ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 28 Νοέμβρη 2010
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«Αρωμα» Παρισιού στην Πινακοθήκη

Προσωπογραφία της Σ. Μπερνάρ

© Petit Palais / Roger-Violle

Προσωπογραφία της Σ. Μπερνάρ
Τη ζωγραφική παρισινή περιπέτεια από το Νατουραλισμό της δεκαετίας του 1889 μέχρι τις καινοτομίες της δεκαετίας του 1910, ξεδιπλώνει η έκθεση «Παρίσι 1900, Αρ Νουβώ και Μοντερνισμός», που φιλοξενείται (έως 28/2) στην Εθνική Πινακοθήκη. Μία παρουσίαση, που αντανακλά την εφήμερη λάμψη, την ανησυχία, αλλά και τη θλίψη της «Ωραίας εποχής». Της «Μπελ επόκ», που με τα φτηνά θεάματα, θέλησε να προσφέρει διέξοδο στα προβλήματα που αντιμετώπιζε εκείνη την εποχή η Γαλλία, η οποία έβγαινε ταπεινωμένη από το Γαλλοπρωσικό Πόλεμο και σειόταν από τα εργατικά κινήματα και τις διεκδικήσεις. Μία εικαστική μαρτυρία για το καλλιτεχνικό, λαϊκό και αστικό Παρίσι της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, κατά την οποία «ζυμώνονται» όλα τα μεγάλα καλλιτεχνικά ρεύματα του 20ού αιώνα.

Η έκθεση, ανταποδοτική της παρουσίασης των θησαυρών του Αγίου Ορους, που φιλοξενήθηκε στο «Πτι Παλαί» («Μικρό Μέγαρο») το 2009, περιλαμβάνει 200 έργα της γαλλικής τέχνης των συλλογών του Μουσείου, δημιουργίες των ετών 1880 - 1914. Πίνακες ζωγραφικής (Μαγιόλ, Ρενουάρ, Πισαρό, Ντιφί κ.ά.), σχέδια, αντικείμενα κ.ά. συμπληρώνονται με σχέδια, χαρακτικά και αφίσες από τη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης, των: Πικάσο, Μπονάρ, Σεζάν, Τουλούζ Λωτρέκ κ.ά.

Τα εκθέματα είναι χωρισμένα σε 11 ενότητες, αρχής γενομένης από την «Παγκόσμια έκθεση του 1900» στο Παρίσι, για την οποία άλλωστε ανεγέρθηκε και το ίδιο το Πτι Παλαί. Οπως αναφέρει η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη - Πλάκα «Συμβολική αποκορύφωση της Μπελ Επόκ, η Παγκόσμια Εκθεση του 1900 συνόψιζε επίσης τα αντινομικά χαρακτηριστικά της. Ο Συμβολισμός, η αναζήτηση του πνευματικού στοιχείου στη φύση και στην τέχνη, ένα πανευρωπαϊκό ρεύμα που αναπτύσσεται, στο τέλος του 19ου αιώνα, σε αντίθεση προς το Θετικισμό και το Ρεαλισμό, και η ομόλογη τάση της Αρ Νουβώ, με την οργιαστική διακοσμητική υπερβολή της, συνυπάρχουν και συγκρούονται με τις αυστηρές μεταϊμπρεσιονιστικές αναζητήσεις καλλιτεχνών όπως ο Σεζάν, που έμελλε σύντομα να αναδειχθεί σε πρόδρομο του Κυβισμού. Τα τελευταία εκλεκτικά κτίρια με τα περίτεχνα και ανθηρά στολίδια, λαξευμένα στην πέτρα και στο μάρμαρο, και οι δαντελένιες σιδηροκατασκευές συναντούν τις πρώτες μοντέρνες οικοδομές από μπετόν αρμέ, που έμελλε να προσδιορίσουν την αρχιτεκτονική του 20ού αιώνα».

