Από τις εργασίες της Συνάντησης, χτες, Δευτέρα. Στο βήμα η Αλέκα Παπαρήγα

Το ΚΚΕ, με το ξέσπασμα της οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης, βρέθηκε προετοιμασμένο ιδεολογικά και πολιτικά, καθώς είχαμε προχωρήσει έγκαιρα σε επεξεργασίες και προβλέψεις με βάση και την επιστημονική έρευνα, σχετικά με την πορεία ανάπτυξης του καπιταλισμού στην Ελλάδα σε συνθήκες ενσωμάτωσης στην ΕΕ.

Ταυτόχρονα, πήραμε σοβαρά υπόψη τις ενδοενωσιακές και διεθνείς ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις στο έδαφος της ανισόμετρης ανάπτυξης, την ορμητική είσοδο στην παγκόσμια αγορά και στον ενδοϊμπεριαλιστικό ανταγωνισμό νέων καπιταλιστικών δυνάμεων όπως είναι η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία, το ρόλο της Ρωσίας στη διαμάχη κ.λπ. Εχουμε παρακολουθήσει αρκετά στενά τον περιφερειακό ρόλο που προσπαθεί να διαδραματίσει η Τουρκία ιδιαίτερα μετά τη συμμετοχή της στο γνωστό G20.

Μόλις εμφανίστηκαν στον ορίζοντα τα πρώτα σύννεφα της κρίσης, εκτιμήσαμε πολύ συγκεκριμένα την κατάσταση, θέσαμε ακόμα πιο επιτακτικά το ζήτημα της ανασύνταξης του εργατικού κινήματος. Επεξεργαστήκαμε με συλλογικές κομματικές διαδικασίες, που κορυφώθηκαν σε Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, κοινό πλαίσιο δράσης για το εργατικό κίνημα και τη συμμαχία του με τα φτωχά μικροαστικά στρώματα, τους αυτοαπασχολούμενους ελεύθερους επαγγελματίες, βιοτέχνες, εμπόρους και τη φτωχή αγροτιά. Στο κοινό πλαίσιο προχωρήσαμε σε μια καλύτερη εξειδίκευση στα προβλήματα της νεολαίας και των γυναικών, των νέων ζευγαριών, και το ρόλο του φοιτητικού - σπουδαστικού και γυναικείου κινήματος.

Πήραμε πρόσθετα μέτρα, ώστε να εδραιωθεί η κομματική και μαζική δουλειά στα εργοστάσια, στη βιομηχανία γενικότερα, καθώς εκεί κρίνεται η πορεία της ταξικής πάλης και η προοπτική της κοινωνικής συμμαχίας, προχωρώντας σε εσωτερικές αναδιαρθρώσεις στη διάταξη των κομματικών μελών και στη συνένωση κομματικών οργανώσεων που έχουν ενιαίο πεδίο δράσης.

Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα κόμματα, αστικά, μικροαστικά, οπορτουνιστικά, ανεξάρτητα αν ψήφισαν ή όχι το Μνημόνιο, επικεντρώνουν τις προτάσεις τους πώς θα μειωθεί το χρέος, πώς θα συγκεντρωθεί κεφάλαιο για να γίνουν επενδύσεις και να μεγαλώσει η πίτα, ώστε να γίνει μια καλύτερη διανομή και κατανομή. Οι προτάσεις τους είναι φαύλος κύκλος κυριολεκτικά. Στηρίζουν, με ορισμένες επιμέρους διαφορές, όλους εκείνους τους παράγοντες που αναπόφευκτα οδηγούν στο ξέσπασμα της κρίσης ύστερα από μια περίοδο αυξημένων ρυθμών ανάπτυξης του ΑΕΠ και της κερδοφορίας.

Είναι άλλο πράγμα να παλεύεις για την προσωρινή ανακούφιση των εργαζομένων και άλλο πράγμα να θεωρητικοποιείται και να θεωρείται εναλλακτική λύση η λεγόμενη δικαιότερη αναδιανομή και κατανομή, μακριά από τη σχέση οικονομίας και πολιτικής στο καπιταλιστικό σύστημα.

