ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 13 Φλεβάρη 2011
Σελ. /24
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΝΤΜΙΤΡΙ ΚΑΜΠΑΛΕΦΣΚΙ
Μια μεγάλη μορφή της σοβιετικής μουσικής

Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Σοβιετικούς συνθέτες και μουσικούς παιδαγωγούς της Σοβιετικής Ενωσης, υπεύθυνος για πολλά χρόνια για τη μουσική - αισθητική αγωγή των παιδιών και των νέων, χιλιάδες από τους οποίους χάρη σ' αυτήν την αγωγή και στην αμέριστη κρατική ενίσχυση του σοβιετικού κράτους εξελίχθηκαν σε κορυφαίους μουσικούς.

Ο λόγος για τον πολυβραβευμένο συνθέτη και πιανίστα Ντμίτρι Μπορίσοβιτς Καμπαλέφσκι, εμβληματική μορφή της σοβιετικής μουσικής - στις 17 Φεβρουαρίου συμπληρώνονται 24 χρόνια από το θάνατό του - ο οποίος, παρά τη σημαντικότατη προσφορά του στο μουσικό πολιτισμό της πατρίδας του αλλά και ευρύτερα, παραμένει σχεδόν άγνωστος στο ελληνικό μουσικόφιλο κοινό. Ενα κοινό το οποίο συνεχίζει να είναι ελάχιστα ή στρεβλά πληροφορημένο για τα σημαντικότατα πολιτιστικά επιτεύγματα της σοβιετικής περιόδου και για σπουδαίες μορφές της μουσικής δημιουργίας, όπως ο Ντ. Καμπαλέφσκι. Το έργο αυτών των δημιουργών που ανδρώθηκαν μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, εμπνεύστηκαν από τα ιδανικά του σοσιαλισμού και ξεδίπλωσαν τις δημιουργικές τους δυνάμεις σε όλα τα είδη της μουσικής τέχνης, στη συντριπτική πλειοψηφία συνεχίζει να προσκρούει στο «τείχος» της αποσιώπησης, που επιμελώς υψώνουν τα διάφορα κέντρα πολιτισμού και πληροφόρησης της «ελεύθερης Δύσης». Αυτό το «τείχος», πάντως, δεν είναι σε θέση να αποκρύψει τη μεγάλη αλήθεια: ότι μετά τη νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Ρωσία δημιουργήθηκαν οι συνθήκες για τη διαμόρφωση ενός νέου μουσικού πολιτισμού, με συνεπή δημοκρατικό, παλλαϊκό χαρακτήρα. Πως στη Σοβιετική Ενωση δημιουργήθηκε ένα τεράστιο δίκτυο μουσικών ιδρυμάτων, συγκροτημάτων όπερας και συναυλιών, προσιτό για όλους, που έδωσε τους πιο γλυκούς «καρπούς». Ενδεικτικό της μεγάλης σημασίας που δόθηκε στη μουσική καλλιέργεια του λαού, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της Επανάστασης, είναι το δημοσίευμα της «Πράβντα» (4/7/1919): «Μόσχα. Το Σοβιέτ του Κυβερνείου Αντιπροσώπων των Εργατών, Αγροτών και Κόκκινων στρατιωτών αποφάσισε να ανοίξει πειραματικές σχολές μουσικής στο προάστιο Σεργκίγιεφσκι και στο χωριό Ουχτόμσκογε κοντά στο σταθμό Λιούμπερτσι, καθώς επίσης και λαϊκό ωδείο στο χωριό Τσέρκοφ κοντά στο σταθμό Ταράσοφκα». Χάρη στη δημιουργία κρατικής μουσικής υποδομής, σε όλη την επικράτεια της Σοβιετικής Ενωσης, σε πόλεις και χωριά, από τις Δημοκρατίες του ευρωπαϊκού τμήματος μέχρι τη Σιβηρία, την κεντρική Ασία και την Υπερκαυκασία, ο τομέας της μουσικής γνώρισε πρωτοφανή άνθιση στη σοβιετική περίοδο και αποτέλεσε ένα νέο σταθμό στην ανάπτυξη της παγκόσμιας μουσικής δημιουργίας.