«Ο ανθοπώλης με τις βιολέτες», έργο του Φ. Πελέ
«Ο ανθοπώλης με τις βιολέτες», έργο του Φ. Πελέ
Η δεύτερη ενότητα παρουσιάζει έργα ζωγραφικής από την ελληνική συμμετοχή στην «Παγκόσμια Εκθεση του 1900» (συλλογές Εθνικής Πινακοθήκης). Συνολικά, σε όλες τις κατηγορίες των Καλών Τεχνών, συμμετείχαν 36 καλλιτέχνες. Ανάμεσά τους, έργα των: Γερανιώτη, Θωμόπουλου, Λύτρα, Παρθένη, Ράλλη, Σαββίδη κ.ά., αλλά και η «Παιδική συναυλία» του Γ. Ιακωβίδη, έργο που τιμήθηκε με το χρυσό Μετάλλιο της Παγκόσμιας Εκθεσης. Ακολουθεί η ενότητα για το «Καθημερινό Παρίσι» με όψεις της αστικής ζωής, αλλά και των λαϊκών ανθρώπων και των βιοπαλαιστών. Χαρακτηριστική της «άλλης όψης» της εποχής, οι δημιουργίες του «ζωγράφου της άθλιας ζωής», Φ. Πελέ, ο οποίος έθεσε το αναμφισβήτητο ταλέντο του στην υπηρεσία των «φτωχών του Παρισιού», όπως λέει ο ίδιος.

Στο μεσοπάτωμα παρουσιάζεται ένα μικρό αφιέρωμα στο Πτι Παλαί, το κτίριο και την ιστορία του, με αρχιτεκτονικά έργα, ντοκουμέντα κ.ά. Το «Παρισινό τοπίο» αποτελεί μια ιδιαίτερη ενότητα, ενώ οι διακοσμητικές τέχνες εκπροσωπούνται από βάζα και έπιπλα δημιουργών της Αρ Νουβώ, πλαισιωμένα από λιθογραφίες - μελέτες για τη διακόσμηση «Μοντέρνων εσωτερικών χώρων». Η Αρ Νουβώ - διεθνές καλλιτεχνικό κίνημα, που αναζητεί την έμπνευση στη φύση - είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις εφαρμοσμένες τέχνες και την αρχιτεκτονική. Στην έκθεση ξεχωρίζει η καρέκλα με μπράτσα του αρχιτέκτονα Εκτορα Γκιμάρ, ο οποίος σχεδίασε τα κάγκελα και τα φανάρια του παρισινού μετρό.

Η εμβληματική μορφή της «Παριζιάνας» εικονογραφείται από επιβλητικά πορτρέτα ακαδημαϊκών ζωγράφων, αλλά και καλλιτεχνών της πρωτοπορίας, με κυρίαρχη τη μνημειακή προσωπογραφία της εντυπωσιακής Σάρας Μπερνάρ από τον ζωγράφο φίλο της Ζορζ Κλαρέν. Επίσης, παρουσιάζονται σχέδια για κοσμήματα σχεδιαστών που δούλευαν για γνωστούς οίκους. Τέλος, η ενότητα του «Μοντερνισμού» (έχει συμπράξει και το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Πόλης του Παρισιού) συμπληρώνεται με χαρακτικά και καλλιτεχνικές αφίσες από τις συλλογές της Πινακοθήκης. Η έκθεση (επιμέλεια Μαρία Κατσανάκη) συνοδεύεται από δίγλωσσο (ελληνικά - γαλλικά) καλαίσθητο κατάλογο. Ειδικά για την παρουσίαση, αλλάζει το ωράριο λειτουργίας της Πινακοθήκης και έτσι, την Τετάρτη θα είναι ανοιχτή στο κοινό, μόνο το απόγευμα.


Η. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ


ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ
Η αγία Ντόρα του Μπάντμιντον

1. Η ίδρυση ενός κόμματος δεν είναι κάτι συμπτωματικό ή αυθαίρετο. Συνδέεται πάντα με την ιστορία του τόπου και όχι με το υπερεγώ ενός ατόμου. Τα νεκρά επιχειρήματα που ξεδίπλωσε η Ντόρα στην τελετή της ίδρυσης του κόμματός της ήταν αντάξια της πνευματικής παχυλότητας που καθορίζει τη συντηρητική παράταξη. Μακριά από κάθε πραγματικότητα, μίλησε ανενδοίαστα υπέρ μνημονίου και απολύσεων.