Είναι ιστορική ευκαιρία σήμερα, στο έδαφος της ασίγαστης ταξικής πάλης, να κατευθύνεται η σκέψη και η πράξη των αγωνιζόμενων λαών, με επικεφαλής την εργατική τάξη, στην εργατική εξουσία. Να κατανοείται ότι ακόμα και αν, στη μια ή την άλλη χώρα, αναδειχθεί από την πλειοψηφία του λαού ένα φιλεργατικό κατά πλειοψηφία κοινοβούλιο, άρα και αντίστοιχη κυβέρνηση, αυτή δεν θα μπορέσει να ξεπεράσει το όριο του βασικού νόμου του καπιταλισμού, αν δεν επιλύσει το ζήτημα της κοινωνικοποίησης των βασικών μέσων παραγωγής, την αποδέσμευση από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, τον πανεθνικό σχεδιασμό και τον εργατικό έλεγχο από τα κάτω προς τα επάνω.

Από την πρώτη στιγμή, και ακόμα περισσότερο σήμερα, διαπιστώνουμε αυτό που είναι αυτονόητο, ότι η απότομη όξυνση όλων των οικονομικών, κοινωνικών προβλημάτων, η ανερχόμενη ανεργία και φτώχεια δεν επαρκούν για την ανάπτυξη της ταξικής πάλης, αν δεν συνδυαστεί η δράση με την όξυνση του ιδεολογικοπολιτικού αγώνα τόσο από την πλευρά του Κόμματος, όσο και από το ταξικό εργατικό κίνημα και τις ριζοσπαστικές γενικότερα οργανώσεις.

Να δίνονται απαντήσεις στις διάφορες προσπάθειες συσκότισης της αιτίας της κρίσης, που σκόπιμα εμφανίζεται ως κρίση χρέους και ελλειμμάτων, κακής διαχείρισης, υπερβολικού κρατικού τομέα, κομματισμού κ.λπ.

Βεβαίως και δεν περιοριστήκαμε σε μια προπαγανδιστική μόνο αντεπίθεση. Δώσαμε ώθηση, καθώς είχαμε βεβαίως προετοιμάσει το έδαφος σε συνεργασία με ευρύτερες ριζοσπαστικές δυνάμεις, στη συγκρότηση πανελλαδικής κοινωνικής συμμαχίας με κοινό πλαίσιο πάλης, πράγμα που γίνεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και με τέτοια κατεύθυνση. Η πρωτοβουλία πάρθηκε από το ΠΑΜΕ και σ' αυτήν ανταποκρίθηκαν η Πανελλαδική Αγροτική Συσπείρωση, η Πανελλαδική Συσπείρωση των αυτοαπασχολούμενων μικρομεσαίων. Επεκτάθηκε η συσπείρωση με τη συμμετοχή του Μετώπου Αγώνα φοιτητών και σπουδαστών, και της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας.

Δεν πρόκειται για παραταξιακή συσπείρωση, αλλά για κοινωνική συμμαχία που ακουμπά σε ταξικές και ριζοσπαστικές οργανώσεις, αλλά και δυνάμεις μειοψηφίας μέσα στις δομές του κινήματος. Από την πρώτη στιγμή, δόθηκε βάρος στη συγκρότηση λαϊκών επιτροπών της συμμαχίας στις γειτονιές, επιτροπών αγώνα στους τόπους δουλειάς, επιτροπών των κλαδικών σωματείων.

Εξειδικεύσαμε την οργάνωση του ταξικού, του λαϊκού αγώνα, με κύρια έμφαση από τα κάτω και με σχεδιασμένη προσπάθεια να παίρνει αυτή περιφερειακό και πανελλαδικό χαρακτήρα.

Παράλληλα, καταθέσαμε στη Βουλή και στο κίνημα συγκεκριμένες άμεσες προτάσεις και στόχους πάλης για την ανεργία και την προστασία των ανέργων, για τους εργαζόμενους με ελαστικές εργασιακές σχέσεις, για τους φτωχούς επιχειρηματίες και αγρότες, για τις συντάξεις και το ασφαλιστικό σύστημα, για την Υγεία και την Παιδεία. Για τα προβλήματα της εργατικής κατοικίας, για τις σοβαρές καθυστερήσεις στην αντισεισμική θωράκιση, για τα λαϊκά χρέη στις τράπεζες κ.λπ.

