του δραστικού περιορισμού της κρατικής χρηματοδότησης για τον πολιτισμό, που οδηγεί σε κατάρρευση βασικές πολιτιστικές δομές και υπηρεσίες και αφανίζει τη μικρή καλλιτεχνική παραγωγή. Η απροκάλυπτη επίθεση κατά των δικαιωμάτων των εργαζομένων και η διαλυτική κατάσταση που επικρατεί στο χώρο του πολιτισμού προετοιμάζουν το έδαφος για τον ολοκληρωτικό έλεγχό του από την καπιταλιστική πολιτιστικο-τουριστική βιομηχανία.

Στο πλευρό των εργαζομένων του Κρατικού Θεάτρου Βόρειας Ελλάδας (ΚΘΒΕ), που αντιδρούν στην απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε παραπέρα μείωση του προϋπολογισμού του, βρέθηκε από την πρώτη στιγμή αντιπροσωπεία της «Λαϊκής Συσπείρωσης». Ο υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Σωτήρης Ζαριανόπουλος, μαζί με τον υποψήφιο δημοτικό σύμβουλο Θεσσαλονίκης Δημήτρη Ζερβουδάκη και την υποψήφια περιφερειακή σύμβουλο Σοφία Μωυσίδου παραβρέθηκαν στην κοινή συνέλευση των εργαζομένων (ηθοποιοί και πάσης φύσεως προσωπικό) του ΚΘΒΕ, που έγινε πριν λίγες μέρες προκειμένου να συζητηθούν τα προβλήματα που προκύπτουν από την απόφαση της κυβέρνησης και να καθοριστούν οι μορφές αντίδρασής τους.

Το Κρατικό Θέατρο έχει από την ίδρυσή του ως κύριο στόχο την ανάπτυξη πολιτιστικού έργου στη Βόρεια Ελλάδα και ιδιαίτερα στον ευαίσθητο χώρο της Μακεδονίας και της Θράκης και είναι ο μεγαλύτερος θεατρικός οργανισμός στα Βαλκάνια σε υλικοτεχνική υποδομή που μπορεί να υλοποιήσει τη διάδοση του πολιτισμού. Οι εργαζόμενοι στο ΚΘΒΕ διαμαρτύρονται γιατί η πολιτεία, αβασάνιστα, οδηγεί το θέατρο προς την καταστροφή. «Αυτή τη στιγμή συνεχίζουμε να εργαζόμαστε απλήρωτοι για να μην κλείσει το θέατρο και να μπορεί να επιτελέσει το σκοπό του στην πόλη», λένε οι εργαζόμενοι.

Θυμίζουμε ότι ο προϋπολογισμός του ΚΘΒΕ για το 2010 προέβλεπε 8,1 εκατ. ευρώ, έναντι 9 εκατ. ευρώ το 2009. Στο μεταξύ, με υπουργική απόφαση ανακοινώθηκε ότι από τον ήδη περιορισμένο προϋπολογισμό, θα κοπούν ακόμη 900.000 ευρώ από τις μηνιαίες τακτικές χρηματοδοτήσεις για τους μήνες Σεπτέμβρη, Οκτώβρη, Νοέμβρη και Δεκέμβρη. Επίσης, το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε νέα περικοπή 30% για το 2011. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των εργαζομένων, αυτό σημαίνει ότι το ΚΘΒΕ θα κληθεί να λειτουργήσει το 2011 με προϋπολογισμό περίπου 5 εκατ. ευρώ αφού στο μεταξύ θα έχει υποστεί συνολικά για το 2010 και το 2011 περικοπές της τάξης του 40%-50%.

Παράλληλα, ήδη υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις στη μηνιαία καταβολή των δεδουλευμένων, ενώ υπάρχουν και πολλοί εργαζόμενοι που μένουν απλήρωτοι μέχρι και 4 μήνες. Ηθοποιοί και εργαζόμενοι των άλλων ειδικοτήτων εκτιμούν ότι αυτή η πολιτική περικοπών, με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει σε περιορισμό του αριθμού των εργαζομένων, των παραστάσεων, των δραστηριοτήτων και του τεχνικού προσωπικού. Θα θέσει σε αμφισβήτηση και αυτήν ακόμη τη λειτουργία του ΚΘΒΕ.