2. Σαν να έπεσε από τον ουρανό, η Ντόρα προσπάθησε, γενικά και αόριστα, να πείσει για την αναγκαιότητα της παρουσίας της Δημοκρατικής Συμμαχίας. Εχοντας χάσει κάθε μέτρο και κριτήριο, κατέφυγε στη σύγχυση λες και αυτή περισσεύει γύρω μας. Πρόκειται για ένα πολιτικό σχήμα που προορίζεται να συντηρήσει τη ματαιοδοξία της εν λόγω κυρίας, βοηθώντας τη δραστικά να ξεφύγει από τα χρόνια λάθη της, και παράλληλα ν' αποφύγει να διαλυθεί σαν χαρτοπόλεμος, όπως θα γινόταν σε περίπτωση που έμενε, ως όφειλε, εκτός πολιτικής σκηνής. Δεν είπε λέξη για όσα υλικά μας επιβάρυνε τις δεκαετίες που έπαιζε με την εξουσία ούτε για το πώς μας τραυμάτισε ψυχικά όταν, ως υπουργός Εξωτερικών, ταυτιζόταν με κάθε εγκληματική πράξη των Αμερικανών, ούτε βέβαια για τις βαθιά αντιδημοκρατικές αποφάσεις της που είχαν δυσμενείς επιπτώσεις στην ελευθερία της καθημερινής μας ζωής.

3. Εχοντας στο μανίκι της ένα τσούρμο χλιαρούς ανθρώπους που κουβάλησε από την Κρήτη στο Μπάντμιντον ως μέσο σωτηρίας, δεν κατάφερε, παρ' όλη την κινητοποίηση, να κρύψει τις αληθινές της προθέσεις, που δεν είναι άλλες από μια θέση στην κυβέρνηση. Η φθαρμένη Ντόρα είναι η αληθινή Ντόρα. Θέλει και θα υπακούσει στο νόμο της συνενοχής που διέπει το σινάφι της. Θα πάρει θέση στην μπουτονιέρα του Γιωργάκη. Για ν' αντέξει να παίζει στα δεύτερα, θα τη σώσει η ψευδαίσθηση του μεγαλείου που μονίμως τη συνοδεύει, καθώς και το γεγονός ότι επαναλαμβάνεται από συνήθεια και ως εκ τούτου δεν χρειάζονται κανέναν έλεγχο τα λόγια της.

4. Οταν μέσα στην κοινωνική αναστάτωση που ζούμε εμφανίζονται παρουσίες όπως αυτή της Ντόρας, που πιστεύουν πως το βαθύτερο καθήκον τους είναι η κορυφή της εξουσίας, εμείς οι εγκλωβισμένοι γελάμε όπως κάθε ελεύθερος άνθρωπος που δεν τον αγγίζει η φάρσα της αναρρίχησης.

5. Η αφηρημένη ιδέα που έχει για τον κόσμο η Ντόρα και τα τετριμμένα βιώματα που ανταλλάσσει με τους κόλακές της δεν της επιτρέπουν ούτε μία στιγμή ν' αναρωτηθεί, όπως όλοι, τι οφείλει απέναντι στην κοινωνία. Η αυθαιρεσία των κύκλων της εναρμονίζεται με τις δυνάμεις της τρόικας, γνωστής για την ασέβεια και την αναισθησία της απέναντι στον κόσμο που χτυπιέται. Η τρόικα είναι σκληραγωγημένη, και το μόνο που μπορεί να την κλονίσει είναι η δική μας ενότητα απέναντί της. Οπως κάποιος λαμβάνει την κλίση για να γίνει ιερέας, έτσι και ο Ελληνας έχει λάβει την κλίση εναντίον της Δύσης. Ολα τα άλλα είναι γελοιότητες. Οσο για την Ντόρα, της εύχομαι να είναι ελαφρύ το ΠΑΣΟΚ που θα τη σκεπάσει.


Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