Η οικονομική κρίση, η όξυνση των ενδοαστικών ανταγωνισμών σε κάθε χώρα και σε διεθνές επίπεδο αποτελούν έδαφος πάνω στο οποίο μπορεί να τροφοδοτηθεί η ταξική πάλη.

Ταυτόχρονα, σε συνθήκες κρίσης, ανταγωνισμών για τη διάταξη και αναδιάταξη των συμμαχιών του κεφαλαίου, το εργατικό κίνημα πρέπει να αντιμετωπίσει και τον κίνδυνο να εγκλωβιστεί η κίνηση εργατικών και μικροαστικών μαζών στα πλαίσια των ανταγωνισμών μεταξύ τμημάτων του κεφαλαίου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο κείμενο υπογραφών των οικονομολόγων πανεπιστημιακών που παρουσιάζεται στην εφημερίδα «Πριν» αναφέρεται: «Ο νέος Διεθνής Οικονομικός Ελεγχος δεν είναι μονόδρομος. Η κυβέρνηση εξ αρχής είχε και άλλους δρόμους πριν οδηγήσει την Ελλάδα στο τελευταίο σκαλοπάτι του διασυρμού, εκεί που συνωστίζονται όλα τα αποτυχημένα κράτη του κόσμου (...) Μπορούσε: Να προσφύγει σε εσωτερικό δανεισμό (...) να απαιτήσει ευνοϊκό δανεισμό (...) να απευθυνθεί στην Κίνα (όχι μέσω της Goldman Sachs), στη Ρωσία και στις Αραβικές χώρες, να απαιτήσει διμερή δανεισμό από άλλες χώρες της ΕΕ ακόμα και από την Γερμανία με το επιτόκιο που δανείζεται η ίδια...»¹⁰. Μια ανάλογη άποψη διατυπώνεται και από τον Βασίλη Γάτσιο στην εφημερίδα «Πριν», στις 13 Ιούνη 2010, όπου, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου «Μήπως μετά τη διαγραφή του χρέους προκύψει πρόβλημα δανεισμού αφού δεν θα μας δανείσουν μετά οι αγορές;», αναφέρει:

«Το εμπάργκο των αγορών, όπως έχει δείξει η εμπειρία άλλων χωρών, σε παρόμοιες περιπτώσεις διαρκεί συνήθως δύο με τρία χρόνια. Υπάρχουν όμως και άλλες πρακτικές, όπως ο διακρατικός δανεισμός από χώρες εντός και εκτός ΕΕ. Οπως η Κίνα, η Βενεζουέλα, οι αραβικές χώρες, η Ρωσία κ.ά. που διαθέτουν άφθονα πλεονάζοντα κεφάλαια. Πρόσφατα η Κίνα δάνεισε τη Σερβία με επιτόκιο 3%».

Η διέξοδος, λοιπόν, σε συνθήκες όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, σύμφωνα με τους - κατά τ' άλλα - «αντικαπιταλιστές» αριστερούς οικονομολόγους και πανεπιστημιακούς στελέχη του ΝΑΡ και άλλων εξωκοινοβουλευτικών σχημάτων, βρίσκεται στην επιλογή συμμαχίας με τις ανερχόμενες καπιταλιστικές δυνάμεις, στην αναπροσαρμογή συμμαχιών στα πλαίσια του ιμπεριαλιστικού συστήματος και όχι η ρήξη με αυτό.

Είναι λογικό ότι σε μια τέτοιου είδους συμμαχία «χωράει» ένα τμήμα του ΠΑΣΟΚ. Γι' αυτό και ανοιχτά απευθύνονται στις «ζωντανές δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου σε άρθρο του στο περιοδικό «Επίκαιρα».

