Η Αρχαία Μεσσήνη βραβεύτηκε φέτος στην κατηγορία 1 (συντήρηση). Στη φωτογραφία: Η κεντρική παράσταση του ψηφιδωτού δαπέδου της ρωμαϊκής έπαυλης

Το «Βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρωπαϊκής Ενωσης/ Europa Nostra» θεσμοθετήθηκε το 2002 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την «Europa Nostra», με σκοπό «την προβολή σημαντικών πρωτοβουλιών στον τομέα της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς που καλύπτουν ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων: Αναπαλαίωση κτιρίων και προσαρμογή τους σε νέες χρήσεις, αναβάθμιση αστικού και αγροτικού τοπίου, ερμηνεία των αρχαιολογικών χώρων και μέριμνα για συλλογές έργων τέχνης (...) για έργα στον τομέα της έρευνας, της εκπαίδευσης και για έργα ευαισθητοποίησης, που σχετίζονται με την πολιτιστική κληρονομιά, και για ειδικές υπηρεσίες για τη διαφύλαξη της κληρονομιάς από φυσικά πρόσωπα ή οργανώσεις».

Σύμφωνα με την αρμόδια επίτροπο, κα Βασιλείου, «καθένας από τους νικητές εκπροσωπεί τα καλύτερα επιτεύγματα της Ευρώπης στον τομέα της διαφύλαξης, της έρευνας και της εκπαίδευσης, καθώς και την προσφορά ειδικών υπηρεσιών από πρόσωπα και ομάδες. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι ένας ουσιαστικός τομέας της πολιτιστικής μας ποικιλομορφίας και της κοινής μας ιστορίας, συγκεντρώνει το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον μας. Συνέβαλε στο να καταστεί η Ευρώπη κορυφαίος τουριστικός προορισμός παγκοσμίως και συμβάλλει σημαντικά στην οικονομία της Ενωσης»!

Επιβεβαιώνεται, λοιπόν, για πολλοστή φορά ότι ο πολιτισμός γενικά και η πολιτιστική κληρονομιά ειδικότερα αποτελούν πεδίο κερδοφορίας του κεφαλαίου και υποτάσσονται άμεσα στα συμφέροντα της αγοραίας τουριστικής ανάπτυξης. Σύμφωνα με την ΕΕ, «η πολιτιστική κληρονομιά έχει μια ξεχωριστή - και συχνά υποτιμημένη - συμβολή στην ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Ο τομέας αυτός αποτελεί σημαντικό μέρος της πολιτιστικής και δημιουργικής βιομηχανίας που παρέχει θέσεις εργασίας σε 8,5 εκατομμύρια ανθρώπους στην ΕΕ και συμβάλλει κατά 4,5% στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ. Οι δαπάνες για τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς κοστολογούνται στην αξία των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) δείχνουν ότι το 40% του παγκόσμιου διεθνούς τουρισμού έχει μια πολιτισμική διάσταση. Η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί επίσης κύριο πόρο για την αειφόρο ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή».

Τα εν λόγω βραβεία υποστηρίζονται από το πρόγραμμα «Πολιτισμός» της ΕΕ, η οποία έχει επενδύσει 26 εκατομμύρια ευρώ στη συγχρηματοδότηση έργων πολιτιστικής κληρονομιάς από το 2007 στο παραπάνω «αξιακό» πλαίσιο φυσικά. Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου από την ΕΕ μέσω του πολιτιστικού τομέα περνά και από άλλα προγράμματα χρηματοδότησης: Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης διαθέτει 3 δισεκατομμύρια ευρώ «για την προστασία και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη της πολιτιστικής υποδομής και 775 εκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη των πολιτιστικών υπηρεσιών για την περίοδο 2007-2013. Επιπλέον 89 εκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί μέσω των προγραμμάτων - πλαίσιο για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη της ΕΕ από το 1998».

Τα κριτήρια της ΕΕ για το τι θα συντηρεί και θα αναδεικνύει είναι αγοραία, ανεξάρτητα από το αν ο φορέας υλοποίησης των σχετικών έργων είναι κρατικός ή ιδιωτικός, αφού ο λόγος γίνεται για το αστικό κράτος φυσικά. Είναι χαρακτηριστική η ρητορική του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, Π. Γερουλάνου, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Πελοπόννησο και τη συνάντησή του με τουριστικούς φορείς: «Η Πελοπόννησος είναι γεμάτη από προορισμούς τόσο με φυσικό κάλλος όσο και με σπουδαία αρχαιολογική σημασία με παγκόσμια ακτινοβολία. Το ζητούμενο είναι να καταφέρει να τις δέσει σε οργανωμένες εμπειρίες και να αναβαθμιστεί έτσι το προϊόν (σ.σ.!) και η ζωή όχι μόνο των επισκεπτών, αλλά και των κατοίκων».

Την ίδια στιγμή που το αστικό κράτος προωθεί το ...πολιτιστικο-τουριστικό «προϊόν» και «ρυθμίζει», με «ζεστό» χρήμα του ελληνικού λαού, δόσεις για δάνειο - «μαμούθ» του Μεγάρου Μουσικής (σ.σ. η τρέχουσα «εξυπηρέτηση» ανέρχεται στα 2,6 εκατ. ευρώ, ενώ το δάνειο που είχε λάβει το Μέγαρο με εγγυητή το Δημόσιο το 2007 ανέρχεται στα 95 εκατ. ευρώ), η Αρχαιολογική Υπηρεσία απαξιώνεται συνεχώς και οι εργαζόμενοι σε αυτήν πληρώνουν από την τσέπη τους ακόμη και τις μετακινήσεις για να σώσουν ό,τι μπορούν από την κληρονομιά λόγω της εργολαβικής «επέλασης»...