Ο Σωτήρης Ζαριανόπουλος, μιλώντας στους εργαζόμενους, σημείωσε πως «αυτοί που στο όνομα της κρίσης κόβουν την επιχορήγηση στον πολιτισμό δεν το κάνουν γιατί τον θεωρούν περιττό. Γι' αυτούς, ο πολιτισμός είναι επικίνδυνος, γιατί μπορεί να ανοίξει τα μάτια του λαού ώστε να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει γύρω του». Πρόσθεσε πως «όσο ο λαός θα καταπιέζεται οικονομικά και πνευματικά, όσο ο πολιτισμός θα αποτελεί εμπόρευμα και πεδίο πλουτισμού και κερδοσκοπίας, οι ηθοποιοί, οι εργαζόμενοι θα νιώθουν ολοένα πιο ασφυκτικά το άγχος της επιβίωσης και τη στέρηση της δημιουργικότητάς τους». Ξεκαθάρισε πως «το κράτος οφείλει να χρηματοδοτεί γενναία τα θέατρα και τον πολιτισμό συνολικότερα», ότι «το πολιτιστικό προϊόν πρέπει να αναβαθμιστεί, να παράγεται όχι μόνο για όσους μπορούν να πληρώσουν, αλλά να έχουν σ' αυτό πρόσβαση όλοι οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα γενικότερα».

Η οικονομική κατάσταση στην οποία περιέρχεται, λοιπόν, το ΚΘΒΕ σημαίνει ότι μοιραία θα χαθούν θέσεις εργασίας και επίσης ότι η καταβολή των περικομμένων μισθών των εργαζομένων θα είναι δυσχερής έως αδύνατη. Το μέλλον των εργαζομένων διαγράφεται ζοφερό, καθώς στη Θεσσαλονίκη δεν υπάρχουν δυνατότητες απασχόλησης σ' αυτόν τον τομέα. Σημαίνει επίσης τη συρρίκνωση έως εξαφάνιση του έργου του ΚΘΒΕ.

Τα σοβαρά αυτά προβλήματα που αντιμετωπίζει το ΚΘΒΕ, λόγω της συνειδητής πολιτικής υποβάθμισής του από τις κυβερνήσεις, έφερε το ΚΚΕ και στη Βουλή, με Ερώτηση των βουλευτών Αγγελου Τζέκη, Γιάννη Ζιώγα, Κώστα Καζάκου και Σοφίας Καλαντίδου.

Στην Ερώτηση σημειώνεται ότι η ληστρική επίθεση κυβέρνησης και ΕΕ, με τη στήριξη της ΝΔ και του ΛΑ.Ο.Σ. αφορά και στον πολιτισμό και αποτελεί συνέχεια της πολιτικής του δικομματισμού στο χώρο του πολιτισμού, που «τον υποβαθμίζει και τον μετατρέπει σε πανάκριβο εμπόρευμα μακριά από τις λαϊκές ανάγκες».

Το ΚΘΒΕ αντιμετωπίζει χρόνια προβλήματα «εξαιτίας της συνειδητής πολιτικής υποβάθμισης και υποχρηματοδότησης των κυβερνήσεων», αλλά «φέτος η κατάσταση έχει γίνει εκρηκτική». Στον προϋπολογισμό του 2010 προβλέπονταν για το ΚΘΒΕ 8,1 εκατ. ευρώ, ποσό που μειώθηκε κατά 30% στο πλαίσιο των γενικών μειώσεων των κρατικών δαπανών.

«Πρόσφατα όμως τα υπουργεία Πολιτισμού και Οικονομικών ζήτησαν την παραπέρα μείωση κατά 30% των κονδυλίων, γεγονός που θα έχει αρνητικότατες συνέπειες στη λειτουργία του θεάτρου.Το ΚΘΒΕ είναι υποχρεωμένο, από τον ιδρυτικό νόμο, να έχει 100 8μηνα συμβόλαια ηθοποιών κατά τη χειμερινή περίοδο και 100 5μηνα κατά τη θερινή. Απασχολεί ακόμα 170 περίπου άτομα ως διοικητικό και τεχνικό προσωπικό. Πληρώνει 900.000 ευρώ το χρόνο ενοίκια στην Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών και στη Μονή Λαζαριστών, για τις αίθουσες που χρησιμοποιεί».

«Είναι φανερό ότι οι μειώσεις στη χρηματοδότησή του θα προκαλέσουν άμεση συρρίκνωση των δραστηριοτήτων του, θα μειωθούν οι παραγωγές και θα επακολουθήσει δραστική μείωση του προσωπικού, οδηγώντας στην ανεργία πολλούς ανθρώπους».

«Η ανησυχία στους εργαζόμενους επιτείνεται καθώς υπάρχει η πιθανότητα ένταξης των εξόδων της Οπερας Θεσσαλονίκης στον προϋπολογισμό του ΚΘΒΕ, μετά την απόφαση του ΥΠΠΟ-Τ για συγχώνευση των δύο οργανισμών, χωρίς να υπάρχει παράλληλα αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης. Ταυτόχρονα, το ΚΘΒΕ έχει δημιουργήσει και αρκετά χρέη».

«Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση δεν έχει καταβάλει ακόμη το ποσό για το 2ο 15νθήμερο του Σεπτεμβρίου και το 1ο 15νθήμερο του Οκτώβρη. Οι άνθρωποι που εργάζονται στο ΚΘΒΕ, ηθοποιοί και διοικητικό προσωπικό, είναι σε απελπιστική κατάσταση, αντιμετωπίζοντας στην κυριολεξία πρόβλημα επιβίωσης, οι υποχρεώσεις τους "τρέχουν", ενώ ζουν σε καθεστώς αβεβαιότητας για το τι τους επιφυλάσσει το μέλλον».

«Ολα αυτά γίνονται σε μια περίοδο που το ΚΘΒΕ ανέπτυξε την καλλιτεχνική του δραστηριότητα, επανενεργοποιώντας μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες το κλιμάκιο Μακεδονίας - Θράκης με περιοδείες σε πόλεις της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και με δράσεις όπως το Θέατρο κατ' οίκον με επισκέψεις σε σπίτια συνανθρώπων μας με προβλήματα μετακίνησης, παραστάσεις σε φυλακές, στα ΚΕΘΕΑ, στα ΚΑΠΗ κ.ά.».

Με δεδομένη την εκρηκτική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στο ΚΘΒΕ, οι βουλευτές ρωτούν τον υπουργό «τι συγκεκριμένα μέτρα θα πάρει για την αντιμετώπισή της».

Μπορεί το έγγραφο που κοινοποιήθηκε στο ΚΘΒΕ να μην έχει κοινοποιηθεί ακόμη στο Εθνικό Θέατρο, οι εργαζόμενοι όμως στην πρώτη κρατική σκηνή παρακολουθούν με μεγάλη ανησυχία αυτά που συμβαίνουν στον πολιτισμό και συγκεκριμένα στα Κρατικά Θέατρα. «Η επιχειρούμενη συρρίκνωση των Κρατικών Σκηνών διά της μεθόδου της περικοπής μεγάλου ποσού από την κρατική επιχορήγηση» - σημειώνουν σε ανακοίνωσή τους - «δεν θα μας αφήσει αδιάφορους. Αντίθετα θα μας βρει ενάντιους και έτοιμους για αγώνες προς την κατεύθυνση της διαφύλαξης του αγαθού που λέγεται πολιτισμός. Οι εργαζόμενοι στα κρατικά θέατρα (που αμείβονται από 700 έως 1.300 ευρώ, αν και δεν απολαμβάνουν τα όποια προνόμια έχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι παρ' όλα αυτά έχουνε υποστεί μείωση των εισοδημάτων τους σα να ήμασταν δημόσιοι υπάλληλοι, π.χ. μισθός, δώρα, επιδόματα κ.ά.). Δεν είμαστε πια διατεθειμένοι για καμιά περαιτέρω μείωση των αποδοχών μας, όπως και για καμιά μείωση του προσωπικού. Καμιά χαμένη θέση εργασίας. Οι συνάδελφοι του ΚΘΒΕ παραμένουν απλήρωτοι!!! Οχι στη μείωση της επιχορήγησης των Κρατικών Θεάτρων».

Αλληλέγγυοι στους συναδέλφους τους που δουλεύουν στα κρατικά θέατρα είναι όλοι οι ηθοποιοί, που βλέπουν παράλληλα να καταργούνται τα εργασιακά και ασφαλιστικά τους δικαιώματα. «Οι εξελίξεις αυτές» - αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ) - «συνδέονται με τη γιγάντωση των μονοπωλίων και έχουν ως αποτέλεσμα τη ραγδαία αύξηση της ανεργίας και την κατάργηση θεμελιωδών δικαιωμάτων των εργαζομένων. Αποκαλούν τον εργαζόμενο απασχολήσιμο και εδραιώνουν τις ελαστικές μορφές εργασίας. Ιδιαίτερα στο χώρο μας οι εξελίξεις είναι άμεσες. Τα θέατρα και τα ΜΜΕ περνούν σε όλο και λιγότερα χέρια και η βιομηχανία του θεάματος έχει αποκτήσει τον έλεγχο, με αποτέλεσμα η κατάσταση των εργαζομένων του χώρου να είναι δραματική. Οι επιπτώσεις για τον κλάδο μας, και από τους νόμους που ψήφισαν οι 2 τελευταίες κυβερνήσεις, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ, είναι οι παρακάτω:

-- Αύξηση του ποσοστού της ανεργίας στα θέατρα και στα ΜΜΕ.

-- Αύξηση του αριθμού ενσήμων από 50 σε 100, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι συνάδελφοί μας σήμερα να μην μπορούν να έχουν περίθαλψη.

-- Αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, από 55 για τις γυναίκες και 60 για τους άνδρες στα 65 (σταδιακά ως το 2015) για όλους.