Ετσι, καλούν σε ενιαιομετωπική δράση το «λαϊκό ΠΑΣΟΚ», το «ΠΑΣΟΚ που είναι ενάντια στα μέτρα ΔΝΤ - ΕΕ» και μένει πιστό, όπως λένε, στη Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη. Ετσι, καλλιεργούν αυταπάτες για το ΠΑΣΟΚ, υποστηρίζοντας ότι δεν υλοποιεί το προεκλογικό του πρόγραμμα. Να τι γράφει το κείμενο των οικονομολόγων που παρουσιάζει στην εφημερίδα «Πριν» ο Λεωνίδας Βατικιώτης: «Ωστόσο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ εκλέχτηκε με δέκα μονάδες διαφορά από τη ΝΔ τον Οκτώβρη υποσχόμενη αναδιανομή εισοδήματος προς όφελος των εργαζομένων και πράττει το εντελώς αντίθετο. Επομένως δεν έχει καμία νομιμοποίηση να σύρει τους εργαζόμενους στο σφαγείο του ΔΝΤ και του (κατ' ευφημισμό) μηχανισμού διάσωσης της ΕΕ»¹¹.

Ο Γιώργος Δελαστίκ γράφει αντίστοιχα: «Εσκεμμένα ή όχι ο Γιώργος Παπανδρέου ακολουθεί εντελώς αντίθετη γραμμή από αυτήν που υποσχόταν και βάσει της οποίας εξασφάλισε τη θριαμβευτική εκλογική του επικράτηση (...) Αυτή η πολιτική που εφαρμόζει σήμερα συνιστά ηθελημένη ή όχι εξαπάτηση των ψηφοφόρων, εκ της οποίας απορρέει μειωμένη πολιτική νομιμοποίηση της κυβέρνησής του, όσο ακολουθεί αυτήν την πολιτική»¹².

Ο Νίκος Γαλάνης από την ΚΟΕ κατηγορεί το ΠΑΣΟΚ ότι έχει προδώσει τις ιδρυτικές του αρχές: «Τέλος εποχής ολόκληρου του πολιτικού συστήματος, της όποιας εθνικής ανεξαρτησίας και λαϊκής κυριαρχίας εκφωνήθηκε στην ιδρυτική διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ»¹³.

Αλλού ο ίδιος σημειώνει: «Ενωμένες οι δυνάμεις της αριστεράς, οι έντιμες δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ με τους εργαζόμενους, τους αγρότες, τους διανοούμενους, τα μικρομεσαία στρώματα, τη νεολαία κάτω από τη σημαία ενός νέου ΕΑΜ»¹⁴.

Μια τέτοια γραμμή προφανώς και δε συμβάλλει στον απεγκλωβισμό λαϊκών και εργατικών δυνάμεων από το ΠΑΣΟΚ. Αντίθετα, συμβάλλει στην αναστήλωση αναχωμάτων στα πλαίσια της σοσιαλδημοκρατίας, στην καλλιέργεια αυταπατών ότι μπορεί η σοσιαλδημοκρατία να αλλάξει, να γίνει φιλολαϊκή. Αυτή η γραμμή «σέρνει» πίσω της τη θέση ότι η σοσιαλδημοκρατία δεν είναι αστικό κόμμα, θέση ανιστόρητη κι επικίνδυνη, ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες που η πείρα του ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα έδειξε το πώς η σοσιαλδημοκρατία, σηκώνοντας «αντιιμπεριαλιστικές» σημαίες, κατάφερε να ενσωματώσει τμήματα της εργατικής τάξης και να υπηρετήσει με σταθερότητα στρατηγικούς στόχους του κεφαλαίου. Η ιστορική πείρα στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα έχει αποδείξει ότι οι εργατικές - λαϊκές δυνάμεις που ακολουθούν τη σοσιαλδημοκρατία δεν απεγκλωβίζονται με τη συμπόρευση του κομμουνιστικού κόμματος μαζί της ή με το λεγόμενο «αριστερό» τμήμα της, αλλά μόνο με σκληρή ανοιχτή πάλη μαζί της. Μια γραμμή απεγκλωβισμού θα πρέπει να γκρεμίζει τις αυταπάτες για τη σοσιαλδημοκρατία, τις ψευδαισθήσεις για τη δυνατότητα φιλολαϊκής μεταμόρφωσής της, καθώς και τα στηρίγματά της στο συνδικαλιστικό κίνημα, τη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ. Να δουλεύει στο να αποσπά εργατικές και λαϊκές δυνάμεις από τη σοσιαλδημοκρατία μέσα από την οργάνωση στους τόπους δουλειάς, σε πολιτική κατεύθυνση. Η γραμμή του Β. Ι. Λένιν και των μπολσεβίκων έθετε ως προϋπόθεση την ήττα των «αστικών εργατικών κομμάτων» της εποχής του, των μενσεβίκων και των εσέρων, για τη νίκη της επανάστασης και όχι τη συνεργασία μαζί τους. Με αυτή τη γραμμή συγκρούστηκαν στα Σοβιέτ και υπερίσχυσαν σε αυτά οι μπολσεβίκοι, γι' αυτό άλλωστε και κατηγορήθηκαν από τη διεθνή σοσιαλδημοκρατία από τις δυνάμεις της 2ης και 2½ης διεθνούς για την πολεμική τους απέναντι «στα άλλα εργατικά κόμματα».