Πολύ σημαντικό ρόλο σ' αυτήν την ανάπτυξη έπαιξαν κορυφαίοι Σοβιετικοί συνθέτες, όπως ο Ντ. Καμπαλέφσκι, που «έφυγε» από τη ζωή στις 17 Φεβρουαρίου 1987. Γεννημένος στην Πετρούπολη, στις 30 Δεκεμβρίου 1904 - λίγο πριν το ξέσπασμα της Επανάστασης του 1905 - σπούδασε στο Ωδείο της Μόσχας, με καθηγητές τον Μπ. Γκολντενβάιζερ στο πιάνο και τον Μιασκόφσκι στη σύνθεση, σημαντική προσωπικότητα της ρωσικής - σοβιετικής μουσικής. Μετά την αποφοίτησή του από το Ωδείο, έγινε καθηγητής διδάσκοντας από το 1939 σύνθεση. Ενα χρόνο μετά (1940), γίνεται μέλος του ΚΚΣΕ και από το 1954 μέλος του συμβουλίου του υπουργείου Πολιτισμού της ΕΣΣΔ. Τακτικό μέλος της Ακαδημίας Παιδαγωγικών Επιστημών της ΕΣΣΔ, από το 1952, υπήρξε γραμματέας της Ενωσης Μουσικοσυνθετών της ΕΣΣΔ.

Η μουσική εκπαίδευση ήταν στο κέντρο της πολύχρονης δραστηριότητας του Ντ. Καμπαλέφσκι, ο οποίος υπήρξε υπεύθυνος της Επιτροπής Μουσικής - Αισθητικής Αγωγής των νέων. Ως πιανίστας και μαέστρος έδωσε συναυλίες με δικά του έργα. Βάση των περισσότερων έργων του ήταν τα σύγχρονα, σημαντικά από κοινωνική άποψη θέματα. Συχνά πηγή έμπνευσής του ήταν η σοβιετική νεολαία και τα παιδιά, όπως σε τρία από τα κοντσέρτα του - το Κοντσέρτο για βιολί (κρατικό βραβείο της ΕΣΣΔ του 1949), το 1ο Κοντσέρτο για βιολοντσέλο (1949) και το 3ο Κοντσέρτο για πιάνο (1952) - καθώς και σε καντάτες, παιδικά τραγούδια και έργα πιάνου. Σπουδαίο ρόλο στη δημιουργία του έπαιξε το λυρικό στοιχείο. Η μουσική του χαρακτηρίζεται από σαφή μελωδική εκφραστικότητα, φωτεινούς τόνους, αισιοδοξία, δυναμισμό, χιούμορ...

Ταυτόχρονα, ο Καμπαλέφσκι στη μουσική του έχει αποτυπώσει τα τραγικά γεγονότα του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου. Για παράδειγμα, στην όπερα «Η οικογένεια του Ταράς» (κρατικό βραβείο της ΕΣΣΔ του 1951), διασκευή του μυθιστορήματος του Μπ. Γκορμπάτοφ «Οι αλύγιστοι», που αναφέρεται στον αγώνα του σοβιετικού λαού κατά των φασιστών κατακτητών. Στην όπερα «Κόλας Μπρενιόν» (1937, δεύτερη παραλλαγή 1968, βραβείο Λένιν του 1972), διασκευή του ομώνυμου μυθιστορήματος του Ρ. Ρολάν, παράλληλα με το λυρικό θέμα εκφράζεται και η κοινωνική σύγκρουση. Συνέθεσε, επίσης, τις όπερες «Στη Φωτιά» («Εξω από τη Μόσχα» 1943), «Νικήτα Βερσίνιν», «Αδελφές». Πλούσιο είναι και το συμφωνικό του έργο. Συνέθεσε 4 συμφωνίες (1932, 1933, 1934, 1956), κοντσέρτα για ορχήστρα και για πιάνο (τρία), βιολί και βιολοντσέλο. Επίσης, τη σουίτα για χορωδία και ορχήστρα «Λαϊκοί εκδικητές» (1942), την καντάτα «Λενινιστές», το «Ρέκβιεμ» για σολίστες, δύο χορωδίες και ορχήστρα κ.ά. Από τα έργα μουσικής δωματίου που έγραψε ξεχωρίζουν τα δύο κουαρτέτα εγχόρδων (το αρ. 2, γραμμένο το 1945 πήρε το Κρατικό Βραβείο της ΕΣΣΔ του 1946), τα 24 πρελούδια για πιάνο κ.ά. Συνέθεσε, επίσης, μουσική για κινηματογραφικές ταινίες και θεατρικές παραστάσεις. Καλλιτέχνης του Λαού της ΕΣΣΔ (1963), τιμήθηκε με δύο παράσημα Λένιν και άλλα βραβεία.


Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ


«Cine Canto» από μαγικές φωνές

Τραγουδάνε σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες και διαλέκτους και διαθέτουν πλούσιο ρεπερτόριο, με τραγούδια ρεμπέτικα, παραδοσιακά, ελληνόφωνα της Κάτω Ιταλίας, ισπανόφωνα, γαλλικά, ιταλικά, φάδος, τσιγγάνικα, σερβικά, τουρκικά, ρουμανικά, αρμενικά, πομακικά, βουλγαρικά, σεφαρδίτικα, ακόμα και αμερικανικά μπλουζ και τζαζ. Ο λόγος για την Ελένη και την Σουζάνα Βουγιουκλή, δύο εξαιρετικές φωνές, που, παρά το νεαρό της ηλικίας τους, έχουν αποδείξει με τον καλύτερο τρόπο την ικανότητά τους να πειραματίζονται με τις δυνατότητες που μπορεί να προσφέρει η ανθρώπινη φωνή ως εγγενές μουσικό όργανο. Προσφέροντάς μας, μέσα από υπέροχες, εκφραστικές ερμηνείες, μοναδικά «ταξίδια» σε χρόνους, τόπους, πολιτισμούς, αναδεικνύοντας την αλήθεια, την ουσία, την ομορφιά μουσικών δημιουργιών, παραδοσιακών και έντεχνων, ελληνικών και παγκόσμιων.

Αυτή τη φορά, οι αδελφές Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή επιστρέφουν στην Αθήνα, για μια σειρά παραστάσεων στο «Αγγέλων Βήμα» (Σατωβριάνδου 36, Ομόνοια, 210 5242211), με τραγούδια του παγκόσμιου κινηματογράφου. «Cine Canto» τιτλοφορείται το πρόγραμμα που θα παρουσιάζουν από τις 18 Φεβρουαρίου και κάθε Παρασκευή και Σάββατο (11.30 μ.μ.) και Κυριακή (10 μ.μ.), μέχρι τις 6/3. Παίζοντας οι ίδιες κιθάρα και πιάνο, με τις υπέροχες φωνές τους θα ανεβοκατεβαίνουν τις μουσικές κλίμακες και θα διαβαίνουν τις μουσικές γέφυρες που έστησαν στον κινηματογράφο μάστορες όπως οι Nino Rota, Gershwin, Μάνος Χατζιδάκις, Σταύρος Ξαρχάκος, Βασίλης Τσιτσάνης, αλλά και οι Γκόραν Μπρέγκοβιτς, Μπομπ Ντίλαν και Screaming Jay Hawkins. Ενα πρόγραμμα με μουσικές έρωτα, πάθους, φυγής, διεκδίκησης, προσμονής, κοινωνικών αγώνων, φύσης και μαγείας, μαζί με νέες, ανέκδοτες συνθέσεις του καταπληκτικού νεανικού ντουέτου, που συνδυάζει τη φρεσκάδα και την παράδοση.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