Οι λαϊκές επιτροπές πρέπει να σχηματίζονται μέσα από καλή προετοιμασία, μέσα από ευρύτερες μαζικές διαδικασίες, να μην είναι μια ταμπέλα, να απευθύνονται σε ευρύτερες λαϊκές μάζες που κινητοποιούνται γύρω από ένα συγκεκριμένο πρόβλημα, ή γύρω από δέσμη προβλημάτων. Κάθε συστατικό μέρος της συμμαχίας αυτής συνεχίζει τη δράση στο χώρο του κατά κλάδο και τόπο δουλειάς, στις βιομηχανικές ζώνες, στη γειτονιά, στα πανεπιστήμια, στα σχολεία. Δεν είναι ένα συγκυριακό άθροισμα αλλά δύναμη προσέλκυσης στον οργανωμένο αγώνα εργατών και άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων σε αντιμονοπωλιακή αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση, κόντρα στην εξουσία των μονοπωλίων.

Η δύναμη της συμμαχίας κρίνεται στο εργοστάσιο, στον τόπο δουλειάς, εκεί που εκδηλώνεται άμεσα και καθαρά η αντίθεση κεφαλαίου - εργασίας. Ηδη υπάρχουν ορισμένα θετικά αποτελέσματα στην επαναπρόσληψη απολυμένων, στην καταβολή μισθών και αποζημιώσεων, στην επανασύνδεση του ηλεκτρικού ρεύματος σε οικογένειες που δεν πλήρωναν λόγω φτώχειας. Εγιναν, και συνεχίζουν, σημαντικές κινητοποιήσεις για την κατάργηση των διοδίων στους εθνικούς δρόμους, ενάντια στην πληρωμή εισιτηρίου στα δημόσια νοσοκομεία, στις αυξήσεις των ιατρικών εξετάσεων, κατά του κλεισίματος σχολείων και νοσοκομειακών κρεβατιών.

Μελετώντας τις αποφάσεις της Συνόδου του Κόμματος Ευρωπαϊκής Αριστεράς που έγινε στην Αθήνα αυτό που εμείς βλέπουμε καθαρά, είναι ότι πίσω από φραστικές οξύτητες προβάλλεται μια ολόκληρη άποψη διαχείρισης της κρίσης που δε θίγει την ουσία της αστικής πολιτικής. Οι προτάσεις τους αποσυνδέουν την πολιτική από την οικονομία, διαχωρίζουν τους καπιταλιστές σε δανειστές και δανειζόμενους, διαχωρίζουν τις αιτίες της κρίσης από τις συνέπειες. Εδώ εντάσσεται και η δήθεν ριζοσπαστική πρόταση για κοινωνικοποίηση ομίλων τραπεζών ή και γενικά του χρηματοπιστωτικού συστήματος, ή η αλλαγή του χαρακτήρα της Πίστης. Αν δεν είναι ουτοπία, από άγνοια για το ρόλο της Πίστης στο καπιταλιστικό σύστημα, τότε είναι εξαπάτηση των λαών. Δυστυχώς, πρόκειται για το δεύτερο. Μετατρέποντας το χρέος από συνέπεια σε αιτία, διαμορφώνουν κλίμα στο λαό ότι πρέπει να δεχτεί κάποιες θυσίες, γιατί το χρέος είναι πανεθνικό πρόβλημα, ότι πάνω απ' όλα υπάρχει το θέμα της εθνικής οικονομίας.

Α. Εκτιμάμε ότι τα κομμουνιστικά κόμματα στην Ευρώπη είτε λειτουργούμε σε χώρες - μέλη της ΕΕ είτε όχι οφείλουμε να κάνουμε συστηματική και, αν συμφωνούμε, κοινή δουλειά, για να αναδειχθεί ότι η πηγή της κρίσης βρίσκεται στην παραγωγή και ότι στη σφαίρα της κυκλοφορίας του χρήματος εμφανίζονται οι αντιφάσεις και αντινομίες, οι δυσλειτουργίες του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Από εδώ προκύπτει η μεγάλη αλήθεια ότι η εργατική τάξη, το εργατικό κίνημα είναι η πιο πρωτοπόρα και ανατρεπτική δύναμη της κοινωνίας, η δύναμη εκείνη που μπορεί να συνενώσει σε μια δυναμική μαζική συμμαχία και τα άλλα λαϊκά στρώματα.