-- Μας ενέταξαν στο καθεστώς του ΦΠΑ θεωρώντας την εργασία μας εμπόρευμα, επιβάλλοντάς μας επιπλέον φόρο 11% στα Δελτία Παροχής Υπηρεσιών, φορτώνοντάς μας όλες τις γραφειοκρατικές επιπτώσεις. Φόρο που οι ίδιοι θα πληρώνουμε, αφού οι πληρωμές στο χώρο των ΜΜΕ γίνονται με μεγάλη καθυστέρηση.

Το ΣΕΗ προέβη σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για να εξαιρεθούμε από το καθεστώς του ΦΠΑ - και λόγω του εξαρτημένου χαρακτήρα της εργασίας μας - και πριν αλλά και μετά την ψήφιση του νόμου, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουμε καμία θετική απάντηση.

Στα Κρατικά και Δημοτικά Θέατρα μειώθηκαν οι αποδοχές μας κατά 7% και τα επιδόματα κατά 30%. Στο ΚΘΒΕ εστάλη πρόσφατα νέα εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών που ορίζει επιπλέον μείωση 30%, η οποία ουσιαστικά οδηγεί στη διακοπή λειτουργίας του θεάτρου».

Μια ελπιδοφόρα αγωνιστική «συνάντηση» πραγματοποιήθηκε, επίσης, πριν λίγες μέρες, έξω από το υπουργείο Πολιτισμού - Τουρισμού στην οδό Μπουμπουλίνας, μεταξύ των εργαζομένων στο υπουργείο, που είχαν συγκεντρωθεί στο πλαίσιο των απεργιακών κινητοποιήσεων που εξήγγειλαν έξι πρωτοβάθμια σωματεία του ΥΠΠΟ-Τ, και των καλλιτεχνών και δημιουργών, στο πλαίσιο των κινητοποιήσεων του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, Ελλήνων Σκηνοθετών και του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδας.

Μαζί τους, οι χορωδοί της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, την οποία η κυβέρνηση χαρίζει στο «Ιδρυμα Νιάρχου» και οι σκηνοθέτες, οι οποίοι βάλλονται από το νομοσχέδιο - τερατούργημα για τον κινηματογράφο. Μαζί τους και οι ηθοποιοί και οι άλλοι εργαζόμενοι από το Κρατικό Θέατρο Βόρειας Ελλάδας και το Εθνικό Θέατρο, που βιώνουν τον καλλιτεχνικό και οικονομικό μαρασμό των κρατικών θεατρικών σκηνών.

Μια συνάντηση που έγινε στη βάση κοινών προβλημάτων, τα οποία προκύπτουν από την αντιδραστική πολιτιστική πολιτική του αστικού κράτους, το οποίο υπηρετούν οι κυβερνήσεις του δικομματισμού. Προβλήματα που η σημερινή κυβέρνηση όξυνε ακόμη περισσότερο, με πρόσχημα αλλά και ευκαιρία την καπιταλιστική κρίση, οδηγώντας στην ανεργία και στη μη καταβολή δεδουλευμένων συμβασιούχους του ΥΠΠΟ-Τ, στην κλιμάκωση της υποστελέχωσης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, στο σφίξιμο της μέγκενης της υποχρηματοδότησης φορέων σύγχρονης δημιουργίας.

Κοντά στους συγκεντρωμένους - έξω από το ΥΠΠΟ-Τ - εργαζόμενους βρέθηκε και ο βουλευτής του ΚΚΕ Αντώνης Σκυλλάκος, ο οποίος μετέφερε τη συμπαράσταση του Κόμματος στο δίκαιο αγώνα τους. Μιλώντας στους συγκεντρωμένους, ο βουλευτής σημείωσε ότι στόχος της κυβέρνησης είναι η κατάργηση της μονιμότητας στο δημόσιο τομέα, «να εκμεταλλεύεται φθηνό, ευέλικτο εργατικό δυναμικό, να σας κρατούν ομήρους». «Είναι απαράδεκτη αυτή η κατάσταση. Για να την αλλάξουμε, δεν υπάρχει άλλος δρόμος, παρά ο αγώνας! Οσο πιο μαζικός είναι ο αγώνας τόσο καλύτερα είναι και τα αποτελέσματα. Οσο συντονισμένος είναι ο αγώνας και όχι αποσπασματικός - ανά υπουργείο - όσο συγκεντρωμένος είναι, τόσο καλύτερα αποτελέσματα φέρνει».

Δυστυχώς η περικοπή των δικαιωμάτων των ανθρώπων που εργάζονται στον πολιτισμό θα συνεχιστεί. Οι διαθέσεις και οι εξαγγελίες των κυβερνώντων δείχνουν ξεκάθαρα τι θα ακολουθήσει. Οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό πρέπει να είναι έτοιμοι να αντιδράσουν άμεσα και μαζικά.