Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η στρατιωτικοπολιτική διαμάχη για τον έλεγχο των ενεργειακών πόρων της Ανατολικής Μεσογείου, με την Τουρκία να κινείται προς τη δημιουργία τετελεσμένων ως αντιστάθμισμα στον άξονα Ισραήλ - Κύπρος - Ελλάδα, ξεκινώντας έρευνες στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κύπρου και Καστελόριζου, σαν αντίβαρο στις έρευνες που ξεκινάνε στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ). Στο μεταξύ ήδη στο «οικόπεδο 12» της κυπριακής ΑΟΖ η αμερικανική εταιρεία «Noble Energy» εγκατέστησε από προχθές Πέμπτη την πλατφόρμα ερευνών και έχουν ξεκινήσει οι προετοιμασίες για την έναρξη της γεώτρησης, που αναμένεται μέχρι τέλος Σεπτέμβρη.

Από την τουρκική πλευρά υπήρξε προχτές ανακοίνωση για την πρόθεσή της να καθορίσει ΑΟΖ με το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος και μέσα στο 2012 να ξεκινήσει έρευνες στα ανοιχτά των κατεχόμενων εδαφών της Κύπρου. Επίσης εξέδωσε προχτές αγγελία προς ναυτιλλομένους (NAVTEX) για τη διεξαγωγή ερευνών, το διάστημα μεταξύ 15 Σεπτέμβρη και 15 Νοέμβρη, από το νορβηγικό ερευνητικό πλοίο «Bergen Surveyor» και συνοδευτικά πολεμικά σκάφη, σε περιοχή που, σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας, επικαλύπτει τμήματα της ελληνικής υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ νότια και ανατολικά του Καστελόριζου, μέχρι το δυτικό όριο της Κυπριακής ΑΟΖ.

Το εν λόγω ερευνητικό πλοίο από χθες ξεκίνησε τις έρευνες, κινούμενο στα ανοιχτά του κόλπου της Αττάλειας και κοντά στην κυπριακή ΑΟΖ (Κατεχόμενα), ωστόσο μακριά, προς το παρόν, από την ΑΟΖ του Καστελόριζου. Η Τουρκία με τις κινήσεις της αυτές προσπαθεί να οριοθετήσει ντεφάκτο τις περιοχές που την ενδιαφέρουν και να «εξαφανίσει» τμήμα της ελληνικής ΑΟΖ ανατολικά της γραμμής Κρήτη - Κάρπαθος - Ρόδος και νότια του Καστελόριζου μέχρι τα δυτικά όρια της κυπριακής ΑΟΖ.

Σε στρατιωτικό επίπεδο, συνεχιζόταν και χθες η συγκέντρωση τουρκικών πολεμικών πλοίων σε διεθνή ύδατα, αλλά σε ελληνική ΑΟΖ, ανατολικά του Καστελόριζου, στο πλαίσιο τουρκικής άσκησης. Κινητικότητα επικρατούσε και σε όλο το χώρο της Ανατ. Μεσογείου, από αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου, αναγνωριστικά και μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Τουρκίας και του Ισραήλ. Στην κινητοποίηση αυτή επιτήρησης και ελέγχου, συμμετέχει και η Ελλάδα, τόσο με τα αεροσκάφη - ιπτάμενα ραντάρ, όσο και με άλλα μέσα.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, οι πρωθυπουργοί Ελλάδας Γ. Παπανδρέου και Ισραήλ Μπ. Νετανιάχου, κατά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν την Τετάρτη το βράδυ, συμφώνησαν για άμεση ενεργοποίηση της μυστικής στρατιωτικής συμφωνίας που υπεγράφη τις προηγούμενες μέρες από τον Π. Μπεγλίτη κατά την επίσκεψη στο Ισραήλ και η οποία περιλαμβάνει μετασταθμεύσεις ελληνικών μαχητικών στο Ισραήλ και ισραηλινών σε ελληνικά αεροδρόμια για την κάλυψη του άξονα Ισραήλ - Κύπρος - Ελλάδα, αλλά και την ενεργοποίηση κοινού επιτελείου - συντονιστικού κέντρου.

Πάντως, χθες στην Αθήνα, στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας ο υπουργός Π. Μπεγλίτης και ο Κύπριος ομόλογός του Δ. Ηλιάδης, μετά από συνάντηση διάρκειας 2,5 ωρών που είχαν, εμφανίστηκαν καθησυχαστικοί και δήλωσαν εμπιστοσύνη στη «διεθνή κοινότητα», ενώ τόνισαν ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία ως κυρίαρχο κράτος έχει το αυτονόητο δικαίωμα να προχωρήσει στις ενεργειακές έρευνες, ασκώντας το κυριαρχικό της δικαίωμα».

Ο Π. Μπεγλίτης είπε ότι «στις μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας αντιτάσσουμε την πολιτική του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συνθηκών». Κατηγόρησε, δε, την Τουρκία ότι με τις μονομερείς της ενέργειες, τον τελευταίο καιρό συμβάλλει «στην καλλιέργεια ενός κλίματος αποσταθεροποίησης, έντασης και βεβαίως μιας ενδεχόμενης κρίσης στην περιοχή». Επίσης διακήρυξε ότι «αντιμετωπίζουμε και διαχειριζόμαστε τη συγκυρία με την ύψιστη ψυχραιμία και με την ανάλογη αποφασιστικότητα».

Ο Δ. Ηλιάδης διαβεβαίωσε ότι «εμείς θα παραμείνουμε προσηλωμένοι στη διεθνή νομιμότητα» και κάλεσε τις «διεθνείς δυνάμεις οι οποίες έχουν ήδη τοποθετηθεί (...) να απλώσουν μια ομπρέλα προστασίας των νόμιμων δικαιωμάτων της κυπριακής δημοκρατίας στην άσκηση των ειρηνικών διαδικασιών για την αξιοποίηση του φυσικού μας πλούτου».

Αντανακλώντας τους ισχυρούς ανταγωνισμούς και τις λυκοσυμμαχίες στις οποίες επενδύει η κυβέρνηση, ο Π. Μπεγλίτης συμπλήρωσε ότι η «εμμονή μας στο σεβασμό της διεθνούς νομιμότητας, των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και των διεθνών συνθηκών έχει δημιουργήσει ένα ισχυρό μέτωπο αλληλεγγύης στις χώρες της ΕΕ, στις ΗΠΑ, ευρύτερα στις χώρες της περιοχής της ανατολικής Μεσογείου, στη Ρωσία και ασφαλώς εκ μέρους των διεθνών οργανισμών».

Τέλος, η Κύπρια υπουργός Εξωτερικών, Ερατώ Κοζάκου - Μαρκουλλή, σε χθεσινές δηλώσεις της, έριξε ευθύνες στην Αθήνα για το γεγονός ότι δεν έχει γίνει οριοθέτηση της ΑΟΖ Ελλάδας - Κύπρου, σημειώνοντας ότι κατά καιρούς προσεγγίζεται η Αθήνα, αλλά οι «προσπάθειες συνεχίζονται». Η ίδια ανέφερε ότι παρά τις απειλές η εξέδρα της «Noble Energy» έφθασε στον προορισμό της την Πέμπτη «χωρίς να υπάρχει παρενόχληση από τουρκικά πλοία» και η εταιρεία προβαίνει στη διαδικασία της σταθεροποίησής της.