Θεωρούμε απολύτως απαραίτητο να αναπτυχθεί πραγματική ιδεολογική αντεπίθεση στο έδαφος της πάλης για τα οξυμένα προβλήματα, ώστε να κατανοείται όσο γίνεται περισσότερο, ιδιαίτερα μέσα στην εργατική τάξη, το ζήτημα της σχέσης οικονομίας και πολιτικής.

Να διαδίδονται ευρύτερα οι θέσεις μας για την καπιταλιστική οικονομία, το βασικό της νόμο, την ανάπτυξη των εσωτερικών αντιφάσεων του συστήματος, το νόμο της τάσης του ποσοστού κέρδους που πέφτει, τις σχέσεις παραγωγής και σχέσεις διανομής, το ρόλο της Πίστης στην κεφαλαιοκρατική παραγωγή.

Δίχως αυτά τα ζητήματα θα είναι πολύ δύσκολο το εργατικό κίνημα και οι σύμμαχοί του να κάνουν ένα βήμα εμπρός, να μην ενσωματωθούν σε λογική διαχείρισης του συστήματος.

Είναι ζωτική ανάγκη να γίνονται αποκαλύψεις με επιχειρήματα και στοιχεία για τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς, για το τι συμβαίνει στις περιφερειακές ή παγκόσμιες ιμπεριαλιστικές διακρατικές ενώσεις. Η πείρα των μαζών δεν διαμορφώνεται αυθόρμητα, όσο και αν οξύνονται τα προβλήματα, δίχως την ένταση της ιδεολογικής και πολιτικής διαπάλης.

Είναι μια ευκαιρία, μια σοβαρή δυνατότητα να κατανοηθούν τα ιστορικά όρια του καπιταλιστικού συστήματος, η αναρχία της παραγωγής, η ανισομετρία, η μεγάλη μείωση της σχέσης μεταξύ των ίδιων βιομηχανικών κεφαλαίων προς τα τραπεζικά, η έκταση και η ταχύτητα αγοραπωλησίας τίτλων ιδιοκτησίας και η κυκλοφορία του χρηματικού κεφαλαίου. Να αξιοποιηθεί η πολιτική αστάθεια που αντικειμενικά θα εμφανιστεί από τη σκοπιά και προς όφελος του κινήματος. Να μην αξιοποιηθεί, για να περάσουν σενάρια κυβερνητικής συνεργασίας, που θα δυναμώσουν με διάφορα αριστερά, ανανεωτικά ή κεντρώα τάχα άλλοθι την επίθεση σε βάρος του λαού.

Το ότι δεν είναι στην ημερήσια διάταξη η σοσιαλιστική κοινωνική επανάσταση, δε σημαίνει ότι αντικειμενικά δεν τίθεται ζήτημα αναγκαιότητας του σοσιαλισμού από την πλευρά του εργατικού κινήματος, ως απάντηση του ξεπερασμένου καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης.

Β. Οτι η αντιμετώπιση της κρίσης από μια αστική κυβέρνηση οποιασδήποτε σύνθεσης έχει καθορισμένη κατεύθυνση και χαρακτήρα. Παίρνονται μέτρα που οδηγούν στην ένταση της ταξικής εκμετάλλευσης, η εργατική δύναμη γίνεται όλο και πιο φθηνή. Κρίση σημαίνει απαξίωση - καταστροφή ενός μέρους του κεφαλαίου, χρηματικού ή εμπράγματου. Ομως, το αστικό κράτος, η εξουσία του κεφαλαίου παίρνει μέτρα ώστε αυτή η απαξίωση να είναι όσο το δυνατό μικρότερη σε μείωση όγκου των κερδών ή να επέλθει η γρηγορότερη δυνατόν αναπλήρωσή τους .