Ως βασική πολιτική αιχμή αναγορεύεται ο στόχος να φύγει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ή η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ΚΟΕ, για να μην τσουβαλιαστεί όλο το ΠΑΣΟΚ με την πολιτική της κυβέρνησης. Θυμίζουμε ότι οι ίδιες δυνάμεις, πριν από τις εκλογές του 2009, έθεταν ως στόχο να φύγει η κυβέρνηση του Καραμανλή, αβαντάροντας ουσιαστικά την επιχειρηματολογία του ΠΑΣΟΚ.

Τίθενται τα εξής ερωτήματα: Στόχος θα πρέπει να είναι να φύγει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και να έρθει άλλη κυβέρνηση; Αν όχι, ποιος πρέπει να είναι ο στόχος στο επίπεδο της εξουσίας; Ποιος καλείται να εφαρμόσει τέλος πάντων αυτό το πλαίσιο πάλης, που μάλιστα ονομάζουν «άμεσο αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα»;

Ορισμένες δυνάμεις, όπως η ΚΟΕ, επιλέγουν να μην τοποθετούνται σε αυτό το ζήτημα, παραπέμποντας στο «ομιχλώδες» μέλλον.

Αλλες δυνάμεις, όπως το ΝΑΡ, εμφανίζουν χαρακτηριστική διγλωσσία σε αυτό το ζήτημα. Ορισμένες διαβεβαιώνουν ότι: «Η δική μας πολιτική πρόταση δεν απευθύνεται στην κυβέρνηση - στην όποια κυβέρνηση - για να την υλοποιήσει ή στις όποιες κοινοβουλευτικές διαδικασίες για να την υιοθετήσουν, δεν είναι και δεν μπορεί να είναι "κυβερνητική πρόταση" στη βάση του υπάρχοντος κοινωνικού και πολιτικού συστήματος.

Πρώτα από όλα απευθύνεται στο κίνημα, στον κόσμο της εργασίας και της Αριστεράς, για να τη διεκδικήσει, να αγωνιστεί για αυτήν και να την επιβάλει»¹⁵. Χαρακτηρίζουν ως διαστρέβλωση ότι το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης απευθύνεται στα πλαίσια μιας αστικής κυβέρνησης: «...Προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα πάλης αποτελείται από προτάσεις προς την κυβέρνηση ή δεύτερες σκέψεις του συστήματος (...) όλοι καταλαβαίνουν - εκτός από όσους έχουν στόχο να διαστρεβλώσουν - ότι αυτό το πρόγραμμα πάλης απευθύνεται στο μαζικό κίνημα»¹⁶.