Γ. Οτι η αστική διαχείριση θα συνοδεύεται και από την πολιτική αστάθεια, τις τοπικές στρατιωτικές συγκρούσεις και επεμβάσεις πίσω από τις οποίες εκδηλώνεται η σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος.

Ο πόλεμος κατά της Λιβύης, οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στην Αίγυπτο και την Τυνησία, στη Συρία, στο Μπαχρέιν, στην Υεμένη σήμερα είναι συνέχεια των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και των πολέμων στη Γιουγκοσλαβία, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν, στη Σομαλία, στο Σουδάν με ένα στόχο, να ελέγχουν ακόμα πιο αποφασιστικά το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τον ορυκτό πλούτο, να παρεμποδίσουν λαϊκές εξεγέρσεις και ιδιαίτερα την αφύπνιση της εργατικής τάξης, να αλλάξουν κυβερνήσεις και να επιβάλουν πιο φιλικές στον έναν ή τον άλλο ιμπεριαλιστή.

Επομένως, ο αγώνας κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου από την πλευρά του κινήματος πρέπει να αποκτήσει και αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά. Αυτό ισχύει και για το κίνημα που αναπτύσσεται σε χώρα επιτιθέμενη, αλλά και στην καπιταλιστική χώρα που γίνεται στόχος επίθεσης. Ο αγώνας κατά της ξενικής κατοχής δεν πρέπει να χάνει τα ταξικά του χαρακτηριστικά, καθώς η αστική τάξη είτε νικήσει, είτε χάσει, δεν χάνει τον κύριο στόχο της το τσάκισμα και την ήττα του εργατικού κινήματος, του λαϊκού κινήματος γενικότερα.

Οποια μορφή και αν πάρει η ΕΕ, σε ένα μόνο πεδίο θα υπάρξει ενιαία συμφωνημένη πολιτική χωρίς αντιθέσεις και διαφωνίες μεταξύ τους: Στη βάρβαρη στρατηγική κατά της εργατικής τάξης, του εργαζόμενου λαού όλων των κρατών - μελών, στη συμμετοχή στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, στην «ιμπεριαλιστική ειρήνη». Αυτήν την πολιτική κατά των λαών θα την εξυπηρετεί οποιασδήποτε μορφής ευρωενωσιακός μηχανισμός και κοινή πολιτική επιτευχθεί. Αυτό είναι το ταξικό περιεχόμενο της ευρωπαϊκής ομοσπονδοποίησης που ορισμένα κράτη - μέλη προτείνουν και πολιτικές δυνάμεις. Δεν πρόκειται να παραμεριστεί και να σβήσει το έθνος - κράτος ως όργανο που εξασφαλίζει τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου σε σκληρό ανταγωνισμό ανάμεσα στα κράτη - μέλη.

Η πολιτική ρήξης και αποδέσμευσης από την ΕΕ είναι προϋπόθεση για την έκβαση της πάλης προς όφελος της εργατικής τάξης, για την προοπτική του σοσιαλισμού, για μια ενωμένη σοσιαλιστική Ευρώπη. Αυτή η προοπτική δεν μπορεί να έλθει αυτόματα και συγχρονισμένα σε όλη την Ευρώπη, θα έλθει ως αποτέλεσμα διαδοχικών και συντονισμένων σε κάθε φάση χτυπημάτων σε εθνικό επίπεδο.

Οι λαοί πρέπει να δώσουν τη μάχη από τη δική τους όχθη, με την άλλη όχθη των αστικών κρατών, των μονοπωλίων, σε εθνικό επίπεδο και σε ευρωπαϊκό - διεθνές. Δεν έχουν καμιά δυνατότητα να «διορθώσουν» τις αποφάσεις της ΕΕ, μπορούν να βάλουν κάποιο φρένο προσωρινά μόνο με μια επιθετική πολιτική ρήξης. Τελικά η αποδέσμευση κάθε χώρας και με την ανατροπή της αστικής εξουσίας ανοίγει το δρόμο για την Ευρώπη του σοσιαλισμού, της ισότιμης συνεργασίας υπέρ των λαών.