Με μια πρώτη ανάγνωση θα συμπέραινε κανείς ότι πρόκειται για στόχους που καλούνται να υλοποιηθούν από την εργατική εξουσία, όμως δεν είναι έτσι. Βαφτίζοντας το κρέας ψάρι, προσπαθούν να πείσουν για τον αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα των στόχων τους για «στάση πληρωμών», «έλεγχο του πιστωτικού συστήματος», «έξοδο από την ΟΝΕ», «κρατικοποίηση τραπεζών και ΔΕΚΟ», που όπως οι ίδιοι ομολογούν μπορούν να υλοποιηθούν από αστικές κυβερνήσεις, όμως ως αποτέλεσμα της πίεσης του κινήματος. Σταθερά προσανατολισμένοι στην «αντινεοφιλελεύθερη κατεύθυνση», θεωρούν ότι η εφαρμογή των κρατικοποιήσεων από το αστικό κράτος «έρχεται σε ρήξη με την κύρια γραμμή του σύγχρονου καπιταλισμού τις ιδιωτικοποιήσεις»¹⁷, αγνοώντας (;) ότι τέτοια μέτρα προβάλλονται και από κύκλους του κεφαλαίου, ακόμα και από κύκλους του ΔΝΤ που προτείνουν μερικές ή προσωρινές κρατικοποιήσεις τραπεζών. Οσον αφορά το επιχείρημα που προβάλλουν ότι προτείνουν κρατικοποιήσεις με εργατικό έλεγχο, να τους θυμίσουμε τα λόγια του Β. Ι. Λένιν: «Οταν εμείς λέμε: "εργατικός έλεγχος", βάζοντας αυτό το σύνθημα πάντα δίπλα στη δικτατορία του προλεταριάτου, πάντα ύστερα απ' αυτή, τότε μ' αυτό διευκρινίζουμε για τι λογής κράτος γίνεται λόγος»¹⁸.

Στην πραγματικότητα αυτό που συστηματικά αποφεύγουν είναι να διακηρύξουν την αναγκαιότητα της ρήξης και ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας.

Συνιστούν επικίνδυνες αυταπάτες τόσο η απάντηση που επιχειρείται να δοθεί στο ερώτημα αν πρέπει να προβάλλεται σήμερα ο στόχος για την εξουσία ότι «η απάντηση είναι η Πέμπτη εξουσία ενός νέου, ταξικού, ανασυγκροτημένου εργατικού κινήματος», το οποίο «αγωνιζόμενο για την ανατροπή των κυβερνήσεων από τα κάτω και από τα αριστερά προβάλλει, διεκδικεί και επιβάλλει στο κράτος την επιβολή νόμων με πανκοινωνική ισχύ, υπέρ των εργαζομένων όπως έλεγε ο Ενγκελς»¹⁹, όσο και η εκτίμηση ότι «...ένα ταξικό εργατικό κίνημα μπορεί να επιβάλει σχετικά, εν μέρει και ασταθώς ένα αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα στις σημερινές συνθήκες»²⁰ ως ένα μεταβατικό δηλαδή πρόγραμμα, η υλοποίηση του οποίου μπαίνει ως προϋπόθεση για την «επαναστατική προοπτική».

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Σημειώσεις:

10. Εφημερίδα «Πριν», 23 Μάη 2010.

11. Εφημερίδα «Πριν», 23 Μάη 2010.

12. Γ. Δελαστίκ, περιοδικό «Επίκαιρα», 6 Μάη 2010.

13. Εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», 19 Μάη 2010

14. Νίκος Γαλάνης, εφημερίδα «Ελευθεροτυπία», 19 Μάη 2010.

15. Βασίλης Μηνακάκης, εφημερίδα «Πριν», 6 Ιούνη 2010.

16. Γιάννης Ελαφρός, εφημερίδα «Πριν», 6 Ιούνη 2010.

17. Βασίλης Γάτσιος, εφημερίδα «Πριν», 13 Ιούνη 2010.

18. Β. Ι. Λένιν: «Θα κρατήσουν άραγε οι μπολσεβίκοι την κρατική εξουσία;», «Απαντα», εκδ. «Σύγχρονη Εποχή», τ. 34, σελ. 306.

19. Κώστας Μάρκου, εφημερίδα «Πριν», 23 Μάη 2010.

20. Ο.π.